Niektórym łatwiej jest wierzyć, że za przerażającymi obrazami, które docierają do nas z Ukrainy, stoi spisek elit. Dla niektórych takie wytłumaczenie jest bardziej wiarygodne niż to, że jest to po prostu zbrodnicza polityka Władimira Putina.

Michał Nogaś rozmawia z Pawłem Terpiłowskim, członkiem zarządu stowarzyszenia Demagog, redaktorem naczelnym portalu Demagog.

Michał Nogaś: Demagog to takie miejsce w sieci, gdzie fake newsy są rozbrajane, z którego możemy się dowiedzieć, jak często przychodzi nam wierzyć w coś, co absolutnie nie ma nic wspólnego z prawdą. Chciałbym zacząć od takiej opowieści. Przeczytałem ostatnio nową książkę Jacka Hugo-Badera "Strażnicy wolności". To opowieść o ludziach, którzy negowali fakt występowania pandemii, byli przeciwni szczepieniom itd. Z tej książki płynie też pewna nauka. Okazuje się, że z kont ludzi, którzy wcześniej negowali pandemię i nawoływali, żeby się nie szczepić, teraz płyną informacje skierowane przeciwko Ukraińcom i ofiarom wojny. Jednym z bohaterów tej książki jest Sebastian Pitoń, lider organizacji Góralskie Veto. Pitoń sprzeciwiał się szczepieniom, a teraz nagle zaczyna wypisywać na swoim profilu, że "masakra w Buczy to inscenizacja", "Ukraińcy nie są narodem", "nie możemy pozwolić na to, żeby Polska zamieniła się w Ukropol". Jak pan na to wszystko patrzy?

icon/Bell Czytaj ten tekst i setki innych dzięki prenumeracie
Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi
Wyborcza.pl to zawsze sprawdzone informacje, szczere wywiady, zaskakujące reportaże i porady ekspertów w sprawach, którymi żyjemy na co dzień. Do tego magazyny o książkach, historii i teksty z mediów europejskich. 
 
Więcej
    Komentarze
    To chyba już szósty artykuł na temat dezinformacji, fejk njus, trollach itp.

    Niestety takie artykuły to praktycznie jedyne, co Wyborcza robi w tym zakresie. Na co dzień moderacja nie ma problemu z tolerowaniem "rosyjskiego punktu widzenia" w komentarzach. Przymyka oko na manipulacje szczepionkowe, na tych wszystkich "potrójnie zaszczepionych sprzeciwiających się covidianom" i kpiącym z 15000 zmarłych od stycznia. Można dowolnie szczuć na uchodźców; już nie tylko "brudne arabusy" ale też "przesiedleńcy z Ukrainy" mają przywlec "drobnoustroje i choroby".

    Można minusować, wyrzucać do kosza...i nic. Te same nazwy użytkowników pojawiają się raz po raz i wypisują swoje bzdury. Fact checking zajmuje mnóstwo czasu i jest często utrudniony, ponieważ nie można w prosty sposób podać odnośników do wiarygodnych źródeł ponieważ blokuje je filtr w komentarzach Wyborczej. Wiem, ponieważ wiele razy próbowałem prostować manipulacje i przekłamania miłośnika hydrochlorochiny i iwermektyny, użytkownika "JimmyDore".

    Zamiast umieścić za tydzień kolejny artykuł dramatycznie załamujący ręce może zrobicie coś z poniższymi użytkownikami? Chociażby prześledźcie ich komentarze przez tydzień, sprawdźcie ich historię z ostatniego miesiąca.

    A potem wyciągnijcie wnioski.

    Ta lista nie jest pełna; część kont zapewne została już porzucona. Nie bawiłem się również w podział na pisowską propagandę czy antyszczepów ale pierwsze try wyglądają na konta "sputnikowe":

    zcx123
    ph7
    Tenare24
    Anso52
    pcc
    TylkoMojaRacja
    Dymam-Kaczora
    kaktus.wyrosnie
    JimmyDore
    _Zyczliwy_
    akst1@gazeta.pl
    worek
    Kokosowicz
    CebulowyRycerz
    rattus-rattus
    krytyczny10
    hellbo
    smrokot
    wawafre
    wujcioszeIa
    blf
    ilTrovatore (kilka postaci)
    PiSPOjednoZŁO
    baazzinga
    48paka
    jan.dabrowski196-6@wp.pl
    Obywatel1313
    rafpos@yahoo.com
    asso12
    @pauleycz
    Zapomnialeś o najważniejszym trollu, czyli Arawin321.
    już oceniałe(a)ś
    13
    0
    @pauleycz
    a wan4..a nie ma jaka szkoda.Tak sie stara biedaczyna.
    już oceniałe(a)ś
    10
    1
    @PiSPOjednoZŁO
    mysle ze kiedy ciebie juz nie bedzie.
    już oceniałe(a)ś
    6
    1
    @WillMcAvoy
    bo ostatnio troche sie ukrywa.Nawet probuje zmienic styl.
    już oceniałe(a)ś
    7
    1
    @pauleycz

    Putin to bardziej miłosierny najeźdźca niż George W Bush .
    już oceniałe(a)ś
    0
    19
    @pauleycz
    Podziwiam za cierpliwość przy tworzeniu tej listy :)
    już oceniałe(a)ś
    18
    1
    @PiSPOjednoZŁO

    Ha. Komentarz godny twojego intelektu.
    już oceniałe(a)ś
    8
    0
    @lustrator

    Fakt, wan4 jest głównie antysemitą. Kiedyś umieszczał tu swoje listy "polakożerców". Byłoby to śmiechu warte gdyby nie było takie żałosne.
    już oceniałe(a)ś
    8
    0
    @WillMcAvoy

    Jak on się nazywa? Awarin213, arawin312...jakoś ciągle zapominam. ;-)

    Taaak, typowy pisowski kłamca. Nie bez powodu wyszukanie w Google "arawin321 kłamca" jako drugi rezultat (przynajmniej u mnie) wyrzuca blog niejakiego Andrzeja Wojtyczki. XD
    już oceniałe(a)ś
    9
    0
    @JimmyDore
    no nareszcie wania wyszlo ci.
    już oceniałe(a)ś
    8
    1
    @pauleycz
    ten sam
    już oceniałe(a)ś
    2
    1
    @pauleycz
    tak jest ale jak jest ukraina to natychmiast pojawia sie on ze swoim Israelem
    już oceniałe(a)ś
    5
    1
    @lustrator
    Czy jako emerytowany Ub-ek pracujesz tu, bo nie wiesz co ze sobą zrobić czy dorabiasz na farmie polsko języcznych trolli spod Tel Avivu?
    już oceniałe(a)ś
    2
    15
    @PiSPOjednoZŁO
    jasne jako zyd ubek sbek i czarny biedactwo ty moje.No i jako prezerwatywa ku..rduplu.Masz cos przeciw?
    już oceniałe(a)ś
    9
    0
    @lustrator
    aaa zapomnialem ...zuzyta.Lubisz zuzyte?
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    @pauleycz
    chcesz cenzury? A ty jako pierwszy cenzor co? Beze mnie.
    już oceniałe(a)ś
    2
    9
    @emilfiscal
    On jako rasowy UB-ek ma tworzenie list proskrypcyjnych wytrenowane już od młodości.
    już oceniałe(a)ś
    2
    7
    @PiSPOjednoZŁO
    tak tak wania a ty tu jestes wyznafca wolnosci razem z kolegami.
    już oceniałe(a)ś
    5
    0
    @bardzospokojny
    chyba dotarlo ze jest jeszcze moderacja.Tak wiec nie boj sie na zapas.Jeszcze pocwiczysz jak koledzy
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    @bardzospokojny

    Ok.
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    @bardzospokojny

    Nawiasem mówiąc:

    Nie oczekuję cenzury. Oczekuję moderacji.

    Ponieważ uważam, że żadne liberalne (tak, liberalne!) medium nie powinno pozwalać na umieszczanie pod swoimi materiałami treści które są jednoznacznie szkodliwe. Rozumiem, że Tobie nie przeszkadzają takie komentarze:
    - PLANdemia jest manipulacją, covid to tylko przeziębienie
    - hydrochlorochina czy iwermektyna leczą covid
    - maski są bezużyteczne
    - uchodźcy zabierają nam pracę, socjal, kobiety i kozy (może Ciebie zdziwi ilość komentarzy nawiązujących do tego ostatniego; albo nie)
    - islam nas zaleje i pozabija
    - Bucza była ustawką
    - NATO rozpętało wojnę w Ukrainie
    - rosyjskie wojska nie zabijają cywilów
    - Żydzi potajemnie rządzą światem
    - LGBT to wymysł promowany przez libków
    - geje są nienormalni
    - w Smoleńsku był zamach

    Pomijam tym razem wszystkie komentarze popierające PiS i kłamliwie przedstawiające fakty związane z ich rządami. Za dużo tego.

    Jeśli uważasz, że wolność słowa stoi ponad wszystkim i nie ma związku z odpowiedzialnością za słowa - ok, Twoje prawo.

    Ale zapoznaj się z tym:

    1. en.wikipedia.org/wiki/Paradox_of_tolerance
    2. xkcd.com/1357/

    Jeśli to nie wpłynie na Twoje zdanie to mogę jedynie stwierdzić: przykro mi. Jeszcze długo się nie porozumiemy.
    już oceniałe(a)ś
    16
    1
    @pauleycz
    wydaje sie proste czyz nie.
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    @lustrator
    ale jak sam prezydent gada od rzeczy to co mozna od takiego na przyklad...........
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    @pauleycz
    Może redakcji to pasuje, większy ruch w komentarzach itp... ;)
    już oceniałe(a)ś
    5
    0
    @PSGL

    To jest chyba najbardziej prawdopodobne wytłumaczenie.
    już oceniałe(a)ś
    5
    0
    Jak lep na muchy.

    A przy okazji: QED.
    już oceniałe(a)ś
    5
    0
    @pauleycz
    ale poszedł jak go...no rynnną.Ale mysle ze cwiczy polski.
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    @pauleycz
    hej tępy buraku jak mogłeś zapomnieć piz// do o mnie ?
    już oceniałe(a)ś
    0
    4
    @covidowy orgazm

    A ty kim niby jesteś?
    już oceniałe(a)ś
    3
    1
    @bardzospokojny

    Wybrane komentarze pod moim adresem, które wywołał mój post:

    "molestant dzieci"
    "emerytowany UBek"
    "burak"
    "pi..."

    Była jeszcze jakaś diatryba chyba o Żydach kierujących światem (nawet nie czytałem) ale o dziwo moderacja ją skasowała. No i Jimmy twierdzący, że "Putin jest bardziej miłosiernym najeźdźcą niż Bush". Serio.

    Napisz mi proszę jeszcze coś o cenzurze.
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    @pauleycz
    Mój post z absolutnie cenzuralną treścią został usunięty. Była tam jedynie sugestia, ze moderatorzy nie są uczciwi... Ciekawe.
    Czyżby jednak V kolumna?
    już oceniałe(a)ś
    2
    0
    @WillMcAvoy
    Tak więc tak, to chyba koniec mojego wspierania "wolności", bo się tam na Czerskiej starym dziadom już wszystko pomieszało. Z mojej prenumeraty korzysta jeszcze żona oraz mama, ale okazało się, że tęsknić nie będą. Tak więc nic to oczywiście nie zmieni, ale chyba lepiej moje fundusze zostaną zagospodarowane przez oko.press
    Szkoda, bo kiedyś Wyborcza była świetna, teraz nawet dobrze przetłumaczyć artykułu NYT nie potrafią.
    Dno...
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    Z własnego doświadczenia: pracowałem kilka miesięcy dla Demagoga. Wrócę do tego po świętach, bo widzę, że roboty jest huk.
    Weryfikacja wypowiedzi to katorżnicza praca. Wiele wypowiedzi zawiera i prawdę i fałsz. Np stwierdzenie: "wczoraj padał deszcz, więc 2+2=7" zawiera zdanie prawdziwe (rzeczywiście, padał) i fałszywe (2+2=4). Jako całość, stwierdzenie jest fałszywe, bo w ramach logiki, jeśli poprzednik jest prawdziwy a następnik fałszywy, to twierdzenie jest fałszywe. Co więcej, trzeba sprawdzić, czy według Instytutu Meteorologii w miejscu, w którym przebywał autor wypowiedzi rzeczywiście padało, bo z faktu, że u mnie padało, nie wynika jeszcze, że i u niego były opady.
    Weryfikacja prawdziwej wypowiedzi wymaga zwykle kilku godzin pracy - a wszystko to robią wolontariusze w ramach własnych zasobów czasu. Ponadto, oddzielnie pracuje grupa researcherów, którzy przeczesują sieć w poszukiwaniu wypowiedzi, które nadawałyby się i warte są weryfikacji. Ocena analityka podlega dodatkowej ocenie innego - zwykle bardziej doświadczonego - analityka, który musi sobie zadać trud szczegółowego przejrzenia podanych źródeł, aby na ocena prawda/fałsz zamieszczona na stronie Demagoga była nie do podważenia.
    Nie wiem, czy Demagog przyjmuje obecnie nowych wolontariuszy, ale zachęcam do spróbowania swoich sił wszystkich, którzy znają parę języków, swobodnie poruszają się w sieci i mają sporo wolnego czasu.
    @kamyk_wj
    masz minusa a glowe dam ze od PiSPOjednoZŁO bo to wrozy mu klopoty
    już oceniałe(a)ś
    5
    1
    @kamyk_wj
    Dzięki, może się przydać.
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    @kamyk_wj
    Bo dobry fejk nigdy nie jest w całości fałszywy. Najczęściej stosunkowo łatwo znaleźć w internecie treści potwierdzające fragment zgodny z rzeczywistością, kolejnym składnikiem jest jakaś nadinterpretacja nie poddająca się łatwej weryfikacji i dopiero na tym zbudowany jest właściwy przekaz. Ktoś nieźle kombinuje i pewnie za dobre pieniądze.
    już oceniałe(a)ś
    5
    0
    @jan.dabrowski196-6@wp.pl
    jak ciebie widze to mija wania.Ze smiechu.
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    Podstawowe pytanie jest takie – dlaczego ruscy agenci (jak Pitoń) wciąż bezkarnie działają, i nie siedzą w więzieniach lub nie są wydaleni.
    @Cyklistaaleniewegetarianin
    Pytanie jest takie – dlaczego takich durni jak ty są legiony?
    już oceniałe(a)ś
    2
    14
    @PiSPOjednoZŁO
    masz obawy ze moze tez to spasc na ciebie.Rozumiem cie.
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    @Cyklistaaleniewegetarianin

    Piton obok Brauna to najinteligentniejsi ludzie w polskich mediach.
    już oceniałe(a)ś
    0
    10
    @PiSPOjednoZŁO

    Obejrzyj rozmowę Pitonia z Braunem z przed paru dni !
    już oceniałe(a)ś
    1
    7
    @JimmyDore
    no i ty jak powiedzial sam putin
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    @JimmyDore
    musialbym zidiociec jak ty
    już oceniałe(a)ś
    6
    0
    @jan.dabrowski196-6@wp.pl
    no patrz jak ty nawet na to wpadles wania to znaczy ze macie potezna armie
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    Cynizm i bezczelność rosyjskiej propagandy nie ma granic. Zakłamują oczywiste fakty o gigantycznym zawinionym ludobójstwie dokonanym na ukraińskiej ludności!!!
    @jan.dabrowski196-6@wp.pl
    alez nie lachudro zawsze bedziemy za toba i putinem
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    Panie redaktorze, prawdziwych informacji nie trzeba weryfikować. Można ewentualnie weryfikować informacje czy są prawdziwe. Ukłony.
    już oceniałe(a)ś
    15
    1
    "przed nami dużo pracy, nie tylko w związku z wojną w Ukrainie, ale także z wyborami w Polsce w 2023 roku, w czasie kampanii przedwyborczej, w której będziemy na pewno świadkami wielu fake news'ów i dezinformacji w sieci."

    To prawda. Pracy dużo. Warto więc już teraz rozpocząć akcję eliminowania trollerskich kont z forum Wyborczej. Warto też zastanowić się nad treściami publikowanymi na portalu oraz autorami tych treści, bo już teraz widać, że propagacja kłamstw i fake newsów zaczyna się rozkręcać.

    Mam takie życzenie, żeby w wolnym i niezależnym medium jakim jeszcze postrzegam Wyborczą, pojawiały się treści istotne i fakty, a nie powielane po wielokroć bzdury i pisowa narracja. Na początek, to wystarczy.
    @Melania65
    "... a ja nie uważam, że Czytelnik Wyborczej dojrzewa do zmian i sam się zmienia. Na lepsze.
    Napisałem gdzie indziej, iż 'kocham PIS" i dostałem pięć plusów.
    Brawo".
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    @emilfiscal
    A ja pisowców serdecznie nie darzę żadną sympatią, eufemistycznie mówiąc.
    Jeden plus ode mnie, bo doskonale zrozumiałam ironię i przewrotność Twojego komentarza. Wszak czytuję Cię od dawna....
    już oceniałe(a)ś
    6
    1
    @Melania65
    A ja zauważam że do trolli doszła kompania botów, z losowo generowanymi (?) nazwami kont. Ja brzydzę się polemiki z botem, bo trolla mogę choć zhejtować do parteru. Może przewietrzyc komnatę i pokazać owoce lokatorów jej, kto człowiek a kto skrypt elektroniczny na klikalność? Gdy tak dalej będzie, to zaglądanie na portal trąci sens i logikę. Bo po co mi gadać do robota, niby dziad do obrazu? Odpowiedź pomidor?
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    Kocham PIS.

    ...a wy pamiętajcie, aby nie wierzyć w każde słowo pisane.
    A te pochodzące od zwolenników PIS-u zwłaszcza...
    @emilfiscal
    Dlaczego piszesz na przekór złotej myśli redaktora Nogasia?
    Przecież zaleca weryfikowanie prawdziwych informacji, czyli z góry wiadomo, że pisowskich nie ma po co weryfikować.
    już oceniałe(a)ś
    2
    2
    @rafar
    Nie pisałem, aby weryfikować, ale by nie wierzyć.
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    Pamiętam.

    Aczkolwiek uwielbiam te wszystkie "obrazoburcze" komentarze demaskujące pisowe zamysły, ten pisowy spośób widzenia i interpretowania świata oraz te pokazujące typowy dla pisowców sposób interpretowania rzeczywistości.

    Mówiąc wprost, róbmy dalej swoje i demaskujmy w ten sposób tych nachalnych pisowych "wspieraczy" i apologetów.

    Świąteczne ukłony załączam
    już oceniałe(a)ś
    5
    0
    @Melania65
    Załączone ukłony złapane:)
    Życzę zdrowych Świąt, a wesołych pożyczymy sobie, gdy odejdzie PIS i Putin.
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    @emilfiscal
    Trzymam za słowo.
    Wygląd na to, że to będzie krótkie trzymanie :-)
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    Wyobraźcie sobie, że jestem bardzo zaangażowana w pomoc Ukraińcom.Opiekuję się matką z dwójką dzieci- Nadią, Leonkiem i Adelinką. Moim zaś mężem jest ruski troll.To jest dopiero dramat...
    @jan.dabrowski196-6@wp.pl
    baaa nawet pierogow juz u was niet.To moze chociaz kapusta wania jest?
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    @len_27a
    szczerze mowiac nie umiem sobie tego wyobrazic.Ale moge sobie wyobrazic co on biedny przezywa...Prawie jak jasiu dabrowski moskiewski.
    już oceniałe(a)ś
    1
    0