Holandia formalnie zniosła niewolnictwo w swoich koloniach w 1863 r., ale dopiero niedawno zaczęła na serio mówić o swoim udziale w tym procederze.

W sobotę 1 lipca król Niderlandów Wilhelm-Aleksander oficjalnie przeprosił za rolę, jaką jego kraj odegrał w handlu niewolnikami. To wciąż rzadkość, gdy urzędujący europejski monarcha tak otwarcie przeprasza za historyczną niesprawiedliwość.

Wilhelm-Aleksander, który wstąpił na tron w 2013 r., wygłosił przemówienie z przeprosinami w Amsterdamie podczas corocznych obchodów zniesienia niewolnictwa w Surinamie i karaibskich koloniach Holandii. Była to także okazja do oficjalnego rozpoczęcia obchodów 150. rocznicy zakończenia tego procederu.

icon/Bell Czytaj ten tekst i setki innych dzięki prenumeracie
Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi
Wyborcza.pl to zawsze sprawdzone informacje, szczere wywiady, zaskakujące reportaże i porady ekspertów w sprawach, którymi żyjemy na co dzień. Do tego magazyny o książkach, historii i teksty z mediów europejskich. 
 
Łukasz Grzymisławski poleca
Podobne artykuły
Więcej
    Komentarze
    To tak jak w Polszcze - niewolnictwo również zniesiono mniej więcej w tym samym czasie 1864, ale u nas nikt nikogo nie przeprasza…
    @Jokanda
    A powinien przede wszystkim kościół katolicki, dla którego Polska była gigantycznym folwarkiem. I, niestety, jest nadal, bo jego byli niewolnicy pańszczyźniani cierpią na syndrom sztokholmski.
    już oceniałe(a)ś
    16
    1
    @Jokanda
    Bo dawni panowie nadal nami rządzą
    już oceniałe(a)ś
    3
    2
    @korr33
    Tępi ,zatabaczeni i zapici jaśnie urodzeni do dzisiaj by nie znieśli tej opieki paternalistycznej nad chłopem polskim gdyby nie zaborcy
    już oceniałe(a)ś
    8
    4
    @Jokanda
    Nie w Polsce. To było Imperium Rosyjskie. W tych bardziej cywilizowanych częściach ziem polskich, pańszczyznę zniesiono wcześniej.
    już oceniałe(a)ś
    11
    1
    @aporn
    Zaborcy powiadasz? Tylko, że co zaborcy w swoich ojczystych krajach również praktykowali poddaństwo i pańszczyznę, a w przypadku Prus i Rosji, nawet bardziej zbliżoną do niewolnictwa niż to co było w Polsce. Zresztą gdyby Francja i sprzymierzone z nią Księstwo Warszawskie, wygrały II Wojnę Polską z Rosją w 1812 roku, to na ziemiach polskich pańszczyzna byłaby zniesiona wcześniej. Polacy w Księstwie Warszawskim, znieśli poddaństwo chłopów już w 1807 r. Tak więc to właśnie państwa zaborcze, zahamowały proces znoszenia pańszczyzny, co zresztą nie dziwi, bo Rosja, Prusy i Austria były w XIX wieku filarem "Świętego przymierza" które opierało się nowoczesności i broniło w Europie stosunków feudalnych.
    już oceniałe(a)ś
    5
    1
    @Jokanda
    Właśnie - kiedy przeproszą za pańszczyznę ? Serio.
    już oceniałe(a)ś
    2
    2
    @krakzal70
    Ale kto ma przeprosić i kogo?
    już oceniałe(a)ś
    6
    1
    @krakzal70
    Ale właściwie kto i kogo miałby przepraszać? Dawne podziały społeczne na szlachtę i chłopów zanikły przecież bez śladu bardzo dano temu i klasy te się skutecznie wymieszały społecznie...
    już oceniałe(a)ś
    9
    2
    @Fobos
    Dodam, ze na jedynym skrawku Polski po 1815 rządzonym faktycznie przez Polaków - czyli w Wolnym Mieście Krakowie - pańszczyznę zniesiono niemal od razu po powstaniu tego państewka, w 1818 (choć sam proces uwłaszczania trwał jeszcze przez kilka lat), czyli wczesniej niż niemal we wszystkich zaborach, z jedynym wyjątkiem Pomorza.
    już oceniałe(a)ś
    7
    1
    @kapitan.kirk
    Już na ten temat dyskutowaliśmy ;-) Jako potomek beneficjentów tego uwłaszczenia, zawsze trąbie o tym na tym forum, przy okazji tematu tzw. „niewolnictwa” na ziemiach polskich. A pruskie zniesienie poddaństwa i pańszczyzny, było stopniowe i na pewno nie miały na samym początku, tak szerokiego zakresu jak w Rzplitej Krakowskiej. Np. gdzieś wyczytałem, że sądy patrymonialne w Prusach Wschodnich zostały dopiero zlikwidowane w czasach Republiki Weimarskiej.
    już oceniałe(a)ś
    4
    1
    @Fobos
    Warto tez pamiętać, ze w Prusach w ogóle w 1807 nie pojawiłby się jeszcze temat zniesienia pańszczyzny (bo przed wojna z Napoleonem nic absolutnie tego nie zapowiadało), gdyby nie francuska okupacja :-)
    już oceniałe(a)ś
    3
    1
    Piękny gest. I pytanie: czy jest jakiś inny kontynent oprócz Europy i Ameryki Północnej gdzie przepraszają za winy pradziadów sprzed iluś wieków, często dyskusyjne ?... poza tym: handel niewolnikami uprawiali także Arabowie. Czy potomkowie niewolnikówusłyszeli od nich słowo " przepraszam " ?...nie tylko Europejczycy robili rzeczy dziś uważane za haniebne ale ileś wieków temu uważane przez cały świat za coś oczywistego . Ale dziś tylko Europejczycy i amerykanie za to przepraszają.
    @marekpoplawski
    Zapomniałem o Australii: tam też przepraszają za winy praojców. Ale to jest wciąż nasz krąg kulturowy.
    już oceniałe(a)ś
    8
    1
    @marekpoplawski
    Raczej USA nie przepraszaja tylko Kanada.
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    @marekpoplawski
    "ileś wieków temu uważane przez cały świat za coś oczywistego" Nie przez cały świat, tylko przez agresorów, a i tam były protesty. Aphra Behn, kwakrzy, mała część kleru, abolicjoniści. Ale ogromamna większość keirowała się zyskiem i wygodą. Podobnie jak dzisiaj: rosyjski gaz, chińskie produkty, jedzenie mięsa, olewanie ochrony przyrody itd.
    już oceniałe(a)ś
    4
    2
    @antoninus2
    Oczywiście zawsze były szlachetne wyjątki. Na soborze w Konstancji Paweł Włodkowic mówił przeciwko siłowemu " nawracaniu pogan i heretyków ". Ale większość ojców soboru była innego zdania i czeski " heretyk" Hus spłonął na stosie...podobnie szlachetni kwakrzy byli w mniejszości: większość protestanckich duchownych w koloniach za oceanem uważała że Indianie nie mają duszy...
    już oceniałe(a)ś
    6
    0
    @marekpoplawski
    Kwestia innego podejścia do kolonizacji - w krajach latynoamerykańskich (z wyjątkiem Karaibów) dzięki temu do dziś na ogół większość, a przynajmniej bardzo duży odsetek ludności stanowią Indianie/metysi, bo kolonizatorzy potrzebowali ich do roboty, podczas gdy w USA, czy w Kanadzie "rdzennych" są jakieś promile, bo tamtejszym kolonizatorom generalnie tylko przeszkadzali...
    już oceniałe(a)ś
    7
    1
    @marekpoplawski
    No widzisz, nie wolno wiec pisac "caly swiat". Mniejszosc nie wygrywa, ale dowodzi, ze mozna myslec inaczej i nie ma usprawiedliwienia "takie byly czasy" albo "wtedy wszyscy tak mysleli" .
    już oceniałe(a)ś
    4
    1
    @kapitan.kirk
    To nie jest dobre wytlumaczenie. W Ameryce Pn. juz przed kolonizacja bylo bardzo malo ludzi. Kultury Ameryki Pl. i Sr. byly bardzo ludne. Tenochtitlan czy Tlaxcala to byly ogromna miasta.
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    @antoninus2
    " nie wolno pisać: cały świat "... powiedz to Żydom którzy do dziś mają traumę po tragedi Holocaustu, kiedy szli na Zagładę..." a cały świat milczał "... oprócz jednostek: Karski...ktoś jeszcze?...
    już oceniałe(a)ś
    2
    1
    @marekpoplawski
    Jeszcze Szmul Zygelbojm. Popełnił samobójstwo w Londynie na znak protestu przeciwko" milczeniu świata wobec tragedi mojego narodu"....
    już oceniałe(a)ś
    2
    0
    Kiedy Araby przeproszą za handel niewolnikami?
    @Tytka
    No i Żydzi
    już oceniałe(a)ś
    7
    12
    @Tytka
    Araby to konie, nie handlowały niewolnikami. Arabowie natomiast tak i też powinni przeprosić, aczkolwiek w ich przypadku nie bardzo wiadomo, kto miałby to zrobić.
    już oceniałe(a)ś
    19
    5
    @asso12
    Przyczep się także do Turków, Indian, Amerykanów, Chińczyków i mnóstwa innych nacji, dzieciaku.
    już oceniałe(a)ś
    14
    4
    @mgoleb2 (w ich przypadku nie bardzo wiadomo, kto miałby to zrobić):

    w dodatku nie jest pewne, czy poniechali tego procederu;

    no i trzeba przyznać, że to oni tym biznesem w Afryce "kręcili"; kupcy z Europy i Ameryki w zasadzie chyba byli tylko dalszym ogniwem tego handlu;

    tym niemniej Ameryka aż do wojny Secesyjnej była ważnym odbiorcą; bo Europa, pomijając część zajętą przez Osmanów, nie praktykowała niewolnictwa, mimo, że aż do XIX w. nie istniał jego zakaz.
    już oceniałe(a)ś
    8
    0
    @jg_gw1
    Formalnie USA zakazały importu niewolników jeszcze w 1808, a wiec na długo przed Wojną Secesyjną, ale w praktyce przez wiele lat istniał jeszcze przemyt (choć na stosunkowo niewielką skalę).
    już oceniałe(a)ś
    6
    0
    @Tytka
    Kiedy Polska przeprosi za wojnę w Iraku?
    już oceniałe(a)ś
    2
    6
    Kiedy Turcy i Arabowie przeproszą za kolonizację i handel niewolnikami?
    @muchomor_krolewski
    Do przeprosin trzeba dojrzeć. W Europie trwało to setki lat. Trudno rządać od innych, do czego samemu czekało się bardzo długo. Apropos: Kiedy Polska przeprosi za Belgrad i Irak?
    już oceniałe(a)ś
    3
    3
    Lepiej późno, niż później.
    @alabelakonface
    A tym bardziej lepiej późno, niż wcale (a niestety monarchia reszty krajów kolonialnych zachowuje się, jakby miało być to ostatnie).
    już oceniałe(a)ś
    1
    2
    Jak za późno, to cofamy przeprosiny, nie było sprawy :D
    już oceniałe(a)ś
    11
    0
    Kiedy przeprosiny Szwedów za potop szwedzki i za handel niewolnikami w epoce wikingów? Kiedy przeprosiny Włoch za zburzenie Kartaginy?
    już oceniałe(a)ś
    12
    3
    A kiedy Sapiensi z Afryki przeproszą za rasistowskie wyrżniecie Neandertalczykow ?
    @Yokokasta
    Nigdy, bo nic takiego nie miało miejsca
    już oceniałe(a)ś
    2
    1
    @alabelakonface
    Neandertalczycy popełnili masowe samobójstwo robiąc miejsce multikulti?
    już oceniałe(a)ś
    1
    1
    @Yokokasta
    >A kiedy Sapiensi z Afryki przeproszą

    A kiedy meteoryty przeproszą dinozaury?
    już oceniałe(a)ś
    1
    0