Z "lex Szyszko" wynikła jedna dobra rzecz. Mobilizacja, która wywołała u ludzi chęć obrony drzew przed wycinką. Mieszkańcy miast zawiązują komitety. Czy odegrają one rolę w wyborach samorządowych?
Ten artykuł czytasz w ramach bezpłatnego limitu

Dla mieszkańców jest obrończynią drzew, dla zielonogórskich urzędników – ekoterrorystką. Ostatnio walczy o ocalenie dwóch alei: w Gołaszynie (woj. dolnośląskie) i Trzebiechowie (woj. lubuskie).

– Obie piękne, poniemieckie, potężne, dostojne. Jeśli je wytniemy, takich drzew już nasze wnuki nie zobaczą. Nie będą już rosły takie duże: sól, zanieczyszczenie robią swoje – tłumaczy Joanna Liddane, szefowa Zielonogórskiego Towarzystwa Upiększania Miasta.

Z wycinkami drzew walczy od kilku lat. Sama. Nie prowadzi fundacji, nie zatrudnia ludzi. – Kiedyś były cztery telefony na pół roku od zrozpaczonych mieszkańców, teraz mam cztery dziennie. Wycinki złoszczą wiele ludzi. Polska jest podzielona. Jedna część nienawidzi drzew, bo trzeba grabić liście, bo gałęzie wchodzą do okien, a druga część rozumie, że starodrzew jest cenniejszy niż beton. Że jego nie da się kupić, wybudować – mówi Liddane.

I dostrzega jedną dobrą rzecz w „lex Szyszko”, masowej wycince drzew zniesionej w czerwcu 2017 r. Mobilizację, która wywołała u ludzi chęć obrony drzew. – Nigdy tyle o drzewach nie mówiło się publicznie. W prasie, na ulicy czy sklepie. Ludzie zawiązują komitety. I zaczynają dostrzegać głupotę urzędników – tłumaczy Liddane.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Efekt Szyszki. Rolnik tnie hektary wyjątkowego lasu na obszarze Natura 2000 [ZDJĘCIA]

Zrób pan zdjęcie!

Paweł Janczaruk, zielonogórski artysta fotograf, autor ponad 40 wystaw, jesienią ogłosił akcję społeczną: sfotografujmy wszystkie drzewa, tak szybko je nam wycinają! Zielonogórzanie zapełniają Facebooka drzewami, których za chwilę nie będzie,i oznaczają hasztagiem #pamiętamtodrzewo.

– W naszej liczbie tkwi siła – tłumaczy Janczaruk i podkreśla, że opublikowano już blisko pół tysiąca zdjęć drzew naznaczonych pomarańczową albo zieloną kropką. – Pierwsze są do wycięcia, drugie do pielęgnacji. Ale z tym jest różnie. Trzeba pilnować. Miasto oznaczyło blisko tysiąc drzew – ostrzega Janczaruk. Odzew jego akcji jest duży jak nigdy.

– Ludzie nie chcą się rozstawać z drzewami, pod którymi przechodzą czy przysiadają od 40 lat – tłumaczy. Chciałby, aby mieszkańcy zawiązali wspólnotę. – Będzie łatwiej. Gdy w jednej dzielnicy rżną drzewa, to inne dzielnice pomagają – dodaje.

A w Gogolinie głóg...

Wrocławskie „Drogi dla Natury” (krajowy program ochrony drzew przydrożnych) obserwuje blisko 5 tys. internautów z Facebooka. Fundacja przygotowuje raport o skali masowego wycinania drzew. Prosi mieszkańców całej Polski o głos. Odzew jest ogromny.

Ktoś pisze, że w Gogolinie pod topór poszedł stuletni głóg, a mieszkańcy walczą o uratowanie Dębu Karlika. Inny, że urzędnicy chcą wyciąć drzewa pod plac zabaw i nasadzić tuje. Że wycięto dorodne lipy na chodniku, bo korzenie rozpruwały kostkę.

– Szukamy naprawdę absurdalnych powodów do wycinek, które nie powinny się nigdy pojawić – tłumaczy Magdalena Berezowska-Niedźwiedź z Fundacji Ekorozwoju. Uważa, że na „lex Szyszko” najbardziej skorzystali m.in. deweloperzy. Drzewa znikały, by zrobić miejsce blokowiskom i jednorodzinnym domkom. Obawia się, że najgorsze przed nami. Wkrótce ruszą wycinki wiekowych alei, bo wyrok na drzewa zapadł już rok temu.

– Od stycznia do czerwca ub.r. minister Szyszko zniósł obowiązek opiniowania wycinek przydrożnych drzew przez regionalne dyrekcje ochrony środowiska. Gdy ich zdanie przestało się liczyć, samorządy natychmiast wystąpiły o decyzje. Ile jeszcze takich zostanie wyciągniętych z szuflad? – pyta Berezowska-Niedźwiedź.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Lex Szyszko, czyli (krótka?) historia wielkiego rżnięcia

Kawa i... lista drzew do wycinki

– Widać coraz większe wkurzenie. Ludzie mówią „dość” – mówi Liddane. Sama mieszka u wrót rezerwatu Bukowa Góra. Do pracy do Zielonej Góry dojeżdża 20-letnim kabrioletem. Wiosną ściąga dach i do jesieni gapi się w przydrożne aleje. Jeździ z jedną słuchawką w uchu, bo już o siódmej rano dzwonią pierwsze telefony: – „Niech pani ratuje, dęby nam wycinają!”. Ludzie widzą kropki na drzewach i dzwonią. Jadę tam, choć spóźniam się do pracy – opowiada.

Nie dzwonią żadni ekolodzy, ale zwykli ludzie. A to panie z piekarni, nauczycielki ze żłobka albo mechanicy, bo drzewa dawały latem fajny cień.

Liddane: – Zebranie podpisów dwóch tysięcy osób pod petycją wstrzymującą wycinkę to kwestia kilku dni.

Magda Kowalczyk jest księgową w dużej firmie, zaczyna dzień od porannej kawy i lektury stron ekoportalu. Sprawdza, co będą wycinać w okolicy. Strona powstała na zlecenie Ministerstwa Środowiska (jeszcze za czasów PO). Można śledzić, jakie wycinki planują samorządy. Urzędy marszałkowskie mają obowiązek wpisywać tam wszystkie złożone wnioski i wydane zgody na wycinkę. – Dopiero gdy sprawdzę, że nic mi na dzielnicy nie wytną, mogę spokojnie pracować – mówi Kowalczyk.

Liddane: – Takich osób są tysiące. Dzięki portalowi można jeszcze coś uratować...

Chcę drzew, nie cukru

Liddane w Dzień Kobiet stanęła na zielonogórskim deptaku z transparentem: „Chcę drzew, a nie cukru”. I z miejsca stała się bohaterką mediów społecznościowych.

Bo obok prezydent Zielonej Góry Janusz Kubicki rozdawał paniom słodkie babeczki z miejskiej Palmiarni. – Prezydent się wściekał, że mu psuję akcję ocieplania wizerunku. A ja się wściekam, że bezmyślnie psuje nam miasto – mówi. Kubicki buduje z unijnych funduszy ponad 30 km ścieżek rowerowych, przy drogach. Ścina dorodne dęby, buki, lipy i wierzby. Zostawia zwykłą sośninę.

– Choć mógłby oddzielić ścieżkę od drogi pasem starodrzewia. Zero refleksji, gustu i wiedzy o przyrodzie. Jeśli ktoś tak planuje swoje miasto, musi nie lubić swoich mieszkańców. Każe im jeździć ścieżką w pełnym słońcu, przy spalinach z aut – wytyka prezydentowi Anita Kucharska-Dziedzic, szefowa stowarzyszenia Baba, które pomaga ofiarom przemocy domowej.

Akcję wycinania drzew opisuje na Facebooku. – Wkurza mnie to. To była moja droga – tłumaczy.

Tomek Włoch ma przystań nad Odrą, prowadzi mały bar. Śledzi każdą wycinkę, podpisuje się pod petycjami w obronie zieleni. – Sadyzm – nie przebiera w słowach na FB.

Apeluje o to, by gminy sięgały po ekspertów, wycinały z głową.

Wycinkami wiekowych dębów w Zielonej Górze zainteresował się dr Stanisław Rosadziński, botanik. Wykonał ekspertyzę ściętych drzew. Znalazł 11 chronionych gatunków (niektóre wymierające). Okazało się, że miasto nie miało zgody RDOŚ na ich zniszczenie. Rosadziński nie wziął od mieszkańców ani złotówki. – Bo moje wkurzenie było tak duże... – tłumaczy.

Polacy listy piszą...

– Mieszkańcy piszą, że gmina chce wyciąć aleje, a oni nie wiedzą, jak mają ich obronić. Staramy się pomóc – mówi Berezowska. – Inni dzwonią, bo sąsiadowi przy domu nagle znikło drzewo. Pytają, jak sprawdzić, czy mógł je wyciąć, czy miał zgodę. Wycinek jest tak dużo, że ludzie się denerwują i zaczynają się buntować.

Aleje trudno obronić. Rzadko która jest wpisana do rejestru zabytków albo jest objęta ochroną pomnikową. Ponad miesiąc temu internetem wstrząsnęła wycinka lipowej alei w Zachodniopomorskiem (przy modernizacji drogi Głobino – Dobieszewo). Drogę poszerzano zaledwie o pół metra. – Zdjęcie zestawiające widok alei przed wycięciem i po wycięciu miało tysiące udostępnień. Bo sytuacja była absurdalna. Taka wycinka nie zdarzyłaby się w Niemczech. Tam prędzej wybudują nową drogę obok, niż wytną stuletnie drzewa. Drzewa mogą żyć 400, 500 lat. Ich utrzymanie nie jest tak kosztowne jak nowo nasadzonych. To do polskich samorządowców kompletnie nie dociera – przyznaje Berezowska.

Mam takie zdjęcie: jestem mała, a mama podsadza mnie do dębu. Dotykam go. Ona tłumaczy, że to kora, skóra drzewa, że ono też czuje. Teraz podsadzam siostrzenicę – opowiada Liddane. – Bez edukacji kolejnych pokoleń staniemy się betonową pustynią. Wrażliwości trzeba uczyć także urzędników. Natychmiast!

Tu sprawdzisz planowane wycinki: Wykaz.ekoportal.pl (link: wyszukiwanie kart)

Jedno drzewo produkuje w ciągu roku tyle tlenu, ile zużywa człowiek w ciągu dwóch lat życia. Solidne drzewa wokół domu pozwalają zmniejszyć koszty eksploatacji domowej klimatyzacji o ok. 30 proc., a także o 20 proc. koszty ogrzewania w zimie. Wszystko dzięki trwałej osłonie przed słońcem i wiatrem. Zadbany drzewny ogród przy domu potrafi podnieść rynkową wartość nieruchomości aż o 10 proc.
---
Czekamy na Wasze historie, opinie: listy@wyborcza.pl

icon/Bell Czytaj ten tekst i setki innych dzięki prenumeracie
Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi
Wyborcza.pl to zawsze sprawdzone informacje, szczere wywiady, zaskakujące reportaże i porady ekspertów w sprawach, którymi żyjemy na co dzień. Do tego magazyny o książkach, historii i teksty z mediów europejskich.
Roman Imielski poleca
Podobne artykuły
Więcej
    Komentarze
    winien szczerbaty gnom i jego bandziory
    już oceniałe(a)ś
    18
    1
    Jak jestem w Niemczech to z podziwu czasem nie mogę uwierzyć, że to są dwa państwa, ta sama strefa klimatyczna. Drzewa w miastach mające u nasady kilka metrów średnicy nie są czymś nadzwyczajnym, a w Warszawie jest takich, nie ma takich ,wszystko zostało wycięte, spalone, zdeptane, po prostu pustynia, trochę chwastów rośnie, ale te też wycinają.
    Lasy w Polsce, to w większości uprawy leśne, niczym uprawiana marchewka. Uprawy leśne, które są słabe, nie odporne na szkodniki, wiatr (tragedia podczas wichury w tamtym roku), które nadają się do wycięcia. Ostatnio protesty w sprawie nasadzeń w Puszczy Białowieskiej były z tego powodu, żeby po wycince nie niszczyć jej, dać jej szansę się samej odbudować. Las naturalnie odbudowany jest mieszany, silny, nie straszne mu owady, czy wiatr.
    Następny problem, to ludzie, bo w Polsce leśnik kojarzy się z kimś zajmujący się ochroną przyrody, a to nie jest prawda. Leśnik zajmuje się uprawą leśną i nie interesuje go ochrona przyrody, po prostu nasadzić, a potem wyciąć i na tym kończy się jego rola. Często są to ludzie z marnym wykształceniem, kompletnie nie mający pojęcia o ochronie środowiska, przyrodzie. Nie powinniśmy mieć do nich pretensji, bo to tak jakby mieć pretensje do rolnika, że uprawia zboże. Pretensje należy mieć wyżej, do władzy, urzędników, ministrów, czy samego systemu szkolnego, który nie uczy o tym, co dla nas najważniejsze.

    Z państwa zrobiliśmy step, pustynię. Tego nie widać gołym okiem, bo trawa rośnie, ale dodać smaczku, że zasoby wody pitnej mamy bardzo małe, oraz 10-15% powierzchni państwa zostało zdewastowane do tego stopnia, że nie nadaje się do zamieszkania.
    Myślenie nie zmieni się dopóki nie przyjdzie kilka lat suszy, choć w to też wątpię. Sowiecka mentalność naszego społeczeństwa, to całe pokolenia pracy.
    już oceniałe(a)ś
    12
    0
    Masowe wycinki drzew nie zaczęły się od rządów Szyszki. Proceder zaczął się po "upadku" komunizmu w latach 90 tych. Od tamtej pory ścinanie drzew przybiera na sile. Lasy państwowe przyjęły do pracy ludzi z okolicznych wsi, głównie tych którzy kupili sobie pilarki. Ludzi raczej ocierających się o margines, pijaczków i takich zupełnie bez zawodu. Od tamtej pory to trwa, to jest gospodarka rabunkowa. Tam gdzie ja mieszkam jest las niezbyt duży jakieś 6 na 15 km. Ale to co się tam dzieje jeży włos na głowie. Kilkuset metrowe połacie wyciętych drzew, takich miejsc jest już dużo, tną dalej. Dewastacja każdego dnia. Przykro patrzeć co oni robią z tym lasem. Ale to nie tylko tam. W całej Polsce lasy państwowe niszczą lasy, sprzedają ile się da. Nikogo to nie obchodzi, nikt nie reaguje. U mnie leśniczy płaci okolicznym ludziom drzewem ukradzionym z lasu. Za różne przysługi. Tak wygląda w Polsce gospodarka leśna.
    @d853mariusz
    Chyba coś ci się pomieszało w latach 70 wycięto ogromne ilości lasów w Polsce
    już oceniałe(a)ś
    0
    2
    @d853mariusz
    Lasy Państwowe to przedsiębiorstwo od wielu lat przestępcze. Traktuje NASZE lasy jak własność, wycina, buduje w nich drogi z kamieni lub nawet asfaltu by ułatwić zwózkę drewna. A za PiSu to już szkoda mówić...
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    @dobrawa
    Sęk w tym, że to nie są lasy, a uprawy leśne przeznaczone do wycięcia.
    Zupełnie sobie z tego nie zdajemy sprawy, a tak jest, niczym marchewka na polu zasiana, stąd np. ostatnio walka wolontariuszy, o to żeby nie robić nasadzeń w Puszczy Białowieskiej.
    Idąc tym tropem lasów w Polsce jest naprawdę mało, najmniej w Europie, właściwie jesteśmy stepem, pustynią. Zasoby wody pitnej również są najmniejsze w Europie do tego skażenie środowiska, które powoduje, że 10-15% obszaru w Polsce nie nadaje się do życia, ostatnio głośna afera z byłymi zakładami chemicznymi Zachem, pod Bydgoszczą niech dadzą niedowiarkom do myślenia, a koszt remediacji to jakieś bagatela kilka miliardów złotych.
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    Brawa dla Joanny z zielonej góry. Ona i ludzie skupieni wokół niej nie raz pokazali, że w zielonej Górze prezydent Kubicki to ignorant w sprawie przyrody. Dla niego postęp to zgodnie z myśleniem sprzed kilkudziesięciu lat beton i asfalt. Niestety w opozycji do kubickiego jest najczęściej tylko jeden myślący radny, reszta głosuje za każdym pomysłem prezydenta.
    już oceniałe(a)ś
    6
    1
    Jestem zdania że drzewa przy jezdniach powinny być wycięte na odległość ich wysokości to samo dotyczy placów zabaw czy parkingów tak samo z drzewami zagrażającymi życiu czy mieniu. Drzewa okazy powinny być przenoszone w bezpieczne miejsca, są odpowiednie technologie. Ścieżki rowerowe czy piesze jak chcemy mieć to trzeba budować puki są dopłaty bo ponad 70 lat nie zrobiono nic, może będzie bezpieczniej. Wycieczki polityczne czy indywidualne w kwestiach poprawy bezpieczeństwa uporządkowania terenów i życia mieszkańców to jatka przedwyborcza nie wnosząca nic dobrego w rozwój Zielonej Góry, głupie kłótnie zdegradują nas w stosunku do Gorzowa Wlkp.
    @Evaglick
    Sowieckie podejście do przyrody Przede wszystkim JA i mój samochód sie liczy. Wyjedz czlowieku do Niemiec i zobacz sobie jak można dbać zarówno o bezpieczeństwo jak i o piękno krajobrazu i co to jest ZRÓWNOWAŻONY rozwój
    już oceniałe(a)ś
    10
    1
    @Evaglick
    >>>to samo dotyczy placów zabaw czy parkingów<<<

    No i nie zapominajmy o parkach.
    już oceniałe(a)ś
    7
    0
    @Evaglick
    Co to są "puki"?

    Postsowiecki człowieku wyjedź gdzieś i zobacz jak ludzie dbają od drzewa.
    już oceniałe(a)ś
    9
    0
    @Evaglick
    Absolutnie zgadzam się. Kuriozalne jest szukanie meszka, grzybka 10m od drogi po to aby uwalić sciezke rowerową. Chcę wiecej ścieżek rowerowych i mniej drzew przy drogach. Bo te zabijają. A doceni to dopiero ten kto straci (czego nikomu nie życzę) kogoś w ten sposób!
    NIE dla drzew przy drogach! Choćby araukarie, hebany i baobaby tam rosnąć miały. dobra dobra - nie ten klimat... wiem. Chyba ze dronami zaczniemy latać.
    już oceniałe(a)ś
    2
    2
    @blorfin
    Zabijają cię drzewa ??A co z latarniami, znakami drogowymi , krawęznikami, słupkami itp Zlikwidować?? Prędkość zabija baranie właśnie takich podobnych tobie wariatow którzy myślą że są schumacherami na F1
    już oceniałe(a)ś
    4
    2
    @9pik
    czy używając obraźliwych epitetów personalnych twoja wypowiedz jest dosadniejsza?
    moim zdaniem pokazuje słabość argumentów i intelektualną pustkę. To nie prędkość zabija, a jej nagła utrata. Na drzewie na przykład.
    już oceniałe(a)ś
    1
    3
    Drzewa przy takiej jakości drogi jak na zdjęciu ilustrującym artykuł to śmierć, wyciąć w pień. Pani redaktor bardziej by się postarała...
    @ac9
    Może nie trzeba po takiej drodze gnać 150 i więcej królu szos.
    już oceniałe(a)ś
    19
    1
    @ac9
    auta jadące z naprzeciwka to tez smierć, co proponujesz?
    już oceniałe(a)ś
    15
    1
    @ac9
    Idąc tym tokiem myślenia, to bezmyślni, niedowartościowani, z równoczesnym przerostem ego wielbiciele przekraczania ograniczeń prędkości, uważający, że rzeczywistość powinna się nagiąć do ich widzimisię i broń boże nie hamować ich samobójczej ułańskiej fantazji również powinni zostać "wycięci w pień" jako zagrażający bezpieczeństwu ludzi i ich mienia.
    już oceniałe(a)ś
    7
    1
    @ac9
    sam jesteś śmierć. dostosuj prędkość do warunków i nie masz się czego bać.
    już oceniałe(a)ś
    5
    1
    @ac9
    Proponuje dla Was niekształcone barany dodatkowe przeszkody w postaci wilczych dołów, zasieki oraz pola minowe, przy odpowiedniej prędkości da się wszystkie przeszkody ominąć.
    Wystarczy lekkie oblodzenie drogi a samochody są na drzewach, czasem z tragicznym skutkiem. Bez drzew praktycznie każdemu się uda itp itd.
    Do szkoły tłuki.
    już oceniałe(a)ś
    1
    6
    @ac9
    Sam jesteś baran. Zobacz sobie ile takich dróg jest w Niemczech Tam taki krajobraz jest pod ochroną. Czy myślisz że u nich jest mniej pojazdow. Nie tylko wariatów na drogach zdecydowanie mniej. A w zimie warto mieć opony zimowe i dostosować prędkośc. Wszystko na ten temat
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    @9pik
    Umiesz czytać Baranie? Przy takiej jakości drogi jak na zdjęciu. Szukaj w Niemczech takich dróg...
    już oceniałe(a)ś
    0
    1