Przez lata palone, niszczone, poniżane. Czarownice, wiedźmy, kobiety. Walczące o niezależność i wolność. Walczące o siebie. Same. Samotne. "Stos" to opowieść fotograficzno-literacka o kobietach powstała w czasie pandemii w 2020 roku, trzysta lat po tym, jak w niewielkim miasteczku w Wielkopolsce płonął jeden z ostatnich stosów w Europie.
Książka, podobnie jak "Młot na czarownice" z 1487 r., katolicki traktat na temat czarownictwa, złożona jest z trzech rozdziałów i opowiada o kobietach, które wymykają się schematom i stereotypom. Pierwsza część dowodzi, że magia rzeczywiście istnieje - w tym rozdziale Maksymilian Rigamonti szuka strachu, przerażenia, symboli łączących współczesność z XVIII-wieczną historią.
Druga część opisuje formy uprawiania magii - Magdalena Rigamonti oddaje głos czterem kobietom, które przeciwstawiły się schematom i cały czas walczą o siebie.
Trzeci rozdział to sposoby wykrywania, sądzenia i pozbywania się wiedźm - tu sprawy w swoje ręce wzięli mieszkańcy miasteczka, wyszli na rynek, zaprotestowali, zamanifestowali swoje poparcie dla kobiet.
Czy tamto wydarzenie sprzed 300 lat w jakiś sposób nadal rezonuje w przestrzeni miasta? Czy są dziś tu, w małej Wrześni, kobiety, które idą pod prąd, ośmielają sią mieć własne, odrębne od większości zdanie i będą skłonne głośno je wypowiedzieć?
Rigamonti chcą nie tylko nam przypomnieć nasze dawne grzechy, ale też udzielić głosu współczesnym polskim kobietom - mówi Karol Szymkowiak, kurator książki "Stos" i całej Kolekcji Wrzesińskiej.
Historia stosów sprzed trzystu lat staje się dla Magdaleny i Maksymiliana Rigamontich pretekstem, by zadać mieszkańcom niewygodne pytania: o prawa, status i sprawczość kobiet w tej społeczności.
Poza przerażająco aktualnym wydźwiękiem tej pracy możemy również odnaleźć w niej coś, co nazwać możemy miejscami pamięci. Historyk Pierre Nora miejscami pamięci nazywał obiekty przypominające przeszłość.
Fotografie, które znajdziemy w książce, nie są jedynie dokumentalnym zapisem miejsc i wydarzeń. To współczesne poszukiwanie tej samej, niepokojącej atmosfery, która nierozerwalnie wiąże się z historią miasta, gdy palono kobiety na stosie.
Anna: Zaczęłam pomagać zgwałconym dziewczynom wcześniej, niż sama sobie uświadomiłam, że mnie też spotkała przemoc seksualna. Stosuję zasadę ograniczonego zaufania do wszystkich ludzi. Teraz, po latach. Wcześniej ufałam.
Anna: Wiem, że narażam się tym na cios, bo gdy w Polsce mówi się o przemocy seksualnej, mniejszościach, depresji, prawach kobiet, to prędzej czy później przychodzi atak. Ale ktoś musi działać - a zgwałconych osób, nie tylko kobiet, jest między nami mnóstwo.
Danuta: Pozukuję, wciąż poszukuję. Jako lekarz, hm... Jako lekarz internista z dwoma stopniami specjalizacji, z doktoratem to... Odcięłam się od konwencjonalnej medycyny, od wiedzy internistycznej, choć nigdy interny nie zapomniałam, a doświadczenie szpitalne przy łóżku pacjenta wciąż procentuje.
Danuta: Nauczyłam się jednak zdecydowanie większego zaufania do ludzkiego organizmu. Do jego możliwości, rezerw, do potencjału. Jestem homeopatką.
Kolekcja Wrzesińska to wieloletni projekt fotograficzny, w którego rezultacie powstaje artystyczne archiwum fotograficzne miasta i gminy Września. Burmistrz miasta i gminy Września Tomasz Kałużny co roku zaprasza na rezydencję artystyczną jednego fotografa wybranego przez kuratora. Zadaniem artysty jest stworzenie osobistego zestawu fotografii, który ilustruje gminę i jej mieszkańców. Ma on przy tym zapewnioną całkowitą swobodę twórczą, zarówno w kwestii poruszanych tematów, jak i sposobów ich przedstawienia. Efekty jego pracy publikowane są w formie artystycznej książki fotograficznej oraz prezentowane na wystawie we Wrześni.
Za sprawą Kolekcji Wrzesińskiej mieszkańcy miasta i gminy Września mają okazję spojrzeć na siebie samych i przestrzeń, w której żyją, z perspektywy artysty będącego zewnętrznym obserwatorem. Dzięki temu "zewnętrznemu oku" mają sposobność dowiedzieć się czegoś nowego o ludziach, miejscach i zjawiskach, które są tak blisko nich, a jednak często umykają ich uwadze w codziennym życiu. Kolekcja Wrzesińska adresowana jest również "na zewnątrz", poza miasto, w którym powstaje. Września staje się tym samym czymś w rodzaju miasta uniwersalnego, za pomocą którego fotograf opowiada historię o znacznie szerszym kontekście, wykraczającym poza, ale wynikającym z miejsca realizacji.
W przyszłości ten zbiór fotografii stanowić będzie bezcenne świadectwo naszych czasów. Dzisiaj kolekcja ma odkrywać, skłaniać do refleksji i stawiać pytania.
Maksymilian Rigamonti, zdobywca głównej nagrody - Zdjęcie Roku w konkursie Grand Press Photo 2012. Nominowany do nagrody Leica Oskar Barnack 2014. Od 2020 roku ambasador Fujifilm Polska. Wykładowca dziennikarstwa i fotografii na SWPS.
Magdalena Rigamonti, dziennikarka, laureatka najważniejszych polskich nagród dziennikarskich - Grand Press, Nagrody im. Dariusza Fikusa i Mediatora. Pracowała dla "Newsweeka" i "Wprost", obecnie wraz z Maksymilianem związana jest z "Dziennikiem Gazetą Prawną". Należy do Press Clubu Polska, prowadzi zajęcia dotyczące wywiadu prasowego na SWPS.
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti.
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Fotografia z książki "STOS" duetu Rigamonti
Okładka książki "STOS" duetu Rigamonti
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze
Nie mówiąc już o walce feministek z nie-feministkami. Wirtualne stosy w internecie już w niej płoną.