Osiek, zaliczany dziś do Starego Miasta, jest jedną z najstarszych dzielnic Gdańska, starszą niż Główne (Prawe) Miasto. Założono go w 1312 r. (Główne Miasto oficjalnie w 1342), gdy przesiedlono tutaj polską ludność z części dawnego grodu w zakolu...
Po konferencji prasowej, na której odkrywcy pomnika nagrobnego Nataniela Wolfa poinformowali o szczegółach wydarzenia, a ja miałem przyjemność poprzedzić to wstępem historycznym, pytano mnie, gdzie można znaleźć podane przeze mnie informacje o...
Najtrudniej jest być prorokiem we własnym kraju. To powiedzenie sprawdziło się w sposób wręcz wzorcowy w przypadku Jana Jerzego Adama (będę go nazywał Jerzym) Forstera i Mokrego Dworu na Gdańskich Żuławach, gdzie się urodził.
Wszystko zaczęło się w roku 1953. Osiemnastoletni młodzieniec nie dostał się na studia artystyczne (jego szkoła spóźniła się z wysłaniem dokumentów), więc podjął pracę w "Gazecie Zielonogórskiej", gdzie miał przerysowywać kolorowe dowcipy rysunkowe...
Jak wiedzą wszyscy gdańszczanie, od wschodu przylega do Wielkiego Młyna piec piekarski z wysokim ceglanym kominem.
W cytowanej przeze mnie kronice Lubbe spisał też statut gildii kramarzy, do której należał.
Jesteśmy w Dworze Artusa, na jednym z koncertów dorocznego Festiwalu Goldbergowskiego, który jest jak zawsze wydarzeniem kulturalnym najwyższej rangi.
Mam na myśli kaplicę przy kościele św. Józefa, obecną (od 1964 r.) Wieczystej Adoracji, w której ostatnio dokonano odkryć, cofających jej historię i przywrócono jej świetność.
Dokument przekazany 30 lipca br. w darze dla Muzeum Gdańska przez p. Gilesa du Boulaya z Aylesbury koło Oksfordu, miłośnika Gdańska i przyjaciela Polski, jest "autentyczną kopią" testamentu wypisaną 17 czerwca 1778 r., podpisaną przez "Secretariusa"...
Park, po ostatniej wojnie przez wiele lat zaniedbany, nawet niszczony ("sławne" ułożenie wodociągu dnem doliny, dewastacja wzgórza Pięciu Braci itp.) w ostatnich latach doczekał się rewaloryzacji.
Jeszcze zanim narodziła się Letnica, cały wschodni rejon słabo zaludnionej, lecz rozległej wsi Zaspa nazywano Burau, co zapisywane po łacinie jako Buraw. Bur znaczy wieśniak, bogaty chłop - to gbur, zatem polskim odpowiednikiem nazwy jest Gburowo.
Westerplatte jest dziełem Wisły, powstało z nanoszonego przez nią rumowiska. W wyniku przekształceń w rejonie tzw. Szpicy Mątowskiej od 1554 r. ujście Wisły ulegało przyspieszonemu zamulaniu.
Nazwa Targ na Dyle (Dielenmarkt) pojawia się po raz pierwszy w gdańskich księgach gruntowych w 1430 r. Nazywano tak końcowy odcinek dzisiejszej ulicy Żabi Kruk (dopiero w 1853 r. do niego przyłączony) - od wylotu Toruńskiej do Baszty Atutowej ("Pod...
Odbudowa wieży w Trutnowach cieszy szczególnie, bo okazuje się, że w dzisiejszych czasach rekonstrukcja, tak potępiana w gdańskich kręgach architektonicznych, a nawet konserwatorskich, jest jednak możliwa i to z pomocą funduszów europejskich. Jak...
Studiuję gdański zegar astronomiczny od prawie 40 lat, znam w nim każdy szczegół, wydawałoby się, że nic już nie zdoła mnie zaskoczyć. A jednak.
Jak świat światem zajęcia szkolne były zawsze podzielone na jednostki lekcyjne przedzielone przerwami (pauzami). Do przestrzegania porządku w czasie konieczne były zegary.
W tym kościele jest coś magicznego. Ilekroć w nim jestem, niezależnie od okazji, odczuwam nieodparte wrażenie uroczystej wzniosłości.
Fort to nieco tajemniczy. Encyklopedia Gdańska (w haśle Fortyfikacje) podaje tylko, że w latach 1811-13 "na przedpolu przed Bramą Długich Ogrodów zbudowano zespół szańców i lunet (Fort Desaix i Lunette Colbert)".
Ten młyn był naprawdę olbrzymi. Odbudowany po wojnie budynek (w 80 procentach autentyczny), ma 41 m długości, 26 szerokości i tyleż wysokości.
Było sobie dwóch generałów, nazwiskiem Giełgud: Ignacy i Antoni. Ten drugi ma w Gdańsku ulicę, dawną drogę Suchanińską (Zigankenberger Weg), nazwaną w 1945 r. jego imieniem.
Stanisław Fiszer, ulubiony adiutant Kościuszki, współorganizator Legionów we Włoszech, był później jednym z najwybitniejszych oficerów armii Księstwa Warszawskiego. Urodzony w 1769 r., w wieku 23 lat był już podpułkownikiem, od 1808 - generałem...
- Mam na myśli drugą żonę Jana Heweliusza, Elżbietę. Pisano o niej tak wiele, że chyba już nic nie da się dodać, powinniśmy znać ją "na wylot". Jest to jednak złudzenie. Paradoksalnie można stwierdzić, że wciąż bardzo niewiele o niej wiemy - pisze w...
W 1456 r. biskup włocławski Jan Kropidło podzielił teren gdańskiego Śródmieścia na sześć parafii. Kościołowi św. Barbary przydzielono wówczas "... całą groblę po obu stronach, począwszy od Nowej Fosy aż do bramy zewnętrznej, wraz z przyległymi...
Dzieje Wysokiej Wody (dzisiejszego Stawowia), począwszy od roku 1856, w którym kupił ją Henryk Teodor Behrend i wybudował zachowany pałacyk, są dość dobrze spopularyzowane. Gorzej jest z czasami przedrozbiorowymi.
Jak to skąd - odpowiedzą Czytelnicy - wymieniono je już w wystawionym w 1188 roku akcie fundacyjnym klasztoru Cystersów w Oliwie.
"Roku 1343, w czwarty dzień po Letare, położono pierwszy kamień muru miasta Gdańska, a następnie, w najbliższy szósty dzień po Letare położono pierwszy kamień muru kościoła Najświętszej Panny Marii, którego dedykacja będzie obchodzona w najbliższą...
Jest to kontynuacja tematu sprzed tygodnia. Po upadku Napoleona i powrocie Gdańska pod panowanie pruskie wcześniejsze nazwy nowych dzieł fortyfikacyjnych, upamiętniające napoleońskich dowódców, nie mogły się podobać nowym władzom i szybko je...
Lawaterz (z łacińskiego "lavatorium") to w dawnych klasztorach pomieszczenie używane do ablucji (także ciał zmarłych zakonników) i jako źródło wody do picia.
Najstarsza jest brama Pod Wieżą. Po raz pierwszy zastosowano tutaj rozwiązanie w postaci organicznie związanych ze sobą portalu i okna, które stało się wzorem dla wielu kościołów w Gdańsku.
Szpital przy Klinicznej nazywano "Domem Bociana". Pierwotnie były tu 124 łóżka dla matek i 114 dla narodzonych dzieci. W 1926 r. liczba pacjentek osiągnęła 3888, a porodów - 2600. Większość gdańskich dzieci tu się urodziła. Podobnie było po wojnie....
Większość zabytkowych kościołów gdańskiego Śródmieścia ma prezbiterium zakończone od wschodu prostą ścianą. Na 17 kościołów tylko w trzech spotykamy zamknięcie wieloboczne.
W wielu opisach gdańskiego kościoła Mariackiego króluje słowo "największy". Wiadomo, jest to największy ceglany kościół świata, ale nie wszystko w nim musi być największe.
W dyskusji rodzinnej, tuż przed świętami, pojawiło się pytanie: "Jak często czyjeś urodziny powtarzają się w tym samym dniu tygodnia? Odpowiedziałem: co 28 lat. Każdy z nas wie jednak z doświadczenia, że zdarza się to częściej. Sprawa nie jest...
O Targu Wąchanym pisałem tyle razy, że nie wypada przypominać, gdzie był, ale trudno, zrobię to (przepraszam): tak co najmniej od 1574 r. nazywano placyk za Dworem Artusa.
Drugiej takiej ulicy po prostu nie ma! Zaczyna się od Opłotków (to też nazwa ulicy), wije się licznymi zakrętami na długości ponad 2 km, kończy również w opłotkach (rzeczywistych), a w środku ma ćwierćkilometrową przerwę, z tunelem dla pieszych i...
300 lat temu gdański uczony Jakub Teodor Klein założył sławny ogród botaniczny na Długich Ogrodach, w którym m.in. wyhodował owocujące drzewko kawowe.
Kościół św. Mikołaja pamięta odwiedziny wielu polskich królów. Niedawno pisałem o Zygmuncie III, który tutaj odebrał dyplom potwierdzający jego wybór na króla.
Zygmunt Waza, syn Jana Wazy i Katarzyny Jagiellonki, obrany w roku 1587 królem Polski, tu w Gdańsku, w kościele św. Mikołaja, odebrał dyplom elekcyjny, czyli pisemne potwierdzenie elekcji.
Wśród obiektów wyposażenia kościoła św. Mikołaja jednym z najcenniejszych był pulpit z polskim orłem.
Tydzień temu przedstawiłem ulicę Powstańców Warszawskich o pokręconym przebiegu i stosunkowo prostej historii. Dziś opowiem o ulicy o prostym przebiegu i raczej złożonej historii.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
