Kilka pokoleń naukowców i amatorów szukało dowodów na potwierdzenie hipotezy, że Mieszko I był wikingiem.

Znaleziska mieczy wczesnośredniowiecznych w Polsce to rzadkość, dlatego dwa okazy, które ostatnio pojawiły się w sferze medialnej, skupiły na sobie uwagę. Na darowany w 2023 r. toruńskiemu muzeum o. Rydzyka tzw. miecz Sasina lepiej spuścić zasłonę naukowego miłosierdzia do czasu, aż zostanie udostępniony poważnym ekspertom. Natomiast miecz wydobyty 12 stycznia z dna wiślanej przystani we Włocławku słusznie wzbudził emocje nie tylko antykwaryczne.

Ożywił bowiem dyskusję o okolicznościach, w jakich przed ponad tysiącem lat kształtowała się nasza państwowość. Nazwany od razu mieczem wikińskim, pobudził wyobraźnię wciąż licznych zwolenników hipotezy o skandynawskich korzeniach państwa wczesnopiastowskiego.

icon/Bell Czytaj ten tekst i setki innych dzięki prenumeracie
Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi
Wyborcza.pl to zawsze sprawdzone informacje, szczere wywiady, zaskakujące reportaże i porady ekspertów w sprawach, którymi żyjemy na co dzień. Do tego magazyny o książkach, historii i teksty z mediów europejskich. 
 
Monika Tutak-Goll poleca
Podobne artykuły
Więcej
    Komentarze
    Ciekawy artykuł. Pochodzenie mieszka i piastów od wikingów raczej na chwilę obecną trudno uznać za pewnik, natomiast ciekawa jest" teoria wielkomorawska": według niej elity państwa wielkomorawskiego rozbitego przez madziarów uciekły na połnoc na tereny obecnej wielkopolski. Według niej mieszko mógł być wnukiem ostatniego władcy wielkiej morawy, a to by oznaczało że historię piastów można by wyprowadzić nawet od pierwszego słowiańskiego państwa Samona z początku 7ego wieku....( jest teoria że państwo wielkiej morawy to kontynuacja państwa samona) . Na razie brak na to przekonujących dowodów, jest tylko faktem że w latach 40tych dziesiątego wieku nastąpił w wielkopolsce " mały wielki wybuch", jak to nazwał profesor andrzej nowak: nagle zaczęto budować grody , czyli musiał być jakiś impuls cywilizacyjny z zewnątrz...poza tym: książę Czech nie dałby swej córki za żonę byle komu, musiał uważać pochodzenie mieszka za nie gorsze od swojego....I tylko odnośnie " biednego chłopa" Piasta: w czasach wczesnosłowiańskich kmiecie nie byli " chłopami" jak w najgorszych czasach pańszczyzny, mieli wolność i była instytucja wiecu czyli zebrania wszytkich wolnych ludzi plemienia. Tak więc pochodzenie piastów od wolnego kmiecia nie jest powodem do wstydu, w starożytnym rzymie wiele rodów i bohaterów republiki miało taki rodowód , np. Cyncynat.
    @marekpoplawski
    Rozumiem, że pochodzenie od niewolnego kmiecia jest powodem do wstydu.....
    już oceniałe(a)ś
    2
    4
    @Czaszyn
    Oczywiście że nie. Ja też mam pochodzenie od chłopów pańszczyźnianych podobnie jak 90 procent na tym forum ( minimum :) pisałem tylko o dynasti piastów. A gdyby nawet oni...Żydzi w swojej histori mają okres niewoli w Egipcie i nigdy tego nie ukrywali....
    już oceniałe(a)ś
    13
    0
    @marekpoplawski
    Autorem teorii wielkomorawskiej jest wlasnie p. Urbanczyk. Polecam jego ksiazki na ten temat, szczegolnie „Co sie wydarzylo w 966r roku”.
    już oceniałe(a)ś
    5
    0
    @marekpoplawski (Tak więc pochodzenie piastów od wolnego kmiecia nie jest powodem do wstydu):

    w X w. i jeszcze długo potem, w sumie do XIII w., prawie wszyscy mieszkańcy ziem polskich byli wieśniakami, niepiśmiennymi w dodatku, co teraz dobrze nie wygląda, ale wtedy nikogo nie martwiło; no i jako tacy zajmowali się głównie uprawą roli (z czegoś żyć trzeba i coś trzeba jeść);

    pewnie okazjonalnie - jak Cincinatus - odkładali radło i ruszali rabować sąsiadów, choć można przypuszczać, że łupem byli głównie sami ludzie, bo teren prezentował jednak mało rozwiniętą cywilizację materialną, jak dowodzą wykopaliska;

    co do ziem polskich, to warto zwrócić uwagę, że - pominąwszy wybrzeża - była to jakaś czarna dziura na mapie cywilizacji, która jak już rozwijała się, to raczej wokół, pominąwszy może tereny Prusów i innych podobnych; mało kto ze świata tam w ogóle docierał;

    hipoteza morawska w tym kontekście jest nader interesująca, bo skoro w takim miejscu utrwalił się taki model władzy jak np. w Czechach, czyli książęcy, dynastyczny, to jest to znaczące; np. wspomniani Prusowie i np. różnie formalnie rzecz biorąc bliscy starożytnym Polanom Wieleci itp. czegoś takiego u siebie nie dopuścili, dopiero w XII w., w zasadzie w efekcie klęsk w walkach z Sasami i Duńczykami musieli przyjąć ten model władzy.
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    @Czaszyn
    to byl wolny kmiec najwczesniej mogl go zniewolic mieszko albo sprzedac na rynku w pradze
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    @marekpoplawski
    wg davisa chlop niewolnych ( panszczyznianych ) bylo w xvi w. 60%+ byli tez wolni chlopi, zydzi, mieszczanie, kler - twoje szanse na inne pochodzenie rosna
    już oceniałe(a)ś
    1
    2
    @jg_gw1
    To prawda. Tylko w 12ym wieku i trochę później nie tylko kmiecie byli raczej niepiśmienni. Także ci " lepiej urodzeni' też nie zawsze byli " gramotni"....
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    @marekpoplawski (Tylko w 12ym wieku i trochę później nie tylko kmiecie byli raczej niepiśmienni. Także ci " lepiej urodzeni' też nie zawsze byli " gramotni"):

    nie byli "gramotni", bo do niczego im to było nie potrzebne, podobnie jak wielu pokoleniom ich przodków; nie było ich wielu, zajęcia i zainteresowania mieli proste, wydarzenia wielkie odbywały się gdzie indziej, więc potrzeby zapisu też nie mieli; wyjątkiem był bardzo wykształcony Mieszko, syn Chrobrego i jego następca, ale być może jego los był przyczyną tego, że idea "alfabetyzmu" szybko się u nas nie upowszechniła;

    pierwszym krajanem, który rozpisał się na serio (i w dodatku bardzo obszernie i "patriotycznie") był były już biskup krakowski, Wincenty, zw. Kadłubkiem; ale to odbyło się to dopiero na przełomie XII i XIII w., kiedy Europa doszła już do Polski, zaczął się napływ ludzi z zewnątrz, a i wewnątrz się najwyraźniej nasi się rozmnożyli, zatem zapisywać już było warto a nawet trzeba było zapisywać; i "alfabetyzm" nieuchronnie zaczął się rozwijać.
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    @Czaszyn
    Piast był wolny i podobno nawiedzili go Morawianie…
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    @marekpoplawski
    Dziwnie też wykluczyć Wikingów z naszej historii wiedząc jak otwarte były te tereny przez Wisłę na ich mobilność.
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    @Kuwahara (Dziwnie też wykluczyć Wikingów z naszej historii wiedząc jak otwarte były te tereny przez Wisłę na ich mobilność)

    i pewnie dobrze o tym wiedzieli - u ujścia Wisły leżało ponoć sławne Truso - i dlatego raczej tam nie pływali, bo po co? ani co zagrabić, ani dobrego handlu; to byli praktyczni ludzie, działali od dawna i szli tam, gdzie profity.
    już oceniałe(a)ś
    0
    1
    A nie można przeprowadzić badań porównawczych DNA by zweryfikować teorię o wikingskim pochodzeniu? Mieszko I jest pochowany w Poznaniu. Przy obecnym stanie wiedzy to chyba najpewniejsza metoda wyjaśniania pochodzenia. Oczywiście o ile ponad 1000-letni materiał genetyczny (kości) nadaje się do takich badań bo tego nie jestem pewien.
    Być może sam sobie odpowiedziałem ale wdzięczny będę za informacje specjalistów.
    @barok-and-roll
    Mieszko pierwszy pochowany w Poznaniu? Groby mieszka i chrobrego zostały prawdopodobnie zniszczone przez najazd Brzetysława czeskiego w czasie wczesnopiastowskiej wersji " wielkiej smuty" w połowie jedenastego wieku. Ale jeżeli są jakieś nowe odkrycia to przepraszam.
    już oceniałe(a)ś
    11
    0
    @marekpoplawski
    Faktycznie, naukowcy nie są pewni co do zawartości obu grobów (Mieszka i Chrobrego) ale przecież można skonfrontować DNA innych Piastów z DNA Skandynawów.
    Jak chodzi o badania genomiczne to znalazłem ciekawy artykuł, którego konkluzja jest następująca: "Oznacza to, że już w V wieku n.e. zakończyły się zasadnicze procesy demograficzne kształtujące strukturę genetyczną populacji zamieszkującej obszar współczesnej Polski w X-XII wieku n.e. Innymi słowy, rezultaty naszych badań wskazują, że do ukształtowania się struktury genetycznej mieszkańców państwa Piastów, nie była konieczna żadna dodatkowa migracja mająca miejsce po V wieku n.e. Przedstawione wyniki są zatem zgodne z hipotezą zakładającą genetyczną kontynuację w pierwszym tysiącleciu n.e. na obszarze środkowo-wschodniej Europy” – podkreślili naukowcy Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu".

    Źródło: h*t*t*p*s://dzieje.pl/dziedzictwo-kulturowe/przelomowe-badania-polskich-naukowcow-dot-spoleczenstwa-panstwa-piastow
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    @barok-and-roll (ale przecież można skonfrontować DNA innych Piastów z DNA Skandynawów):

    ten pomysł nie jest za bardzo dobry, bo skoro Piastowie stali się chrześcijańskimi książętami, to wchodzili w mariaże z innymi chrześcijańskim książętami, głównie z obszaru Rzeszy ale do najazdu mongolskiego, także z Rusi, więc co by takie badania dały? należałoby badać raczej pospolitych nieboszczyków.
    już oceniałe(a)ś
    2
    0
    @jg_gw1
    To jest kwestia statystyki. Nie wyobrażam sobie by ci chrześcijańscy książęta nie brali sobie nałożnic non-elite czyli tych z gminu. Szczególnie tych urodziwych ;-))
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    @barok-and-roll (Nie wyobrażam sobie by ci chrześcijańscy książęta nie brali sobie nałożnic non-elite):

    tylko, że legalne potomstwo musiało być z elit; wspomnij naszego króla Kazimierza zw. Wielkim, który miał z tą elitarną częścią problem; zresztą, nie tylko on;

    ale coś w tym może być, nie wiem jak ci genetycy to liczą, ale wyszło im, że spora część obecnej ludzkości wywodzi się od Dżingis Chana.
    już oceniałe(a)ś
    2
    0
    @jg_gw1
    ...tylko, że legalne potomstwo musiało być z elit...
    ==================================
    Ha,ha. Jak mieli to sprawdzać? Po kolorze oczu, włosów? Taki książe jak go przycisnęło robił co chciał. Dopiero Hirszfeld wykrył zasadę dziedziczenia grup krwi. O DNA nie będę nawet wspominał.
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    @barok-and-roll (Ha,ha. Jak mieli to sprawdzać? ):

    akurat matki są zawsze pewne, więc jak matka była "nieprawidłowa" to i jej potomstwo również;

    do dyskusji pozostaje ojcostwo; no i to się wydarzyło jak przebadali pewnego niedawno odkopanego króla angielskiego - wynikło z tego przy okazji badań potomków nieco kontrowersji (sam król raczej niewinny);
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    @jg_gw1
    ...akurat matki są zawsze pewne, więc jak matka była "nieprawidłowa" to i jej potomstwo również...
    ======================
    Jak chodzi o legalność łoża i kontynuację rodu to oczywiście masz rację, jednak gdy rozpatrujemy kwestię od strony badań genomicznych po 1000 latach to jest bez znaczenia kim była matka.
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    @barok-and-roll (jednak gdy rozpatrujemy kwestię od strony badań genomicznych po 1000 latach to jest bez znaczenia kim była matka):

    nie masz racji, matka jest ZAWSZE ważna, nie tylko "od strony badań badań genomicznych", które jej znajomość jednak bardzo ułatwia.
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    @barok-and-roll
    przeprowadzono badania DNA Piastów pod kierownictwem prof. Marka Figlerowicza.Mieszko I niestety nie był pochowany w Poznaniu, a groby Bolesława nie otwarto ale naukowcy znaleźli wystarczająca liczbę potomków Piastów, wynik badań wskazuje na to, że Piastowie pochodzili od plemienia Gotów oraz od lokalnie występującej ludności. Czyli Mieszko bardziej był wikingiem niż nie.
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    Skandynawski początek Polski. Hmmm. Ciekawi mnie, co k.... poszło nie tak.
    @Ico.inic
    Sprowadzono migrantów?
    już oceniałe(a)ś
    1
    4
    @Ico.inic
    Chodzi o pochodzenie pierwszej polskiej dynastii panującej a nie o pochodzenie Polaków jako narodu.
    już oceniałe(a)ś
    1
    3
    @barok-and-roll
    Co Ty powiesz?No,no,no!
    już oceniałe(a)ś
    3
    1
    jeśli Vikingowie założyli Piastów to mit jarosława zawsze dziewicy upada
    @cwal2004
    Czy oni tam już produkowali akumulatory?
    już oceniałe(a)ś
    2
    0
    Obserwując zachowania polskich polityków i ich dążenia do wielkości tego kraju, a bacząc na to co robią inne europejskie narody, ciągle wydaje mi się że ten kraj założyli ci, których wydalono karnie właśnie z tych krajów.
    Do dziś nie potrafią w najistotniejszych sprawach mówić jednym językiem i zakopać wojenne topory dla ludu których reprezentują a swoje zwady przenieść poza jego oczy by ich nie niepokoić.
    @sloniu65
    Obserwacje poczynione przed lustrem.
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    porownujac artefakty velkej moravy z ( kilkoma ) z x -xi wieku z wielkopolski
    jawi sie pytanie dlaczego by morawianie tak nagle popadli w prostactwo materialne
    @Nicuk
    Bo to była tylko garstka uciekinierów, niedobitków? W dodatku z elity żołnierskiej, a nie rzemieślników?
    już oceniałe(a)ś
    1
    2
    Z badań genetycznych Piastów jak byk wynika że ich Haplogrupa jest germańska i tyle
    @aporn
    Prawdopodobnie Piastowie mieli haplogrupę R1b. Słowianie to R1a.
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    @aporn
    dokładnie chodzi o germańskie plemię Gotów z Gotlangii, Piastowie bardziej byli wikingami niż sasami.
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    Mnie osobiście przekonuje wersja wielkomorawska, ale w wersji wielkomorawskich uciekinierów, którzy zostają przyjęci przez lokalnego władcę i mu doradzają. Co do zasady gdyby to byli wikingowie to byśmy o tym wiedzieli. Mieszko wydał córkę za wikinga i na pewno było by podkreślone że to wikinka. Faktem jest że Mieszko włada już sprawnym państwem, za byle kogo by Dobrawy nie oddawali Czesi. Moim zdaniem kluczem jest Dagome iudex i zrozumienie czemu nazwali tak władcę. Poza tym badania DNA. Zdaje się, że w Kijowie jest pochowana córka Mieszka czy Bolesława wiec za te czołgi mogli by nacisnąć kogo trzeba żeby wydał zgodę na badania.
    już oceniałe(a)ś
    4
    0