Instalacje odzyskujące energię z odpadów, nazywane potocznie spalarniami, działają w całej Europie, m.in. w Wiedniu, Kopenhadze, Sztokholmie i Lizbonie. Są też w Polsce, na przykład w Poznaniu, Krakowie, Bydgoszczy, Rzeszowie czy Białymstoku. W sumie działa ich na kontynencie ponad 500.
Co właściwie spalają? Jako paliwo wykorzystywane są odpady nienadające się już do recyklingu lub do kompostowania. Specjaliści twierdzą, że można z nimi zrobić tylko dwie rzeczy: składować na wysypisku (jeśli prawo na to pozwala) lub spalić.
Ewa Rakowska: W opinii Krajowej Izby Gospodarki Odpadami odzysk ciepła odpadowego przynosi wiele korzyści gospodarczych zarówno dla gospodarki odpadami, jak i z punktu widzenia dekarbonizacji energetyki i ciepłownictwa. Nie ulega wątpliwości, że Instalacje Termicznego Przekształcania Odpadów (ITPO) stanowią istotny element systemu gospodarki odpadami komunalnymi i są konieczne do prowadzenia tego procesu w zrównoważony sposób.
Między innymi dzięki ich działalności odpady nie trafiają na składowiska, co skutkuje potencjalnym wieloletnim zanieczyszczeniem gleb i wód gruntowych, prowadząc do obniżenia standardu życia okolicznych mieszkańców.
Osiągnięcie założonego celu maksymalnego składowania odpadów – na poziomie 10 proc. – ograniczy także emisję gazów cieplarnianych z sektora odpadowego, w szczególności metanu. Trzeba także pamiętać o tym, że pojemność istniejących składowisk odpadów w Polsce wyczerpuje się, brak jest lokalizacji pod nowe składowiska, a ich budowa powoduje sprzeciw lokalnych społeczności.
Dodatkowo, termiczne przekształcanie odpadów komunalnych będzie miało pozytywny wpływ na osiągnięcie wymaganych prawem unijnym poziomów recyklingu i odzysku odpadów komunalnych. Inwestycje w nowe moce przerobowe ITPO, przy zachowaniu obowiązku 65 proc. poziomu recyklingu, są niezbędne dla realizacji krajowych celów w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi i wprowadzenia krajowego systemu gospodarowania odpadami w gospodarce o obiegu zamkniętym oraz stanowi domknięcie systemu.
Trzeba pamiętać o tym, że średnia ilość odpadów zbieranych od jednego mieszkańca w Polsce jest znacznie poniżej średniej w UE, co pokazuje, że najprawdopodobniej ilość ta będzie wzrastać. Dlatego nie przewiduje się spadku ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w najbliższych latach.
– Mamy konflikt za naszymi wschodnimi granicami. W tych czasach uwzględnienie produkcji energii elektrycznej oraz cieplnej lub chłodniczej z odpadów komunalnych stanowi szansę częściowego uniezależnienia Polski od paliw kopalnianych, a także może przyczynić się do wstrzymania wzrostu cen energii. Energia i ciepło z odpadów produkowane w ITPO są tańsze od energii i ciepła opartego na tradycyjnych zasobach kopalnianych, co pomoże ograniczyć ich wykorzystanie przy wciąż rosnących cenach tych paliw. Ponadto, odpady stanowią w istotnej części źródło energii odnawialnej. Jak wynika z dotychczasowych doświadczeń, od 20 do 50 proc. energii i ciepła pochodzących z ITPO stanowią właśnie OZE.
Dlatego Krajowa Izba Gospodarki Odpadami prowadzi w tej kwestii intensywne działania kierowane do władz krajowych, jak również do instytucji europejskich. Prowadzimy także działania mające na celu jak najszersze wykorzystanie odpadów biodegradowalnych poprzez ich zamianę na biogaz i kompost.
– Ocena luki inwestycyjnej (potrzeb inwestycyjnych) w Polsce w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów oraz gospodarowania odpadami wykazała, że w Polsce w roku 2034 wyniosą one według szacunków ok. 3 070 tys. Mg na rok. W Polsce funkcjonuje 9 Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów, które nawet wraz z istniejącymi cementowniami, nie są w stanie zabezpieczyć możliwości przetworzenia wskazanych powyżej ilości odpadów. Tymczasem w innych krajach UE liczba funkcjonujących ITPO jest zdecydowanie większa, to np. 96 instalacji w Niemczech, 121 instalacji w Francji, 38 instalacji w Włoszech i 12 instalacji w Hiszpanii. Instalacje Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Polsce przetwarzają w energię zaledwie 8 proc. wytwarzanych w kraju odpadów komunalnych. Średnia unijna w tym zakresie wynosi 26 proc. Uważamy, że inwestycje w nowe moce przerobowe ITPOK, przy zachowaniu obowiązku 65 proc. poziomu recyklingu, są niezbędne dla realizacji polskich celów w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi.
– Dzięki zastosowaniu najnowocześniejszych technologii produkcja ciepła i energii z odpadów spełnia dużo bardziej restrykcyjne, najostrzejsze reżimy technologiczne i emisyjne, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę fakt zastępowania przez nowoczesne ITPO starych ciepłowni i zakładów energetycznych opartych na tradycyjnych zasobach kopalnych. Poprzez to przyczyniają się do poprawy jakości powietrza. Stanowią ważny element oszczędności paliw kopalnych.
– W Polsce od 2016 roku obowiązuje zakaz składowania odpadów wysokokalorycznych tzw. frakcji energetycznej, tj. o cieple spalania powyżej 6MJ/kg suchej masy. Skutkiem wprowadzonych zmian są stale rosnące koszty zagospodarowania frakcji kalorycznej odpadów. Dlatego uważamy, że konieczne jest zastosowanie frakcji palnej odpadów w systemach energetycznych lub cieplnych oraz w przemyśle energochłonnym poprzez wykorzystanie istniejącej w Polsce infrastruktury do produkcji i przesyłania ciepła.
W naszej opinii, powyższe rozwiązanie umożliwiłoby obniżenie kosztów zagospodarowania odpadów oraz wytwarzanie energii na terenie całej Polski. Jest szansą rozwojową dla kraju, regionów i systemów gminnych opartych na lokalnie wytwarzanych paliwach (odpadach), co może doprowadzić do pozytywnego uniezależnienia energetycznego regionów. Rozwiązanie to zapewni również możliwość odbioru odpadów komunalnych po akceptowalnych społecznie cenach.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze