W skrócie chodzi o to, żeby tworzyć produkty tak, aby służyły ludziom jak najdłużej. Np. znana włoska firma meblarska Lago opracowuje system wypożyczania luksusowych mebli. Chodzi też o to, że ograniczać wytwarzanie odpadów do minimum, między innymi dzięki ponownemu i wielokrotnemu wykorzystywaniu surowców. Ale liczy się także społeczna wrażliwość.
Aleksandra Surdykowska, kierownik ds. marketingu i PR Stena Recycling: Gospodarka Obiegu Zamkniętego (gospodarka cyrkularna) to idea polegająca na racjonalnym i efektywnym wykorzystaniu zasobów oraz minimalizowaniu negatywnego wpływu wytwarzanych produktów na środowisko. W pewnym uproszczeniu oznacza to zawracanie materiałów, z których stworzone zostały produkty, ponownie do obiegu i ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów. Zatem powinniśmy działać tak, aby produkty były jak najbardziej trwałe, możliwa była ich naprawa albo ponowne użycie w całości lub części. Jeśli nie jest to możliwe, produkt lub odpad powinien zostać poddany recyklingowi, aby materiały w nim zawarte mogły stać się substratem do kolejnych produktów.
Warto pamiętać, że zasady GOZ powinny być wdrażane na każdym etapie życia produktu – od projektowania, przez produkcję, dystrybucję, konsumpcję po zbieranie odpadów i sposób ich zagospodarowania. Gospodarka obiegu zamkniętego jest przeciwieństwem nadal powszechnego modelu gospodarki liniowej, w którym cykl życia produktu ogranicza się do produkcji, użycia i wyrzucenia.
Wraz z rozwojem gospodarki cyrkularnej powstają nowe modele biznesowe, które łączą efektywność materiałową z korzyściami biznesowymi. Opierają się na przykład na idei współdzielenia czy wydłużaniu żywotności produktów poprzez naprawę. Dla powstawania modeli cyrkularnych istotny jest też nadal rozwój technologii recyklingu i odzysku.
– Europejski Zielony Ład to strategia rozwoju, która ma przekształcić Unię Europejską w obszar neutralny klimatycznie. Jej celem jest zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko i zatrzymanie lub osłabienie zmian klimatycznych. Gospodarka obiegu zamkniętego jest narzędziem, dzięki któremu możemy ten cel osiągnąć. Plan Komisji Europejskiej zakłada dążenie do tego, aby zrównoważone produkty, usługi i modele biznesowe stały się normą na terenie Unii Europejskiej. Istotne jest, aby produkty były bardziej trwałe, łatwiejsze do ponownego wykorzystania, naprawy lub recyklingu i w jak największym stopniu wykorzystywały materiały pochodzące z recyklingu zamiast surowców pierwotnych. Komisja dąży także do udostępnienia konsumentom informacji na temat cyrkularności kupowanych przez nich produktów, aby promować świadomy wybór i odpowiedzialną konsumpcję. Według badań przeprowadzonych dla Stena Recycling w 2020 r. dwie trzecie badanych Polaków chciałoby, aby ich ulubione produkty pochodziły ze zrównoważonej produkcji, a 65 proc. badanych oczekuje, że producenci będą wykorzystywać w swoich produktach materiały pochodzące z recyklingu. 61 proc. respondentów chętnie dowiedziałoby się czy firma, z której usług lub produktów korzysta działa na rzecz wprowadzania zasad gospodarki obiegu zamkniętego, natomiast 58 proc. ankietowanych byłoby skłonnych zmienić swoje przyzwyczajenia i zrezygnować z usług/produktów ulubionej firmy na rzecz takiej, która dobrowolnie wdraża zasady gospodarki cyrkularnej.
– Kluczowym elementem jest holistyczne podejście do produkcji. 80 proc. decyzji o tym, czy odpad będzie mógł być poddany recyklingowi, zapada już na etapie projektowania produktu. Należy zastanowić się, jakich materiałów używamy w produkcji, jak są one ze sobą łączone oraz jak wygląda proces gospodarowania odpadami w miejscu produkcji. Wiele możemy zyskać poprzez analizę systemu zarządzania odpadami w firmie. Dzięki rozdzieleniu różnych frakcji możemy poddać recyklingowi odpady, które do tej pory mogły być zagospodarowane jedynie poprzez odzysk cieplny. Ważne jest, aby szukać możliwości wejścia na jak najwyższy stopień w hierarchii sposobów postępowania z odpadami. Istotnym elementem jest często także dobór urządzeń i kontenerów. Na przykład, u jednego z producentów części metalowych dzięki zastosowaniu odpowiednich kontenerów udaje się zawrócić ponownie do obiegu 900 l emulsji chłodzącej wykorzystywanej przy cięciu elementów.
Dobrymi przykładami rozwiązań z zakresu gospodarki obiegu zamkniętego są praktyki zwycięzców konkursu Stena Circular Economy Award – Lider Gospodarki Obiegu Zamkniętego. Firma Orange Polska odnawia routery i modemy zwrócone przez klientów po zakończeniu umowy i udostępnia je kolejnym abonentom.
Z kolei jeden ze zwycięzców tegorocznej edycji - firma Creative Publishing stworzyła platformę, dzięki której skrawki materiałów zostające po produkcji ubrań w dużych szwalniach mogą być odkupywane przez mniejsze przedsiębiorstwa i wykorzystywane do różnych projektów. Innym przykładem jest Fundacja PO:DZIELNIA, która w Poznaniu założyła przestrzeń, gdzie można wymieniać się przedmiotami, które już nie są nam potrzebne. Te przykłady pokazują, że gospodarka obiegu zamkniętego to nie tylko domena dużych firm, ale również szansa dla mniejszych podmiotów i organizacji.
– Długofalowo gospodarka obiegu zamkniętego przynosi zarówno korzyści środowiskowe, jak i finansowe. Fundacja Ellen McArthur jako korzyści z wdrożenia gospodarki cyrkularnej wymienia m.in. oszczędności materiałowe i zmniejszenie narażenia na zmienność cen surowców, a także zwiększenie liczby miejsc pracy.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze