I choć nadal ich nie znamy, dzięki postępowi medycyny i rozwojowi wiedzy na temat zdrowego stylu życia możemy w całkiem niezłej formie dożyć podeszłego wieku.

Może już niebawem ukończenie stu lat stanie się normą i zaczniemy życzyć bliskim dożycia dwusetki?

Aktywność fizyczna. Ruszaj się jak najwięcej

Najlepszy sposób na zdrowie i długowieczność to ruch. Jest on jednak skuteczny, gdy ćwiczymy i uprawiamy sport od najmłodszych lat i systematycznie. Zalecany przez lekarzy ruch nie musi być sportem uprawianym wyczynowo. Każda aktywność fizyczna sprawia bowiem, że mamy mocniejsze i sprawniejsze mięśnie, spalamy tkankę tłuszczową, krew żwawiej krąży w organizmie, dzięki czemu wszystkie komórki są lepiej odżywione i dotlenione.

Jest na to sposób! Wystarczy, że będziesz rytmicznie maszerować, biegać, jeździć na rowerze, grać w piłkę, pływać, a nawet... tańczyć. Specjaliści podpowiadają, by ćwiczyć choć trzy razy w tygodniu przez 30-60 minut. Żeby wysiłek nie był zbyt forsowny dla organizmu, trzeba dobrać właściwe tempo. Podczas ćwiczenia tętno może maksymalnie osiągać wartość 180 minus wiek uderzeń na minutę (gdy masz 30 lat, twój puls powinien bić do 150 razy na minutę).

Zdrowie. Dużo odpoczywaj

Badacze wypytywali osoby długowieczne, ile godzin śpią. Okazało się, że większość 6-7 godzin na dobę. Sen potrzebny jest nam z wielu powodów: wtedy następuje przyspieszona odnowa komórek, odbywa się „remont" systemu kontrolującego przemianę materii, więcej krwi napływa do mięśni, wzmaga się synteza białek i produkcja hormonów. Sen pozwala nam więc regenerować się fizycznie i psychicznie. Podobnie – codzienna porcja relaksu.

Jest na to sposób! Nie zarywaj nocy, bo podczas weekendu nie można nadrobić zaległości ani wyspać się na zapas. Zapewnij sobie dobre warunki w sypialni: ciemność, ciszę i temperaturę 18-20 st. C. Uwierz, że nie ma ludzi niezastąpionych, i podziel się obowiązkami – domowymi i zawodowymi. Codziennie wygospodaruj czas, by się zrelaksować. Dwa razy w roku bierz urlop i wypoczywaj poza domem.

Zdrowie. Nie pal

Każdy papieros o 5,5 minuty skraca życie. W dymie jest ok. 40 substancji rakotwórczych. Nikotyna zabija antyoksydanty, więc przyspiesza miażdżycę. Palące kobiety o 2 lata wcześniej przechodzą menopauzę. Skóra palacza szybciej się starzeje. Palenie przyspiesza rozwój osteoporozy. Warto rzucić palenie, bo już po 3-9 miesiącach ustępuje kaszel i zadyszka. 5 lat abstynencji zmniejsza ryzyko ataku serca o połowę, po 10 latach ryzyko raka płuca jest mniejsze o połowę niż u palacza.

Jest na to sposób! Jeśli nie umiesz poradzić sobie z nałogiem, pomóc ci mogą środki dostępne w aptekach (m.in. guma do żucia lub plastry Nicorette, tabletki Zyban lub NiQuitin, plastry NiQuitin, guma do żucia lub plastry Nicotinell) albo terapie naturalne (hipnoza, akupunktura).

Dieta. Jadaj zdrowo, czyli chudo

Rozsądna dieta i ruch pozwolą uniknąć otyłości, która sprzyja chorobom przewlekłym (m.in. miażdżycy, cukrzycy) i skraca życie. W diecie powinno być jak najmniej tłuszczów zwierzęcych, bo zawierają szkodliwy cholesterol, a jak najwięcej warzyw i owoców, bo są bogate w antyoksydanty unieszkodliwiające wolne rodniki tlenowe, oraz ryb, które mają dużo niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 (korzystnie działają na układ krwionośny, skórę i stawy).

Jest na to sposób! Jadaj w równych odstępach czasu pięć niewielkich posiłków dziennie i nie podjadaj między nimi. W twoim menu powinno się znaleźć około kilograma warzyw i owoców dziennie. Zamień białe pieczywo na ciemne, pełnoziarniste, bogate w wit. z grupy B i wit. E. Staraj się częściej jadać kasze. Wypijaj codziennie kubek jogurtu naturalnego. Jadaj około kilograma ryb tygodniowo, zwłaszcza morskich (dorsz, sardynka, makrela, łosoś, śledź, tuńczyk, halibut).

Stres. Pozbywaj się go 

Coraz szybsze tempo życia sprawia, że stresujemy się byle czym i nie potrafimy tego odreagować. Gdy emocje rosną, podwyższa się poziom adrenaliny, glukozy, nasyconych kwasów tłuszczowych i triglicerydów. Jeśli te substancje nie są neutralizowane przez organizm, niekorzystnie wpływają na ważne narządy, m.in. na serce, wątrobę, nerki.

Jest na to sposób! Jeśli się zdenerwujesz, zrób przerwę, głęboko oddychaj, licz powoli do 10. Albo zadaj sobie wiele razy pytanie: „I co się stanie?". Być może odpowiesz sobie: „Nic takiego, co kazałoby mi się tak denerwować". Pamiętaj, że nie ma sytuacji bez wyjścia.

Sprawny układ odpornościowy chroni nas przed infekcjami. To ważne, bowiem nawet banalna infekcja osłabia siły witalne organizmu. Zdrowy styl życia z pewnością jest sprzymierzeńcem odporności, ale warto również sięgnąć po ekstrasposoby, np. hartowanie. Jeśli przegrzewamy organizm, nasz wewnętrzny termostat nie ćwiczy i kiedy przychodzi nam znosić mróz lub upał, nie daje sobie rady i infekcja gotowa.

Jest na to sposób! Wewnętrzny termostat możesz zmusić do lepszej pracy: ubieraj się stosownie do temperatury (najlepiej „na cebulkę", ale nie za ciepło!), rano i wieczorem bierz naprzemienne ciepło-chłodne prysznice (zaczynasz i kończysz ciepłym strumieniem wody; polewanie chłodną wodą powinno trwać trzy razy krócej niż ciepłą), gimnastykuj się przy otwartym oknie, korzystaj z sauny (po wyjściu z niej wejdź do chłodnej wody lub weź zimny prysznic), niezależnie od pogody codziennie maszeruj choć przez pół godziny.

Wzmacniaj odporność. Pij do syta

Chociaż 1,5-2 l płynów dziennie – tyle powinniśmy wypijać. Dzięki temu po pierwsze – szybciej wraz z moczem wydalamy szkodliwe dla organizmu toksyny, a po drugie – nawadniamy organizm, a przez to nasza skóra dłużej będzie jędrna, elastyczna, a więc zachowamy młody wygląd.

Jest na to sposób! Pij przede wszystkim wodę mineralną (może być gazowana), zieloną herbatę oraz świeże soki owocowe i warzywne. W wodzie mineralnej znajdują się niezbędne dla zdrowia pierwiastki. Natomiast zielona herbata zawiera polifenole, zaś soki – masę bezcennych witamin; i jedne, i drugie są świetnymi pogromcami groźnych dla nas wolnych rodników tlenowych.

Szczepienia. Korzystaj z dostępnych

Nasze życie zdecydowanie się wydłużyło od momentu wynalezienia penicyliny i wprowadzenia obowiązkowych szczepień ochronnych. Dzięki nim śmiertelność niemowląt i dzieci spadła o ponad połowę. W dzieciństwie rodzice pilnują, byśmy przeszli cały cykl szczepień, a potem...

Jest na to sposób! Pamiętaj, by poddawać się szczepieniom zalecanym i brać tzw. dawki przypominające. Są to szczepienia przeciwko żółtaczce (WZW A i WZW B), grypie, tężcowi, kleszczowemu zapaleniu mózgu, rakowi szyjki macicy. Jeśli podróżujesz po świecie, co najmniej pół roku przed wyjazdem sprawdzaj, jakie choroby grożą ci w egzotycznych krajach, czy można się przeciw nim zaszczepić, w jakim trybie i kiedy. A później zaszczep się i nie lekceważ lekarskich zaleceń.

Zdrowie psychiczne. Pożegnaj samotność

Ludzie starsi pytani o receptę na długowieczność często mówią „mam dla kogo żyć". Naukowcy także są zdania, że aktywne życie wśród przyjaciół, u boku bliskich nam osób korzystnie wpływa na naszą psychikę i samopoczucie. A zdrowie psychiczne z pewnością ma związek z ogólną kondycją organizmu. Im więcej dostarczamy organizmowi pozytywnych bodźców, tym większe mamy szanse na dożycie późnej starości. Takim pozytywnym bodźcem jest również seks – twierdzą specjaliści z Królewskiego Szpitala w Edynburgu. Badali oni 70-latków, którzy od jakiegoś czasu żyli w celibacie, oraz 70-latków, którzy mieli stałych partnerów i systematycznie się kochali. Zdaniem naukowców ci drudzy byli średnio o 5 lat „młodsi", niż wskazywały ich metryki. Lekarze twierdzą, że seks dobroczynnie wpływa na organizmy kochanków: przyspiesza przemianę materii, dotlenia cały organizm, wzmacnia mięśnie, pozwala lepiej sypiać, zaspokaja potrzebę bliskości, a ponadto rozładowuje napięcie i poprawia nastrój.

Jest na to sposób! Otaczaj się przyjaciółmi – róbcie to, na co macie ochotę, nie słuchając opinii, że „nie wypada". Nie stroń od spotkań towarzyskich. Zacieśniaj więzi rodzinne. Pamiętaj, że badania naukowe potwierdzają, iż zawarcie udanego małżeństwa oraz długi czas jego trwania przedłuża średnią długość życia zarówno kobietom, jak i mężczyznom. Dbaj więc o swoją drugą połowę. I nie stroń od seksu.

Zdrowie psychiczne. Gimnastykuj szare komórki

Chociaż trudno w to uwierzyć, nasz mózg wykorzystuje tylko 25 proc. swoich możliwości. Z upływem czasu – jeszcze mniej. Tymczasem naukowcy ze Szkocji dowiedli, że osoby z wyższym ilorazem inteligencji mają szanse na dłuższe życie, gdyż mając większą wiedzę, potrafią ją wykorzystać tak, by chronić się przed różnymi zagrożeniami. Na szczęście szare komórki możemy pobudzać do pracy regularnymi ćwiczeniami.

Jest na to sposób! Rozwiązuj krzyżówki, rebusy, testy i stale pogłębiaj swoją wiedzę, czytając, oglądając ciekawe programy czy uczestnicząc w spotkaniach z interesującymi ludźmi. Ucz się języków obcych, zapamiętuj teksty piosenek, wierszy, a nawet numery telefonów, PIN-y... Codziennie czytaj jakieś większe teksty. Zapraszając przyjaciół, serwuj im także skojarzeniowe gry towarzyskie. Buszuj w internecie w poszukiwaniu ciekawostek.

Długie życie. Kto dożyje 2150 roku...

...ten uczyni z naukowca bogacza. A było tak: dwaj amerykańscy uczeni – Steven Austad, zoolog z University of Idaho, i Jay Olshansky, ekspert od długowieczności z University of Chicago, założyli się, że przynajmniej jedna osoba na świecie spośród tych, które urodziły się w 2000 r., dożyje roku 2150. Stworzyli fundusz i wpłacają nań po 300 dolarów. Wspomagany niewielkimi kwotami będzie wart w 2150 roku pół miliarda dolarów. Jeśli nikt nie dożyje, pieniądze dostaną potomkowie Olshansky’ego, jeśli komuś się to uda, cała suma trafi w ręce spadkobierców Austada.

Amerykańscy uczeni, którzy mierzą i badają wszystko, postanowili sprawdzić, jak optymizm i pesymizm oddziałują na nasze zdrowie. Naukowcy z Mayo Clinic wyliczyli, że optymiści żyją aż o 10-12 lat dłużej niż pesymiści. Rzadziej chorują, szybciej pokonują dolegliwości. Chętniej i częściej chodzą do lekarzy, a potem skrupulatnie wykonują ich polecenia. Pesymiści – odwrotnie. Zakładają, że nic im nie pomoże, więc zaniedbują swoje zdrowie. Uwierz, że „śmiech to zdrowie", bo śmiejąc się, uaktywniasz całą gamę mięśni: oprócz mimicznych, także te opasujące jamę brzuszną. A one, naprężając się i rozkurczając, masują narządy wewnętrzne, które są wtedy lepiej ukrwione i dotlenione. Oglądaj więc komedie, słuchaj dowcipów... Jeżeli jesteś w grupie znajomych, próbujcie prostego ćwiczenia: zaczyna się śmiać jedna osoba, a pozostałe kolejno do niej się dołączają. Śmiech się udziela, więc po chwili będziecie zdrowo zrywali boki, właściwie nie wiedząc dlaczego.

Komentarze