Wcześnie zrozumiałem, że to system jest niewłaściwy, a nauczyciele są jego ofiarami

ZWYCIĘZCY DOSTANĄ NAGRODY PIENIĘŻNE:

za pierwsze miejsce w wysokości 5556 zł brutto,
za drugie miejsce – 3333 zł brutto,
za trzecie miejsce – 2000 zł brutto.

Grzegorz Giedrys: Pochodzisz z nauczycielskiej rodziny. Podejrzewam, że w takich warunkach naturalnym odruchem jest bunt wobec tego świata.

Michał Supcziński: To nie świat nauczycieli był przedmiotem mojego młodzieńczego buntu. Dosyć wcześnie zrozumiałem, że to system jest niewłaściwy, a nauczyciele są jego ofiarami – podobnie jak uczniowie. Poza tym miałem tak jak tysiące innych dzieciaków – byli ulubieni oraz znienawidzeni belfrowie, czasem brak empatii, a czasem fascynacja.

Doświadczenie podpowiada mi, że dzieciaki z nauczycielskich domów zawsze były nieco pokomplikowane. Albo były rozpieszczone i wykorzystywały wszystkie swoje szkolne przywileje, albo całkowicie podważały rolę nauczyciela.

– Dzieciaki są ogólnie pokomplikowane, choć te nauczycieli mają trochę trudniej, z różnych względów. Może pojawić się motyw zazdrości – w momencie, gdy tata albo mama cały dzień spędzają z cudzymi dziećmi, a po powrocie z pracy nie mają dla ciebie czasu. To może być frustrujące. Rodzice nauczyciele często nie zdają sobie sprawy z tego, jaki stres wśród ich dzieci powoduje ich pozycja. Bywa również tak, że wymagają o wiele więcej niż od innych, co również prowadzi do zachowań, które nazywasz buntem.

Ty nie skończyłeś szkoły średniej. Więc jednak bunt przeważył? Poszukiwanie wolności? Sprzeciw wobec szkoły jako instytucji i nauczycieli?

– Przypadek relacji między mną a moją mamą, wybitną pedagożką, fascynuje mnie do dzisiaj, chociaż pewnie w jakimś stopniu również jest, łagodnie mówiąc, ekscentryczny. Dzięki niej od początku miałem świadomość tego, że w szkołach pracują ludzie, w których bardzo mało jest powołania i pasji, zwykli ludzie z problemami, którzy często nie mają najmniejszej ochoty tam być. Zacząłem zwracać uwagę na „mechanizmy wewnętrzne” i zrozumiałem, że poza szkołą mogę nauczyć się o życiu więcej, szczególnie że taki po prostu miałem charakter, żeby skakać na główkę zamiast wkuwać nieistotną wiedzę niczym pacierz. Poza tym, jak mówiłem – system edukacji, który blokował kreatywność, był dość uwierający.

Jak zareagowała twoja mama na decyzję o porzuceniu szkoły? Elżbieta Supczińska to w końcu zasłużona historyczka, wychowawczyni dziesiątków roczników toruńskiej młodzieży.

– Zareagowała jak najlepszy przyjaciel na świecie. Bo jak mogła zareagować osoba o tak otwartej głowie, odważna historyczka, filozofka i marzycielka? Stwierdziła, że ona nigdy nie miała okazji decydować o swoim życiu, więc była szczęśliwa, że może mi pomóc, bym mógł decydować o moim. I między innymi dlatego uważam ją za najważniejszego nauczyciela, jakiego miałem. Bo nauczyła mnie życia bez strachu, jakkolwiek banalnie by to nie brzmiało.

Czy trzeba się z rodzicami zaprzyjaźnić, aby ten stan osiągnąć?

– Tak naprawdę to nie jest rola dziecka, by zaprzyjaźnić się z rodzicem. To rodzic powinien umieć zaprzyjaźnić się ze swoim dzieckiem, rozumieć jego świat, dać wiedzę i doświadczenie, ale i autonomię. Wydaje mi się, że jest to cecha naprawdę dobrych nauczycieli. Dzisiejszy świat polega na wpajaniu dzieciom wzorców i zachowań, które dorosłym wydają się jedynymi słusznymi. Nie widzą przez to, że tworzą ludzi pełnych strachu przed niespełnieniem oczekiwań, a co za tym idzie – przed odkrywaniem samych siebie.

W jaki sposób ona myślała o twoich kolejnych posunięciach życiowych? Jesteś muzykiem, zajmujesz się teatrem, piszesz.

– Myślę, że po prostu wierzyła, że mi się jakoś ułoży. Co więcej, chyba nawet wiedziała. Mogłem przecież być teraz zupełnie gdzie indziej. Wiadomo, były wzloty i upadki, ale ostatecznie człowieka tworzy coś więcej niż tylko zdana matura na piątkę i studia medyczne. I z pewnością nie zajmowałbym się tym, co robię, gdyby nie jej wychowanie i wiara w istotność kreatywności.

Zastanawiam się, czy kiedy ci nasi przewodnicy się starzeją, powinniśmy wejść w ich buty i też nauczać ich świata. Co o tym myślisz?

– Każdego nachodzi zwątpienie i brak siły – to jest niezależne od doświadczenia i wiedzy. Czasem świat, który pokazywali i tłumaczyli nam nasi nauczyciele, dla nich samych może okazać się przeszkodą, może być trudny i brutalny. I zwykle taki jest. Jeśli mentorstwo to rodzaj przyjaźni, to powinniśmy być przygotowani na to, by oddać wsparcie, które od nich dostaliśmy. I to się tyczy tak wiedzy, jak i umiejętności oddania im pola do rozwoju oraz możliwości rozwinięcia skrzydeł. Najważniejsze to nie blokować siebie nawzajem, bo przecież gdy się od nich uczyliśmy, to wymagaliśmy tego samego, prawda?

Michał Supcziński – muzyk, aktor, animator kultury. Współtwórca wielu wydarzeń i projektów kulturalnych, m.in. zespołów Jesień oraz Święto Zmarłych, jak również teatru Pomarańczowy Cylinder. Jego mama Elżbieta Supczińska jest zaś nauczycielką dyplomowaną, animatorką kultury, instruktorką i praktykiem dramy. To aktorka, reżyserka i scenarzystka.