Przełom roku 1989 okazał się wielkim sukcesem Polski. Udało się uniknąć wielu błędów politycznych, które dopiero teraz, po latach, popełnia rządząca sitwa kleptokratów.

Przy okazji kolejnej rocznicy wyborów, które zadecydowały o demontażu systemu komunistycznego w Polsce, publicysta „Tygodnika Przegląd" Robert Walenciak opublikował tekst  „4 czerwca 1989: tajne porozumienie Kremla i Białego Domu". Przedstawia w nim hipotezy dotyczące gry między Moskwą i Waszyngtonem, która umożliwiła odzyskanie przez Polskę pełnej suwerenności. Walenciak powołuje się na opinie czołowych polityków PZPR sprawujących władzę w latach 80. XX wieku, a także na dostępne dokumenty. Wyłania się z tego następujący scenariusz:

icon/Bell Czytaj ten tekst i setki innych dzięki prenumeracie
Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi
Wyborcza.pl to zawsze sprawdzone informacje, szczere wywiady, zaskakujące reportaże i porady ekspertów w sprawach, którymi żyjemy na co dzień. Do tego magazyny o książkach, historii i teksty z mediów europejskich. 
 
Agata Żelazowska poleca
Podobne artykuły
Więcej
    Komentarze
    A później ogłupiliśmy społeczeństwo religią i brakiem pomysłu na edukację
    @porta
    Nie później, tylko od razu po przejęciu władzy. A jeśli chodzi o równość ludzi, to lewicy wolno było mniej, a LGBT mieli nie zawracać głowy, tylko się chować po kątach. Za to dla kobiet był rozbudowany program ograniczenia praw decydowania o sobie.
    już oceniałe(a)ś
    7
    1
    Jaki wygodny scenariusz. Wygumkowuje Wałęsę jako postać bez znaczenia.
    To nie my rozwaliliśmy ZSRR (bzdura, ale niektórzy naprawdę w to wierzą, inni nie, ale powtarzają), jak się okazuje ZSRR rozwalił się sam do spółki z ulubionym wujem Samem. Akurat. Rzeczywistość nie daje się tak łatwo sterować.
    A gdyby pucz Janajewa zdarzył się 2-3 lata wcześniej i się udał? Niemożliwe?
    Faktem jest, że gdyby nasz ulubiony narodek w tamtych czasach nie wyciągnął żadnych wniosków z komuny i od razu postawił na Polskęzbawa, to dziś nie byłoby tu żadnej Unii a panowie podsyłaliby sobie specjalistów od "polityki społecznej" przez granicę przyjaźni na Bugu.
    @Tales
    Po co nam Unia??? Wszak chodniki już mamy, o całą resztę zadbają pan Naczelnik Kaczyński, pan premier Morawiecki przy czynnym wsparciu Panienki Jasnogórskiej oraz Ojca Inkasenta z Torunia:))
    już oceniałe(a)ś
    8
    1
    @korab1
    Jakoś nie słyszałem, żeby Ojciec wsparł kogokolwiek, choćby złotówką.
    Panienka też klejnociki raczej przyjmuje, niż rozdaje.
    Ciekawe, jak się rozliczają. Obawiam się, że pierze się sypie.
    już oceniałe(a)ś
    5
    0
    @Tales
    Wygodny scenariusz? Raczej prawdziwy. ZSRR upadł nie z powodu powstania Solidarności i z całą pewnością my go nie obaliliśmy. Upadł dzięki konsekwentnej polityce Regana oraz próbującego ratować co się wówczas dało Gorbaczowa. Raczej nie wierzę w sugerowane w artykule porozumienie USA z Sowietami w kwestii opuszczenia żelaznej kurtyny, Sowieci nigdy by na odpuszczenie demoludów nie poszli. Ale sytuacja ZSRR była już tak dramatyczna, że nie byli w stanie zapobiec demokratycznym zmianom.
    Bez wątpienia Wałęsa był tych zmian symbolem dla całego świata.
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    @willie1950
    Komunały.
    A gdyby pucz Janajewa zdarzył się 2-3 lata wcześniej i się udał?
    już oceniałe(a)ś
    0
    1
    Jak zaprasza się na scenę, to przynajmniej trzeba się posunąć i zrobić miejsce, o ile nie z niej zejść. Teraz Polska rządzą 70-latki i chcą zmusić 20-40- latków, aby myśleli i żyli, jak oni.
    Nikt nie krytykuje genezy, bo i niewiele o niej wiadomo. Z tego, co czytam faktycznie wtedy polscy politycy zachowali się mądrze. To czasem się Polakom zdarza.
    Krytyka dotyczy tego, co wydarzyło się po genezie i co przeżyło się na własnej skórze.
    Jednak ulegliście pokusie pójścia trzecią drogą. Nie zbudowaliście demokratycznego, świeckiego państwa jakie funkcjonowały już wtedy na zachodzie. Stworzyliście hybrydę. Mieszankę religii, demokracji, świeckości. Wewnątrz demokracji wyhodowaliście państwo religijne.
    Dziś cenę płacą za to młodzi, to nie ma się co dziwić, że są wściekli.Dziś krzyczą jakiego państwa chcą, jakiego nie. A na scenie ani milimetra kwadratowego wolnego miejsca dla nas.
    @cholinexy
    Ale nie macie uchodzcow :)
    już oceniałe(a)ś
    2
    3
    @cholinexy
    To skrzyknijcie się, załóżcie jakąś naprawdę nowoczesną partię (gwarantuję, że u sporej liczby starszych wyborców też będzie miała poparcie, bo wiek to stan umysłu, a nie liczba przeżytych lat), a potem idźcie, kurna, masowo na wybory. Bo jak dotąd, to głównie narzekacie na stan zastany i na starych, a d... sprzed kompa czy komórki ruszyć wam się nie chce (z nielicznymi wyjątkami, np. naziolków - bo fanatycy zawsze byli nadaktywni, no i paru zdesperowanych dziewczyn).
    już oceniałe(a)ś
    7
    3
    @hubba_hubba
    Sądzę, że tak zrobią, ale mają prawo wyrazić swoje zdanie o syfie w jakim przyszło im zaczynać dorosłe życie. PiS i tortury kobiet nie nie spadły z nieba.
    już oceniałe(a)ś
    4
    1
    @cholinexy
    Brytyjczycy, Francuzi, i inni, budowali swoją demokrację lata (wieki?) przed Polakami. Mieli inną zamożność, inne uwarunkowania. Przechodzili przez Reformację, Oświecenie... Polska się z niewolnictwa, pańszczyzny wtedy utrzymywała. Zaborcy ją eksploatowali aż do 1989 roku, z krótką przerwą miedzywojnia. Oczekiwanie tego, że Polska zbuduje nowczesne państwo europejskie w ciągu 30 lat jest myśleniem nierosądnym. I tak mamy dokonania pozytywne, które są obecnie przez PiS niszczone. Ratunek w UE leży. Co będzie? Niewiadomo. Możemy tylko spekulować. Pozdrawiam.
    już oceniałe(a)ś
    3
    1
    @zemanco
    Wiem i doceniam to, co dobrego stało się po 89r. Natomiast to, co przeżywamy teraz to efekt zaniedbań elit. Polska była zapóźniona cywilizacyjnie i Polacy też. No i co te elity myślały, że postęp cywilizacyjny, mentalny Polaków sam się zrobi ? To te same elity, które tak mądrze wygrały z komuną, odebrały kobietom prawa reprodukcyjne. Polska młodzież nadal nie ma edukacji seksualnej, bo elity nie wyrażały zgody. Nie przygotowywano młodzieży do życia w demokracji i społeczeństwie obywatelskim. W zamian dostała dwie godz. religii od przedszkola.
    Polskie elity nie stanęły przed zadaniem stworzenia czegoś, czego jeszcze nikt na świecie nie robił. Wzorów było dużo. Wystarczyło je tylko mądrze, stopniowo adaptować do polskich warunków.
    już oceniałe(a)ś
    5
    1
    @cholinexy
    Nie neguję Twoich argumentów. Nie usprawiedliwiam także tamtych elit. Piszę jedynie o uwarunkowaniach historycznych. Obserwuję znikający świat paternalistyczny w Europie. Szczegolnie w Iberi, przez ostatnie trzydzieści lat nastąpiły takie zmiany, że Polsce można by życzyć gdzieś za dwadzieścia trzydzieści lat. Pół wieku polskiego zacofania! Antyfeminizm, odmawianie praw kobietom jest tam niedopomyślenia. Taka postawa dyskwalifikuje mężczyznę w oczach kobiet, społeczeństwa. Polityków zaś szczególnie, nawet tych ze skrajnej prawicy. Istnieją w necie dane, które można porównać z naszymi, te dotyczące np. przemocy. Polski paternalizm ma silną bazę w KK i dopóki ten KK będzie odgrywał znaczącą rolę, dopóty niewiele będzie się zmieniało. Bóg Ojciec i inne bzdury, a MB na pociechę by się wstawiała.Także wśród tzw. elit, tych czy tamtych. Pozdrawiam.. PS Drażni mnie termin - "prawa reprodukcyjne", bo to jest wzięte z zootechniki, przemysłu. itp. Kobiety nie produkują dzieci! Rodzą, są matkami...To ich prawo i przywilej. Produktorki czy matki? Maszynki czy mamy? Faceci ten termin wymyślili by brzmiał jak obelga. No nie?
    już oceniałe(a)ś
    1
    1
    Fakt...Mieliśmy wtedy więcej szczęścia niż rozumu. Ale czy suweren był wtedy aż tak rozsądny..? Wątpię...
    @JacMin
    Zbiegło się kilka spraw. Nie ma kwestii, że i nasza polityczna konstelacja tu grała rolę. Bez okienka wolności niczego byśmy nie osiągnęli, ale ono samo bez niej też byłoby pustym przebiegiem.
    Odzyskaliśmy kraj, a teraz własnymi rękoma go tracimy znowu. Analiza, głęboka, roli Kościoła jest pilnie potrzebna dla otrzeźwienia.
    Lederowa „Prześniona rewolucja” dzieje się na naszych oczach.
    już oceniałe(a)ś
    10
    1
    @JacMin
    Suweren nie był wtedy aż tak zaczadzony klerykalizmem, wierzył w lepszą przyszłość, a Rydzyka nie było. Prócz tego, niezależnie od tego że mieliśmy u władzy dość przyzwoitych ludzi, to nie bardzo było co kraść. Teraz to co innego.
    już oceniałe(a)ś
    10
    1
    @JacMin
    Rozsądku miał tyle co i teraz, ale takie kanalie jak kaczory nie miały okazji rozwinąć się.
    już oceniałe(a)ś
    6
    3
    @ablewski1961nz
    I Kościół nie był wtedy tak wszechobecny jak teraz..
    już oceniałe(a)ś
    4
    1
    @hubba_hubba
    Nie zapominajmy , że dzięki tym przyzwoitym ludziom , którzy wtedy dali palec Kościołowi mamy dzisiaj PL praktycznie zawłaszczoną przez Kościół...
    już oceniałe(a)ś
    10
    1
    @JacMin
    Kościół był wtedy wszechobecny, miał rząd dusz. Teraz jest dużo słabszy, chociaż blisko władzy.
    już oceniałe(a)ś
    3
    2
    @JacMin
    Bo epidiaskop był mądrzejszy - forsy brakowało, to był bardziej zdolny do ustępstw - jak doszła forsa grunty za bezdurno, to poczuł swą siłę, to zaczęła się "jazda".
    już oceniałe(a)ś
    2
    1
    @JacMin
    Oczywiście, że nie był. Tu się red. Gadomski mocno zagalopował. Suweren nie miał bladego pojęcia czym jest wolny rynek i wolność w ogóle. Pierwsze reformy udało się przeprowadzić przez zaskoczenie. Suweren dał znać o sobie już podczas wyborów w 1990 roku, głosując na Tymińskiego.
    już oceniałe(a)ś
    7
    0
    Gdyby PZPR na czas podzieliła się władzą i kasą z Kościołem , to rządziła by do tej pory…. Większości strajkującym i popierającym Solidarność marzył się wtedy socjalizm z ludzką twarzą tzn wolne związki zawodowe i pełne masarnie , a nie kapitalizm…
    @JacMin
    Ależ dzieliła. Słuchasz ciekawych rozmow Magdaleny Rigamonti „Rzeczpospolita kościelna”?
    Kościół ją przechytrzył. Wiekowe doświadczenie w polityce zagranicznej i nauki Machiavellego się przysłużyły. Centralistyczna światowa quasi-partia zawsze górą.
    już oceniałe(a)ś
    8
    1
    @JacMin

    Dokładnie.
    już oceniałe(a)ś
    2
    2
    @lukasiklukasic

    Polecam esej Stawiszyńskiego "Polityka w służbie mitu".
    już oceniałe(a)ś
    3
    1
    @lukasiklukasic
    Nie był to zalegalizowany związek , i nikt się nim nie chwalił...
    już oceniałe(a)ś
    3
    1
    @lukasiklukasic
    Słucham tych rozmów Magdaleny Rigamonti „Rzeczpospolita kościelna” , najlepsza moim zdaniem to ta z B.Labudą...
    już oceniałe(a)ś
    1
    1
    @JacMin
    Ostatnio Leszek Miller otwartymi słowami zaświadczyl o wyborczej agitacji w kościołach (kartki na kogo glosować!) i skapitulował. I wciąż brakuje pytania (i jasnej odpowiedzi) DLACZEGO boją sie proboszcza – bo odpowiedź może być tylko jedna. Partyjna agitacja JEST FAKTEM, a to niszczy demokratyczność naszych władz. Dopóki tego nie nazwiemy będziemy w zaklętym kręgu niemożności.
    już oceniałe(a)ś
    4
    1
    @lukasiklukasic
    Dopóki kościoły będą pełne w niedzielę , dopóty polscy politycy będą się bali Kościoła... Na puste kościoły w PL poczekamy , moim zdaniem , jeszcze z 10- max 15 lat...
    już oceniałe(a)ś
    2
    1
    @JacMin
    Ale wytłumacz mi tę tajemnicę niechęci badaczy wyborczych do określenia TEGO ODSETKA. Pytałem wielu fachowców o dane. Nikt ich nie zna, nie słyszał – ależ tak, pana pytanie jest ciekawe ;)
    Zasugerowano że jednoosobowa „partia” bada, ale utajnia (to prawdopodobne).
    Wypierają temat. Wypierają demokrację. Zadziwiające.
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    Te „świetne elity” zrobiły z polski jebany katechistan. Który to mędrzec powiedział, że nie ważne, czy Polska będzie bogata czy biedna - ważne, że będzie katolicka?

    Polska. No po prostu pękam z dumy.
    @wujek_zbyniu
    Jakiś podobnawy do Zauchy. Pamiętam, jak to wykrzyczał z mównicy sejmowej.
    już oceniałe(a)ś
    2
    3
    @wujek_zbyniu
    Te "świetne elity" mają jedną zasługę, mianowicie doprowadziły, wspólnie zresztą z ekipą Jaruzelskiego, której trzeba oddać sprawiedliwość, do pokojowej zmiany ustroju.

    Reszta działań już taka mądra nie była. Ci ludzie, niestety, w większości reprezentowali powszechny wśród inteligencji polskiej, bezrefleksyjny pogląd, że kościól jest dobry, komunizm zły, a wolny rynek rozwiązuje sam wszelkie problemy. Na więcej myślenia już nie umieli się zdobyć. U samego zarania niepodległości oddali kościołowi co tylko się dało, nie przestrzegając przy tym zasady praworządności, politykę socjalną uznali za "komunistyczną" i całkowicie porzucili jej uprawianie, tworząc ogromne grupy wykluczonych ludzi w beznadziejnej sytuacji, których na dodatek obelżywie nazywali "homo sovieticus", wychowanie następnych pokoleń zostawili Kościołowi, zamiast zadbać o wychowywanie młodych obywateli. Powstało społeczeństwo zatomizowane, niesolidarne, bez świadomości złożoności procesów historycznych i społecznych, za to nie wierzące w praworządność (zresztą słusznie). Dzisiejsza sytuacja jest właśnie skutkiem ich krótkowzroczności.

    Zaniedbania w edukacji i traktowaniu nauki i polityka taniej siły roboczej poskutkowały też tym, że jesteśmy obecnie zapóźnieni cywilizacyjnie i zapewne skazani na wieczne zacofanie, gdyż obecnie nawet mądra polityka (a takiej też trudno się obecnie spodziewać w najbliższych latach) z trudem zdołałaby tu coś zmienić - jest za późno. Naukowcy czy specjaliści wyemigrowali i dalej emigrują, a w Polsce mamy pustynię intelektualną.
    już oceniałe(a)ś
    5
    1
    @Kawasutra
    Goryszewski, Heniu Goryszewski darł dziób w Sejmie.
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    .
    Wasze "elity", zamiast budować nowoczesne społeczeństwo obywatelskie, wpuściły do szkół rzymską sektę. Wasze "elity" doprowadziły do tego, że wyznaniowość państwa, instytucji, wydarzeń, stała się normą, a ewentualny powrót do neutralności został obarczony stygmatem ateizacji i chrystianofobii.
    .
    @Lewicy.wolno.wszystko.
    Czy to nie Kwaśniewski podpisał Konkordat? Czy to nie Kwaśniewski jest autorem hucpy Lewicy z PiS-em? Kwaśniewski - elita lewicy, której wolno wszystko.
    już oceniałe(a)ś
    1
    4
    @zemanco
    Konkordat został zawarty przez ustępujący rząd Hanny Suchockiej, który nie miał legitymacji do zawierania takich umów. Lewica jak mogła, opóźniała jego ratyfikację. Kwaśniewski podpisał go w końcu. Nie miał innego wyjścia. Można sobie wyobrazić wrzask, który by się podniósł, gdyby tego nie zrobił. "Lewicy mniej wolno"...
    już oceniałe(a)ś
    6
    2
    @higgs
    Suchocka i Skubiszewski pisali Konkordat pod dyktando Watykanu i Episkopatu. Czy wrzasku ma się Prezydent RP bać czy kierować dobrem Polski? Od niego, Kwaśniewskiego zależało, od jego odwagi i wlaściwego spojrzenia na dobro Polski w ogóle,a oceniając ten podpis z perpektywy dzisiejszej, to ten facet bal się bardziej Moskwy niż miejscowego krzyku. Kościelny burdel szkodzi krajowi a to, ćo Polsce szkodzi jest na rękę Moskwy. Długa tradycja, od czasów Katarzyny. A lewica? Ta obecna? Czarzasty zaczynał karięrę w parti będącej wasalem KPZR. Zandberg, to przedstawiciel archaicznej ideologi lewicowej, stalinizmu prawie. Biedroń? Biedaczysko pokrywające uśmiechem swoje blamaże. Może w tej polskiej Lewicy są ludzie z pozytywnym poglądem. Może. Na razie oni wszyscy ograniczają się głównie do hasła - Zabrać bogatym i dać biednym. O lewicowym kulcie pracy, o gospodarności o stymulowaniu godpodarki jakoś nie słychać. Najpierw się dobra tworzy by potem móc je dzielić. Lewica PMPD - Państwo Ma, Państwo Da. I tyle!
    już oceniałe(a)ś
    1
    3
    @zemanco
    Czy wśród rządzących po 1989 był choć jeden człowiek odważny i dalekowzroczny? Sami myślący wdrukowanymi kalkami... Jednak czy akurat można mu zarzucić, że ratyfikuj,ąc konkordat świadomie wywołał kościelny burdel w interesie Moskwy, nie wydaje mi się. Za wcześnie było na takie przewidywania. W interesie Moskwy za to najwyraźniej działa prawica. A, jeśli już trzymać się Pańskiego rozumowania, to przecież wszystkie kolejne rządy kościelny burdel umacniały, nie bacząc na prawo, a lewica akurat tu ma najmniej winy.

    Swoją drogą, nie bronię Kwaśniewskiego. Dużo zrobił dla skłócenia i degradacji lewicy...
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    Można jeszcze dodać, że w 1989 roku byliśmy mniej więcej na tym samym poziomie co ówczesna ukraińska SRR i ówczesna białoruska SRR. A dziś one zostały daleko w tyle w rozwoju, a my jesteśmy w UE. I to Ukraińcy i Białorusini przyjeżdżają do nas za chlebem.
    @w(
    Suweren chce sie porównywać do Niemców...
    już oceniałe(a)ś
    0
    0