Gdyby w listopadzie 1989 r. Polak powiedział Niemcowi z RFN, że za trzydzieści lat między Polską a Niemcami będzie się podróżować bez kontroli granicznej, a nasza gospodarka będzie gonić niemiecką, ten roześmiałby się mu w twarz. Ale gdyby Niemiec wówczas opowiedział Polakowi, że do polskiej państwowej telewizji wróci komunistyczna retoryka, a świeżo wywalczone swobody będą kwestionowane przez władze, Polak zapewne by w to nie uwierzył...

Wielka diagnoza Open Society Foundations i YouGov dotycząca relacji między władzą a obywatelami głównych państw Europy Środkowej i Wschodniej frustruje. Nawet w Niemczech, gdzie obserwujemy sukcesy AfD i kurczenie się partii głównego nurtu, można mówić o zagrożeniach dla demokracji. Obywatele widzą te procesy i mówią o nich głośno.

Skoncentrowani na naszym domowym froncie zapominamy, że stan demokracji, praworządności i swobód obywatelskich w innych krajach regionu również nie jest najlepszy. Co więcej, erozja zaczęła się dawno. Zanim Polskę dosięgnęła populistyczna fala, w imię źle pojętej regionalnej solidarności przez palce patrzyliśmy na autorytarne zapędy premiera Węgier, na korupcję w Bułgarii czy Rumunii. To, że społeczeństwo widzi negatywne zjawiska i nazywa je po imieniu, to dobry objaw. Zwłaszcza w Polsce, gdzie władza pompuje miliardy w publiczną telewizję, by przekonywała ludzi, że PiS usprawnia demokrację.

icon/Bell Czytaj ten tekst i setki innych dzięki prenumeracie
Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi
Wyborcza.pl to zawsze sprawdzone informacje, szczere wywiady, zaskakujące reportaże i porady ekspertów w sprawach, którymi żyjemy na co dzień. Do tego magazyny o książkach, historii i teksty z mediów europejskich. 
 
Agata Żelazowska poleca
Podobne artykuły
Więcej
    Komentarze
    Nowa Europa, ale stare jak świat dyktatury.
    Zabobony i strach przed samodzielnością pchają słabych ludzi w łapska pazernych starców i chytrych bab.
    Obywatele się temu przeciwstawiają, a tzw naród tonie.
    @bra-tanki
    można było starać się przeciągnąć jak najwięcej Polaków na stronę obywateli, ze strony suwerena. Niestety, wówczas trzeba się trochę zdecydować. Albo Polacy mają być świadomymi obywatelami znającymi swoje prawa. Albo mają być ciemnym motłochem padającym plackiem przed klerem. To się wyklucza. Świadomemu obywatelowi nie wkręcisz przewodniej roli kościoła, a wkurzać go będzie marnowanie kasy na pasienie kleru. Świadomemu obywatelowi nie wciemnisz, że in vitro jest złe, że LGBT to zboczeńcy, że zarodki krzyczą nie istniejącymi ustami, świadomego obywatela nie zamkniesz w pierdlu za trochę trawki. Jeśli jeśli jednak chcesz to wszystko wciemnić, to musisz mieć bezrozumnego suwerena. I taką opcję ojcowie narodu dla Polski wybrali przy transformacji. Dyktatura ciemniaków w miejscu dyktatury komuchów.
    już oceniałe(a)ś
    19
    0
    @ityle
    Tak, dlatego zamordyści i uzurpatorzy tępią obywatelskość. Prześladują obywateli, a hołubią ciemniaków, których nobilituje określenie...naród...,zwłaszcza...przeciwko..komuś, czemuś.To jest jądro ciemności.
    już oceniałe(a)ś
    12
    0
    @bra-tanki
    nie ma rady wracamy do oporników
    już oceniałe(a)ś
    9
    0
    Miałeś, chamie, złoty róg,
    miałeś, chamie, czapkę z piór:
    czapkę wicher niesie,
    róg huka po lesie,
    ostał ci się ino sznur
    ostał ci się ino sznur
    @nick_psik
    Ja was toze pozdrawlajem, grazdanin!
    już oceniałe(a)ś
    17
    0
    @czerstwabuleczka
    łysopalski @nick_psik Wyspiańskiego nie zna, nie czytał - zna adolfa i jego "osiągnięcia"
    już oceniałe(a)ś
    9
    0
    @czerstwabuleczka
    Jak przystało na sow-trolla, nie wie że to cytat.
    P.S. A nie przesadzałbym z pesymizmem.
    już oceniałe(a)ś
    9
    0
    @tt
    To może być zwolennik karcianego szulera Ku...na Fiki-Miki i Brauna. Znajomy ku...nista też nie czytał niczego, do czego nie został zmuszony przez nauczycielkę. Co ciekawe - jest niezłym informatykiem i sądzi, że sam może wszystko wymyślić...
    To nic nowego przydupnik Adolfa H. - Albert Speer też był podobnym kaleką umysłowym.
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    Zwyczajnie gen podporządkowania w zamian za stabilizację życiową przetrwał w Europie wschodniej tylko lekko zmutowany. "Państwo" ma dawać i zapewniać.
    @Vito(ld)60
    a my na wagary i jabola, potem na grilla i browar w finale paw i błogostan do następnego udanego dzionka
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    @zyzol
    i raz na siedem dni na nauki pod ambonę
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    Arcypolski Kazmirz Pawlak ujal to czego "prawdziwi Polacy" nie potrafia sobie przyswoic nastepujaco : co to za demokracja ze kazdy moze robic co chce! Chce suweren isc "pod but" to pojdzie , z wszelkimi tego kroku konsekwencjami. Niestety, owe konsekwencje poniosa tez ci ktorych zycie w dyktaturze bedzie uwierac. Za iles tam pokolen sytuacja sie odwroci i znowu ktos bedzie musial "skakac przez plot".
    już oceniałe(a)ś
    29
    1
    Homo sovieticus.
    już oceniałe(a)ś
    14
    0
    Zamiast powtarzać swoje osobiste komentarze spod innych dzisiejszych artykułów pana Redaktora, napiszę teraz tak:
    Patrzymy nie widząc.
    Słuchamy nie słysząc.
    Szklanką wody próbujemy oszukiwać głód.
    Bezpieczeństwo własne zapewniamy sobie stając plecami do ściany.

    A wszystko dlatego, że najważniejsze jest własne JA.
    Wielu z nas uważa, że to jest jedyna droga i dodaje tę zasadę do tej znanej z czasów komuny, czyli "mnie się należy" bez względu na wszystko (i często nic) dookoła.

    Zmiana mentalności (i przyzwyczajeń) to najtrudniejsze zadanie człowieka.
    A gdy człowiek zaprzestaje pracy nad sobą, wtedy z łatwością wpada w utarte koleiny.
    już oceniałe(a)ś
    12
    0
    Pan zdaje się uciekać od osobistej odpowiedzialności, ale ja to rozumiem. To wygodne.
    Tym bardziej i właśnie dlatego, ze każde z nas winno sobie zadać pytanie, co wychowaliśmy, jakie są nasze dzieci, dzisiejsi 30, 40 latkowi i ci młodsi. Jaką szkołę odebrali w domu , co zrobiła z nimi oświata i kościół.

    Że to młode europejskie bydło jest faszystowskie! Że to bydło jest nazistowskie!
    Że wojny trzeba, by te pokoleniowe wrzody wypalić atomem z kontynentu.
    już oceniałe(a)ś
    2
    0
    Redaktorze Wielinski, pod tym artykulem bylo kilkadziesiat wpisow. Cenzor nawet slowa piosenki wyczyscil. Czy redaktor sie zgadza, aby cenzor bez znajomosci jezykow czyscil komentarze czytelnikow, zartobliwe slowa piosenki o Uszi etc. Taka ilosc komentarzy, to nie fair wobec czytelnikow.
    już oceniałe(a)ś
    2
    1