Dlaczego mimo ostrzeżeń, jakie wyrażali najbliżsi mi ludzie, nie skreśliłem zdania o "grubej linii", którą odkreślamy "przeszłość"?

Pierwszy premier III Rzeczpospolitej obchodziłby dziś 95. urodziny. Z tej okazji przypominamy jego tekst z 2009 roku.

1.

20 lat po wypowiedzeniu w Sejmie 24 sierpnia 1989 r. słów o "grubej linii, którą odkreślamy przeszłość" muszę raz jeszcze zmierzyć się z problemem, jaki wokół tego zdania narósł i utrwalił się w świadomości wielu ludzi. Najłatwiej byłoby powiedzieć, że to była retoryczna pomyłka i przyznać się do błędu. Zapewniłoby mi to z pewnością więcej spokoju. Jednak tego nie uczyniłem i nie zamierzam uczynić, a na każdym spotkaniu, na którym pada pytanie o grubą kreskę, odpowiadam, że i dziś postąpiłbym tak samo.

icon/Bell Czytaj ten tekst i setki innych dzięki prenumeracie
Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi
Wyborcza.pl to zawsze sprawdzone informacje, szczere wywiady, zaskakujące reportaże i porady ekspertów w sprawach, którymi żyjemy na co dzień. Do tego magazyny o książkach, historii i teksty z mediów europejskich. 
 
Agata Żelazowska poleca
Podobne artykuły
Więcej
    Komentarze
    Czemu odgrzewacie ten temat, który Wałęsa i Kaczyńscy wrzucili podczas kampanii wyborczej Wałęsy?
    Sprawa jest bardzo prosta: Okrągły Stół otworzył możliwość transformacji ustrojowej, a było to POROZUMIENIE DWÓCH STRON.

    Mazowiecki był politykiem PRZYZWOITYM, dla którego zasada UMOWY ZOBOWIĄZUJĄ była oczywista.
    Natomiast pojawili się różni spóźnieni, śpiochy albo później urodzeni, którzy musieli się jakoś wykazać.
    W tym bliźniacy i im podobni i judzą do dzisiaj.
    już oceniałe(a)ś
    22
    0
    Człowiek wielkiego formatu, autorytet moralny, mądry i uczciwy polityk, wielki patriota, godny najwyższego szacunku i pamięci. Requiescat in pace
    @gostek_2
    Każda kobieta, która ma w Polsce problemy z niechcianą ciążą mu dziękuje. Jak również ci, którzy bezsilnie patrzą jak Kościół wtrąca się bezkarnie w każdą dziedzinę życia.
    Dziękujemy ci Autorytecie.

    Proponuję OTWORZYĆ OCZY.
    już oceniałe(a)ś
    5
    6
    @gostek_2
    I żeby nie było że "nie wiedział, nie rozumiał, nie mógł przewidzieć".
    Mówiono mu o tym, przekonywano, dawano do zrozumienia.
    Miał to gdzieś kumpel ZCHNowców.
    już oceniałe(a)ś
    5
    2
    @gostek_2
    Co do pamięci to niektórzy pamiętają jak opluwał rząd londyński i oskarżał członków podziemnej opozycji że są sojusznikami „wczorajszych oprawców z Dachau, Oświęcimia, Mauthausen”.

    Tadeusz Mazowiecki, współautor broszury „Wróg pozostał ten sam”.
    już oceniałe(a)ś
    1
    3
    Trzeba mieć dużo złej woli by hasło GRUBEJ KRESKI stosować jako maczugę do bicia szlachetnego człowieka.Stosując kłamstwo.
    @hon.x.cep

    Tadeusz ,, Konrad '' Mazowiecki
    sprowadził nowojorskich Krzyżaków ekonomicznych
    i przywrócił Inkwizycję w szkołach.
    już oceniałe(a)ś
    0
    7
    Kondolencje dla Rodziny zmarlego Premiera Pana T.Mazowieckiego skladajc mam nadzieje,ze 99% Polakow, jako ludzie religijni czym sie hlubia zechce pochylic glowe i zaczac myslec, ze jednak znalezli sie podli,ktorzy wynaturzyli intencje Premiera, ktorzy manipulowali i manipuluja w dalszym ciagu siejac klamstwa i zawisc w sercach. Postawa nienawisci doprowadzili do absurdu, co jest widoczne przy sprawie katastrofy. Osmieszaja nasze panstwo w oczach innych krajow swoimi kompromitujacymi "wyjasnieniami, jakiegos absurdslnie blednego" rzekomego zamachu a wszystko po to jedynie,zeby wzniesc na wyzyny postac bylego Prezydenta, ktory wszyscy wiemy tu w kraju i zagranica, jaki byl ? Obecna sytuacja ma geneze wlasnie w manipulacji slow Premiera Tadeusza Mazowieckiego. Mamy aktualnie ogromne problermy z osadzeeniem za czyny przestepcze zdrady tajemnicy panstwowej przez A.Maciarewicza, a chcemy cofac sie w stecz . kto ma wobec tego wykonywac tak trudne zadanie? To wlasnie jest ten dylemat,ze awanturnicy podzielili spoleczenstwo i czyniaa dalej z powodzeniem zamieszaanie do tego stopnia,ze niejaki Tyminski omalze nie wygral wyborow, a potem wlasnie jeden z manipulatorow lech kaczynski te wybory wygral ku ogromnej hanbie dla nas wszystkich. Gdyby tych awantur nie bylo wszyscy bysmy zyskali. Szkoda,ze swoja bierna postawa spoleczenstwo daje przyzwoleenie nie populizm a nawet odradzajacy sie nacjonalizm. Szkoda.
    już oceniałe(a)ś
    16
    0
    " "Rząd, który utworzę, nie ponosi odpowiedzialności za hipotekę, którą dziedziczy. Ma ona jednak wpływ na okoliczności, w których przychodzi nam działać. Przeszłość odkreślamy grubą linią . Odpowiadać będziemy jedynie za to, co uczyniliśmy, by wydobyć Polskę z obecnego stanu załamania" .... A co uczynili z tych słów kanalie Kaczyńscy i ich łajdackie otoczenie z tzw " IV RP" ???
    Tragedią zwolenników PO i PIS jest to, że koniecznie muszą mieć i pluć na "przeciwnika", natomiast całkiem nie zauważają rosnącej armii ludzi, którzy nie będąc zwolennikami żadnej ze stron, sami wyciągają wnioski. Obydwie strony konfliktu nie widzą, że spadają zasłony i coraz więcej obywateli zaczyna zdawać sobie sprawę, że skrajne partie odgrywają jedynie farsę na użytek co bardziej zajadłych i prymitywnych, a są niesłychanie zgodne w podstawowych sprawach ekonomicznych i swoimi działaniami przekreślają przyszłosć ekonomiczną państwa. Dlatego zwolennicy każdej skrajności nie mogą sobie wyobrazić ludzi wypowiadających się bez "przyporządkowania" którejś z opcji, natomiast przyjdzie czas, że przytomni "ludzie środka" będą stanowili na tyle dużą grupę, która w wyborach da wyraz niechęci do farsy i pokaże to w wyborach. Młodzi juz to robią, opuszczając ten żałosny teatrzyk.
    już oceniałe(a)ś
    2
    4
    @szary-polak Z cala odpowiedzialnoscis jestem w stanie dowiesc,ze panowie kaczynscy byli i jedern stsle jest TRADEM NAS CIELE RZECZPOSPOLITEJ ! Czego sie dotkna wszystko zepsuja!
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    @1niezdecydowana Do psucia też trzeba mieć talent. Przecież każdemu innemu przez przypadek mogłoby coś dobrego dla Polski udać zdziałać ale bliźniacy trzymali stale równą formę i wszystko pieprzyli.
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    Tadeusz Mazowiecki....unia demokratyczna....będą pewnie zaraz komentarze o konkordacie, religi w szkole itd, ale o tym już pisałem: to było 30 lat temu gdy kk miał duży autorytet po komunie. Teraz jest inaczej i religia w szkole niedługo umrze śmiecią naturalną bo nikt nie będzie na nią chodzić. Dziś gdy patrzymy na sytuację Ukrainy która musi desperacko dobijać się do " lepszego świata " i bronić swojej niepodległości widzimy jakie wtedy Polska i Polacy mieli SZCZĘŚCIE że przed 30tu laty mieliśmy takich ludzi uni demokratycznej i uni wolności jak Tadeusz Mazowiecki Bronisław Geremek Leszek Balcerowicz Jacek Kuroń....to ich mądrości zawdzięczamy to że Polska jest dziś bezpiecznym krajem w strukturach Zachodu. A to że nie wszystko jest idealne: żaden rząd nie jest wieczny to raz a dwa : nawet radia Maryja czy konkordatu nie można porównać do czołgów Putina. Wszystkiego najlepszego Panie Premierze....od starego i wiernego unity....
    @marekpoplawski
    Nie pitol. Nikt ale to NIKT nie KAZAŁ wprowadzać religii do szkół bez kontroli państwa ani aborcji zakazywać. NIKT. Sami to robili,. Sami podnosili łapki. I to oni są winni tragedii polskich kobiet oraz żenującej szkolnej indoktrynacji. Ja byłem PRZECIW. Wielu było PRZECIW. Mówiono, apelowano zwracano uwagę. Odbywały się demonstracje i pisano apele i wnioski. Ale żenujący sojusznicy ZCHN mieli to GDZIEŚ. Więcej - to właśnie oni pokazali gdzie maja praworzadność i demokrację wprowadzając religię do szkół bez ustawy oraz odrzucając wniosek o referendum aborcyjne podopisany przez 1,7 mln osób w tym przeze mnie. To właśnie ci ludzie podpisali tak ważną umowę jak konkordat mimo iż rząd był już odwołany. To oni uczyli zasady "demokracja demokracją ale KK jest na innych zasadach".

    TO ONI!
    TO WY!

    Tak, wy to robilisście.

    WSTYD WAM!
    już oceniałe(a)ś
    1
    5
    @marekpoplawski
    Czas już chyba na wielkie PRZEPRASZAM.
    Ale nie wiem czy styropian jest do tego zdolny.
    Czekam również na to ze strony środowiska GW.
    już oceniałe(a)ś
    1
    5
    @marekpoplawski
    W Bułgarii Rumunii czy Czechach też nie ma czołgów Putina. A aborcja jest legalna i nikt nie robi w imieniu KK kpin z demokracji.
    Można było?
    Mozna było.
    Ale twoi idole CHCIELI INACZEJ.

    Rozumiesz to? CHCIELI.

    I za to należy ich uczciwie ocenić.
    już oceniałe(a)ś
    1
    4
    @tksiazek
    Lewica chce przeprosin za konkordat, prawica za " grubą kreskę"....spokojne i " nudne" centrum zawsze miało " przechlapane" : dla jednych i drugich byliśmy często największym złem, bo " mdli", " małowyraziści", " nijacy", " żółwie flegmatyczne"... a teraz pomyślmy gdzie byłaby dziś Polska gdyby ponad 30 lat temu zamiast " flegmatycznego żółwia" Mazowieckiego premierem został np. Macierewicz czy ktoś z poglądami Zandberga....nas dziś już nie ma, spadkobierczyni uni demokracznej czyli partia demokratyczna-demokraci.pl nawet nie jest w sondażach poparcia, ma siedzibę w jednym pokoju w Warszawie...ale to nasz spokój i " nudna nijakość" dały mocny fundament na którym Polska weszła do nato i unii Europejskiej.
    już oceniałe(a)ś
    3
    3
    @marekpoplawski
    To nie jest żadne CENTRUM. Klerykalizacja a tym samym autorytaryzacja kraju to CENTRUM?
    Nie kpij nawet. To skrajny klerykalizm. I to co gorsza autorytarny. A do UE i NATO to nas wprowadzili wszyscy a sfinalizowała to lewica. Styropian to jedyne co sfinalizował to podporządkowanie Watykanowi.

    A zatem - kiedy doczekam się PRZEPRASZAM za klerykalizację kraju?
    Mnie nie interesuje gruba kreska i Macierewicz. Mnie interesuje to co budowaliście w Polsce. Budowaliscie państwo konfesyjne. Efekty widzimy.
    Cieszysz się?
    Bo na razie nie udzieliłeś odpowiedzi.
    ZADOWOLONY?
    już oceniałe(a)ś
    1
    3
    @marekpoplawski
    Pytam jeszcze raz.
    Dlaczego wprowadzono religię do szkół bez kontroli państwa?
    Dlaczego naciągano prawo klerykalizując kraj?
    Dlaczego wprowadzono piekło kobiet?
    DLACZEGO?

    Nie umiesz na te pytania odpowiedzieć? No to może warto się nad tym zastanowić a nie opowiadać o "centrum". Może czas zZROZUMIEĆ kim byli i co robili i robią twoi idole?
    Spróbuj!
    OTWÓRZ OCZY
    już oceniałe(a)ś
    1
    3
    @marekpoplawski
    I jeszcze jedno. Zapamiętaj - to że istnieją jeszcze więksi klerykałówie, jeszcze więksi naginacze prawa i jeszcze więksi autorytaryści z nikogo nie czyni CENTRUM.

    ROZUMIESZ?
    Na pewno...
    już oceniałe(a)ś
    1
    3
    @tksiazek
    'ROZUMIESZ?
    Na pewno...'

    Ja rozumiem tyle, że polska lewica AD 2022 prędzej zrobi koalicję z Hołownią czy nawet PSLem - który obyczajowo niczym nie różni się od PiSu - niż z PO która potrafiła wystawić jako swojego kandydata Trzaskowskiego i której szef zapowiedział że PO będzie za prawem do aborcji (czy można mu wierzyć? Na pewno prędzej PO da to prawo niż PSL...). Jak dla mnie pokazuje to jedno: dla polskie lewicy nawet AD 2022 są sprawy ważniejsze niż aborcja, np. socjał...

    A, kiedy PO wystawiło Trzaskowskiego to słyszałem zarzuty że 'jeśli PO naprawdę jest takie antyPiS' to zamiast nawoływać inne partie opozycyjne do poparcia swojego kandydata powinno raczej samo poprzeć Hołownię czy Kosiniaka, bo Trzaskowski jest 'zbyt progresywny' aby wygrać w Polsce... Ciekawa odmiana po iluś tam latach walenia w PO jak w bęben za to że jest 'Plebanią Obywatelską' :-)))
    już oceniałe(a)ś
    2
    0
    To było słuszne i zarazem skuteczne postanowienie. Niestety trafił się w naszym życiu politycznym taki hochsztapler jak Jarosław Kaczyński i już w 1990 r. zaczął odkręcać kota ogonem. Szkoda, że ludzie się na niego nabierają do dziś i dzięki temu już 33 lata zatruwa nam Polskę swoimi szalbierstwami.
    już oceniałe(a)ś
    10
    1
    Zawsze rozumialem idee grubej kreski jako poczatek nowego pozadku opartego na dotrzymywaniu danego slowa. Pokojowa przemiana w 89r. dokonala sie z powodzeniem ,wlasnie dzieki poszanowaniu intencji obydwu ukladajacych sie stron przy Okraglym Stole,ktory byl mozliwy dzieki determinacji Solidarnosci i dobrej woli ze strony wladz komunistycznych. Ktytycy grubej kreski w rzeczywistosci chcieli stosowac stare (komunistyczne ) zasady ktore raz na zawsze mialy odejsc do lamusa historii. Mazowiecki rozumial ze nowa Polska nie bedzie stosowac sowieckich zasad odwetu na pokonanych. Przeciwnik w rozumieniu politycznym to nie wrog,ktorego trzeba zabic ale partner z ktorym trzeba na nowych zasadach (czyli uczciwie) podjac wspolne dzielo przemian. Taka byla idea Okraglego Stolu. Dzis po latach mozemy z satysfakcja stwierdzic,ze byla to jedyna i sluszna droga. Krytykom postanowien Okraglego Stolu i ideii grubej kreski poleceam przeczytac wiadomosci dochodzace z Syrii,lIbii,Egiptu.Tam zabraklo ustalen okraglego stolu. Brak ugody i ideii grubej kreski powoduje ze w Syrii zginelo juz 100 tys. ludzi i kazdy tydzien przynosi 500 nowych ofiar. Gruba kreska oznacza brak odwetu,chrzescijanskie przebaczenie. To praktyczna realizacja Chrystusowego przeslania...jesli ktos jest bez grzechu niech pierwszy rzuci kamieniem..... Ciekawe ze dzis najwiekszymi krytykami grubej kreski sa zdeklarowani katolicy,obroncy Kosciola z biskupami wlacznie.... Jest to jeden z wielu przykladow,ze tzw. zwolennicy wartosci chrzescijanskich w praktyce kieruja sie zasada "oko za oko "czyli wbrew ewangelicznej zasadzie przebaczenia. Przeciwienstwem grubej kreski po wojnie bylo zamienienie obozu w Oswiecimu na wiezienie wrogow nowej wladzy w Polsce.
    już oceniałe(a)ś
    9
    0