Najnowszy esej Jana Tomasza Grossa i Ireny Grudzińskiej-Gross liczy zaledwie sto kilkanaście stron, jednak ma siłę rażenia porównywalną do jego poprzedniej książki "Strach", która wywołała ogólnopolską debatę.
Gross przyzwyczaił nas, że w swoich rozważaniach idzie pod prąd. Przełamuje kolejne tabu. W "Sąsiadach" zarzucił Polakom współuczestnictwo w Holocauście, przywołując wstrząsający obraz stodoły w Jedwabnem, do której zapędzili swoich żydowskich sąsiadów, żeby ich spalić żywcem. "Złote żniwa" idą dalej ; traktują o tym, jak Polacy (głównie chłopi) skorzystali materialnie na zagładzie ludności żydowskiej, grabiąc jej domy, warsztaty, mienie. Zwłaszcza po 1942 r., gdy rozpoczęła się tzw. trzecia faza Holocaustu, czyli wyłapywanie ukrywających się Żydów, którym cudem udało się uniknąć śmierci w gettach i obozach zagłady. W setkach miejscowości, zwłaszcza mniejszych, sąsiedzi Polacy plądrowali opuszczony majątek. Zdarzało się, że czyhali na ubranie zmuszonych do rozebrania się przed egzekucją Żydów. Wstrząsający fragment książki mówi o bezdusznym sprzedawaniu wody ludziom wiezionym na śmierć w bydlęcych wagonach.
Wszystkie komentarze