Mało kto zdaje sobie sprawę, że Piłsudski ma więcej krwi na rękach niż generał Jaruzelski. Sierakowski o zgorzkniałych polskich zwycięzcach

Wykorzystam przerwę między ostatnim wybrykiem Lecha Wałęsy i następnym na ogólniejszą refleksję nad kiepskim stanem historycznych polskich zwycięzców pod koniec życia. Pozostaje zagadką, dlaczego ktoś, komu tak wiele w życiu się udało, jak Wałęsie, czuje się tak bardzo niedokochany i sfrustrowany. Trudno mi określić, czy to tylko polskie zjawisko, ale nie byłbym tym zaskoczony, wiedząc o naszych daleko szerszych kłopotach z racjonalnością historycznych bojów.

Przypadek Wałęsy został znowu właśnie szczegółowo zanalizowany w mediach, ale mało kto wie, jak zgorzkniał i zdziwaczał na starość Piłsudski. Wacław Jędrzejewicz wspominał: "Coraz bardziej odosobniony w Belwederze [ ], chory, zamknięty w sobie, nabierał podejrzeń, często nieuzasadnionych, w stosunku do najbliższych i najbardziej mu oddanych ludzi. Wytłumaczyć mu raz powziętych sądów było niemożliwe". Inne wspomnienia i dokumenty (cytowane w książkach Andrzeja Garlickiego, Andrzeja Ajnenkiela, Darii i Tomasza Nałęczów i innych polskich historyków) przedstawiają Piłsudskiego jako autora "pogróżek wprost sadystyczno-krwiożerczych (spalę, naftą zaleję i spalę)", wulgarnych ataków, oszczerstw i podejrzeń tak absurdalnych, że niektórzy z najbliższych przyjaciół - jak np. Rydz-Śmigły - uważali, że Piłsudski to "człek nienormalny, co ukryć się nie da, a skoro się wyda, uważać nas będą za trzodę głupców, żeśmy tego nie spostrzegli". Poniżał współpracowników, gardził następcami, rodaków uważał za podłych i niewdzięcznych. Zdarzało mu się, że wręcz przechodził z rodakami na "wy": "Są rzeczy, których wy, Polacy, nie jesteście w stanie zrozumieć! [ ] ile ja mógłbym zrobić, gdybym rządził innym narodem" (na zjeździe legionowym w Kaliszu w 1927 r.). Kiedy indziej mówił: " [...] po śmierci stanę przed Bogiem i będę Go prosił, by nie posyłał Polsce wielkich ludzi [ ]. Co naród polski daje wielkim ludziom i jak się do nich ustosunkowuje!" (w rozmowie z Arturem Śliwińskim).

icon/Bell Czytaj ten tekst i setki innych dzięki prenumeracie
Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi
Wyborcza.pl to zawsze sprawdzone informacje, szczere wywiady, zaskakujące reportaże i porady ekspertów w sprawach, którymi żyjemy na co dzień. Do tego magazyny o książkach, historii i teksty z mediów europejskich. 
 
Więcej
    Komentarze