O mindfulness w kontekście pracy i work-life balance mówi się ostatnio dużo. Czas pandemii wpłynął destrukcyjnie na psychikę wielu ludzi. Świadczą o tym między innymi wyniki badań pokazujące wzrost zachorowań na depresję i zaburzenia lękowe. Praca zdalna okazała się dla niektórych pracowników dużym wyzwaniem. Zatarcie granic pomiędzy życiem zawodowym a życiem rodzinnym powodowało stres i poczucie frustracji. Wielu pracowników doświadczyło wypalenia zawodowego. Mindfulness, czyli trening uważności i obecności, może okazać się receptą na radzenie sobie z kryzysem w pracy i życiu prywatnym.
Mindfulness to celowe i świadome kierowanie swojej uwagi na to, czego doznaje się w danej chwili: tu i teraz – zamiast wybiegania w przyszłość lub wracania do przeszłości. Mindfulness ma uczyć nas również uważności na wszystko to, co dzieje się w danym momencie – obserwowania otoczenia z zaciekawieniem, a nie ocenianiem. Pomaga: dostrzegać własne emocje oraz myśli przez nie wywoływane; bezstronnie rozpoznawać postawy innych ludzi i ich intencje. Mindfulness to także zestaw technik, ćwiczeń poprawiających naszą zdolność radzenia sobie z wyzwaniami życia. Wykorzystywane umiejętnie i świadomie mogą podnieść komfort życia i zredukować stres.
Mindfulness przypomina medytację i pozostaje z nią w związku, jednak uważności nie należy łączyć z żadną konkretną religią czy filozofią. Wywodzi się ona z psychologii buddyjskiej sięgającej 2500 lat wstecz. Medytację uważności opisywano tradycyjnie jako dostępną dla każdego metodę pomagającą zmniejszyć psychiczne cierpienie oraz wspierającą rozwój pozytywnych jakości, takich jak mądrość, współczucie czy równowaga emocjonalna.
Pojęcie i cały program mindfulness stworzył w 1979 Jon Kabat-Zinn w Klinice Redukcji Stresu Uniwersytetu Massachusetts. Świadomie zrezygnował z używania słowa „medytacja", aby nie wywoływać niepotrzebnych konotacji religijnych. Celem programu była redukcja napięcia psychicznego poprzez koncentrowanie uwagi na bieżącym doświadczeniu. Ponieważ program okazał się bardzo skuteczny, z czasem zaczęto z niego korzystać na całym świecie, już nie tylko w kontekście terapeutycznym.
Dzięki treningowi uważności można osiągnąć równowagę emocjonalną, nauczyć się sztuki koncentracji i relaksu oraz radzenia sobie ze stresem. Osoby praktykujące mindfulness potrafią trwale zmniejszyć swoje napięcie nerwowe, wypracować umiejętność uspokajania się, gdy opanowuje je gniew lub zdenerwowanie. Mindfulness praktykowali Hillary Clinton w trakcie kampanii prezydenckiej oraz Steve Jobs, założyciel Apple. Ćwiczenia z uważności prowadzone są w wielu firmach, ale także szpitalach, więzieniach i szkołach na całym świecie.
Oto największe korzyści z treningu mindfulness:
Podstawą treningu mindfulness jest medytacja, czyli praktyka relaksacji i uważności. Ta technika jest prosta i nie wymaga niczego oprócz naszych chęci. Można ją stosować w dowolnym miejscu i czasie - nie tylko siedząc po turecku na dywanie, ale też w ruchu. Różne sposoby trenowania uważności można poznać dzięki kursom online czy aplikacji na telefon
Co ważne, nie trzeba poświęcać na to godziny dziennie. Wystarczy kilka minut praktyki, aby odczuć pozytywne skutki mindfulness.
Chodzi o to, by choć na moment oderwać się od codziennej bieganiny i nerwów, koncentrując się na tym, co tu i teraz – tak w zewnętrznym świecie, jak i naszym wewnętrznym.
Mindfulness w pracy wiąże się ściśle z odrzuceniem wielozadaniowości. Multitasking z tej perspektywy uchodzi za nieefektywny i zaburzający organizację pracy. Sprawia, że człowiek tonie w powodzi myśli i nie skupia się na wykonywanych czynnościach. Aby móc uważnie realizować swoje obowiązki, należy wykonywać tylko jedno zadanie naraz. Zgodnie z koncepcją mindfulness przerwa w pracy ma być faktycznie odpoczynkiem - bez scrollowania internetu w czasie lunchu, bez wykonywania telefonów. Podczas jedzenia powinniśmy koncentrować się na smakach, zapachach, konsystencji posiłku.
To, kiedy stosować trening uważności, zależy od każdego indywidualnie. Niektórzy zaczynają dzień od medytacji, gdyż pozwala im to lepiej zorganizować pracę i dobrze się do niej nastawić. Dla innych mindfulness stanowi sposób na wyciszenie się i złapanie równowagi po dniu pełnym zadań.
Osoby praktykujące uważność w pracy przyznają, że nowe obowiązki i zadania przestają być dla nich źródłem stresu, tylko motywują.
Zmniejsza się ich niepokój i zmienia nastawienie do sytuacji nieprzyjemnych, zaskakujących czy wymagających nagłej koncentracji.
Oto kilka technik mindfulness, które można zastosować podczas pracy, w szczególności zdalnej:
Praktyka uważności stała się w dzisiejszych czasach na tyle ważna i potrzebna, że jest obecna w wielu firmach jako pozapłacowy benefit. Pracodawcy na całym świecie inwestują coraz większe środki w warsztaty, kursy i szkolenia mające pomóc pracownikom radzić sobie w trudnych sytuacjach. To słuszny kierunek, ponieważ według raportu „Wellbeing mentalny pracowników w Polsce" (2021), opublikowanego przez firmę Mindy, pracownicy tracą z powodu złej kondycji psychicznej aż 5 godzin i 43 minuty pracy tygodniowo, co daje 36 dni w roku.
Jak wynika z badania, dla 46 proc. Polaków życie zawodowe jest powodem pogorszenia kondycji mentalnej – 60 proc. ankietowanych jest zestresowanych, a połowa boryka się z wypaleniem zawodowym.
Pogarszający się nastrój w znacznym stopniu odbija się na wydajności w pracy. Właśnie dlatego tak ważne jest zaangażowanie pracodawców w poprawę dobrostanu mentalnego pracowników. Trening uważności jako narzędzie profilaktyki zdrowia psychicznego firmy mogą oferować pracownikom w formie benefitu. Organizacje takie jak Google od dawna korzystają ze szkoleń mindfulness, poprawiających funkcjonowanie w pracy. Internetowy gigant już w 2007 roku opracował swoje własne dwudniowe warsztaty Search Inside Yourself (SIY).
Benefity związane z praktyką uważności przybierają różne formy. Mogą to być kursy mindfulness na żywo i online, indywidualne lub grupowe czy też dostęp do aplikacji mobilnej.
Nie można zapominać o tym, że mindfulness w pracy to także odpowiednia kultura organizacji: budowanie środowiska pracy wpływającego pozytywnie na samopoczucie i zdrowie pracowników każdego dnia. Pomocne są tutaj programy wellbeingowe, przestrzeganie work-life balance oraz benefity sprzyjające osiąganiu równowagi życiowej.
Oferta prenumeraty cyfrowej"Wyborczej" jako benefitu to dostęp do najwyższej jakości treści - podcastów, webinarów, warsztatów - stanowiących profesjonalne wsparcie psychologiczne. Np. cykl „Odblokuj swój potencjał" porusza temat mindfulness i wiele innych, powiązanych z podnoszeniem kompetencji zawodowych i rozwojem osobistym. Nad ich jakością czuwają zewnętrzni ambasadorzy, między innymi Tomek Kryszczyński – psycholog, trener, nauczyciel mindfulness.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
