Kondycja psychiczna polskich pracowników pozostawia wiele do życzenia. Stres, zaburzenia emocjonalne i psychiczne związane z pracą odczuwa coraz więcej osób. Z raportu Wellbee „Kondycja psychiczna polskich pracowników" (2023) wynika, że 72 proc. zatrudnionych boryka się z poczuciem niepokoju i lękiem o przyszłość, a 60 proc. odczuwa smutek i bezsilność. Nie dziwi więc, że firmy chętnie wdrażają rozwiązania i benefity pozapłacowe z zakresu wsparcia zdrowia psychicznego oraz świadczenia, które mają poprawić dobrostan pracowników. To także ważna część strategii employer brandingowej, inwestycja w wizerunek i rozwój organizacji.
Benefity takie jak darmowe warsztaty motywacyjne czy konsultacje z psychologiem nie mogą być jednak fasadą, która maskuje głębsze problemy w firmie, takie jak brak komunikacji czy niesprawiedliwy system wynagrodzeń. Kiedy pracownicy odczuwają stres i frustrację spowodowane złą atmosferą w pracy, nie pomogą im żadne, nawet najbardziej oryginalne świadczenia pozapłacowe. Przeciwnie, zostaną one uznane za pseudodbanie, czyli właśnie tytułowy psychowashing.
Psychowashing to pojęcie, o którym jest coraz głośniej na rynku pracy. Był już wspierający ekologię greenwashing, pokazujący tolerancję pinkwashing, a teraz korporacje dostrzegły potencjał w temacie zdrowia psychicznego i sprawnie go kapitalizują. Na przykład organizują huczne, jednorazowe wydarzenia, nie inwestując w trwałe programy wsparcia, lub promują ideę work-life balance, jednocześnie wymagając od pracowników dostępności poza godzinami pracy. To zjawisko stwarzania pozorów troski o dobrostan, które może mieć skutki odwrotne od zamierzonych. Opowiedziała nam o tym Anna Chorowiec, psycholog z The Shift House:
Podstawą bezpieczeństwa psychologicznego w organizacjach jest zaufanie. Kiedy pracownik dostrzega, że pracodawca oferuje pięknie opakowaną pseudopomoc, zamiast zająć się źródłem problemów i pochylić się nad rzeczywistymi potrzebami, to traci zaufanie. W takiej sytuacji straty ponoszą obydwie strony.
"Dobrostan i kondycja psychiczna to wielowymiarowy obszar funkcjonowania pracownika. Organizacje, które chcą realnie o niego zadbać, muszą wykonać pracę u podstaw. Posłużę się metaforą - jeśli posadzimy rośliny w zatrutej toksynami glebie, nie pomoże podlewanie ich źródlaną wodą. Pierwszy krok to stworzenie pracownikom takiego środowiska pracy, które będzie wspierać funkcjonowanie na optymalnym poziomie. Zanim wprowadzimy poniedziałki z medytacją, sprawdźmy, czy naszym pracownikom bardziej nie będą potrzebne piątki bez spotkań, które realnie odciążą ich w pracy. Postawmy na edukację liderów i zachęcajmy ich do modelowania odpowiednich postaw w swoich zespołach. Zapewnijmy pracownikom przemyślane narzędzia, dzięki którym będą mogli wziąć odpowiedzialność za swój własny dobrostan. Zamiast coś zakładać - prowadźmy dialog. Dopiero wówczas mamy szansę nie tylko zaspokoić potrzeby pracowników, ale także realizować cele biznesowe".
Skuteczna polityka benefitowa powinna być więc czymś więcej niż tylko zbiorem najbardziej popularnych świadczeń pozapłacowych. Musi być ściśle związana z kulturą organizacyjną danej firmy, a przede wszystkim z potrzebami zatrudnionych. Aż 53 proc. pracowników, którzy wzięli udział w badaniu zrealizowanym przez ICAN Research na zlecenie VanityStyle 2023, przyznało, że benefity, które otrzymują od swoich pracodawców, nie są dopasowane do ich potrzeb. Tymczasem zaledwie 18 proc. średnich i 23 proc. dużych przedsiębiorstw realizuje badania wewnętrzne, mające na celu poznanie potrzeb swoich zespołów dotyczących świadczeń pozapłacowych.
Ważne jest, by zapewniać takie narzędzia, które mają realny wpływ na dobrostan pracowników. Wprowadzenie dopasowanego do potrzeb rozwiązania pozwala też na wyeliminowanie ryzyka psychowashingu w organizacji. Jak to zrobić skutecznie? Przede wszystkim wychodzić naprzeciw potrzebom, słuchać, wspierać i zachęcać pracowników do komunikowania oczekiwań i problemów. Pomocne mogą okazać się badania opinii w formie ankiet, zawierające pytania zamknięte i otwarte, dotyczące pożądanych benefitów, ale też aktualnej oferty benefitowej.
Dobrze zaprojektowane badania nie tylko pomagają odkryć realne potrzeby pracowników, ale także pozwalają zaoszczędzić dzięki wyeliminowaniu niepotrzebnych i nieużytecznych świadczeń.
Warto również analizować badania opinii i raporty branżowe, by sprawdzić, jakie bonusy są aktualnie najbardziej pożądane przez pracowników. Na przykład według raportu "Barometr Polskiego Rynku Pracy" Personnel Service w 2023 pracownicy najchętniej chcieliby dostać w ramach benefitu podwyżkę wynagrodzenia (73 proc.) albo premię finansową (63 proc.). Dalej znalazły się 4-dniowy tydzień pracy (33 proc.), dofinansowanie paliwa, darmowe wyżywienie lub dodatkowe dni wolne. Ankietowani uznali też za atrakcyjny benefit pozapłacowy pracę zdalną 2-3 dni w tygodniu oraz dofinansowanie różnych form rozrywek, np. w formie abonamentów platform streamingowych.
Dostęp do cyfrowej prenumeraty serwisów grupy Wyborcza.pl to benefit, który można wypróbować całkowicie bezpłatnie. Pracodawcy ocenią dzięki temu, czy jest on potrzebny pracownikom i czy rzeczywiście wspiera ich dobrostan. Darmowy okres próbny to czas, kiedy wszyscy mogą bezpłatnie korzystać z eksperckich treści, podcastów, kursów, webinarów w serwisach Wysokieobcasy.pl, Żyć Lepiej, Instytut Dobrego Życia, Psychologia Codziennie, Wyborcza.pl. To ogromna dawka rzetelnej wiedzy i inspiracji z dziedziny rozwoju osobistego, zawodowego oraz psychologii. Na koniec okresu próbnego pracownicy, którzy brali udział w teście, wypełniają ankietę. Oceniają użyteczność benefitu, a co najważniejsze decydują, czy chcą korzystać z subskrypcji dalej.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
