W Unii Europejskiej istnieje obowiązek uwzględniania w raportach firm wielu pozafinansowych wskaźników ESG, co jest skrótem od Environmental, Social, Governance. Z szacunków wynika, że w UE dotyczy to około 50 tys. podmiotów, a w samej Polsce ten obowiązek będzie dotyczył 3-4 tysięcy. Gdy dodamy jednak do tego firmy powiązane łańcuchem dostaw, okaże się, że liczba podmiotów, dla których raportowanie wskaźników ESG będzie niezbędne, wielokrotnie wzrośnie.
ESG to pozafinansowy czynnik oceny firm, a także ważne narzędzie w rękach przedsiębiorstwa. ESG jest reakcją na światowe wyzwania wynikające z problemów klimatycznych (E), społecznych (S) i z przekonania, że radzenie sobie z tymi wyzwaniami wymaga nowego ładu korporacyjnego (G). Firmy coraz liczniej uwzględniają ESG w swoim modelu biznesowym. Perspektywa ESG oznacza, że przy podejmowaniu decyzji - np. o udzieleniu finansowania - zostanie uwzględniony wpływ działalności danej firmy na środowisko, jej stosunek do kwestii społecznych (CSR) oraz standardy zarządzania.
ESG nie stanowi (jedynie) hasła marketingowego, lecz (również) realną potrzebę. Zmian w tym zakresie oczekują inwestorzy, pracownicy i sami konsumenci, dla których polityka zrównoważonego rozwoju marki często jest elementem wpływającym na decyzje zakupowe.
Ochrona środowiska (Environmental) - przedsiębiorstwa odpowiedzialne społecznie powinny stworzyć politykę środowiskową pozwalającą na mierzalną weryfikację przyjętych założeń w kwestii m.in. zużycia energii, gospodarowania odpadami, emisji zanieczyszczeń, testowania produktów na zwierzętach czy stosowania się do rządowych regulacji dotyczących środowiska.
Kwestie społecznej odpowiedzialności i praw człowieka (Social responsibility) - koncepcja ESG obejmuje kwestię relacji wewnątrz i na zewnątrz firmy. Zakłada m.in. przeciwdziałanie dyskryminacji w pracy, politykę różnorodności, dbanie o rozwój pracowników.
Działalność firm na rzecz społeczności przejawia się w finansowaniu lokalnych inicjatyw, np. stypendiów dla zdolnych uczniów, w budowaniu szkół itd., ale też - w szerszej perspektywie - w poszanowaniu praw człowieka.
Ład korporacyjny (ang. corporate governance) jako element ESG zawiera w sobie kwestie związane z prawidłowym systemem zarządzania całym przedsiębiorstwem. Dotyczą one m.in. odpowiedniej polityki i procedur, jasno określonych obowiązków zarządu, respektowania praw udziałowców, przejrzystości podatkowej czy zapobiegania korupcji.
O koncepcję ESG i jej wpływ na politykę benefitową firm zapytaliśmy naszą ekspertkę Aleksandrę Tokarewicz, ESG Human Capital / Helping Hand Mental Health Platform.
Dlaczego koncepcja ESG nabiera coraz większego znaczenia także w procesach rekrutacyjnych?
Tak naprawdę koncepcja zrównoważonego rozwoju nie jest nowa, ale właśnie w ostatnich latach nabrała dużego znaczenia - nie bez przyczyny. Badania pokazują, że aż dziewięciu na dziesięciu millenialsów jest świadomych kwestii zrównoważonego rozwoju, a około 30 proc. bierze pod uwagę czynniki środowiskowe i społeczne, wybierając kupowany produkt lub usługę, a także wybierając miejsce pracy. Te czynniki mają również ogromny wpływ na satysfakcję z pracy; badania pokazują, że aż 81 proc. pracowników z pokoleń millenialsów i Z pozostałoby na swoich stanowiskach dłużej, gdyby ich pracodawca wykazywał się pozytywnymi i silnymi referencjami w kwestii zrównoważonego rozwoju, na dodatek popartymi dobrymi programami ochrony zdrowia i samopoczucia pracowników.
W ankiecie przeprowadzonej przez Morgan Lovell wśród 1000 pracowników biurowych aż 62 proc. stwierdziło, że ważne jest dla nich, aby ich pracodawca był zaangażowany w ESG.
Ta sama ankieta wykazała, że 95 proc. pracowników uważa, iż istotne jest dla nich, aby łańcuch dostaw ich firmy był identyfikowalny, zróżnicowany, zrównoważony i przejrzysty.
Już w najbliższych latach 70 proc. pracowników będą stanowili millenialsi i generacja Z. Jestem przekonana, że jeżeli firma ma stać się przyjaznym miejscem pracy, jeżeli chce pozyskiwać i zatrzymywać talenty, powinna już dziś zrozumieć, jakimi wartościami kierować się będą jej pracownicy i konsumenci.
Które benefity pozapłacowe wpisują się najlepiej w koncepcję ESG?
Na znaczeniu zyskują zielone benefity, czyli pozapłacowe świadczenia dla pracowników, które mają na celu promowanie działań proekologicznych i zrównoważonego stylu życia. Czym są zielone benefity? Mogą to być np. karty rowerowe, dofinansowania zakupu roweru, ale także wszelkie świadczenia mające zachęcać do korzystania z bardziej ekologicznych środków transportu. Dobrym pomysłem może być tu dofinansowanie do korzystania z różnych form transportu alternatywnego, jak rower, hulajnoga czy transport publiczny.
Coraz ciekawszą formą pozapłacowych benefitów jest przeznaczenie konkretnego budżetu na wolontariat pracowniczy. W tym przypadku to pracownicy decydują, w jaką działalność społeczną się angażują. Owocuje to wysokim poczuciem odpowiedzialności za realizację projektu, daje możliwość budowania wspólnej tożsamości firmy, pracowników i lokalnych społeczności. Krótko mówiąc, benefity pracownicze powinny być zgodne ze strategią ESG, w przeciwnym wypadku firma może zostać uznana za niespójną, niewiarygodną, a wtedy nawet pozornie bardzo rozbudowana i kosztowna polityka będzie mało wartościowa.
A co z work-life balance?
Social responsibility, czyli „S" z koncepcji ESG, to również relacje z pracownikami. Tu najważniejszy jest człowiek i poszanowanie jego - bardzo szeroko rozumianych - praw, w tym jego odmienności. W społecznym wymiarze ESG jest oczywiście BHP, ale z tym już od dawna jesteśmy oswojeni. Dla „S" ważne jest zdrowie, w tym zdrowie psychiczne oraz work-life balance, a zatem również dobre relacje społeczne współpracowników; z naciskiem na "współ". Coraz wyraźniej widać dążenie do nowego podejścia do pracy.
Chcemy pracy bardziej zrównoważonej, elastycznej, która zapewni nam czas dla rodziny, bliskich, czas na realizacje naszych pasji.
Już dziś słyszymy, że praca hybrydowa to nowa rzeczywistość, do której organizacje muszą się przyzwyczaić, bo elastyczny czas pracy jest wymieniany przez pracowników jako jeden z najważniejszych benefitów pracowniczych. Ekspresowo na znaczeniu zyskują programy wellbeing. I nie mówimy o owocowych czwartkach czy zajęciach jogi, ale o w miarę pełnej, holistycznej dbałości o dobrostan pracowników, z dużym akcentem na ten psychiczny. W czasach globalnego kryzysu zdrowia psychicznego wsparcie psychologiczne zapewniane przez pracodawcę jest coraz bardziej docenianym i oczekiwanym przez pracowników benefitem.
Różnorodność w miejscu pracy to jeden z elementów ESG. Co oznacza?
Wartość tę można poszerzyć, tak że tworzy "trójcę": Diversity, Equity, Inclusion (DEI), czyli różnorodność, równość, włączenie. To jeden elementów segmentu „S" w koncepcji ESG. Wyrównywanie różnic i równość to nie tylko likwidowanie luki płacowej między mężczyznami a kobietami na tych samych stanowiskach, to także równy dostęp do szkoleń, awansów, ale i do pozapłacowych benefitów. Ten aspekt równości chciałabym podkreślić. Nastaje nowy czas, gdzie specjalny, bogatszy pakiet benefitów dla wybranej kadry pracowników będzie postrzegany np. jako dyskryminacja. Warto też podkreślić, że będziemy raportować świadczenia pracownicze nie tylko dla pracowników zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę, ale także zlecenie, B2B, a także dla pracowników tymczasowych.
Różnorodność jest prawdopodobnie najlepiej dziś doprecyzowanym elementem ESG.
Przede wszystkim odnosi się do różnic i unikalnych cech każdej osoby; można wymienić tu płeć, orientację seksualną, wiek, pochodzenie etniczne, wyznanie. W afirmacji różnic zawiera się też niedyskryminowanie osób z niepełnosprawnością. Zasada różnorodności umożliwia otwartość na całą gamę różnic indywidualnych, chociażby na neuroróżnorodność. Wszystko to pozwala pracownikom rozwinąć skrzydła w bezpiecznym psychologicznie miejscu pracy.
Czym jest „G" w strategii ESG?
Nie mam wątpliwości, że zarówno czynniki, jak i procesy towarzyszące „E" i „S" muszą być komplementarne, co wymaga właściwego zarządzania. Tego właśnie dotyczy „G" jak Governance - tego, jak firma jest zarządzana, jakie ma struktury, procesy decyzyjne oraz zasady etyczne; na ile skuteczne są jej systemy zarządzania ryzykiem, czy panuje w niej transparentność, odpowiedzialność, czy nagradzane są postawy etyczne. I wreszcie - jak to wszystko jest ze sobą spójne. W obrębie „G" mamy też procedury i ochronę osób zgłaszających nieprawidłowości oraz bardzo ważne zasady - jak "zero korupcji".
Zatem wdrożenie strategii ESG w firmie to wyzwanie dla całej organizacji. Jednakże - w moim przekonaniu - szczególna rola przypada w tym przypadku działom HR.
Jak wprowadzić strategię ESG do firmy?
Strategia ESG nie powinna - i nie może być - oddzielnym bytem. Musi przeniknąć do organizacji, tak aby każdy wiedział, na czym polega i jakie cele w jej kontekście stawia sobie firma. Wymaga to wprowadzenia odpowiednich szkoleń, programów edukacyjnych związanych z różnymi aspektami ESG. Potrzeba tu zupełnie nowego podejścia, ponieważ edukowanie na temat równości, różnorodności, etyki biznesowej, przeciwdziałania mobbingowi ma swoją odrębną specyfikę. To rozległe zagadnienia i w wielu aspektach wymykają się łatwym definicjom. Rola edukatora spocznie na działach HR, co oznacza dla nich pełne ręce roboty - dbanie o wdrażanie polityk antydyskryminacyjnych, przeciwdziałanie mobbingowi, budowa kultury organizacyjnej opartej na szacunku i godności każdej osoby. Wszystko to znajdzie również odzwierciedlenie w procesach ustalania celów i oceny pracowniczej.
Do "HR-ów" należy w końcu identyfikacja liderek i liderów poszczególnych obszarów, zapewnienie im szkoleń oraz dobór celów i wskaźników, będących miarą ich sukcesu.
Dbanie o zrównoważony rozwój, dobrostan pracowników i etyczne standardy w biznesie to nowe podejście do prowadzenia odpowiedzialnego biznesu. I to ono pozwoli firmom na osiąganie sukcesów finansowych przy jednoczesnym dbaniu o społeczeństwo i środowisko.
***
Dzięki cyfrowej prenumeracie „Wyborczej" podarujesz swoim pracownikom cenną wiedzę i możliwości rozwijania kompetencji. Firmy mogą testować prenumeratę "Wyborczej" zupełnie za darmo aż 90 dni.
Nieograniczony dostęp do serwisów Wyborcza.pl, Wysokieobcasy.pl, Wyborcza.biz, Instytutdobregozycia.pl to nie tylko dostęp to najnowszych informacji o trendach i zmianach na rynku pracy. Stanowi też okazję do wysłuchania podcastów, uczestnictwa w e-kursach czy webinarach z udziałem ekspertów. Pracownik może zapoznać się z tematyką work-life balance, wellbeingu, mindfulness, samorozwoju. Subskrypcja Wyborcza.pl to także gotowa odpowiedź na potrzeby pracowników, którzy oczekują od swojego pracodawcy wsparcia związanego z dbaniem o ich kondycję psychiczną.
Materiały publikowane w ramach projektu „Żyć Lepiej. Psychologia Codziennie" odpowiadają na pytania, jak ulżyć głowie oraz jak zrozumieć siebie i innych. Patrzymy m.in. na relacje, zdrowie, pracę z perspektywy psychologicznej, umożliwiając naszym Czytelniczkom polepszenie jakości życia we wszystkich tych obszarach. Publikacje czytaj TU.
Nowy projekt "Wyborczej" i "Wysokich Obcasów" "Życie zawodowe. Rozmowy o pracy" przynosi cykl artykułów, wideo i podcastów krążących wokół najbardziej aktualnych zagadnień związanych z miejscem pracy w naszym życiu. Na czym polega kobiecy styl przywództwa? Jakie cechy powinien mieć dobry szef? Pokolenie silver na rynku pracy. Jak przeciwdziałać wypaleniu zawodowemu? - oto tylko niektóre z poruszanych tematów. Czytajcie TUTAJ.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
