Starajcie się zrozumieć, co czuje taka osoba. Prawdopodobnie wasz przyjaciel będzie pod wpływem bardzo silnych emocji, takich jak: szok, ból, wściekłość, niedowierzanie, tęsknota, strach, depresja i stres.
Ból to doświadczenie indywidualne
Doświadczanie bólu jest rzeczą niezwykle osobistą i na każdego wpływa inaczej. Choć być może i wy macie za sobą podobne przeżycia, nie mówcie: "Wiem, jak się czujesz". Zamiast tego po prostu "W czym mogę pomóc?".
- Słuchajcie. Słuchanie jest zapewne najcenniejszą rzeczą, jaką możecie zrobić. Nie uśmierzycie bólu, możecie jednak być blisko i słuchać.
- Podtrzymujcie kontakty. Nie porzucajcie przyjaciela. Jeśli czujecie się niezręcznie, bo nie wiecie, co powiedzieć i jak się zachowywać, powiedzcie otwarcie: "Nie jestem pewny, co powiedzieć. czy mogę coś dla ciebie zrobić?".
- Wyślijcie wiadomość. Jeśli nie wiecie, co powiedzieć, napiszcie po prostu: "Myślę o Tobie". Podzielcie się dobrymi wspomnieniami o zmarłym i napiszcie, ile dla was znaczył.
- Dajcie przyjacielowi czas. Nie oczekujcie, że wasz przyjaciel lub krewny "poradzi sobie" w ciągu kilku tygodni czy miesięcy - żałoba może trwać latami.
-Zaproponujcie pomoc. Zaoferujcie się, że przygotujecie posiłek, opłacicie rachunki, zrobicie zakupy albo pranie.
- Pomóżcie znaleźć pomoc. Jeśli wasz przyjaciel nie może poradzić sobie ze stratą lub niepokoicie się o jego stan psychiczny, pomóżcie mu znaleźć psychologa lub grupę wsparcia.
Czego nie robić
- Nie unikajcie rozmowy na temat zmarłego. Może to wyglądać, jakbyście chcieli już zapomnieć o jego istnieniu, co może być dla waszego przyjaciela bolesne.
- Starajcie się unikać form "musisz być silny" lub "życie trwa".
- Nie wypytujcie o szczegóły dotyczące śmierci (samobójstwa).
-Nie obwiniajcie nikogo i nie próbujcie tłumaczyć, dlaczego zmarły odszedł (popełnił samobójstwo).
Proces powrotu do zdrowa
Gdy wasz przyjaciel będzie mógł już mówić o swoim bólu i dawać upust emocjom, możecie przestać mówić o śmierci i umieraniu, a zacząć rozmawiać o życiu. To pozwoli wam uniknąć pokusy porównywania czy oceniania bólu przeżywanego przez waszego przyjaciela i przez was samych.
Przede wszystkim zadbajcie o siebie. Przeżywanie z kimś straty może być bardzo wyczerpujące. Dodatkowo musicie też poradzić sobie ze swoim smutkiem i żałobą. Dlatego starajcie się od czasu do czasu zrobić coś dla siebie i na bieżąco definiować to, co czujecie.
Artykuł pochodzi z książki "Poradnik dla osób w żałobie" wydanej przez fundację NAGLE SAMI
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze