Od trójstyku w Bolciach do trójstyku na Krzemieńcu. Z Suwalszczyzny w Bieszczady. Sto dni w terenie. Pieszo - powoli i wzdłuż wschodniej granicy Polski chwilę przed tym, gdy skupił się na niej wzrok całej Europy. To ta linia - rubież Unii Europejskiej - jest bohaterką książki Ewy Pluty. Kreska na mapie, która komplikuje biografie i zaplata historie. Autorce mówią o tym rolniczka z Sankur, batiuszka z Mostowlan, wróżka z Opaki Dużej, emerytowana nauczycielka z Chomontowiec, inżynier z Lublina, antykwariuszka z Krynek, gnomik z Krzyczewa czy emerytka z kolonii wsi Bobinka. "Gdyby chcieć wyruszyć przed siebie - bez mapy, planu i celu - szybko się okaże, że to niemożliwe. Na drodze staną granice. Nie tylko te państwowe. Także: płoty, żywopłoty, tujopłoty, mury i murki, parkany, palisady, siatki, zapory. Codzienne granice, tak mocno wtopione w krajobraz, że niewidzialne. Przechodziłam przez cudze podwórka: goniły mnie psy i krzyki ludzi. Szłam przez górskie pastwiska: elektryczny pastuch delikatnie wstrząsnął moją cielesną powłoką. Wspinałam się na ogrodzenia, aż na jednym zawisłam na dłużej. Za każdym razem dochodziłam do jakiegoś muru". To reportaż wędrowny. Perspektywa pieszej reporterki łączy się z uniwersalną refleksją nad granicami, murami i zasiekami, które dzielą ludzi. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. Nowy odcinek w cyklu "Książki. Magazyn do słuchania" w sobotę co drugi tydzień. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast
"Gdynia obiecana" to opowieść o mieście tworzonym od podstaw, gdzie można było zacząć "z czystą hipoteką": przezwyciężyć różnice między zaborami, pokonać zacofanie, uciec od narodowych przywar, od wiejskiej nędzy i wielkomiejskiego bezrobocia, zostawić w tyle waśnie etniczne i konflikty klasowe, uniknąć urbanistycznych błędów i historycznych ograniczeń krępujących rozwój innych miast. Tu nowe pokolenie uczyło się nowych umiejętności i zawodów związanych z morzem i międzynarodowym handlem. Tu, niczym w laboratorium, mogła powstać nieobciążona żadną złą ani dobrą tradycją nowoczesna polska miejskość oraz morska polskość. Tu Polska miała uciec do przodu, z wieku dziewiętnastego w dwudziesty. Problem w tym, że w tę podróż zabrała samą siebie. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. Nowy odcinek w cyklu "Książki. Magazyn do słuchania" w sobotę co drugi tydzień. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast
Nie było w ostatnich latach głośniejszej historii. Mariusz, nazwany przez media "polskim Fritzlem", przez dwa lata więził żonę w piwnicy. Gdy sprawa wyszła na jaw, okazało się, że prokuratura maltretowanej kobiecie - oraz jej córce - trzykrotnie nie uwierzyła. Katarzyna Włodkowska, autorka głośnego reportażu prasowego "Dom zły", kilka lat pracowała nad książką, w której stara się odpowiedzieć na kluczowe pytanie - czy rodzina i sąsiedzi wiedzieli? "Na oczach wszystkich" to świetnie udokumentowany reportaż, oparty na dowodach, relacjach, rozmowach z prokuratorami, policjantami, psychologami i osobami z najbliższego otoczenia sprawcy. To opowieść o tym, jak się rodzi zło, próba dotarcia do źródeł znieczulicy instytucji zobowiązanych do reagowania, portret lokalnej społeczności. Włodkowska pokazuje też, jak trauma wpływa na życie, i podejmuje się rekonstrukcji przełomowych momentów śledztwa wszczętego po publikacji jej reportażu. Śledztwa, w którym decydująca okazała się psychologia zapachu i pamięci. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. Nowy odcinek w cyklu "Książki. Magazyn do słuchania" w sobotę co drugi tydzień. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast
Czym właściwie był dla Polek i Polaków okres pandemii koronawirusa? Jakie przyniósł zmiany - indywidualne, zbiorowe, społeczne? Jakie lęki i nadzieje wywołał? I przede wszystkim - co z niego pozostało? Na te i inne pytania odpowiada książka, powstała na podstawie materiału zgromadzonego w ramach konkursu "Pamiętniki Pandemii". Ponad 400 tekstów pisanych w pierwszych miesiącach pandemii koronawirusa porusza w bogaty i intymny sposób tematy takie jak zaburzenia psychiczne, dezinformację, stosunek do polityki w czasie przymusowego zamknięcia, doświadczenia kobiet czy nadawanie sensu zarazie przez pamięć zbiorową. "Pamiętniki Pandemii", zawierające również pogłębioną analizę socjologiczną nadesłanych tekstów, są zapisem zbiorowego doświadczenia momentu, który miał przeobrazić świat. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. Nowy odcinek w cyklu "Książki. Magazyn do słuchania" w sobotę co drugi tydzień. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast
"Strajk" to wizualny ślad protestów, które rozpoczęły się w całej Polsce 22 października 2020 roku i w różnych formach trwały przez kolejnych kilka miesięcy. Milach od 2019 roku wraz z szesnastoma fotografkami i fotografami współtworzy Archiwum Protestów Publicznych, platformę gromadzącą dokumentację aktywizacji społecznej, oddolnych inicjatyw sprzeciwu wobec decyzji politycznych, łamania zasad demokracji i praw człowieka. "Strajk" jest fragmentem tego zbioru. Obok fotografii znajdziemy trzy teksty trzech autorek - Karoliny Gembary, Iwony Kurz i Aleksandry Boćkowskiej - problematyzujące tło, w którym te zdjęcia się wydarzyły. "UATLAS" natomiast to zapis migracji wojennych. Autorki i autorzy tej publikacji przeprowadzili rozmowy na granicy polsko-ukraińskiej (w Medyce, Krościenku, Korczowej), we Lwowie i w Warszawie. Oto historie tych, którzy przyjechali, tych, którzy zastanawiali się nad powrotem lub kolejną przeprowadzką. Historie tych, którzy doświadczyli zbrodni wojennych w XXI w., w centrum Europy. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. Nowy odcinek w cyklu "Książki. Magazyn do słuchania" w sobotę co drugi tydzień. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast
Nagroda Nobla za rok 2022 w dziedzinie literatury przyznana. Otrzymała ją francuska pisarka Annie Ernaux. Skąd się wziął literacki Nobel i jak wygląda proces wyłaniania laureatów? Które z wybitnych nazwisk nigdy nie zostały zgłoszone do Nagrody Nobla i czy ktoś przyjęcia Nobla odmówił? Kto jest na liście polskich pisarek i pisarzy, którzy byli nominowani, ale nie otrzymali nagrody? Które rejony świata były do tej pory niedostrzegane przez Komitet Noblowski? Wojciech Szot z "Gazety Wyborczej", który przestudiował archiwa Akademii Szwedzkiej, opowiada o tegorocznej nagrodzie oraz o jej historii. Na powtórkę podcastu zaprasza Michał Nogaś. Nowy odcinek w cyklu "Książki. Magazyn do słuchania" w sobotę co drugi tydzień. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast
Czy rasizm jest częścią polskości? Autorzy "Odejdź" w swoim historyczno-antropologicznym śledztwie badają systemowe wymiary rasizmu przeciwko czarnym migrantom i Romom w Polsce. Sięgają po przedwojenne związki Polski z kolonializmem, opisują PRL-owską politykę wobec przybyszy z zaprzyjaźnionych afrykańskich krajów, wreszcie przedstawiają jak rasizm i kolonializm wpłynęły na sytuację nie-białych Polaków i przybyszy w III RP. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. Nowy odcinek w cyklu "Książki. Magazyn do słuchania" w sobotę co drugi tydzień. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast
Zdawałoby się, że dostęp do wiedzy jest dziś nieograniczony i łatwy. Czasy, w których żyjemy, przynoszą jednak więcej pytań niż odpowiedzi - z gąszczu komentarzy i linków trudno wyłuskać rzetelne informacje, samozwańczy eksperci prześcigają się w dobrych radach, a "najnowsze badania" stały się zaklęciem sankcjonującym każdą teorię. Czujemy, że wiedza coraz bardziej nas zawodzi, jednocześnie nie wiedząc, kiedy możemy zaufać naukowej prawdzie. Dziennikarz naukowy Łukasz Lamża, gość dzisiejszego odcinka, brawurowo prowadzi nas przez krainę szarlatanerii, meandry pseudonauki i szczyty teorii spiskowych. Wiedza i dociekliwość autora oraz próba zrozumienia oponentów składają się na fascynujący alfabet pseudonauki, a zmierzenie się z najbardziej gorącymi zagadnieniami to świetny sposób na poznanie obiektywnej, naukowej prawdy. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. W wakacje w każdą sobotę przypominamy najciekawsze rozmowy z cyklu "Książki. Magazyn do słuchania". Nowe odcinki już od przyszłego tygodnia. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast
Na pytanie: "Kim jesteś?", Tadeusz Różewicz odpowiedział przed laty: "Kto mnie uważnie czyta, ten wie". Z jego utworami w ręku Magdalena Grochowska podąża za nim przez krajobrazy, wśród których wzrastał, przez idee, które go kształtowały, i przez historię, która przełamała jego los. W pierwszym tomie reporterskiej biografii poety autorka wnika w dzieje rodziny. Rekonstruuje okoliczności, w jakich żydowska dziewczynka - matka Różewicza - opuściła swe gniazdo, a później wymknęła się Zagładzie. Odtwarza dramat żołnierza AK, którego presja polityczna uczyniła dezerterem. I dramat człowieka poparzonego wojną, który zrewolucjonizował polską poezję, choć "po Auschwitz" miał zamilknąć. Grochowska opowiada czule o jego powrocie do życia w latach krakowskich i gliwickich, o Różewiczu mężu, ojcu, synu. Ukazuje uwikłanie w socrealizm i uwolnienie, narodziny Różewicza dramatopisarza. Magdalena Grochowska nie odpowiada wprost na pytanie o to, jakim był człowiekiem, ale odsłania jego nieznane dotąd twarze. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. W wakacje w każdą sobotę przypominamy najciekawsze rozmowy z cyklu "Książki. Magazyn do słuchania". Na nowe odcinki zapraszamy już we wrześniu. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast
Daniel Lis w książce "Stulecie przeszkód. Polacy na igrzyskach" z detektywistyczną wręcz przenikliwością opisał losy polskich olimpijczyków i paraolimpijczyków, śledził kulisy zmagań z konkurentami i własnymi ograniczeniami. Książka daje niespotykanie szeroki i świeży wgląd w historie polskich medalistów. Autor konfrontuje z sobą źródła, wyszukuje nieznane dokumenty i rzuca nowe światło na historie - wydawałoby się - już opowiedziane. Jako pierwszy opisuje polski wątek najkrwawszego wydarzenia w historii igrzysk - zamachu w Monachium. Zastanawia się z polskimi narciarkami, czy wesprzeć radziecki protest i dostać medal, czy powiedzieć prawdę i zająć czwarte miejsce. Tropi wojenne losy mistrza boksu, które ten w czasach stalinizmu wolałby przemilczeć: siedział w więzieniu, obozie, pracował na kolei, a może służył w Wehrmachcie? Ze sztangistą Ryszardem Tomaszewskim, multimedalistą paraolimpijskim, wraca do stanu wojennego i uścisku dłoni z księciem Karolem. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. W wakacje w każdą sobotę przypominamy najciekawsze rozmowy z cyklu "Książki. Magazyn do słuchania". Na nowe odcinki zapraszamy już we wrześniu. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast
Przypominamy pierwszy odcinek "Książek. Magazynu do słuchania", w którym gościliśmy Mariusza Szczygła. Czy cieszy się z nagrody "Nike 25-lecia" za reporterską opowieść o poszukiwaniu tego, czego "Nie ma", o braku? Dlaczego nie boi się intymnych rozmów? Komu Szczygieł pomógł swoim pisaniem? Co myśli o twórczości Paulo Coelho? I o czym by porozmawiał ze strażnikiem na wschodniej granicy Polski? Na podcast zaprasza Michał Nogaś. W wakacje w każdą sobotę przypominamy najciekawsze rozmowy z cyklu "Książki. Magazyn do słuchania". Na nowe odcinki zapraszamy już we wrześniu. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast
Wielodzietna matka feministka, zwolenniczka wolności wyboru, domagająca się szacunku dla każdej decyzji. Wychowuje troje dzieci, jedno z niepełnosprawnością. Nie pasuje do żadnego schematu, wyprowadza z równowagi konserwatystów i osoby progresywne. Walczy z szeroko rozumianym systemem - opieki medycznej, pomocy społecznej, przekonaniami innych ludzi. Daje odpór piętnującym słowom niektórych lekarzy i pielęgniarek, oceniającym spojrzeniom urzędników i przechodniów, systemowej przemocy państwa wobec osób z niepełnosprawnością. Magdalena Moskal pisze o wszystkim, co pozostaje wciąż poza sferą zainteresowania mediów, instytucji oraz państwa: o pracy opiekuńczej, o trosce, o mentalnym i emocjonalnym obciążeniu matek. Tekst utkany jest z zapisu doświadczeń i lektur, w których autorka szuka tropów do interpretacji swojego położenia. W końcu zaczyna widzieć siebie jako tricksterkę wywracającą - bo nie ma innego wyjścia - zastany porządek. Książka "Emil i my. Monolog wielodzietnej matki" pełna jest czułości i miłości, ale też złości i determinacji. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. W wakacje w każdą sobotę przypominamy najciekawsze rozmowy z cyklu "Książki. Magazyn do słuchania". Na nowe odcinki zapraszamy już we wrześniu. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast
W czasie gdy tak wiele i wielu z nas czuje niemoc wobec wydarzeń na wschodniej granicy Polski, zaprosiliśmy do drugiego wydania podcastu poetę, eseistę, pisarza, autora książek dla dzieci, tłumacza z języka włoskiego Jarosława Mikołajewskiego. Odcinek zaczyna się od jego wiersza "Dziewczynki na granicy w wielkich czapkach z wełny", który opublikował na swoim Facebooku. Na czym jego zdaniem polega istota człowieczeństwa? Jak się odnaleźć i jak pomagać? Czy ideologia wpływa na postawę? W książce "Wielki przypływ" z 2015 roku Mikołajewski z czułością i delikatnością kreśli reporterski portret wyspy - przedsionka ziemi obiecanej uchodźców. Lampedusa jest kroplą: skupiają się w niej jak w soczewce problemy, z którymi musi się zmierzyć dzisiejsza Europa. Jak daleko jest dzisiejszej Polsce do włoskiej wyspy? Na podcast zaprasza Michał Nogaś. W wakacje w każdą sobotę przypominamy najciekawsze rozmowy z cyklu "Książki. Magazyn do słuchania". Na nowe odcinki zapraszamy już we wrześniu. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast
Znawczyni sztuki współczesnej Anda Rottenberg zaprasza przyjaciół do wspólnej, bardzo pożytecznej zabawy dzielenia się ulubionymi przepisami i uwagami o gotowaniu. W zabawie biorą udział artyści, pisarze, aktorzy, politycy. Ale uwaga! Wszyscy traktują temat bardzo poważnie, przepisy są dopracowane i wzięte prosto z życia, ich autorzy tak właśnie gotują. I choć już od dawna jesteśmy obeznani z kuchniami świata, jesteśmy też bardzo przywiązani do tego, co gotowały nasze mamy i babcie. Nieobce nam krewetki, mule, awokado, ale bardzo lubimy też buraki i kapustę, kluski i pączki, pieczemy chleb i ciasta. To, co gotujemy, to efekt naszych podróży i bardzo silnych wpływów tradycji rodzinnych. Książka zawiera przepisy dla tych, którzy lubią i potrafią gotować, ale również bardzo proste przepisy na dania, z którymi każdy sobie poradzi. Co szczególnego kryje się we wspólnym przyrządzaniu i smakowaniu potraw, że tak zbliża ludzi? I czy Anda Rottenberg umie gotować? Na podcast zaprasza Michał Nogaś. W wakacje w każdą sobotę przypominamy najciekawsze rozmowy z cyklu "Książki. Magazyn do słuchania". Na nowe odcinki zapraszamy już we wrześniu. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast
W czasie wakacji przypominamy noworoczny, wyjątkowy odcinek "Książek. Magazynu do słuchania". Gościem Państwa i Michała Nogasia jest Jakobe Mansztajn - poeta, laureat Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej "Silesius" w kategorii debiut (2010), autor dwóch tomów poezji, współzałożyciel i prowadzący konto "Make Life Harder", instastoryteller. O tym, jak tworzyć "narrację z Polski", czego Polsce życzyć na 2022 rok i taka gratka - Jakobe Mansztajn czyta swój wiersz "Paul Celan wychodzi na balkon". Na podcast zaprasza Michał Nogaś. W wakacje w każdą sobotę przypominamy najciekawsze rozmowy z cyklu "Książki. Magazyn do słuchania". Na nowe odcinki zapraszamy już we wrześniu. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast