Na początku XX wieku pewna gospodyni domowa z hrabstwa Sussex zamówiła pięćdziesiąt kurczaków. W wyniku nieporozumienia przysłano jej pięćset sztuk. Trzy lata później miała ich już dziesięć tysięcy, a hrabstwo stało się największym ośrodkiem produkcji drobiu na świecie. Gdy tematem efektywnego rozmnażania zwierząt zainteresowali się biolodzy, genetycy i chemicy, hodowle szybko zaczęły przypominać masową produkcję. "Wędrówka tusz" to zapis dziesiątek rozmów pokazujących mnogość perspektyw - hodowców, pracowników ferm, weterynarzy, aktywistów działających na rzecz praw zwierząt, przywódców religijnych i polityków. Bartek Sabela ze znajomością rzeczy opowiada o procesie produkcji mięsa: od narodzin zwierzęcia przez jego przyspieszony techniką rozwój po szybką - przez wielu uważaną za humanitarną - śmierć. Uważnie wczytuje się w pisma branży hodowlanej i raporty GUS-u, zagłębia w Biblię i prace filozofów. A wszystko po to, by rzetelnie, bez epatowania okrucieństwem i rozpalania emocji opowiedzieć o miejscu zwierząt we współczesnym świecie. Na rozmowę z autorem książki zaprasza Michał Nogaś. Nowy odcinek podcastu w cyklu "Książki. Magazyn do słuchania" w sobotę co drugi tydzień. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast
147. odcinek podcastu w programie "Jutronauci". Zrobili maturę i zaczynali studia w środku pandemii. Jako pierwsi masowo opanowali zdalne studia. Wciąż studiowali, gdy wybuchła wojna, jakiej Europa nie widziała od prawie 80 lat. To pokolenie, które musi nieustannie poprawiać plany, nadrabiać zaległości i nadganiać w nauce, pracy czy życiu rodzinnym. Generacja Z, czyli urodzeni w latach 1995-2012, właśnie wchodzą w dorosłe życie - i to im poświęcamy tegoroczną edycję "Jutronautów". Na rozprawy z udziałem naukowców jeszcze przyjdzie czas. Tym razem Vadim Makarenko z firmy Statista wcielił się w rolę wuja na obiedzie i zapytał młodych o ich podejście do nauki, pracy, rodziny, konsumpcji i algorytmów. Jego gośćmi byli Maja Urbanek, studentka Akademii Teatralnej w Warszawie, oraz Antoni Wiśniewski-Mischal, student Uniwersytetu w Utrechcie. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci.
Od 2035 roku nie kupimy już nowego samochodu emitującego CO2 - tak zadecydowała Unia Europejska. Polska jako jedyny kraj sprzeciwiała się odejściu od aut spalinowych, mimo że pod względem zanieczyszczenia powietrza jesteśmy czarną plamą na mapie Europy. Jak wygląda przyszłość samochodów bezemisyjnych? Jak rozwijają się technologie produkcji paliw syntetycznych? Czy będzie możliwy rynek wtórny autami spalinowymi? Czego możemy się spodziewać, jeśli chodzi o wyprowadzanie wysokoemisyjnych aut z centrów polskich miast? Dorota Wysocka-Schnepf z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Adrianem Furgalskim, prezesem Zespołu Doradców Gospodarczych TOR. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl.
Już w kwietniu w ramach odbywającego się w Gdańsku festiwalu "Odnalezione w tłumaczeniu" zostanie przyznana Nagroda im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Nagroda przyznawana jest w dwóch kategoriach ? za całokształt twórczości oraz za przekład jednego dzieła. Jak wyglądają prace jury? Kto w tym roku otrzyma nagrodę za całokształt? Ile książek zgłoszono do konkursu i z jakich języków są to tłumaczenia? Michał Nogaś z ?Gazety Wyborczej? rozmawia z Anną Wasilewską, tłumaczką i przewodniczącą jury Nagrody im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.
Czy historycznie Ukraina była w rosyjskiej, czy raczej europejskiej strefie wpływów? Czy po latach trudnych relacji polsko-ukraińskie pojednanie już się dokonało? Dlaczego Zachód do tej pory nie interesował się Ukrainą? Jak w przyszłości powinny się poukładać jej stosunki z Rosją? Jaka jest perspektywa przed Ukrainą w kontekście przystąpienia do Unii Europejskiej? Czy przykład Polski i Węgier zniechęca Unię do przyjęcia Ukrainy w swe szeregi? Co Ukraina może zaoferować Unii Europejskiej, a co Unia powinna dać Ukrainie? Bartosz T. Wieliński, wicenaczelny "Gazety Wyborczej", rozmawia z prof. Jarosławem Hrycakiem, historykiem z Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.
Ten rok możemy nazwać przełomowym, w którym energia z odnawialnych źródeł zaczyna być istotną częścią polskiego systemu energetycznego. Co na to wpłynęło? Czy kolejnym etapem po prosumentach indywidualnych będzie rozwój fotowoltaiki wśród firm produkcyjnych? Ile trwa proces instalacji paneli i jak długi jest czas oczekiwania na niezbędne pozwolenia? Jak duże instalacje opłaca się zakładać i w jakim czasie się zwracają? Czy firmy, tak jak wcześniej prosumenci indywidualni, będą mogły liczyć na dofinansowanie fotowoltaiki przez państwo? I czy blokada eksportu technologii fotowoltaicznej przez Chiny ma wpływ na cenę paneli? Sebastian Ogórek, szef Wyborcza.biz, rozmawia z Ireneuszem Kulką, country managerem EDP Energia Polska. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.
146. odcinek podcastu w programie "Jutronauci". Możemy znów podziwiać na ekranie Jamesa Deana czy uczestniczyć w koncercie Queen - czy żyjemy już w świecie fikcji? Czy w epoce nieodróżnialnych od rzeczywistych komputerowo wygenerowanych awatarów odwieczne filozoficzne próby zdefiniowania "prawdy" trzeba podjąć na nowo? A może awatary tylko wzmocnią tę iluzję życia pozbawionego lęku przed śmiercią, starością czy chorobą? Jesteśmy już skazani na bańki i umacnianie własnych poglądów? O dylematach związanych z metawersum i awatarami, o tym, jak bronić się przed metawersum i jak rzeczywistość mediów społecznościowych ułatwia bezrefleksyjną przemoc i medialny lincz, Kasper Kalinowski z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Tomaszem Stawiszyńskim, filozofem, eseistą związanym z "Tygodnikiem Powszechnym" oraz autorem podcastu "Skądinąd". Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju przyznało dofinansowanie w wysokości 55 mln zł 26-letniemu barmanowi. Wsparcie w kwocie 123 mln miała otrzymać bardzo krótko istniejąca spółka, która zresztą przynosiła straty. Wszystko w ramach unijnego programu "Szybka ścieżka - innowacje cyfrowe", mimo że żaden z tych podmiotów nie miał nic wspólnego z innowacjami. Jak na to wszystko reaguje środowisko naukowe? Na jakie badania można by przeznaczyć te środki? Do czego partii rządzącej nowa instytucja - Akademia Kopernikańska - i jakie skutki dla Polskiej Akademii Nauk spowodowałoby jej powstanie? Dorota Wysocka-Schnepf z "Gazety Wyborczej" rozmawia z prof. Piotrem Węgleńskim, biologiem i genetykiem z Instytutu Biochemii i Fizyki PAN, byłym rektorem Uniwersytetu Warszawskiego oraz byłym dyrektorem Centrum Nowych Technologii UW. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl.
Bolesław Breczko, dziennikarz "Gazety Wyborczej", polecił aplikacji ChatGPT napisanie skryptu pobierającego interpelacje poselskie. W kilkanaście godzin powstał działający program. Co podczas pracy nad skryptem najmocniej zaskoczyło naszego dziennikarza? Które zawody w związku z rozwojem sztucznej inteligencji są zagrożone i zostaną przez nią zastąpione? Czy masowe zastosowanie sztucznej inteligencji stwarza jeszcze jakieś zagrożenia dla społeczeństwa? Czy w związku z jej rozwojem staniemy się bardziej leniwi? I czego ChatGPT życzy Polakom? Na rozmowę z Bolesławem Breczką zaprasza Sebastian Ogórek, szef Wyborcza.biz. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.
Tatarzy krymscy to rdzenni mieszkańcy Krymu. W 1944 roku z rozkazu Stalina zostali przymusowo deportowani w głąb Azji i na Ural. Wielu zginęło w drodze. Mimo że Tatarzy krymscy żyli na wygnaniu, zawsze marzyli o powrocie do domu. Elmira i Ernest urodzili się w Uzbekistanie, ale wiedzieli, że ich domem jest Krym. Wrócili, gdy mieli kolejno 20 i 25 lat. W 2014 roku Rosja zaanektowała Krym i zaczęła prześladować Tatarów krymskich. Innymi słowy, ponownie pozbawiła ich domu. Dziś mieszkają w Warszawie i tworzą restaurację Krym, która nie tylko karmi, ale także ma pokazywać i zapoznawać ludzi z historią i kulturą Tatarów krymskich. Z Ernestem Sulejmanowem i Elmirą Seit-Ametową, założycielami restauracji Krym, o krzewieniu kultury tatarskiej w Polsce rozmawiają Urszula Pieczek z "Gazety Wyborczej? i Mariia Semenchenko, ukraińska reporterka i dziennikarka. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.
Jak w ostatnich latach wyglądają zimy w Puszczy Białowieskiej? Czym jest jej fragmentacja? Jakie szkody wyrządził jej mur zbudowany, by utrudnić napływ uchodźców do Polski? Czy w kontekście zmian klimatycznych bardziej powinniśmy się martwić o Puszczę czy o inne lasy w Polsce? Anita Dmitruczuk rozmawia z Adamem Wajrakiem, dziennikarzem "Gazety Wyborczej", mieszkańcem, znawcą i przyjacielem Puszczy Białowieskiej, rzecznikiem jej dzikości. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.
Książka Jakuba Gałęziowskiego dotyczy przede wszystkim dzieci urodzonych z powodu wojny, wojennej przemocy seksualnej, tuż powojennych aborcji i samodzielnego macierzyństwa. Tematy te wciąż są białymi plamami w polskiej historiografii i szerzej ? w narracji o II wojnie światowej i jej społecznych konsekwencjach. Dzieci urodzone z powodu wojny (children born of war, CBOW) czy, jak same o sobie mówią, ?dzieci wojny?, są owocem relacji okupantów z kobietami z podbitych narodów, zarówno związków dobrowolnych, jak i gwałtów. Przez lata tożsamość i pochodzenie takiego potomstwa były ukrywane przez matki, rodziny zastępcze, ale i polski system. Jakub Gałęziowski sięga do archiwów i relacji historycznych, rozmawia też z CBOW, by odtworzyć ich biografie oraz miejsce w społeczeństwie. Po roku 1989 kolejne przemilczane tematy i grupy społeczne wychodzą z cienia. Może nadeszła kolej na coming outy polskich CBOW i ich rodzin. Na rozmowę z Jakubem Gałęziowskim o jego książce "Niedopowiedziane biografie. Polskie dzieci urodzone z powodu wojny" zaprasza Michał Nogaś. Nowy odcinek podcastu w cyklu "Książki. Magazyn do słuchania" w sobotę co drugi tydzień. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast
145. odcinek podcastu w programie "Jutronauci". Podniesienie temperatury o 4 stopnie sprawi, że rośliny, które uważamy za sprzymierzeńców w walce ze zmianą klimatu, mogą okazać się dla nas szkodliwe. Dlaczego wzrost temperatur może zagrażać naszemu zdrowiu? Które grupy są szczególnie narażone? Czy będziemy mieć problemy z oddychaniem? O wpływie zmian klimatu na nasze organizmy, o tym, jak chronić się przed falami upałów, oraz czy realny jest scenariusz, w którym będziemy nosić maseczki przeciwpyłowe, Kasper Kalinowski z "Gazety Wyborczej" rozmawia z dr. hab. Tomaszem Sawczynem, biologiem oraz ekspertem od fizjologii człowieka ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci
Gary Lineker, była gwiazda piłkarskiej reprezentacji Anglii, a obecnie prowadzący najpopularniejszy program piłkarski na antenie najważniejszego kanału telewizyjnego Wielkiej Brytanii - BBC One, został przywrócony przez BBC do pracy. Wcześniej stacja zawiesiła go w związku z jego wpisem na Twitterze krytykującym przedstawiony przez brytyjski rząd projekt ustawy o zwalczaniu nielegalnej imigracji (Illegal Immigration Bill). Co dokładnie zawiera krytykowana ustawa, którą torysowski rząd chce ograniczyć nielegalną imigrację na Wyspy? Na czym polega zasada "należytej bezstronności" (ang. due impartiality) obowiązująca w BBC? Jakie jest polityczne tło tej sprawy? Czy brytyjscy podatnicy rzeczywiście woleliby, żeby gwiazdy BBC nie wypowiadały się w żadnych kwestiach politycznych? Czy przyszłość BBC jako niezależnego nadawcy publicznego jest w jakiś sposób zagrożona, czy raczej niezależność telewizji została obroniona? Łukasz Grzymisławski rozmawia ze Stanisławem Skarżyńskim, korespondentem "Gazety Wyborczej" w Londynie. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.
Dlaczego niektóre seriale, choć świetne, mają zaledwie kilka odcinków, a inne, słabsze, ciągną się w nieskończoność? Czym kierują się brytyjscy, a czym amerykańscy producenci filmowi? Dlaczego formaty niektórych brytyjskich produkcji trudno przeszczepić na polski grunt? O czym opowiada wyprodukowany przez BBC First serial "Duchy" i dlaczego warto go obejrzeć? O serialach z Wielkiej Brytanii rozmawiają dziennikarze "Gazety Wyborczej" Radosław Czyż i Maja Staniszewska. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
