"Teraz jestem tutaj. Albo może raczej nigdzie." Fotografia emigracyjna

Archiwum rodziny Stanisława Cata Mackiewicza

1 z 15

W Domu Spotkań z Historią do 3 kwietnia można zobaczyć wystawę 'Teraz jestem tutaj. Albo może raczej nigdzie.' która zawiera wybrane zdjęcia Stanisława Cata- Mackiewicza, wykonane w Anglii w okresie od wiosny 1945 do jego powrotu do Polski w 1956 r.

Archiwum rodziny Stanisława Cata Mackiewicza

2 z 15

Mackiewicz ukazuje się w nich jako zdolny fotograf-amator. Fotografuje uliczne życie Londynu, spogląda na angielski krajobraz, wykonuje wiele portretów pięknych kobiet.

Archiwum rodziny Stanisława Cata Mackiewicza

3 z 15

Tuż po inwazji sowieckiej na Polskę, 18 września 1939 r. granicę z Litwą Kowieńską przekroczył Stanisław Cat Mackiewicz, redaktor konserwatywnego dziennika 'Słowo', piłsudczyk, monarchista, jeden z najlepszych polskich publicystów i pisarzy politycznych XX wieku. Po roku dotarł do Anglii, gdzie spędził 17 następnych lat, dzieląc z tysiącami polskich żołnierzy i cywilnymi emigrantami czasy nadziei i goryczy.

Archiwum rodziny Stanisława Cata Mackiewicza

4 z 15

Całość ekspozycji zbudowana jest z dwóch dopełniających się narracji. Fotografiom Cata Mackiewicza towarzyszą fragmenty tekstu zaczerpnięte z wydanej w 1946 roku książki pt. 'Mój sekretarz'. Ta wydana na potrzeby powojennej emigracji niewielka książka jest zbiorem polsko - angielskich rozmówek, które miały być pomocne w pierwszym okresie życia na obczyźnie. Proponowane przez wydawcę dialogi dotyczą wspomnień wojennych, krajobrazu, uczuć, relacji damsko - męskich. Oprócz praktycznych zwrotów dużo jest w nich goryczy i nostalgii.

Archiwum rodziny Stanisława Cata Mackiewicza

5 z 15

Wystawa przybliża realia i dramat powojennej emigracji. Pozwala spojrzeć na tamten czas nie z perspektywy podręcznika historii, ale oczami zaplątanej w jej wir jednostki. Wszystkie prezentowane na wystawie fotografie pochodzą z archiwum rodziny Stanisława Cata Mackiewicza.

Archiwum rodziny Stanisława Cata Mackiewicza

6 z 15

Mackiewicz w 1957 roku wydał książkę "Londyniszcze", w której jest sporo rozważań na temat Anglików.

Archiwum rodziny Stanisława Cata Mackiewicza

7 z 15

"Przyjechałem do walczącej dalej Anglii z Francji, która broń złożyła. Nastawienie moje wobec Anglików było podobne do nastawienia innych Polaków, to znaczy, że było wręcz entuzjastyczne." ("Londyniszcze", wyd. Czytelnik, 1957)

Archiwum rodziny Stanisława Cata Mackiewicza

8 z 15

"Zresztą Anglicy robili, co mogli, aby nas w tym entuzjazmie utwierdzić. Jego Królewska Mość Jerzy VI czekał na peronie kolejowym, aby przywitać naszego Raczkiewicza. Po bitwie nad Brytanią podkreślano powszechnie, że to udział lotników polskich zdecydował o zwycięstwie."

Archiwum rodziny Stanisława Cata Mackiewicza

9 z 15

"Nigdy nie widziałem ludzi tak dumnych i tak zadowolonych z siebie jak wówczas nasi lotnicy. Chodzili z gębami uśmiechniętymi od ucha do ucha. Powodzenie u Angielek i Szkotek nasi żołnierze mieli kapitalne. "

Archiwum rodziny Stanisława Cata Mackiewicza

10 z 15

"Zachwycało mnie wtedy to wszystko u Anglików, co później tak bardzo irytowało i drażniło. Ich powolność i flegma."

Archiwum rodziny Stanisława Cata Mackiewicza

11 z 15

"Banał i szablon pojęć o Anglii jest potężny i człowiek, który w Anglii bawi krótko, gotów jest znaleźć w niej potwierdzenie tego, co sobie świat o Anglii ubzdurał. Działa tu jakaś dziwna hipnoza, do której jeszcze często będę musiał powracać"

Archiwum rodziny Stanisława Cata Mackiewicza

12 z 15

'U nas w Polsce zawsze mówiły kobiety: 'kostium angielski' lub 'ona jest ubrana po angielsku'. Oznaczało to, że jakaś kobieta ubrana jest gładko, prosto, w jednym tonie, nobliwie, bez jakichś fatałaszek, jednym słowem 'po angielsku'. W rzeczywistości takich po angielsku ubranych kobiet w Anglii nie ma, z wyjątkiem oczywiście cudzoziemek.'

Archiwum rodziny Stanisława Cata Mackiewicza

13 z 15

"Nie ma w charakterze narodu angielskiego jednego źdźbła z tego, co przypisuje im romantyczny światopogląd polski. Anglik jest najbardziej nieromantycznym stworzeniem na kuli ziemskiej."

Archiwum rodziny Stanisława Cata Mackiewicza

14 z 15

"Ale nie chcę, aby to, co napiszę o Anglii, było jakimś paszkwilem, podyktowanym przez irytację. Przeciwnie, chciałbym jak najbardziej obiektywnie rozkładać prawdziwe cienie i prawdziwe światła. Anglia współczesna jest oczywiście dekadencją Anglii wieku XVII, XVIII, XIX, ale Anglikom pozostały jeszcze dwie wspaniałe cechy, które, jak przypuszczam, stworzyły ich wielkość, a mianowicie: Wspaniałe poczucie solidarności narodowej. Wspaniały zmysł realizmu narodowego."

Narodowe Archiwum Cyfrowe

15 z 15

Redaktor Stanisław Cat Mackiewicz. Legenda Wilna. W latach 1955-56 był premierem rządu emigracyjnego.