Przystanek Hornsund 2014. Wyprawa do Polskiej Stacji Polarnej na Spitsbergenie

Fot. Tomasz Ulanowski

1 z 24

Na zdjęciu: Statek badawczy Norweskiego Instytutu Polarnego, który zabrał naukowców i wysłannika "Wyborczej" z Longyearbyen, stolicy archipelagu Svalbard, do Polskiej Stacji Polarnej we fiordzie Hornsund na południu Spitsbergenu. To stary statek zbudowany do polowań na foki. Teraz służy nauce. Podróż "Lance?em" z Longyearbyen do Hornsundu zajęła ok. 11 godzin. Na brzeg dostaliśmy się łodziami motorowymi.

Fot. Tomasz Ulanowski

2 z 24

Polska Stacja Polarna zarządzana przez Instytut Geofizyki PAN. Ta piękna biała ściana na prawo od niej to przełęcz pod szczytem Fugleberget. Pewnie jesteście ciekawi, co jest za nią...

Fot. Tomasz Ulanowski

3 z 24

Ja też byłem, więc wybrałem się na górę z Damianem Bieleckim. Damian należy do 10 tzw. zimowników, czyli stałej załogi stacji, która mieszka w niej od lipca 2013 r. (za półtora miesiąca wszyscy wracają do Polski, a ich miejsce zajmie kolejna zmiana). W Hornsundzie do jego obowiązków należy obserwacja przyrody nieożywionej, głównie płynącego po sąsiedzku lodowca Hansa.

Fot. Tomasz Ulanowski

4 z 24

Podejście na nartach na przełęcz, która wznosi się na blisko 400 m n.p.m., zajmuje ok. godziny.

Fot. Tomasz Ulanowski

5 z 24

Świat po drugiej stronie to świat lodowców.

Fot. Tomasz Ulanowski

6 z 24

Latem 2013 r. naukowcy zostawili w Hornsundzie aluminiową łódkę. W tym musieli ją odkopać spod śniegu i lodu. Męczyli się z nią ze dwie godziny, tak była przymarznięta do ziemi. Łódkę, którą nazwałem "Srebrną strzałą II", wykorzystywali głównie oceanografowie fizyczni robiący w Hornsundzie pomiary wody. Na zdjęciu prof. Waldemar Walczowski z Instytutu Oceanologii PAN. A za nim czoło Hansbreena, czyli lodowca Hansa.

Fot. Tomasz Ulanowski

7 z 24

A to czoło Hansa widziane ze szczytu Vesletuva. Po prawej Fugleberget, a za nim w dole niewidoczna na zdjęciu Polska Stacja Polarna.

Fot. Tomasz Ulanowski

8 z 24

Oskar Głowacki, doktorant z Instytutu Geofizyki PAN, niesie boję z hydrofonami, za pomocą których będzie nasłuchiwał, co dzieje się z lodem dryfującym we fiordzie Hornsund. Na horyzoncie turkusowo lśni Hansbreen.

Fot. Tomasz Ulanowski

9 z 24

Kiedy zajmowaliśmy się lodową kaszą i bąbelkami powietrza pękającymi pod wodą (to wszystko da się usłyszeć dzięki włożonym do morza hydrofonom), tuż za naszymi plecami pojawił się gość. W okolicy polskiej stacji mieszka kilka lisów polarnych.

Fot. Tomasz Ulanowski

10 z 24

Jedyny niedźwiedź polarny, który przechodził obok stacji w kwietniu. Do dzisiaj naukowcy mieszkający od lipca zeszłego roku w Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie naliczyli tylko 10 spotkań z tymi pięknymi drapieżnikami. Miśków jest mało, bo w Hornsundzie właściwie nie ma w tym roku lodu morskiego, z którego niedźwiedzie polują na foki.

Fot. Tomasz Ulanowski

11 z 24

Pozostaje więc podziwiać przyrodę nieożywioną. Tu wspaniała chmura soczewkowa powstająca podczas tzw. fali, czyli kiedy wiatr wieje nad szczytami górskimi i faluje niczym morze.

Fot. Tomasz Ulanowski

12 z 24

Ogródek meteorologiczny przy stacji. W takich okolicznościach przyrody to dopiero się pracuje!

Fot. Tomasz Ulanowski

13 z 24

Niedzielna wycieczka narciarska wąwozem wijącym się w górę kilka kilometrów od stacji.

Fot. Tomasz Ulanowski

14 z 24

Pomarańczowe beczki na pierwszym planie to norweska stacja benzynowa niedaleko naszej stacji polarnej w Hornsundzie. Tu lądują śmigłowce, którym zaczyna brakować paliwa. Na niebie księżyc prawie w pełni. Pierwszej wiosennej pełni, więc zaraz...

Fot. Tomasz Ulanowski

15 z 24

Wielkanoc. A jeśli Wielkanoc to i święconka. Kierownik Polskiej Stacji Polarnej Piotr Dolnicki (w głębi zdjęcia w niebieskiej kurtce, bez czapki) powiedział kilka ładnych zdań i poświęcił jedzenie w koszyczku. Ten krzyż z drewna dryftowego polscy polarnicy postawili w 1982 r. Niestety, poza stacją trzeba mieć przy sobie broń, bo niedźwiedzie polarne nie świętują.

Fot. Tomasz Ulanowski

16 z 24

Oddalona o 12 km od stacji Hyttevika, czyli zatoka chaty. W latach 30. w tej chatce mieszkała z synami Wanny Woldstad, norweska traperka. Wcześniej była kierowcą taksówki w Tromso w północnej Norwegii. Na Spitsbergenie polowała na niedźwiedzie polarne.

Fot. Tomasz Ulanowski

17 z 24

A to Baranówka, czyli sezonowa stacja polarna im. St. Baranowskiego należąca do Uniwersytetu Wrocławskiego. Stoi na morenie przed lodowcem Werenskiolda, 14 km od Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie. Przyjechaliśmy do niej skuterami śnieżnymi.

Fot. Tomasz Ulanowski

18 z 24

Wracamy do Hornsundu. Po drugiej stronie fiordu najwyższy szczyt w okolicy, czyli Hornsundtind wznoszący się na 1453 m n.p.m. Te turkusy w wodzie to kawałki lodu lodowcowego. Nie dajcie się zwieść zaburzonej perspektywie. Do drugiego brzegu Hornsundu jest od Polskiej Stacji Polarnej aż kilkanaście kilometrów.

Fot. Tomasz Ulanowski

19 z 24

Przystanek Hornsund 2014. Hornsundtind widziany ze "Srebrnej strzały II". Na łodzi Piotr Wieczorek i Waldemar Walczowski z Instytutu Oceanologii PAN przygotowują się do zostawienia pod wodą tzw. mooringu. Przez kilka miesięcy zakotwiczone tu czujniki będą mierzyły temperaturę wody przepływającej na różnych głębokościach przez fiord. Ależ było zimno. Naukowcy mieli wysiąść na chwilę na ląd, ale na widok tropów niedźwiedzia polarnego zrezygnowali.

Fot. Tomasz Ulanowski

20 z 24

I znowu na pokładzie "Lance'a". Po miesiącu spędzonym w Polskiej Stacji Polarnej płyniemy do Tromso w Norwegii. Przez kilkanaście godzin statek przedzierał się przez rozległe, rozciągające się aż po horyzont pole lodowe. Burty i dno szorowały o grube na 30-40 cm płaty kry. Po drodze krótki postój przy ponurej Wyspie Niedźwiedziej.

Fot. Tomasz Ulanowski

21 z 24

Norwedzy zostawiają na wyspie zapasy dla ornitologów, którzy dotrą tu latem.

Fot. Tomasz Ulanowski

22 z 24

Podjęcie takiego pakunku z pokładu "Lance'a" nie jest wcale łatwe. Lina ma z 50 m długości, a pilot musi manewrować nią tak, żeby nie uderzyć w mostek czy maszt z bocianim gniazdem.

Fot. Tomasz Ulanowski

23 z 24

Jedno z bliskich spotkań "Lance'a" z niedźwiedziem polarnym. Stojący na krze misiek ciągnie za cumę statku. Niestety, nie widziałem tego na własne oczy, to tylko zdjęcie zdjęcia.

Fot. Zbigniew Górski

24 z 24

Podczas wycieczki narciarskiej kilka kilometrów od Polskiej Stacji Polarnej. Tamtejsze dzikie renifery są bardzo ciekawskie. Znowu mocno zaburzona perspektywa. Zdjęcie oczywiście "spłaszcza", ale ocenę odległości zaburza także niezwykła przejrzystość powietrza. Widzianą w dole stację i drugi brzeg Hornsundu dzieli kilkanaście kilometrów.