Nadmierne pocenie się (hiperhydroza) spowodowane jest nadczynnością gruczołów potowych. Jeśli dotyczy ono całego ciała mówimy o nadpotliwości uogólnionej, jeśli fragmentu ciała (dłoni, stóp, pach, pachwin, głowy) - o nadpotliwości miejscowej. Zwiększona potliwość może nie mieć podłoża chorobowego lub może być nieswoistym objawem poważnych stanów i chorób. Wśród najgroźniejszych przyczyn nadmiernego pocenia się znajdują się choroby nowotworowe (m.in. białaczka, chłoniak), gruźlica, niewydolność serca, zaburzenia gospodarki hormonalnej (nadczynność tarczycy) czy wodno-elektrolitowej.
Zwiększoną potliwość obserwuje się również w niedoborach składników pokarmowych (np. witaminy D3 i w rozwijającej się na skutek braku tej witaminy krzywicy), w hipoglikemii (obniżony poziom cukru we krwi). Dość często wzmożona potliwość towarzyszy ostrym chorobom infekcyjnym, zarówno tym przebiegającym z gorączką, jak i bez podwyższonej temperatury, a także przed infekcją i po takiej infekcji. Do innych przyczyn nadmiernego pocenia się należą przewlekłe infekcje, alergie, choroby skóry, choroby ośrodkowego układu nerwowego i inne. Nadwaga i otyłość także mogą prowadzić do wzmożonego pocenia. Może mieć ono też podłoże emocjonalne (podłoże psychogenne). Wpływ na ilość i zapach potu może mieć również dieta. Zanim zacznie się szukać poważnych przyczyn nadmiernego pocenia, należy wykluczyć bardziej prozaiczne powody tego zjawiska - może temperatura otoczenia jest zbyt wysoka, albo dziecko jest przegrzewane, zbyt grubo ubrane, okryte, nosi syntetyczną odzież.
Objawy towarzyszące nadmiernej potliwości, które mogą budzić niepokój i powinny skłonić do obserwacji, to między innymi zaburzenia łaknienia i pragnienia, nadmierne oddawanie moczu, utrata masy ciała lub brak przyrostu masy ciała, powiększenie węzłów chłonnych, pogorszenie się tolerancji wysiłku fizycznego, sinica, nadmierna bladość, występowanie stanów podgorączkowych. W przypadku zauważenia u dziecka takich nieprawidłowości należy poszerzyć diagnostykę. W przypadku podejrzenia, że u podstawy nadmiernego pocenia się leży poważna choroba niezwykle ważne jest wczesne jej rozpoznanie i szybkie rozpoczęcie leczenia, co poprawi rokowanie.
W przypadku pani Syna radzę skonsultować się z lekarzem prowadzącym, który na podstawie historii dziecka, szczegółowo zebranego wywiadu oraz dokładnego badania fizykalnego oceni czy konieczna jest dalsza diagnostyka. Proponuję również wykonanie prostych i dostępnych w ramach POZ badań laboratoryjnych, takich jak pełna morfologia krwi, stężenie żelaza, oznaczenie parametrów stanu zapalnego (OB, CRP ), glukozy, TSH oraz elektrolitów.
Pokrewne tematy: www.pediatria.mp.pl
Odpowiedziała lek. med. Katarzyna Jamruszkiewicz
Zakład Medycyny Rodzinnej
Szpital Uniwersytecki, Kraków
Odpowiedzi przygotowuje: Medycyna Praktyczna: lekarze pacjentom.