Jaskra to grupa chorób charakteryzująca się postępującym uszkodzeniem włókien tworzących nerw wzrokowy, co fachowo określa się terminem neuropatii jaskrowej. Rozpoznanie choroby nie jest proste i wymaga przeprowadzenia szeregu badań diagnostycznych. Choroby nie można rozpoznać tylko na podstawie badania ciśnienia wewnątrzgałkowego. O wiele ważniejszych informacji dostarcza badanie dna oka i szczegółowa ocena tarczy nerwu wzrokowego. W razie podejrzenia jaskry diagnostykę poszerza się o dalsze badania specjalistyczne (np. badanie pola widzenia, badanie kąta przesączania, badanie grubości rogówki, badania grubości włókien tworzących nerw wzrokowy itd.).
Najważniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju jaskry jest zbyt wysokie dla danego oka ciśnienie wewnątrzgałkowe. Za wartości prawidłowe ciśnienia przyjmuje się 10-21 mm Hg. Zdarza się jednak, że jaskra występuje w oczach z ciśnieniem mieszczącym się w granicach normy (nazywa się ją wówczas jaskrą niskiego ciśnienia). Bywa również, że ciśnienie wewnątrzgałkowe przekracza normę, a jednocześnie nerw wzrokowy nie ulega uszkodzeniu (stan taki określa się mianem nadciśnienia ocznego).
Do silnych czynników ryzyka rozwoju jaskry pierwotnej otwartego kąta przesączania należą m.in.:
- wiek - choroba częściej rozwija się po 40. rż., im starszy pacjent, tym większe ryzyko wystąpienia jaskry;
- dodatni wywiad rodzinny - szczególnie dotyczy to krewnych pierwszego stopnia;
- krótkowzroczność - wada wzroku korygowana szkłami minusowymi;
- mała grubość rogówki;
- rasa - osoby rasy czarnej chorują częściej.
Słabszymi czynnikami ryzyka są:
- migrenowe bóle głowy;
- objaw Reynauda - zimne ręce i stopy;
- niskie ciśnienie tętnicze;
- duże spadki ciśnienia tętniczego w czasie snu;
- nadciśnienie tętnicze;
- duże stężenie cholesterolu.
Do czynników ryzyka, które także mogą wpływać na pojawienie się jaskry, należą także:
- cukrzyca;
- palenie tytoniu;
- nadmierne spożywanie alkoholu;
- otyłość;
- przewlekły stres.
Pokrewne tematy: www.okulistyka.mp.pl
Odpowiedział
dr med. Arkadiusz Pogrzebielski
Ośrodek Chirurgii Oka prof. Zagórskiego w Krakowie Scanmed,
Szpital św. Rafała w Krakowie
Centrum Okulistyki Krak-Vision, Kraków
Piśmiennictwo:
Odpowiedzi przygotowuje: Medycyna Praktyczna: lekarze pacjentom.