Astma nie jest chorobą autoimmunologiczną (chorobą z autoagresji). Zgodnie z definicją jest to przewlekła choroba zapalna dolnych dróg oddechowych, która przebiega z napadową, zmienną obturacją oskrzeli prowokowaną swoistymi i nieswoistymi czynnikami, ustępująca samoistnie lub pod wpływem leczenia.
U podłoża większości przypadków astmy (90%) leży uczulenie na alergeny powietrznopochodne (wziewne).
Zapalenie występujące w przebiegu astmy zależy od działania wielu komórek układu immunologicznego. U osoby uczulonej układ immunologiczny produkuje przeciwciała (IgE) swoiste dla uczulającego alergenu. Przy kolejnym kontakcie z alergenem dochodzi do połączenia alergenu ze swoistymi przeciwciałami IgE. Prowadzi to do uruchomienia kaskady zapalnej (napływ komórek, wydzielanie mediatorów), efektem czego jest skurcz mięśniówki oskrzeli, obrzęk błony śluzowej i nadmierna produkcja śluzu.
Następstwem toczącego się procesu zapalnego są takie objawy kliniczne, jak kaszel (z reguły suchy), wydłużony, świszczący oddech czy uczucie ucisku w klatce piersiowej.
Do powstawania choroby przyczyniają się zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe.
W większości przypadków choroba może być skutecznie leczona. Możliwe jest uzyskanie wieloletnich remisji choroby (ustąpienie objawów). Podstawowymi lekami stosowanymi w astmie są glikokortykosteroidy wziewne, hamujące proces zapalny toczący się w oskrzelach. W wybranych przypadkach możliwe jest również zastosowanie immunoterapii alergenowej (preparaty do podawania podskórnego lub doustnego), która jest jedyną formą leczenia przyczynowego.
Choroby tarczycy nie mają wpływu na powstawanie astmy, mogą być natomiast przyczyną przewlekłej pokrzywki.
Pokrewne tematy: www.astma.mp.pl
Odpowiedziała
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia alergologiczna "Podgórna" w Szczecinie
Piśmiennictwo:
Gołąb J., Jakóbisiak M., Lasek W. Immunologia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004: 424-447.
Kuna P., Kupryś-Lipińska I: Astma u dorosłych. W: Fal A. (red.): Alergia, choroby alergiczne, astma. Tom1. Medycyna Praktyczna, Kraków 2010: 283-310.
Kowalski M.L. (red.): Immunologia kliniczna. Mediton, Oficyna Wydawnicza, Łódź 2000
Odpowiedzi przygotowuje: Medycyna Praktyczna: lekarze pacjentom.