Tomasz Czoik: Dlaczego inwestycje w z³oto uznawane s± za dobr± decyzjê w kryzysowych czasach?

Dr Witold Gradoñ: Z³oto jest kruszcem, który od dawien dawna cieszy siê du¿ym uznaniem inwestorów. Jest to przyk³ad inwestycji alternatywnej, czyli nieskorelowanej z tym, co dzieje siê na rynku finansowym, w szczególno¶ci na gie³dzie. Dlatego te¿ z³oto co do zasady powinno dawaæ gwarancjê ochrony zainwestowanego kapita³u. Je¶li pojawiaj± siê turbulencje w gospodarce ¶wiatowej i widoczny jest spadek cen aktywów finansowych na rynku papierów warto¶ciowych, z³oto staje siê bardzo ciekaw± alternatyw±. To bezpieczna przystañ, która daje mo¿liwo¶æ przeczekania tej zawieruchy.

Z³otu niestraszne s± zatem inflacja, wojna w Ukrainie, kryzys energetyczny i pandemia?

– Takie jest powszechne przekonanie. Aczkolwiek to wcale nie oznacza, ¿e z³oto zawsze bêdzie zyskiwa³o na warto¶ci. W tym przypadku te¿ dzia³aj± przecie¿ prawa rynku: poda¿ i popyt. Warto¶æ z³ota mocno zale¿y równie¿ od kursu dolara amerykañskiego, inflacji, poziomu stopy procentowej i ogólnej sytuacji gospodarczej. Te czynniki czasem id± w tym samym kierunku, a czasem wzajemnie siê niweluj±. Zazwyczaj jest tak, ¿e je¶li warto¶æ dolara spada, to z³oto powinno zyskiwaæ na warto¶ci i odwrotnie. Wystêpuje zatem odwrotna zale¿no¶æ pomiêdzy warto¶ci± z³ota a dolarem amerykañskim, choæ ostatnie lata pokaza³y, ¿e nie jest to jednak regu³±.

W pierwszej dekadzie XXI wieku mieli¶my do czynienia z gwa³townym wzrostem warto¶ci z³ota. W ostatnich miesi±cach najwiêkszy wzrost wyst±pi³ wskutek pandemii. Konflikt na Ukrainie nie mia³ tak du¿ego wp³ywu na zmianê notowañ z³ota – mo¿na zaobserwowaæ wrêcz pewn± stagnacjê na tym rynku. Lada moment mo¿e jednak nast±piæ zmiana.

Inwestycje w z³oto nie ciesz± siê chyba jednak w Polsce zbyt du¿± popularno¶ci±.

– To kwestia ¶wiadomo¶ci ekonomicznej spo³eczeñstwa. Wiêkszo¶æ osób inwestycje kojarzy z lokat± bankow±, akcjami, obligacjami. Inwestycje alternatywne, o których mówi³em ju¿ wcze¶niej, nie s± odpowiednio rozpropagowane. Z³oto w ¶wiadomo¶ci wystêpuje raczej jako kruszec, z którego wytwarzane s± bi¿uteria, obr±czki, ³añcuszki, kolczyki – w niektórych rodzinach takie dobra przekazuje siê z pokolenia na pokolenie.

Byæ mo¿e problemem jest przekonanie czê¶ci ludzi, ¿e tego typu inwestycje przeznaczone s± tylko i wy³±cznie dla osób zamo¿nych. Ale to nieprawda, nie ma ¿adnej bariery kwotowej. Mo¿na przecie¿ kupiæ sztabki z³ota wa¿±ce nawet gram. Niestety, tylko w±ska grupa osób bierze siê za tego typu inwestycje.

Nawet mimo tego, ¿e warto¶æ pieni±dza spada, a oszczêdno¶ci gotówkowe nie zawsze przynosz± odsetki?

– Dok³adnie tak. Byæ mo¿e pokutuje jaka¶ obawa, rodzaj magicznego my¶lenia o z³ocie. Gdy kto¶ mnie pyta, czy warto inwestowaæ w ten kruszec, to mówiê, ¿e tak. To dobry sposób na dywersyfikowanie kapita³u i urozmaicenie portfela inwestycyjnego.

Lepiej inwestowaæ w z³oto w formie fizycznej, tj. w sztabki i monety czy tzw. z³oto papierowe?

– Obie te mo¿liwo¶ci maj± swoje wady i zalety. W przypadku wiêkszych sztabek nale¿y sobie zadaæ pytanie, czy mamy je gdzie przechowywaæ. Trzeba w takiej sytuacji znale¼æ np. sejf albo daæ je odp³atnie na przechowanie do banku. Takie inwestycje warto te¿ ubezpieczyæ, np. od kradzie¿y. Nie ka¿dy ubezpieczyciel dysponuje tego typu ofert±. Mniejsze sztabki czy monety mo¿na spokojnie przechowywaæ w domu. W przypadku monet, które s± czêsto uznawane za inwestycje kolekcjonerskie, trzeba pamiêtaæ, ¿e znalezienie kupca w przypadku chêci wycofania siê z inwestycji nie zawsze jest ³atwe.

Je¶li chodzi o tzw. z³oto papierowe, to w przypadku tych inwestycji nie kupujemy z³ota fizycznie, ale nabywamy pewne instrumenty finansowe, których warto¶æ jest oparta na warto¶ci z³ota. To mog± byæ np. akcje spó³ek wydobywczych lub udzia³y w funduszu ETF. Procedura w tym przypadku jest nieco bardziej skomplikowana, bowiem oznacza konieczno¶æ za³o¿enia rachunku inwestycyjnego, na którym bêd± rejestrowane instrumenty finansowe oparte na z³ocie. Ale z drugiej strony nie ma problemów zwi±zanych z przechowywaniem kruszca w domu i nie ma te¿ obaw o to, czy kupili¶my z³oto odpowiedniej próby. Potrzebna jest tutaj jednak wiêksza wiedza dotycz±ca zasad funkcjonowania rynku finansowego.

O czym trzeba jeszcze pamiêtaæ, przed podjêciem decyzji o zainwestowanie w z³oto?

– Wiêkszo¶æ fachowców zaleca, ¿eby w z³ocie ulokowaæ nie wiêcej ni¿ 10 proc. portfela inwestycyjnego. Trzeba pamiêtaæ, ¿eby nie kupowaæ go w przys³owiowej bramie. Jest kilka odpowiednich instytucji, w których mo¿na to zrobiæ bez obaw, s± te¿ autoryzowane punkty sprzeda¿y. Warto przed zakupem zasiêgn±æ opinii w internecie, czy popytaæ znajomych, którzy maj± ju¿ do¶wiadczenie w tej kwestii.

Inwestuj±c w z³oto, przede wszystkim powinni¶my siê uzbroiæ w cierpliwo¶æ. To nie s± inwestycje, które przynosz± zyski w krótkim okresie. Je¶li kto¶ chce po roku zarobiæ na sztabce z³ota 400-500 proc., to mo¿e byæ rozczarowany

Dobrym pomys³em mo¿e okazaæ siê np. zakup sztabki z³ota dziecku i przekazanie mu jej, gdy osi±gnie pe³noletno¶æ. Gdy popatrzy siê na warto¶æ z³ota w perspektywie ostatnich kilkunastu lat, to jak na d³oni widaæ, ¿e jest ona coraz wy¿sza. To przecie¿ surowiec, który nie wystêpuje w nieograniczonej ilo¶ci na ¶wiecie. Pamiêtajmy te¿, ¿e z³oto jako aktywo inwestycyjne doceniaj± te¿ banki centralne, poniewa¿ przechowuj± swoje rezerwy miêdzy innymi w³a¶nie w tym kruszcu. Powinni¶my to potraktowaæ jak solidny dowód na s³uszno¶æ takiej formy lokowania kapita³u.