Ale tych zmian jest więcej. Dotyczą one miejsc i obiektów, tworzących nowy wizerunek Województwa Śląskiego. Przeobrażeniu uległy elementy jego krajobrazu, które dobrze już znamy.
Nową ikoną województwa w plebiscycie Gazety Wyborczej Supermiasta i Superregiony zostało Muzeum Śląskie w Katowicach. Dziś to obiekt, który doskonale oddaje ducha stolicy województwa, stając się jego symbolem. Ale i jego lokalizacja jest wyjątkowa. Obecnie jest częścią Strefy Kultury, stanowiącej idealny przykład rewitalizacji i zagospodarowania terenów pogórniczych. Do 1999 roku funkcjonowała tutaj kopalnia „Katowice". Jej miejsce w nowej odsłonie zajęło właśnie Muzeum Śląskie, siedziba NOSPR, a szyb dawnej „gruby" jest oblegany przez turystów i służy jako punkt widokowy.
– Muzeum Śląskie to wyjątkowe miejsce na mapie regionu i kraju, przykład udanego połączenia architektury, dostępności i bogatej oferty kulturalnej. To miejsce szczególne, które wyrosło na postindustrialnym gruncie, dowód na skuteczne wykorzystanie środków unijnych, połączenie tradycji z nowoczesnością. Takie miejsca kształtują wizerunek Śląska, udowadniają, że nasz region przeszedł długą drogę i zmienia się, stawiając na rozwój, kulturę i świadomą architekturę. To symbol Katowic i całego regionu, miejsce spotkań, które odczarowuje historię regionu i buduje jego tożsamość – komentuje marszałek Jakub Chełstowski.
Pierwszy etap inwestycji został zakończony w 2015 roku. Wtedy też nowa siedziba Muzeum Śląskiego w Katowicach została udostępniona zwiedzającym. Powstała – zgodnie z założeniem – na terenie dawnej KWK „Katowice", a najważniejszym celem budowy muzeum w tym miejscu było zrewitalizowanie terenów poprzemysłowych. Na potrzeby instytucji wybudowano nowy gmach główny, którego forma nawiązuje do poprzemysłowej historii Śląska i stanowi niewielką ingerencję w pokopalniany krajobraz. W tej fazie zaadaptowano na potrzeby muzeum cztery obiekty zabytkowe. Siedziba placówki składa się z przeszklonych brył, a duża część nowopowstałego kompleksu znajduje się pod ziemią. Na tym też polega jej unikalność.
Nie oznacza to, że rewitalizacja terenów po kopalni „Katowice" jest już zakończona. Drugi etap to przywracanie blasku Łaźni Głównej i Stolarni. Inwestycja ta umożliwiła przeniesienie wszystkich działów placówki na teren nowej siedziby Muzeum oraz stworzenie przestrzeni do prowadzenia działalności badawczej, a także kulturalnej i edukacyjnej.
W odnowionym budynku dawnej stolarni powstała edukacyjna wystawa stała nawiązująca do postaci wyjętych z polskiej literatury przygodowej. Parter budynku został przeznaczony na działania edukacyjne, teatralne, plastyczne, a także koncerty, pokazy filmów podróżniczych oraz etnograficznych. Adaptacja do potrzeb muzealnych budynku dawnej łaźni głównej umożliwiła przeniesienie pracowni działów Historii, Archeologii i Etnologii z dotychczasowej siedziby. Zasadniczą część budynku łaźni zajęła powierzchnia ekspozycji czasowych, która wraz z odpowiednim zapleczem technicznym spełnia jednocześnie wymagania niezbędne do organizacji większych koncertów czy eventów.
Na przyległym do budynków terenie, wybudowany został parking naziemny z miejscami dla pojazdów osób niepełnosprawnych oraz autokarów, co pozwoli na skorzystanie z oferty zorganizowanym grupom dzieci i osobom o ograniczonych możliwościach poruszania się. Wokół zrewitalizowanych budynków powstała otwarta przestrzeń publiczno – parkowa z liczną zielenią, alejkami, stanowiskami do gry w szachy i małą architekturą.
Budynek dawnej łaźni „Gwarek" ma pełnić funkcję magazynu studyjnego eksponatów związanych z historią przemysłu oraz militariami. Celem projektu jest nadanie nowej funkcji obiektom pokopalnianym i zagospodarowanie terenu w otoczeniu budynków, a także ich wyposażenie. W budynku zaplanowano otwartą przestrzeń halową uzupełnioną o dwukondygnacyjne antresole, której główną funkcją ma być ekspozycja największych i najcięższych eksponatów wielkogabarytowych, w tym maszyny parowej z huty Baildon oraz elektrycznej maszyny wyciągowej z KWK Rydułtowy.
Modernizacja Planetarium Śląskiego była jedną z najważniejszych i największych inwestycji realizowanych przez Województwo Śląskie w ostatnich latach. Planetarium po remoncie stało się dwa razy większe niż do tej pory. Jedną z największych atrakcji jest ultranowoczesny, hybrydowy system projektorów, rzucający obraz w technologii 8K. Projektor umieszczony został w centralnym punkcie sali projekcyjnej, w miejscu, w którym przez lata funkcjonował projektor Zeissa. Nowy projektor jest w stanie wyświetlić nawet sto milionów gwiazd. Modernizacja Planetarium kosztowała ponad 154 mln zł. Do zabytkowej części obiektu pod ziemią dobudowano dwa nowe pomieszczenia o powierzchni ponad 2,5 tys. m kw. Znajdą się tam pracownie i sale wykładowe. W przebudowanym obiekcie goście mogą skorzystać m.in.: z symulatorów lotów w kosmos, kolumny pogodowej i pokoi klimatycznych.
Technologiczna atrakcja – projektor Starball umieszczony jest w centralnym punkcie sali projekcyjnej, w miejscu, w którym tej pory znajdował się projektor Zeissa. Sprzęt wyprodukowała japońska firma Goto jest jednak o wiele lżejszy i mniejszy od swojego poprzednika. Na roboczą wysokość jest unoszony przez specjalny podnośnik. Chiron III jest największym i najpotężniejszym projektorem w ofercie tego producenta. Jest w stanie wyświetlić nawet sto milionów gwiazd! Co prawda „nieuzbrojonym" okiem nadal widzieć będziemy ich około 9000, lecz system wyświetla również obiekty tworzące Drogę Mleczną. Zatem patrząc na nowe niebo w Planetarium Śląskim przez lornetkę – tak jak w rzeczywistości widzimy więcej. Nie bez znaczenia jest również jakość obrazu. Chiron III zapewnia doskonały kontrast, a gwiazdy prezentowane na ekranie są niemal świetlnymi punktami. Choć średnica ekranu Planetarium nie zmieniła się, to ma on zupełnie inną konstrukcję niż wcześniej. Płócienne bryty zostały zastąpione przez perforowane aluminiowe panele. Połączenia pomiędzy poszczególnymi panelami są niedostrzegalne dla widzów, co pozwala wyświetlać na nim nawet bardzo jasne obrazy. Do głównej sali powróciła panorama miast otaczających Planetarium. Została ona zrekonstruowana na podstawie oryginału i wykonana przy pomocy nowych technologii. Nadal stanowić będzie znak rozpoznawczy Planetarium Śląskiego.
Słynny Projektor Zeissa nadal służy Planetarium. Został on umieszczony w centralnym punkcie sali poświęconej astronomii, która znajduje się pod zegarem słonecznym. Urządzenie nie będzie już miało charakterystycznej kopuły, a zatem nie będzie pełniło funkcji planetarium, ale wciąż będzie działać i przy jego pomocy będzie można np. wyświetlać gwiazdy na ścianie. Do zabytkowej części obiektu pod ziemią dobudowano dwa nowe pomieszczenia o powierzchni ponad 2,5 tys. m kw. Znajdą się tam pracownie i sale wykładowe. W przebudowanym obiekcie goście będą mogli skorzystać m.in.: z symulatorów lotów w kosmos, kolumny pogodowej i pokoi klimatycznych.
Park Śląski to jedna z najpopularniejszych przestrzeni w regionie, odwiedzana przez siedem dni tygodnia przez tysiące mieszkańców. Od kilku lat trwa jego modernizacja w oparciu o środki europejskie pochodzące z programu Jessica. To suma blisko 266 mln zł.
Jedną z pierwszych zrealizowanych inwestycji był otwarty w 2021 roku Ogród Japoński, zachwycający stylem i nowoczesnością. Po zakończonych pracach jego powierzchnia wzrosła z około 6 tys. metrów kwadratowych do ponad 12 tys. metrów kwadratowych, a „wodna wizja" Edwarda Bartmana ujrzała w końcu światło dzienne poprzez umiejscowienie dwupoziomowych zbiorników i wodospadu z przeszklonym tarasem. Część południowo-wschodnia i wschodnia to tzw. „wiśniowy sad" z rozmaitym przekrojem odmian tej rośliny.
W parku zrewitalizowano także teren wokół kultowej hali Kapelusz, odnowiono Kręgi Taneczne, a w tej chwili trwają prace modernizacyjne Kanału Regatowego, popularnego przed laty kąpieliska „Fala", ogłoszono przetarg na zaprojektowanie i wybudowanie stacji i trzeciej linii Kolei Linowej Elki w Parku Śląskim. Trasa będzie przebiegać od stacji Planetarium do Stadionu Śląskiego, tym samym Elka wróci do kursowania w dawnym kształcie.
Te dwa wyjątkowe miejsca na mapie województwa sprawdzają się jako idealne do wypoczynku i to niezależnie od pory roku. Beskid Śląski to niezwykle urocze i atrakcyjne dla turystów pasmo górskie, a dodatkowym atutem jest bliskość granicy z Czechami oraz Słowacją. Najwyższymi szczytami Beskidu Śląskiego są Skrzyczne, Barania Góra ze źródłami królowej rzek – Wisły oraz Klimczok, czy też Czantoria i Równica. Warto jednak odwiedzić mniej znane szlaki Beskidu Śląskiego. Warto przypomnieć, że szczególnie Szczyrk oraz Wisła mogą pochwalić się bogatą infrastrukturą narciarską.
Jest takie miejsce na turystycznej mapie województwa, które na małej powierzchni oferuje tyle dobrodziejstw natury i rozrywek. Jura Krakowsko–Częstochowska ma do zaoferowania wiele nie tylko wspinaczom, ale i całym rodzinom i poszukiwaczom przygód i historii. Blisko aglomeracji, ale na tyle daleko aby poczuć bliskość z przyrodą. Zamki, skałki wspinaczkowe, jaskinie, doliny i pustynie – zapraszam na wycieczkę do jednego z moich najulubieńszych miejsc w Polsce – Jury Krakowsko–Częstochowskiej.
Jedną z największych atrakcji Jury jest Szlak Orlich Gniazd, wytyczony w 1930 roku, zaktualizowany w 1950 roku, 160 kilometrowy szlak turystyczny łączący Częstochowę z Krakowem. Na trasie którą można pokonać pieszo lub rowerem znajduje się blisko 20 średniowiecznych obiektów zamkowych i warowni umieszczonych w rezerwatach, na polanach, wzgórzach i skałach. Dla przykładu, Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu to pozycja niemal obowiązkowa dla wybierających się na Jurę. Doceniany jest także przez filmowców. Właśnie na tym zamku nakręcono jeden z odcinków „Wiedźmina" wyemitowanego przez Netflix. Znajdziemy w nim pozostałości bramy, dziedzińca, studni, kaplicy, baszty, sali tortur i pomieszczeń prywatnych i wspólnych. Ogrodzieniec obecnie stanowi coraz bardziej rozbudowany i popularny park rozrywki dla całej rodziny. W Podzamczu można znaleźć restauracje, tor saneczkowy, park linowy, park miniatur, dom legend i strachów, park doświadczeń fizycznych oraz cieszące się dużym zainteresowaniem wieczory z duchami i rekonstrukcje walk. W dobrym stanie zachowane są także zamek w Bobolicach, Gród na Górze Birów, Zamek Pieskowa Skała i Wawel. No i przyznajcie, czy Śląskie nie jest piękne?
Więcej na: www.slaskie.pl/
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)