TAK dla ochrony ofiar przemocy, NIE dla bezkarności katów

Dokument został podpisany w 2011 roku w Stambule, obecnie został ratyfikowany przez 34 państwa Rady Europy, w tym 13 kwietnia 2015 r. przez Polskę. Z atakami na konwencję antyprzemocową mamy w Polsce do czynienia od kilku lat. Lekceważąco na jej temat wypowiadał się m.in. prezydent RP Andrzej Duda, twierdząc, że konwencja jest niepotrzebna, ponieważ polskie prawo wystarczająco chroni ofiary przemocy. Jej wypowiedzenia domagał się także kandydat polskiej partii Konfederacja na prezydenta RP Krzysztof Bosak, a wiceminister sprawiedliwości określił ją niedawno mianem „genderowskiego bełkotu”. Kilka dni temu fundamentalistyczna organizacja religijna, jaką jest w Polsce Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris wraz z Chrześcijańskim Kongresem Społecznym, zapowiedziała inicjatywę obywatelską na rzecz wypowiedzenia konwencji antyprzemocowej w ramach inicjatywy „Tak dla rodziny, nie dla gender”.

Biorąc pod uwagę wcześniejsze przymiarki MRPiPS do nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w duchu sprzecznym ze standardami zapisanymi w konwencji i obecną sytuację polityczną w Polsce, obawiamy się, że zagrożenie wypowiedzeniem konwencji antyprzemocowej jest realne.

Realne jest także pogorszenie ochrony i bezpieczeństwa kobiet dotkniętych przemocą i ich dzieci. Statystyki wskazują, że we wszystkich krajach Unii Europejskiej 62 miliony kobiet powyżej 15. roku życia doświadczyły przemocy fizycznej i/lub seksualnej.

Przemoc wpływa negatywnie nie tylko na zdrowie kobiet, ale także ich dzieci i innych członków rodziny, w której dochodzi do nadużyć. Bez skutecznej pomocy państwa wiele kobiet, a nierzadko także ich dzieci, traci życie z rąk rodzinnego oprawcy.

Polska organizacja pozarządowa Centrum Praw Kobiet szacuje, że w Polsce każdego roku od 400 do 500 kobiet traci życie w związku z przemocą w rodzinie. Na liczbę tę składają się ofiary zabójstw, pobić ze skutkiem śmiertelnym, rzekomych zabójstw nieumyślnych i samobójstw. Ponadto około 200 kobiet odbywa karę pozbawienia wolności za zabójstwo swojego oprawcy, które popełniły w samoobronie, nie uzyskawszy właściwej pomocy ze strony państwa. Ogromne są także koszty społeczne i ekonomiczne przemocy wobec kobiet i lekceważenia problemu przez państwo.

Najwyższy już czas, by położyć temu kres! Obywatelki Unii Europejskiej muszą mieć zapewnione prawo do życia wolnego od przemocy! Apelujemy do Unii Europejskiej o większą aktywność w obszarze zapobiegania przemocy i skuteczniejszej ochrony kobiet i dzieci.

Minęły trzy lata odkąd UE podpisała konwencję antyprzemocową, ale proces mający doprowadzić do jej ratyfikacji został niestety zatrzymany. Ubolewamy, że w tak ważnej dla milionów kobiet i dzieci kwestii kraje członkowskie UE nie osiągnęły porozumienia i dotychczas nie przystąpiły do konwencji antyprzemocowej, choć jej wdrożenie w krajach członkowskich miałoby realny wpływ na życie i zdrowie milionów kobiet i pozwoliłoby uratować wiele istnień ludzkich.

Konwencja daje narzędzia, które pozwalają skuteczniej niż dotąd zapobiegać i zwalczać przemoc w rodzinie. Czas, by zaczęto ją wdrażać i stosować w praktyce. UE milcząca w sprawie zapobiegania przemocy tworzy przestrzeń do działania organizacjom fundamentalistycznym w państwach członkowskich, dla których przyjęcie konwencji na poziomie UE stanowiłoby ważną blokadę w forsowaniu fundamentalistycznej agendy. Apelujemy o priorytetową ratyfikację konwencji antyprzemocowej przez państwa członkowskie UE i przyspieszenie działań przez organy UE zmierzających do przystąpienia UE do konwencji.

Oczekujemy także wprowadzenia mechanizmów okresowego monitorowania przez UE wdrażania przez kraje członkowskie dyrektywy PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2012/29/UE z dnia 25 października 2012 r. ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw. Jej wdrażanie w wielu krajach UE, w tym w Polsce, pozostawia wiele do życzenia.

Potrzebna jest także kompleksowa strategia UE dotycząca zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przyjęcie prawnie wiążących rozwiązań legislacyjnych, które pozwoliłyby ujednolicić i wdrożyć w całej UE standardy zapisane w konwencji. Liczymy również na zapowiadane większe zaangażowanie Niemiec, które przewodniczą obecnie UE, podobnie jak i całego trio przywódczego (Portugalii i Słowenii), w działania związane z wdrażaniem konwencji na szczeblu unijnym, a także w przyjęcie kompleksowego ustawodawstwa na szczeblu UE dotyczącego przeciwdziałania przemocy wobec kobiet i dzieci.

Podjęcie wspólnych i wszechstronnych działań mających na celu zapewnienie skuteczniejszej ochrony kobiet przed przemocą w rodzinie jest szczególnie ważne dzisiaj nie tylko ze względu na zapowiadane przez Polskę wypowiedzenie konwencji, ale również z powodu wzrostu zagrożenia przemocą związanego z pandemią COVID-19 i przepisami, które mają ograniczyć jej zasięg i skutki. Sytuacja w milionach rodzin jest zła lub wręcz dramatyczna, a końca pandemii nie widać. Zapowiadana jest raczej druga fala zakażeń w całej Europie i przywrócenie restrykcji, co jeszcze pogorszy sytuację. Dlatego apelujemy o bezzwłoczne podjęcie kroków, o których mowa w naszym apelu, i wszelkich innych działań, które mogą zapewnić większe bezpieczeństwo zagrożonych przemocą milionów kobiet i dzieci.

Warszawa, 28.04.2020

Stanowisko podpisały 103 organizacje i grupy nieformalne zrzeszone pod szyldem Wielkiej Koalicji za Równością i Wyborem:

1. ADDP l’Association Défense de la Démocratie en Pologne (Stowarzyszenie na rzecz obrony demokracji w Polsce)

2. ASTRA Network

3. BABA Lubuskie Stowarzyszenie na Rzecz Kobiet

4. Berliński Kongres Kobiet

5. Black Brussels Balloons

6. Czarny Protest Gliwice

7. Democracy is OK (DOK)

8. Demokratyczna Unia Kobiet

9. Dolnośląskie Forum Kobiet Stowarzyszeń i Środowisk Kobiecych

10. Dziewuchy Berlin

11. Dziewuchy Dziewuchom Francja

12. Dziewuchy Kieleckie

13. Dziewuchy Londyn

14. Dziewuchy Szczecin

15. Farsa

16. Federacja na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny

17. Federacja Polskie Lobby Kobiet

18. Femini Berlin Polska

19. Feministyczne Stowarzyszenie Polonijne Elles sans Frontieres ASBL

2.0 Fundacja Klamra

21. Fundacja Centrum Praw Kobiet

22. Fundacja Czas Dialogu

23. Fundacja Edukacja – Równość – Aktywność – Dialog Era Dialogu 24 Fundacja Feminoteka

25. Fundacja Głosuj na Kobietę

26. Fundacja im. Izabeli Jarugi-Nowackiej

27. Fundacja im. Kazimierza Łyszczyńskiego

28. Fundacja Inicjatywa Kobiet Aktywnych

29. Fundacja KiDs

30. Fundacja Kobiety Zmieniają Świat

31. Fundacja na Rzecz Równości i Emancypacji STER

32. Fundacja Nie Tylko Matka Polka

33. Fundacja Nowoczesnej Edukacji SPUNK

34. Fundacja Pozytywnych Zmian

35. Fundacja Prawnikon

36. Fundacja Przestrzenie Dialogu

37. Fundacja Rodzić po ludzku

38. Fundacja Trans-Fuzja

39. Galeria Inspiracji

40. Grupa nieformalna Równość.info

40. Inicjatywa Sto Lat Głosu Kobiet

41. Koalicja KARAT

42. Kobiety w Sieci

43. KOD Kobiety

44. Konferencja Episkopatu Polek

45. Kongres Kobiet Północnej Wielkopolski (Stowarzyszenie „Metropolia Wielkopolska”)

46. Kongres Kobiet Województwa Śląskiego

47. Kongres Świeckości

49. Koszalińskie Stowarzyszenie Aktywności Lokalnej Era Kobiet

50. Lambda Warszawa

51. Lubelska Koalicja na Rzecz Kobiet

52. Łódzki Szlak Kobiet

53. Manifa Łódź

54. Manifa Rzeszów

55. Manifa Toruńska

56. Manifest Wolnej Polki

57. Mapa kościelnej pedofilii

58. Marsz Godności

48. Medical Students For Choice Poland

59. Międzynarodowy Strajk Kobiet

60. Nic o nas bez nas. Ruch kobiecy Gliwice i Pyskowice

61. Nieformalna Grupa Czarny Protest

62. Nieformalna Grupa Inicjatywna z Bydgoszczy

63. Niezłomne-śląskie (Katowice)

64. Obywatelskie Stowarzyszenie “Możemy”

65. Ogólnopolski Strajk Kobiet

66. OSK Gryfino

67. OSK Poznań

68. OSK Puławy

69. OSK Sanok

70. OSK Sochaczew

71. OSK Warszawa

72. OSK Zawiercie

73. Polskie Towarzystwo Genderowe

74. Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego

75. Protest kobiet

76. Ratujmy Kobiety

77. Ratujmy Kobiety Tarnów

78. Stowarzyszenie Aktywne Kobiety

79. Stowarzyszenie Dolnośląski Kongres Kobiet

80. Stowarzyszenie im. Stanisława Brzozowskiego – Krytyka Polityczna 81 Stowarzyszenie Inicjatyw Kobiecych

82. Stowarzyszenie Klub XXI wieku

83. Stowarzyszenie Klucz Stop Społecznym Wykluczeniom

84. Stowarzyszenie Kobiecy Słupsk

85. Stowarzyszenie Kobieta na PLUS

86. Stowarzyszenie Kongres Kobiet

87. Stowarzyszenie Koniński Kongres Kobiet

88. Stowarzyszenie Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom

89. Stowarzyszenie Nasz Bocian

91. Stowarzyszenie ON/OFF

92. Stowarzyszenie Poprawy Spraw Alimentacyjnych – Dla Naszych Dzieci

93. Stowarzyszenie Pro Femina

94. Stowarzyszenie Stop Stereotypom

95. Stowarzyszenie Szlakiem Kobiet

96. Stowarzyszenie Tuż Obok

97. Stowarzyszenie Wszechnicy Oświeceniowo-Racjonalistycznej

98. Tęczowy Tarnów

99. Tomaszowski Kongres Kobiet

100. Toruńskie Dziewuchy

101. Trójmiejska Akcja Kobieca

102. Warszawskie Dziewuchy

103. Wielkopolski Kongres Kobiet