2 maja 2020 r. zostało opublikowane rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Rozporządzenie).
Rozporządzenie wprowadza regulacje w ramach tzw. II etapu odmrażania gospodarki, w tym między innymi prowadzenie działalności w wielkopowierzchniowych obiektach handlowych od dnia 4 maja 2020 r.
Na podstawie Rozporządzenia aż do odwołania nadal pozostaje ograniczona działalność agentów turystycznych i organizatorów turystyki. Podobnie ograniczone zostaje prowadzenie handlu detalicznego lub usług na wyspach handlowych, chyba że przy prowadzeniu tego rodzaju działalności zostaną spełnione wymogi ujęte w Rozporządzeniu, takie jak oddzielenie stanowisk kasowych lub lad przesłonami z tworzywa sztucznego, zakrywanie przez obsługę ust i nosa za pomocą maski, maseczki lub przyłbicy, obsługiwanie klientów w rękawiczkach jednorazowych oraz zapewnienie klientom rękawiczek (lub środków do dezynfekcji rąk). Do wewnętrznej strefy wyspy handlowej powinna mieć dostęp wyłącznie jej obsługa, a przy wyspie handlowej w tym samym czasie powinna przebywać maksymalnie jedna osoba.
Rozporządzenie ustanawia także wymóg zapewnienia w obiektach handlowych rękawiczek jednorazowych lub środków do dezynfekcji rąk oraz dokonywania co najmniej raz na godzinę w godzinach otwarcia centrów dezynfekcji stanowisk kasowych lub stanowisk obsługi.
Na stronie rządowej Ministerstwa Rozwoju w konsultacji z Głównym Inspektorem Sanitarnym zostały opublikowane również „wytyczne dla funkcjonowania obiektów handlowych o powierzchni powyżej 2000 m2 (galerii handlowych, parków handlowych i obiektów handlowych nieprowadzących przeważającej działalności spożywczej) w trakcie epidemii COVID-19 w Polsce” (Wytyczne), wprowadzające dodatkowe i bardziej szczegółowe obostrzenia w zakresie funkcjonowania wielkopowierzchniowych obiektów handlowych.
Celem wdrożenia tych rozwiązań jest działanie przeciwepidemiczne, tj. zwiększenie bezpieczeństwa pracowników i klientów galerii handlowych i jednocześnie minimalizacja ryzyka zakażenia. Wytyczne zostały podzielone na cztery kategorie, które dotyczą odpowiednio:
- przestrzeni komunikacyjnej i usług;
- strefy gastronomicznej;
- infrastruktury współtowarzyszącej; oraz
- procedur postępowania w przypadku wykrycia osoby posiadającej symptomy zakażenia.
Obok Wytycznych zostały też opublikowane (na stronie Ministerstwa Rozwoju) szczegółowe zalecenia dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa pracownikom i obsłudze galerii handlowych. Zalecenia te dotyczą takich kwestii jak odpowiednie, bezpieczne i higieniczne zorganizowanie stanowisk pracy, zapewnienie służbom porządkowym oraz pracownikom mającym kontakt z klientami dostępu do maseczek ochronnych, rękawic jednorazowych i preparatów do dezynfekcji rąk, a także przygotowanie procedury postępowania na wypadek wystąpienia sytuacji podejrzenia zakażenia pracownika wirusem.
Zgodnie z Wytycznymi na terenie galerii handlowej zaleca się utrzymanie co najmniej dwumetrowej odległości pomiędzy klientami poprzez, przykładowo, naklejki taśmowe przy kasach na podłodze. Centrum handlowe jest zobowiązane przestrzegać maksymalnej liczby osób mogącej przebywać na terenie obiektu lub w obszarze danego lokalu handlowego (tj. zgodnie z Rozporządzeniem jedna osoba na 15 m2), a także uruchomić możliwie jak najwięcej wejść do obiektu. Wytyczne dopuszczają też organizację bezkolizyjnego wejścia i wyjścia do obiektu z zachowaniem zasady, że na jednego klienta wychodzącego z obiektu może wejść jeden klient; ma to usprawnić liczenie osób przebywających w galerii handlowej.
Do obowiązków klientów galerii należeć będzie zasłanianie ust i nosa zgodnie z dotychczasowymi zasadami. Możliwość zakupu maseczek ochronnych powinna zostać zapewniona przez co najmniej jeden sklep na terenie galerii; zarządca obiektu może alternatywnie ustanowić punkt z możliwością zakupu maseczek. Przy wejściu do obiektu powinna być umieszczona informacja o możliwości zakupu maseczek uwzględniająca lokalizację sklepu lub punktu. Ewentualnie dopuszcza się ustawienie automatów do kupowania maseczek.
W dalszym ciągu działalność siłowni, sal i placów zabaw, parków trampolin, stref gier, kin, a także wysp handlowych (w tym gastronomicznych) pozostaje zabroniona. W tym zakresie Wytyczne nie zostały zaktualizowane do treści Rozporządzenia, w związku z czym działalność prowadzona na wyspach handlowych jest dopuszczalna po spełnieniu wymogów z Rozporządzenia omówionych powyżej w niniejszym artykule.
Przy wszystkich wejściach, w toaletach i przy kasach powinny zostać zainstalowane dozowniki z preparatem dezynfekcyjnym. Klienci zobowiązani będą do noszenia w sklepach rękawiczek jednorazowych albo foliowych, które operator danego sklepu powinien zapewnić. Przebieralnie w sklepach zostaną wyłączone z użytku albo alternatywnie obsługa sklepu będzie zobligowana do dokładnego czyszczenia przebieralni środkami chemicznymi po skorzystaniu z niej przez każdego klienta.
Przez system dźwiękowy, audiowizualny i inne systemy komunikacji z klientem na terenie galerii handlowej zaleca się ogłaszanie komunikatów w zakresie zachowania odległości między osobami, unikania skupisk ludzi, zasłaniania ust i nosa oraz przestrzegania zasad higieny.
Zabronione będzie organizowanie przez centra handlowe wydarzeń promocyjnych i innych akcji, które sprzyjałyby tworzeniu się skupisk ludzi. Zgodnie z Wytycznymi niedozwolone będzie także roznoszenie ulotek. Z użytku zostaną wyłączone strefy relaksu i odpoczynku (w tym ławki).
Przy wejściu do wind powinien pojawić się klarowny komunikat określający maksymalną liczbę osób, które mogą przebywać w windach (Wytyczne wskazują maksymalną liczbę jako liczbę osób, które mogą wejść do windy, podzieloną przez 3, z wyłączeniem rodzin). W przestrzeniach komunikacyjnych innych niż wydzielona strefa gastronomiczna (o ile nie została wyłączona przepisami prawa) zakazuje się spożywania posiłków i produktów.
W obiekcie zaleca się także utrzymywanie rygorystycznych zasad w zakresie wysokiej krotności wymiany powietrza poprzez, w miarę możliwości, doprowadzanie do obiektu świeżego powietrza z możliwie jak najmniejszym dodatkiem powietrza z systemu cyrkulacji, a następnie usunięcie zużytego powietrza na zewnątrz obiektu. Zgodnie z Wytycznymi nie należy stosować wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła – rekuperacji.
Dla personelu mają zostać wprowadzone odpowiednie procedury dotyczące zwiększonej częstotliwości czyszczenia i dezynfekcji (w szczególności toalet, uchwytów, poręczy klamek, przycisków w windach etc.).
Ograniczenia w zakresie liczby klientów w strefie gastronomicznej są takie same jak w pozostałej części galerii, tj. na jedną osobę powinno przypadać minimum 15 m2. Wytyczne wskazują, że strefa gastronomiczna powinna zostać wydzielona widoczną, fizyczną barierą, a dodatkowo powinny pojawić się dodatkowe wskazówki (takie jak naklejki na podłodze lub stojące znaki) ułatwiające zachowanie dwumetrowej odległości pomiędzy osobami stojącymi w kolejce. W fazie uruchomienia galerii handlowych możliwe będzie wyłącznie kupowanie żywności na wynos i z dostawą – nie będzie możliwości spożycia posiłków wewnątrz galerii. W fazie dalszego poluzowania obostrzeń i otwarcia stref gastronomicznych spożywanie posiłków na miejscu będzie możliwe wyłącznie z zastrzeżeniem, że przy jednym stoliku będzie mogła siedzieć maksymalnie jedna osoba, chyba że wielkość stolika umożliwia zachowanie co najmniej dwumetrowej odległości między poszczególnymi osobami (obostrzenie to nie dotyczy rodzin). Odległość pomiędzy osobami, grupami i stolikami, przy których osoby spożywają posiłek, również powinna wynosić minimum dwa metry.
Wytyczne wprowadzają obowiązek informowania klientów o konieczności parkowania na co drugim miejscu (a w przypadku braku takiej możliwości o zachowaniu dystansu przy wsiadaniu i wysiadaniu z pojazdów). Z użytku powinny zostać wyłączone fontanny, place zabaw i kąciki zabaw, a także szatnie oraz przechowalnie ubrań i przedmiotów. Zaleca się czyszczenie toalet co najmniej cztery razy dziennie oraz rekomenduje się, aby liczba osób przebywająca w toalecie w tym samym momencie była o połowę mniejsza od liczby ubikacji. Dodatkowo, w toaletach mają się pojawić instrukcje dotyczące mycia i dezynfekcji rąk, a także poprawnego zdejmowania i zakładania rękawiczek i maseczki.
Dezynfekcja drzwi, schodów ruchomych i innych elementów infrastruktury wspólnej powinna odbywać się co najmniej dwukrotnie w ciągu dnia, a powierzchnie dotykowe infrastruktury wspólnej takie jak klamki, poręcze czy blaty powinny być czyszczone regularnie, nie rzadziej niż co godzinę.
Szczególne procedury postępowania w przypadku zidentyfikowania osoby posiadającej symptomy zakażenia wirusem SARS-CoV-2
Wytyczne przewidują także implementację szczególnych procedur postępowania w przypadku zidentyfikowania przez obsługę galerii handlowej osoby posiadającej symptomy zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Osoba z wyraźnymi oznakami choroby (np. uporczywym kaszlem, złym samopoczuciem lub trudnościami w oddychaniu) nie powinna zostać wpuszczona na teren obiektu. Jeżeli jednak identyfikacja objaw będzie miała miejsce już po wejściu osoby na teren obiektu, kierownik centrum powinien zostać o tym poinformowany w celu umożliwienia obsłudze ustalenia obszaru, w którym poruszała się i przebywała dana osoba oraz przeprowadzenia dezynfekcji powierzchni dotykowych i rutynowego sprzątania. Osoba z wymienionymi objawami powinna otrzymać instrukcje dotyczące możliwie najszybszego udania się (transportem własnym lub za powiadomieniem 999 albo 112) do najbliższego oddziału zakaźnego w celu konsultacji z lekarzem.
Rozporządzenie weszło w życie w dniu jego ogłoszenia.
Nie zostało dotychczas sprecyzowane, jaki jest charakter prawny Wytycznych, ani wskazane wprost w przepisach, czy ich wdrożenie jest obligatoryjne, tj. czy warunkuje możliwość otwarcia i funkcjonowania galerii handlowych.
Dentons to największa w Polsce i na świecie kancelaria prawna. Jako jedyna firma prawnicza w naszym kraju jest regularnie rekomendowana we wszystkich kategoriach branych pod uwagę w najważniejszych międzynarodowych rankingach. Ponad 400 osób z warszawskiego biura Dentons wspiera klientów, także pro bono, dbając o zrównoważony rozwój gospodarki i transfer wiedzy na światowym poziomie.
Materiał promocyjny partnera
Materiał promocyjny partnera
Wszystkie komentarze