Mauzoleum wybudowano w piątą rocznicę wybuchu powstania w getcie. Wtedy odbyły się uroczystości, a ci, którzy brali udział w powstaniu, zostali odznaczeni Krzyżem Walecznych. Mauzoleum i cmentarz na ul. Żabiej funkcjonował do końca lat 60. Potem go zniszczono - wszystko lege artis, według planu urbanistycznego. Władze wysłały list do Żydowskiego Instytutu Historycznego, którego ówczesny szef, Szymon Datner, ostro protestował. Tak czy inaczej zarządzono ekshumację - już drugą, bowiem pierwsza odbyła się tuż po wojnie. W prasie ukazało się ogłoszenie z prośbą, by zgłaszały się rodziny zabitych osób, które chcą przeniesienia zwłok na cmentarz komunalny. Chyba nikt się nie zgłosił... Ciała ponownie wydobyto i złożono do wspólnej mogiły, która znajduje się przy głównym pomniku na ul. Żabiej. Wokół urządzono skwer, a obok wybudowano przedszkole.
Zdjęcie zrobione na ulicy Szerokiej, obecnie Kwiatka. Na pierwszym planie esesmani z bronią, w tle deportowani Żydzi, którzy niedługo później wyruszyli do Treblinki. Fotografia oddaje to, co zanotował Adam Neuman-Nowicki w książce "Płock we wspomnieniach": "Poganiani razami wybiegliśmy na środek ulicy. Tam nasi oprawcy, nieustannie bijąc, ładowali wszystkich na samochody ciężarowe. Po obu stronach jezdni leżały już stosy walizek. Były one wyrywane z rąk wysiedleńców lub po prostu porzucone, ponieważ utrudniały szybkie wskakiwanie na ciężarówki, a kto nie potrafił szybko wejść, dostawał więcej razów. Najbardziej więc cierpieli od uderzeń ludzie starsi, a i dzieci nie oszczędzano. Byli jednak tacy staruszkowie, bądź chorzy ludzie, którzy w ogóle nie mogli wdrapać się na samochód - tych zastrzelono na miejscu. Ja z bratem pomogliśmy rodzicom wspiąć się na ciężarówkę, po czym sami wskoczyliśmy za nimi. Samochody ruszyły wśród krzyków, płaczu i modlitw płockich Żydów, wiezionych w nieznane".
Nieistniejąca już synagoga znajdująca się w Olsztynie przy dawnej Liebstädterstrasse, a obecnej ulicy Grunwaldzkiej 5a. Podczas nocy kryształowej z 9 na 10 listopada 1938 roku, bojówki hitlerowskie spaliły synagogę, której ruiny później rozebrano. Po krótkim czasie na jej fundamentach władze niemieckie wzniosły budynek, w którym odbywały się zebrania partyjnych NSDAP. Po zakończeniu wojny urządzono w nim salę gimnastyczną, która mieści się w nim do dnia dzisiejszego.
Fotografia przedstawia tłum na ul. Grodzkiej. Ludzie z tobołkami na plecach rozstępują się przed przejeżdżającym samochodem. Z opisu dołączonego do zdjęcia wynika, że autorem fotografii był niemiecki żołnierz siedzący w kabinie mercedesa. [w kadrze widać logo marki auta] - Myślę, że zdjęcie zostało zrobione w marcu 1941 roku, w tym czasie powstawało getto na Starym Mieście. Żydzi z innych części miasta pośpiesznie przenosili się do zamkniętej dzielnicy, dlatego mają ze sobą bagaże - uważa Robert Kuwałek, pracownik naukowy Państwowego Muzeum na Majdanku.
Zdjęcie dokumentujące radomskie getto, wykonane już po deportacji Żydów. Widać na nim charakterystyczną kamienicę przy ul. Wałowej.
Wejście do getta na skrzyżowaniu ul. Żelaznej i ul. Leszno. Na pierwszym planie tory tramwajowe, w oddali podniesiony szlaban. Po lewej i prawej stronie widać kamienice, które w większości nie przetrwały wojny.
Warszawskie getto. Po obu stronach ulicy mur getta, który oddziela je od aryjskiej strony. W tle zdjęcia drewniany most łączący obie strony warszawskiego getta.
Jedna z ulic częstochowskiego getta. Zdjęcie wykonane w okolicach roku 1942. W tle widać Dom Frankego. Dziś jest to ulica Józefa Piłsudskiego.
Nieistniejąca już bydgoska synagoga, na której Niemcy powiesili transparent informujący, że miasto jest już wolne od Żydów.
Zdjęcie wykonane w październiku 1939 w Bydgoszczy. Tak wyglądały wtedy miejskie tramwaje.
Niektóre zdjęcia z Instytutu Yad Vashem mogą zawierać niewielkie nieścisłości. Historycy mówią, że zdjęć jest bardzo dużo i ich kompletna weryfikacja może zająć jeszcze trochę czasu.
Materiał promocyjny partnera
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze