World Press Photo 2022. Oto najlepsze zdjęcia roku z całego świata

Protesty w Sudanie

Protestująca odrzuca pojemnik z gazem łzawiącym, który został wystrzelony przez siły bezpieczeństwa podczas marszu z żądaniem zakończenia rządów wojskowych w Chartumie (Sudan), 30 grudnia 2021 r.

Tego dnia demonstranci przemaszerowali przez Chartum oraz sąsiednie miasta, domagając się przekazania władzy politycznej władzom cywilnym. Protesty zostały brutalnie stłumione. Agencja Reuters podała, że w protestach zginęło pięć osób. Wojsko przejęło kontrolę w zamachu stanu 25 października, rozwiązało rząd tymczasowy i zatrzymało jego premiera Abdalla Hamdoka. Fotograf jest Sudańczykiem i brał udział we wczesnych protestach po wojskowym zamachu stanu, a następnie ukierunkował swoją działalność na fotoreportaż.

Fot. Faiz Abubakr Mohamed

Boję się iść do szkoły

Porwania uczniów przez grupy islamistów i uzbrojone gangi nadal uderzają w szkoły w Nigerii. Grupy te porywają uczniów, aby przeciwstawiać się zachodniemu sekularyzmowi, szybko dorobić się na okupach lub targować się o uwolnienie uwięzionych członków Boko Haram. W 2014 roku kampania #BringBackOurGirls doprowadziła do międzynarodowych protestów i szerszej dyskusji na ten temat. Jednak obecnie porwania nie skupiają uwagi międzynarodowych mediów. Według nigeryjskiego prezydenta Muhammadu Buhariego ponad 12 milionów dzieci - w szczególności dziewcząt - przeżywa traumę i boi się chodzić do szkoły. Imiona i nazwiska osób na zdjęciach zostały zmienione ze względów bezpieczeństwa.

Fot. Sodiq Adelakun Adekola, Agence-France Presse

Wojna o zebu

Przez dziesięciolecia ludność wiejska południowego i zachodniego Madagaskaru doświadczała przemocy i codziennej kradzieży zebu - bardzo cenionego bydła garbatego - przez grupy mężczyzn zwanych dahalo (co znaczy mniej więcej "bandyci"). Zebu mogą stanowić posag, biorą udział w rytuałach, a ich mięso jest bardzo cenione. Od lat 70. narastająca nierówność ekonomiczna i kryzys żywnościowy nasiliły kradzieże zebu i przemoc, a także śmiertelne starcia między społecznościami wiejskimi i grupami dahalo. Interwencja rządu w sprawę kradzieży zebu była ostra, a w 2014 roku Amnesty International oskarżyła malgaskie siły bezpieczeństwa o masowe akty przemocy.

Fot. Rijasolo, Riva Press

Tęsknota nieznajomego, którego droga została przerwana

Beduini od wieków zamieszkiwali półwysep Synaj i od dawna spotykali się z dyskryminacją. Nadal są postrzegani jako kolaboranci podczas izraelskiej okupacji Synaju w latach 1967-82, kiedy to pozostali, by chronić swoją ziemię. Kobiety beduińskie również przedstawiano w niewłaściwy i stereotypowy sposób w egipskich mediach. Projekt walczy z tymi stereotypami, wydrukowane na tkaninie portrety kobiet ze społeczności zostały wyhaftowane przez same kobiety, a mężczyźni mieli swój wkład poprzez ręcznie napisaną poezję. Fotografka jest aktywistką i od 15 lat aktywnie działa w społeczności.

Fot. Rehab Eldalil

W poszukiwaniu pokoju pośród chaosu

Od listopada 2020 Etiopia jest ogarnięta gwałtownym konfliktem wewnętrznym z udziałem sił rządowych i Tigrajskiego Ludowego Frontu Wyzwolenia, o którego rozpoczęcie obie strony oskarżają się nawzajem. Śmiertelność i liczba ofiar są wysokie po obu stronach, dotykają dziesiątki tysięcy cywilów. Walki z najbardziej wysuniętego na północ regionu Tigraj rozprzestrzeniły się na południe do sąsiednich stanów Amhara i Afar i doprowadziły do wewnętrznych przesiedleń i głodu. Zablokowana komunikacja bardzo utrudniła relacjonowanie zdarzeń i weryfikację sprzecznych roszczeń. Fotograf dokumentuje wpływ konfliktu na życie mieszkańców Amhary.

Fot. Amanuel Sileshi, Agence France-Presse

Palestyńskie dzieci w Strefie Gazy

Palestyńskie dzieci trzymają świeczki wśród ruin domów zniszczonych przez izraelskie ataki w Beit Lahia, w północnej części Strefy Gazy w mieście Gaza, 25 maja 2021 r. Mieszkańcy Strefy Gazy wrócili do zniszczonych i uszkodzonych domów na skutek zawieszenia broni między Izraelem a Hamasem, które kończy jedenaście dni walk. Zginęło ponad 250 Palestyńczyków, w tym wiele kobiet i dzieci, oraz 13 Izraelczyków. Konflikt rozpoczął się 10 maja po wzroście napięcia we Wschodniej Jerozolimie i starciach na terenie meczetu Al-Aksa.

Fot. Fatima Shbair, Getty Images

Kino w Kabulu

Kultura także może być ofiarą wojny. Po przejęciu Afganistanu przez talibów w sierpniu 2021 należące do rządu kino Ariana w Kabulu pozostało zamknięte, a jego personel czekał w zawieszeniu, aby usłyszeć, czy talibowie zezwolą na wyświetlanie filmów. Mężczyźni wciąż przyjeżdżają codziennie do pracy w nadziei, że w końcu otrzymają wynagrodzenie, ale Asita Ferdous - pierwsza kobieta reżyser - nie została wpuszczona. Na początku 2022 roku kino wciąż pozostawało zamknięte, a kobiet nie wolno było już tam zatrudniać.

Fot. Bram Janssen, The Associated Press

Granice: konflikt pomiędzy człowiekiem a tygrysem

W Indiach tygrysy bengalskie (Panthera tigris tigris) uznaje się za zagrożone, a na wolności żyje maksymalnie trzy tysiące osobników. Osady ludzkie, uprawa i rozwój miast wkraczają w naturalne siedliska tygrysów, pomniejszając ich obszar żerowania. Wioski na obrzeżach ośrodków ochrony i rezerwatów dla tygrysów są często miejscem życia rdzennych społeczności, których utrzymanie zależy od zwierząt gospodarskich, rolnictwa lub lasów. Konflikt się pojawia, gdy tygrysy zabijają zwierzęta gospodarskie, a czasami ludzi, co - choć rzadkie - zwykle ma miejsce, gdy rozgniewane grupy otaczają tygrysy, które weszły do osad.

Fot. Senthil Kumaran

"Blue Affair" to kontemplacyjny eksperymentalny film dokumentalny oparty na doświadczeniach fotografa z wizyty w Koza (oficjalnie Okinawa City) w Japonii oraz o tym, jak miejsca i ludzie powracają do niego w powtarzających się snach. Film dokumentalny oparty jest na tych snach i składa się z nieruchomych obrazów wykonanych przez Okaharę w Koza w ciągu trzech lat i opowiedzianych przez fotografa. Film pokazuje, w jaki sposób wspomnienia przenikają do snów, powoduje, że rozmyślamy nad związkiem pomiędzy snami a przeżytą rzeczywistością.

Fot. Kosuke Okahara

Niekończąca się wojna

Przemoc i zamieszki są wciąż obecne w Kaszmirze w wyniku sporu między Indiami a Pakistanem, który rozpoczął się od uzyskania niepodległości od Wielkiej Brytanii i podziału regionu w 1947 roku. Oba narody roszczą sobie prawo do Kaszmiru w całości. Separatyści od dawna domagali się niepodległości Kaszmiru. W sierpniu 2019 Indie zniosły specjalny status, który przyznały kontrolowanemu przez Indie Kaszmirowi, unieważniły odrębną konstytucję i podzieliły region na dwa terytoria federalne, ale przemoc tam nie ustała. Fotoreporter kaszmirski czuje wielką odpowiedzialność za dawanie świadectwa temu, co dzieje się w jego ojczyźnie.

Fot. Dar Yasin, The Associated Press

Dziki pożar na wyspie Evia

Kritsiopi Panayiota (81 lat) w czasie pożaru, gdy ogień zbliża się do jej domu we wsi Gouves na wyspie Evia, Grecja, 8 sierpnia 2021 r. Po długiej fali upałów, najgorętszej, jaką Grecja widziała od 30 lat, tysiące mieszkańców zostało ewakuowanych łodziami po tym, jak dzikie pożary nawiedziły drugą co do wielkości wyspę Grecji.

Fot. Konstantinos Tsakalidis dla Bloomberg News

Gdy zamarznięta ziemia płonie

Sacha, znana również jako Jakucja, która rozciąga się na ponad trzech milionach kilometrów kwadratowych na północnym wschodzie Federacji Rosyjskiej, doświadczyła niszczycielskich pożarów, poważnego zanieczyszczenia dymem i topnienia wiecznej zmarzliny w 2021 roku. Według Greenpeace Russia do połowy sierpnia ponad 17,08 miliona hektarów zostało spustoszonych przez pożary - więcej niż obszary spalone przez pożary w Grecji, Turcji, Włoszech, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie łącznie. Program Monitorowania i Oceny Arktyki informuje, że temperatura Arktyki rośnie szybciej niż średnia światowa.

Fot. Nanna Heitmann, Magnum Photos

Kryzys ukraiński

Zdjęcia do tego projektu, wykonane w latach 2013-2021, przybliżają długofalowy kontekst prowadzący do wojny w 2022 roku w Ukrainie. Napięcia między wschodem a zachodem Ukrainy zaostrzyły się w roku 2014, kiedy wspierane przez Kreml siły zajęły Półwysep Krymski, a separatyści we wschodnich regionach Doniecka i Ługańska ustanowili samozwańcze republiki ludowe, oficjalnie nieuznawane przez większość społeczności międzynarodowej.

Napięcia trwały i w kwietniu 2021 r. Rosja zaczęła zwiększać liczbę swoich sił zbrojnych na granicach Ukrainy. W grudniu prezydent Rosji Władimir Putin wysunął szereg żądań w zakresie bezpieczeństwa, m.in. trwałego wykluczenia Ukrainy z członkostwa w NATO, co jeszcze pogorszyło już niestabilną sytuację. 21 lutego prezydent Putin formalnie uznał niepodległość Donieckiej Republiki Ludowej (DNR) i Ługańskiej Republiki Ludowej (ŁNR). Trzy dni później Rosja rozpoczęła inwazję na Ukrainę na szeroką skalę.

Fot. Guillaume Herbaut, Agence VU'

Księga z Veles

Zdjęciom towarzyszy wygenerowany przez sztuczną inteligencję esej na 5000 słów, wykorzystujący system GPT-2 do tworzenia tekstu testowanego na milionach istniejących stron internetowych. Bendiksen wprowadził do systemu artykuły z anglojęzycznych mediów na temat branży fake newsów w Veles, a także prawdziwe cytaty z wypowiedzi osób, które były zaangażowane w tworzenie fałszywych informacji, następnie wybrał wyprodukowany tekst. Projekt kwestionuje łatwość, z jaką można tworzyć fałszywe wiadomości, rozpowszechniać je i im wierzyć.

Fot. Jonas Bendiksen

M+T

To intymna opowieść o miłości Minyi i Tatiany - pary po pięćdziesiątce, z zespołem Downa - w społecznej wiosce Svetlana, w której mieszkają ludzie różni pod względem mentalnym, a także ich mentorzy i wolontariusze. Svetlana nie jest przytułkiem ani poradnią. Każdy mieszkaniec jest ceniony jako osoba i każdy pracuje dla wspólnego dobra. Fotografka odwiedzała wioskę - przebywała tam przez kilka dni co dwa miesiące od 2016 roku - i czuje, że stało się to częścią jej życia. To wspólny projekt - polaroidy zostały zrobione przez samą Tatianę.

Fot. Mary Gelman

Zdjęcie Roku World Press Photo 2022

Kamloops Residential School

Czerwone sukienki zawieszone wzdłuż autostrady symbolizują dzieci, które zginęły w Kamloops Indian Residential School w Kamloops, Kolumbia Brytyjska. W ''szkołach rezydencjalnych'', czyli takich z internatem, które istniały zarówno w Kanadzie, jak i w USA od końca XIX w. i przetrwały do lat 70. ubiegłego wieku na masową skalę dochodziło do przemocy, również o charakterze seksualnym, wobec przebywających tam dzieci rdzennych mieszkańców.

Fot. Amber Bracken dla "The New York Times"

Ludzie, którzy karmią Stany Zjednoczone

Historie migrantów pracujących w amerykańskim przemyśle pakowania mięsa ukazują życie wielu z nich po dotarciu do celu migracji. W skali kraju stanowią oni 37 procent siły roboczej przemysłu mięsnego. Podczas pandemii COVID-19 zakłady pakowania mięsa pozostały otwarte, ponieważ uznano je za infrastrukturę krytyczną. Koronawirus szybko rozprzestrzenił się w branży, w której pracuje się w bliskiej odległości od siebie. Badanie przeprowadzone przez amerykańską Grupę Roboczą ds. Środowiska wykazało, że w hrabstwach, w których znajdują się zakłady, gdzie pakowane jest mięso, średni krajowy wskaźnik infekcji COVID-19 był dwukrotnie wyższy.

Fot. Ismail Ferdous, Agence VU'

Polityczny rok zero

Ostatni rok prezydentury Donalda Trumpa w Stanach Zjednoczonych przyniósł rosnącą polaryzację w kraju, coraz większe niepokoje społeczne i dezinformację w mediach. Od początku przygotowań do wyborów w USA w 2020 roku prezydent Trump zaczął fałszywie oskarżać kandydatów Demokratów o dywersję sądową i wyborczą. Niepokoje wśród jego zwolenników doprowadziły do buntu, którego kulminacją był atak 6 stycznia na Kapitol Stanów Zjednoczonych w Waszyngtonie. Później, w styczniu, Trump został po raz drugi oskarżony o podżeganie do buntu, lecz ponownie uniewinniony przez Senat.

Fot. Louie Palu

Kwiat czasu: Czerwień Guerrero

Meksyk jest trzecim co do wielkości producentem opium na świecie, z połową produkcji w drugim z kolei najbiedniejszym stanie, Guerrero. Przemysł narkotykowy przekształcił strukturę społeczną w dużej mierze rdzennych społeczności rolniczych, dla których przestawienie się na uprawę maku było sposobem na przetrwanie. Zastosowane zadrapania i nakłucia szpilek widoczne na zdjęciach mają symbolizować traumę i obdrapywanie makówek podczas wydobywania opium, zaś kolor czerwony - przemoc narkotykową i krew, ale także życie.

Fot. Yael Martinez

W obliczu wysokiej śmiertelności czarne kobiety zwracają się do położnych

Śmiertelność czarnych kobiet z powodu powikłań okołoporodowych jest znacznie wyższa niż w przypadku białych. Czarnym kobietom w USA może być trudno zaufać personelowi medycznemu z powodu doświadczeń silnego rasizmu, co może mieć wpływ na wyniki leczenia. W 2020 r. wskaźnik śmiertelności matek wśród czarnych nielatynoskich kobiet wynosił 55,3 zgonu na 100 000 żywych urodzeń, co stanowi wskaźnik 2,9 razy wyższy niż dla białych nielatynoskich kobiet, zgodnie z danymi amerykańskiego rządowego ośrodka statystyk dotyczących zdrowia (National Center for Health Statistics). Ponadto wiele czarnych kobiet ma poczucie, że podczas porodu przechodzi niepotrzebne cięcie cesarskie, a lekarze nie wsłuchują się w ich potrzeby. Niektóre kobiety wolą zwracać się do położnych. Ten projekt opowiada historię Ayszy-Samon Stokes, która znalazła czarną położną w trzecim trymestrze ciąży i urodziła zdrowego chłopca w Dzień Matki w ośrodku położniczym w południowym Los Angeles.

Fot. Sarah Reingewirtz dla "Los Angeles Daily News" 

Eksmisja z osiedla San Isidro

Policjanci aresztują mężczyznę, podczas gdy jego żona i rodzina stawiają opór w trakcie eksmisji ludzi z osiedla San Isidro w Puerto Caldas, Kolumbia, 6 marca 2021 r.

3 marca 2021 r. rozpoczęły się eksmisje mieszkańców osiedla San Isidro w związku z budową linii kolejowej, która ma połączyć stolicę dystryktu Risaralda z Buenaventurą, głównym kolumbijskim portem morskim na Pacyfiku. Władze twierdzą, że megaprojekt kolejowy przyniesie pracę i inwestycje na tym terenie, a ziemia oficjalnie nie należy do eksmitowanych osób. Po publikacji zdjęć Enciny i kolejnych doniesieniach medialnych interweniowali przedstawiciele rządu centralnego, a eksmitowanym mieszkańcom San Isidro obiecano zmianę miejsca zamieszkania i odszkodowanie. Zostali oni umieszczeni w tymczasowych schronieniach, ale do początku 2022 roku nie zostali jeszcze przeniesieni na nowe tereny.

Fot. Vladimir Encina

Obietnica

W sierpniu 2020 roku Antonella (12), mieszkająca w Buenos Aires w Argentynie, obiecała ściąć swoje długie włosy tylko wtedy, gdy będzie mogła wznowić stacjonarne zajęcia w szkole, które zostały zawieszone w wyniku pandemii COVID-19. Antonella powiedziała, że ofiarowuje swój najcenniejszy skarb w zamian za odzyskanie życia szkolnego. Jej włosy były jej tożsamością. Powiedziała: "Kiedy w końcu wrócę do szkoły, będą wiedzieć, że jestem inną osobą, czuję się jak inna osoba". Obcięła włosy 25 września 2021 roku, w weekend przed powrotem na zajęcia.

Fot. Irina Werning, Centrum Pulitzera

Główna nagroda World Press Photo 2022 w kategorii: Projekt długoterminowy

Amazońska dystopia

Amazoński las deszczowy jest zagrożony, ponieważ wylesianie, wydobycie, rozwój infrastruktury i eksploatacja zasobów naturalnych nabierają tempa w ramach regresywnej polityki prezydenta Jaira Bolsonaro. Od 2019 roku dewastacja brazylijskiej Amazonii przebiega w najszybszym tempie w ciągu dekady. Jako obszar o niezwykłej bioróżnorodności Amazonia jest środowiskiem życia dla ponad 350 różnych rdzennych grup. Eksploatacja Amazonii ma wiele skutków społecznych, szczególnie dla społeczności tubylczych, które są zmuszone radzić sobie ze znaczną degradacją swojego środowiska, a także stylu życia.

Fot. Lalo de Almeida dla "Folha de Sao Paulo"/Panos Pictures

Główna nagroda World Press Photo 2022 w kategorii: Technika dowolna

"Krew jest ziarnem" (La Sangre Es Una Semilla) kwestionuje coraz mniejszą liczbę nasion, przymusową migrację, kolonizację i późniejszą utratę wiedzy o przodkach. Wideo składa się z fotografii cyfrowych i filmowych, z których część została wykonana na starej taśmie 35 mm, a następnie narysowana przez ojca Romero. W podróży do ich rodzinnej wioski Une, Cundinamarca w Kolumbii, Romero odkrywa zapomniane wspomnienia ziemi i upraw oraz dowiaduje się o swoim dziadku i prababci, którzy byli "strażnikami nasion" i uprawiali kilka odmian ziemniaków, z których do dziś istnieją tylko dwie.

Fot. Isadora Romero

Portret nieobecności

W ciągu ostatnich 60 lat w Kolumbii zaginęło dziesiątki tysięcy ludzi. Większość ofiar nadal pozostaje nieodnaleziona. Sprawcy tych wymuszonych zaginięć pochodzą ze wszystkich stron zaangażowanych w konflikt Kolumbii z Rewolucyjnymi Siłami Zbrojnymi Kolumbii (FARC), który trwał do 2016 roku, ale także z grup zaangażowanych w nielegalny handel i innych, które wykorzystują go jako metodę kontroli społecznej. Ten dziewięcioletni projekt jest wizualnym hołdem dla nieobecności. Dokumentuje życie rodzin, które mają nadzieję na powrót swoich bliskich, oraz program obecnego rządu kolumbijskiego dotyczący ekshumacji i identyfikacji ciał ofiar pozasądowych zabójstw, wrzucanych do niezarejestrowanych grobów. Po latach fotografowania i badania przestępstw wymuszonych zaginięć w Kolumbii autorka uważa, że po zakończeniu konfliktu w kraju nie można iść dalej bez odkrycia tego, co stało się z tysiącami wciąż zaginionych ludzi, i bez udowodnienia odpowiedzialności.

Fot. Viviana Peretti

Proce

Protestujący używają procy i innej broni domowej roboty podczas starć z siłami bezpieczeństwa w Rangunie, Mjanma.

1 lutego 2021 r. przywódcy wojskowi dokonali zamachu stanu w Mjanmie, zaledwie kilka godzin przed zaprzysiężeniem nowo wybranego parlamentu. W całym kraju wybuchły ogromne protesty, które spotkały się z ostrą rozprawą wojskową. Międzynarodowe organizacje medialne i ONZ donoszą, że wojsko strzelało ostrą amunicją do cywilnych demonstrantów. Fotograf pozostaje anonimowy ze względu na bezpieczeństwo osobiste. Dzień przed zrobieniem tego zdjęcia odnotowano śmierć 114 cywilów.

Fot. Autor anonimowy dla "The New York Times"

Główna nagroda World Press Photo 2022 w kategorii: Fotoreportaż

Pożary ratujące lasy

Rdzenni Australijczycy strategicznie wypalają ziemię, stosując praktykę znaną jako chłodne wypalanie, w której ogień przenosi się powoli, spala tylko podszyt i usuwa nagromadzony materiał, który spowodowałby większe pożary. Mieszkańcy Nawarddeken z rejonu West Arnhem w Australii od dziesiątek tysięcy lat praktykują kontrolowane chłodne wypalanie i postrzegają ogień jako narzędzie do zarządzania swoją ojczyzną o powierzchni 1,39 miliona hektarów. Strażnicy Warddeken łączą tradycyjną wiedzę ze współczesnymi technologiami, aby zapobiegać pożarom, zmniejszając w ten sposób emisję CO2 powodującą ocieplenie klimatu.

Fot. Matthew Abbott dla "National Geographic"/Panos Pictures

Ognista mgła

W ostatnich latach Indonezja doświadczyła wyjątkowo dużych pożarów. Mgła wytworzona przez ogień może mieć wpływ na zdrowie ludzi, zwłaszcza że zawiera drobne cząstki, które mogą wnikać głęboko w płuca. Suche warunki ułatwiają wzniecanie pożarów w celu oczyszczenia gruntów pod rolnictwo, ale jest bardziej prawdopodobne, że wymkną się one spod kontroli. Indonezja jest największym na świecie producentem oleju palmowego, a oczyszczanie gruntów na skalę przemysłową ogromnie zwiększyło ryzyko pożarów. Odkąd zaczęto zbierać dane w 1990 roku, kraj stracił około jednej czwartej powierzchni lasów.

Fot. Abriansyah Liberto

Chęć zapamiętania

W projekcie zestawiono archiwalne zdjęcia z masakry studentów Uniwersytetu Thammasat w Bangkoku z 6 października 1976 roku ze zdjęciami zrobionymi przez Rachurutchatę podczas tajlandzkich protestów w latach 2020-22, aby pomóc zrozumieć pierwotne przyczyny tych obecnych. Fotograf naśladuje japońską sztukę kintsugi, rozrywając zdjęcia, a następnie naprawiając je za pomocą lakieru i sproszkowanego złota. Rachurutchata używa kintsugi, aby symbolicznie zobrazować, jak trauma zamienia się w nadzieję na lepszą przyszłość.

Fot. Charinthorn Rachurutchata

Powstanie w Mjanmie

Projekt ten dokumentuje pierwszy miesiąc protestów w Rangunie w Mjanmie po wojskowym zamachu stanu z 1 lutego 2021 roku. Wojsko Mjanmy dokonało zamachu stanu, obalając demokratycznie wybrany rząd i niszcząc dekadę rozwoju politycznego i społecznego. W ciągu pierwszego tygodnia nowej dyktatury protesty zaczęły narastać, od drobnych aktów sprzeciwu po ogólnokrajowe powstanie, które protestujący zaczęli nazywać rewolucją wiosenną. Wojsko tłumiło protesty śmiertelną siłą i masowymi zatrzymaniami. Fotograf używa pseudonimu dla bezpieczeństwa.

Fot. Ta Mwe, Sacca Photo