Czerwiec 1989. Do czego namawiał nas Lech Wałęsa

Kraj gdzie chce się żyć

Kalendarium

1989 - rok wielkich zmian

Zaczął się zniesieniem kartek na benzynę i talonów na samochody. Zakończył podpisaniem ustaw, które umożliwiały wprowadzenie reform zwanych planem Balcerowicza. W ciągu kilku miesięcy zmieniła się Europa

1992

Hasło "leninizm" nie mogło być krótsze niż hasło "lemur"

Władza zarzuciła dwóm tomom wielkiego Słownika Języka Polskiego klerykalizm, bo hasło "bronić" zawierało przykład: "broń Boże", a "dać" - "nie daj Boże"

2018

Owsiak: Przyjaźń, miłość, muzyka. Nie wycofamy się

"Przydałoby się nam więcej dystansu, aby z pewnych rzeczy się śmiać, a nie tylko nad nimi płakać". Rozmowa z Jerzym Owsiakiem, którego czytelnicy "Gazety Wyborczej" zaliczyli do grona pięciu osób - symboli zmian, jakie przeszedł nasz kraj

1989

Michnik: Polską trzeba rządzić inaczej

- Polacy muszą inaczej planować swoją przyszłość, inaczej bowiem dochodzi swych praw niewolnik, a inaczej obywatel - pisał Adam Michnik w chwili, gdy było już pewne, że komuniści przegrali wybory

1999

Księga wielkich złudzeń

Skarga z 1981 r.: Korzystając z tak wspaniałego udogodnienia, jakim jest książka skarg i wniosków, zapytuję jako obywatel PRL, dlaczego nie ma: 1) proszku do prania, 2) zwykłego mydła, 3) żyletek do golenia, 4) szamponu, 5) innych

Menu w PRL

Cud! Wódka leci z sufitu

"Stoję w kolejce do saturatora, z którego sprzedawca w białym kitlu nalewa "gruźliczankę" - wodę gazowaną z sokiem malinowym. Szklanka jest jedna dla wszystkich, ale nikt na higienę nie zwraca uwagi". Katarzyna Bosacka o jedzeniu w PRL-u

Ostatnie dni cenzury

Barbara Labuda, posłanka OKP:

"Wolność słowa i informacji będzie oznaczać nie tylko pełną swobodę, ale i osobistą odpowiedzialność za to, co się mówi i pisze"

Historie rodzinne

Wpływ pralki Frania na więzi małżeńskie

2004

Tutaj umarli uczą żywch

Na pogrzeb Ludwika Skoczylasa z Gliwic przyszły tłumy studentów Śląskiej Akademii Medycznej. Żaden z nich go nie znał. Przez ostatni rok uczyli się anatomii na jego zwłokach

1997

Kiedyś niefrasobliwie rozdzielano rodzeństwa

"Czemu nie mówicie o Robercie?" - pytała Kasia. "Nigdy nie było w rodzinie takiego chłopca' - zapewniali dziadkowie. "W końcu ona sama nie była pewna, czy nie ma urojeń" - opowiada Robert, brat Kasi

2016

Przegrane psy. To kobiety bez męża i dzieci

Od dziesięciu lat mieszkają razem, ale ich rodziny nie wiedzą o tym. Gdyby wzięli ślub, ona musiałaby opiekować się jego schorowanymi rodzicami. I zostawić bez opieki swoich

2015

Nieraz mówiła: jadę na służbę, ale mogę nie wrócić

"Przyszli o piątej nad ranem. Powiedzieli, że był pożar i wypadek. Ale jakoś tak to ujęli, że spytałam: to gdzie on jest? Myślałam, że w szpitalu. Dopiero kiedy rano nie wrócił z pracy, uświadomiłam sobie, że człowiek jest, a nagle go nie ma"

2014

Zofia kupuje halkę. Idzie na randkę

Matka: "Poznałam mężczyznę w internecie. Spotykam się z nim". Córka: " Przecież ty umierasz mamo!". Dorosłe dzieci śmiertelnie chorych wyżyć im życia do końca nie dają

2017

Boję Niemca. Moja polsko-niemiecka historia

Oszacowali mnie na dwa lata. Wymyślili dzień urodzin. Ciocia wspomina: "Prawie nic nie mówiłaś, tylko powtarzałaś »boję Niemca«". Rozmowa z prof. Anną Wolff-Powęską

Jak się udaje wytrzymać razem w małżeństwie przez 40 lat?

Ludwik Radek, skrzypek: "To się samo trzyma, nie trzeba zbyt dużo ingerować. Gdy się ingeruje w rój pszczół, to nie dają miodu".

Dzień matki

Mama to w języku suahili "pani"

2013

Lata harowałam jak górnik. Dlatego córka tak długo żyła

Katarzyna potrafi dźwigać, robić masaż i zastrzyki, zmienić pieluchę dorosłemu w pół minuty, ściąć drzewo piłą motorową. Jednak mówi, że "po śmierci dziecka stała się dziadem"

2016

Mój syn potwór

"Kiedy inni będą się powoli szykować do pogrzebów, ty musisz znaleźć adwokata. Nie myśl, że uda ci się tę noc spędzić w domu. Szukasz swojej ulubionej torby podróżnej - daremnie. Twój syn użył jej do transportu bomby"

1995

"Henia potrafi dawać i brać. I robi tylko to, co ma sens"

Najpierw była wizyta w domu dziecka, papiery na biurku dyrektora i jego długie rozważania: które by tu pani dać? Henryka pochyliła się nad listą, nazwisko Markowskich powtarzało się pięć razy. - Biorę te

2017

Prof. Monika Płatek: "Babci nie lubiłam"

"Przede wszystkim dlatego, że dostałam po niej na drugie to paskudne imię - Stanisława. Napadałam na mamę i ciotki, żeby przestały o niej opowiadać. Dla nich była drogowskazem. Dla mnie długo przykładem upokorzenia kobiet"

1997

Napisał: płaczę, bo nie nauczyłem się mówić

Lekceważono przebłyski ich inteligencji. Za ich chorobę obwiniano matkę. Nie rozumiano ich zachowań i uważano za upośledzone umysłowo. Tak traktowano autystyczne dzieci w Polsce

2014

Co byś powiedziała, mamo?

Pierwsze dziecko urodziła, mając 16 lat. Drugie rok później. Zostawiła je w lesie. - Tej dziewczynie nikt nie podał ręki. Niemożliwe, że nikt nie widział, żeby takie dziecko było w ciąży - mówił sędzia Jacek Pietrzak

Katarzyna Nosowska:

"Obserwuję wokół siebie milion takich sytuacji: jesteśmy mamą, jesteśmy tatą, tworzymy rodzinę, ale tak naprawdę to się na tych deklaracjach kończy"

Michał Ogórek: Dużo duchów to duchota

Ze strachu przed potworami pijącymi krew udusił się czosnkiem

Naukowo o wampirach

2018

To nie wampir, ale kobieta oskarżona o czary

Prawdopodobnie rozciągano ją na madejowym łożu. Możliwe, że gdy była unieruchomiona, przewiercano jej kości. - Musiała strasznie cierpieć - mówi Grzegorz Kurka, dyrektor Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej. - W końcu tortury doprowadziły do jej śmierci

2004

Wajrak na tropie ducha puszczy

Sowy nie cierpią, gdy inne sowy wkraczają na ich terytorium. A największymi nerwusami, i to bardzo agresywnymi, są puszczyki. Wystarczy, że usłyszą konkurencję w pobliżu, i już się drą. Gdy obcy nie ustępuje, lecą sprawić mu manto

2018

Anna, 88 lat. Ostatnia czarownica spalona w Gdańsku

Zanim podłożono ogień pod stos, kat przywiązał dwa woreczki z prochem w okolicy jej serca. Ładunek eksplodował, zabijając staruszkę, gdy dosięgły go płomienie, co uznano za objaw litości

2018

Naziści wierzyli w wilkołaki i czarownice

Zastanowiło mnie, jak to się stało, że naziści opowiadający społeczeństwu o wampirach, czarownicach i wilkołakach doszli do władzy, a potem wykorzystali te teorie jako usprawiedliwienie niszczenia innych narodów. Rozmowa z prof. Erikiem Kurlanderem

2011

W odróżnieniu od zombi wampiry kuszą

Tłum zombiaków oblegających centrum handlowe jest metaforą ludzi czyhających na wyprzedaże. Widzimy w nich potwory, ale widzimy też kpinę z własnego życia codziennego

2017

Żywe trupy na ziemiach polskich. Jak sobie z nimi radzono

"W Drawsku mamy ewidentny przykład zastosowania praktyk związanych z wiarą w żywe trupy, których powrotu z zaświatów szczególnie się obawiano. Sierpy lub kamienie na szyjach zmarłych to sygnał, że tamta społeczność chciała zatrzymać ich w grobie"

Diagnoza: opętanie

Igor Pietkiewicz, psychoterapeuta:

"To umysł tworzy rzeczywistość. My sami tworzymy sobie niebo i piekło w głowie".

Reporterzy

Ryszard Kapuściński

Jak pisać? "Przede wszystkim czytać"

2014

Wańkowicz? Sam lazł pod ogień

Norman Davies o "Bitwie o Monte Cassino" Melchiora Wańkowicza: Cechuje ją przystępność dzisiejszego bloga tworzonego pod wpływem chwili i emocji, który nie wzbrania się przed subiektywnymi poglądami

2010

Pisałam "Gułag" i gotowałam

- Z polskich gazet wynika, że popełniłam mezalians. Wyszłam za mąż za absolwenta Oksfordu, który był gwiazdą "National Review", wpływowego amerykańskiego magazynu, straszne! - rozmowa z Anne Applebaum

2015

Reporter, który umarł ze smutku

Krzysztof Kąkolewski: Dawałem sobie radę, nie opowiadając się po stronie komunistów, ale także nie miałem zamiaru należeć do żadnej opozycji. Uważałem, że człowiek piszący nie musi działać

1998

Ciocia Mania i ciocia Jania trafiają do literatury

Antoni Kroh: Wydawało mi się oczywiste, że skoro "Ziele" ma takie powodzenie, to z pewnością któryś reporter, a było ich wielu zauroczonych Wańkowiczem, odnajdzie bohaterów książki i poprosi ich o komentarz. Otóż nikt na to nie wpadł

2015

Po prostu KRALL

Krall: - Życie jest powinnością, z której się trzeba wywiązać. Tochman: - To straszne, co pani mówi. Szczygieł: - Ja wiem, po co ja żyję. Tochman: - To lepiej się od razu powiesić!

2003

Egon Kisch traci głowę

Był kolekcjonerem szczegółów. Gdy w latach 30. ubiegłego wieku wszedł do kawiarni w Paryżu, spojrzał do popielniczki: - O, ludzie wyrzucają coraz większe niedopałki, kryzys zdaje się minął - powiedział

Małgorzata Szejnert, reporterka i redaktorka:

"Muszą być dane, ale i historyjki, historyjki. Dopiero te historyjki i dane pokazują prawdę".

Czytaj więcej:

Więcej tematów

Wiadomości z kraju

Wiadomości ze świata

Tylko Zdrowie

Sport

Kultura

Gospodarka

Wyborcza.pl

Nasze serwisy

Czerwiec 1989. Do czego namawiał nas Lech Wałęsa

Kraj gdzie chce się żyć

Ostatnie dni cenzury

Barbara Labuda, posłanka OKP:

"Wolność słowa i informacji będzie oznaczać nie tylko pełną swobodę, ale i osobistą odpowiedzialność za to, co się mówi i pisze"

Historie rodzinne

Wpływ pralki Frania na więzi małżeńskie

Jak się udaje wytrzymać razem w małżeństwie przez 40 lat?

Ludwik Radek, skrzypek: "To się samo trzyma, nie trzeba zbyt dużo ingerować. Gdy się ingeruje w rój pszczół, to nie dają miodu".

Dzień matki

Mama to w języku suahili "pani"

Katarzyna Nosowska:

"Obserwuję wokół siebie milion takich sytuacji: jesteśmy mamą, jesteśmy tatą, tworzymy rodzinę, ale tak naprawdę to się na tych deklaracjach kończy"

Michał Ogórek: Dużo duchów to duchota

Ze strachu przed potworami pijącymi krew udusił się czosnkiem

Naukowo o wampirach

Diagnoza: opętanie

Igor Pietkiewicz, psychoterapeuta:

"To umysł tworzy rzeczywistość. My sami tworzymy sobie niebo i piekło w głowie".

Reporterzy

Ryszard Kapuściński

Jak pisać? "Przede wszystkim czytać"

Małgorzata Szejnert, reporterka i redaktorka:

"Muszą być dane, ale i historyjki, historyjki. Dopiero te historyjki i dane pokazują prawdę".

Czytaj więcej:

Wyborcza.pl