wszechświat

• Otacza nas ze wszystkich stron, przenika przez Ziemię i nasze ciała. To największa zagadka astrofizyki

  magazyn książki

  Piotr Cieśliński

  Gdyby ułożyć listę największych nierozwiązanych problemów w fizyce, to ciemna materia znalazłaby się na pierwszym miejscu.

  12.03.2025 | 11:38

  ciemna materia

  Magazyn Książki nr 1/2025

  wszechświat

  

• Zdobywca "matematycznego Nobla": Zajmujemy się Wszechświatem, a nie umiemy obliczyć, jak miesza się kawa z mlekiem

  matematyka

  Piotr Cieśliński

  Matematyczne modele, które służą do opisu zjawisk naturalnych, są wewnętrznie doskonałe, ale czasem nie zgadzają się z wynikiem eksperymentu

  09.01.2025 | 06:06

  Nagroda Nobla

  nauka

  sztuczna inteligencja

  wszechświat

  

• Anomalia nie znika. Niektórzy astrofizycy już mówią, że napięcie Hubble'a to nie napięcie, ale kryzys pełną gębą

  astrofizyka

  Piotr Cieśliński

  Pustki KBC nie pasują do modelu Lambda-CDM. Ewolucja Wszechświata jednak wyglądała inaczej?

  21.12.2024 | 05:00

  albert einstein

  kosmiczny teleskop hubble'a

  kosmos

  wielki wybuch

  

• Skąd pochodzimy, jak wyglądał początek Wszechświata, a jaki może on być w dalekiej przyszłości? [ROZMOWA]

  nauka

  Po wybuchu Wielkiego Zderzacza Hadronów na pomoc wezwano ludzi z Politechniki Wrocławskiej. Zostali poproszeni o odtworzenie przebiegu awarii i propozycje zmian w systemie bezpieczeństwa, tak aby w przyszłości wypadki nie prowadziły do...

  09.11.2024 | 20:53

  Politechnika Wrocławska

  Wielki Zderzacz Hadronów

  Wrocław

  wszechświat

  

• Historia Wszechświata na multimedialnej wystawie we Wrocławiu. "Patrzenie w kosmos to jest spojrzenie w przeszłość"

  Politechnika Wrocławska

  Sławomir Szymański

  Na wystawie można się dowiedzieć o największych crash testach na świecie, początkach Wszechświata i o tym, co dzieje się w Wielkim Zderzaczu Hadronów. Na Politechnice Wrocławskiej prezentowana jest multimedialna wystawa Europejskiej Organizacji...

  06.11.2024 | 12:10

  Wrocław

  wszechświat

  wystawa

  

• Czy małpa uderzająca w klawisze napisze "Hamleta"?

  matematyka

  Piotr Cieśliński

  Twierdzenie "o nieskończonej liczbie małp" mówi, że tak. Tyle że trzeba być cierpliwym - odczekać dostatecznie długi czas. Australijscy matematycy sprawdzili, czy jest to możliwe w realnym świecie.

  05.11.2024 | 18:03

  Hamlet

  małpy

  naukowcy odkryli

  Szekspir

  

• Europejska Agencja Kosmiczna pokazuje pierwszy fragment wielkiego atlasu Wszechświata

  Nauka

  Piotr Cieśliński

  Zawiera na razie 100 mln źródeł światła. To gwiazdy z naszej Drogi Mlecznej, jak i położone dużo dalej całe galaktyki. Wykonany został za pomocą kosmicznego teleskopu Euclid, który fotografuje Wszechświat od lutego tego roku.

  23.10.2024 | 14:53

  ciemna materia

  euclid

  kosmos

  wszechświat

  

• Jasna kometa nad polskim niebem. Jest szansa, że zobaczymy ją gołym okiem

  astronomia

  Kamil Deresz

  W połowie października obserwatorów nieba czeka nie lada gratka w postaci jasnej komety. Być może będzie ona widoczna nawet nieuzbrojonym okiem na polskim niebie. Czy ją zobaczymy?

  27.09.2024 | 10:00

  kometa

  kosmos

  przyroda

  wszechświat

  

• Im bardziej rosła sława Hawkinga, tym bardziej malał jego autorytet wśród fizyków

  Wolna Sobota

  Leszek M. Sokołowski

  Mamy wielki wybór książek "dla ludzi" o historii Wszechświata, ale nie jest łatwo dowiedzieć się, jakie są zasady fizyczne telewizji kolorowej czy telefonii komórkowej

  29.03.2024 | 05:00

  albert einstein

  czarna dziura

  fizyka

  kosmos

  

• Słynny kosmolog: Po co nam metafizyka, skoro mamy fizykę?

  Wolna Sobota

  Piotr Cieśliński, Tomasz Ulanowski

  Prof. Brian Cox, fizyk i kosmolog: Wkrótce wykorzystamy czarne dziury przy budowie i programowaniu komputerów kwantowych

  24.02.2024 | 04:00

  astrofizyka

  czarne dziury

  kosmos

  nauka

  

• Pierwsze zdjęcia teleskopu Euclid zapierają dech! Mogą rozwiązać największą zagadkę fizyki

  Europejska Agencja Kosmiczna

  Piotr Cieśliński

  Pole widzenia i głębia ostrości teleskopu Euclid są wyjątkowe. Żaden inny teleskop nie jest w stanie tworzyć tak szczegółowych obrazów tak dużych fragmentów nieba i tak daleko sięgać w odległy Wszechświat. Europejska Agencja Kosmiczna (ESA)...

  07.11.2023 | 15:18

  ciemna materia

  euclid

  galaktyki

  kosmos

  

• Ateizm nie jest prawem logiki lub matematyki, jak twierdzenie Pitagorasa, ani udowodnionym prawem przyrody, jak równania Maxwella

  Wolna Sobota

  Marek Abramowicz

  Ateizm jest drogocennym zwierciadłem, w którym codziennie przegląda się moja wiara

  11.09.2023 | 06:00

  ateizm

  chrześcijaństwo

  fizyka

  naukowcy

  

• Japoński teleskop rentgenowski leci w kosmos. Pokaże nam najbardziej gorące zakątki Wszechświata

  Nauka

  Kamil Deresz

  Wkrótce z japońskiego kosmodromu Tanegashima wystartuje ważący niemal 2,5 tony teleskop XRISM. Jeśli start się powiedzie, otrzymamy obraz galaktyk i okolic czarnych dziur, w których materia jest rozpalona do milionów stopni.

  26.08.2023 | 15:04

  galaktyki

  kosmos

  promieniowanie rentgenowskie

  teleskop

  

• Wielka zmiana w światowej fizyce: już nie "zamknij się i policz", tylko "zamknij się i spekuluj"

  Wolna Sobota

  Marek Abramowicz

  Astrofizyk: Wszechświat musi być wyregulowany tak, aby powstało inteligentne życie, niekoniecznie

  18.08.2023 | 10:23

  czarne dziury

  ewolucja

  fizyka

  kosmos

  

• Nie da się zmierzyć metra nim samym

  Wszechświat

  Marek Wystański

  "Rozważania o celu i przyczynie istnienia świata i próby udowodnienia konieczności tego istnienia wynikają po prostu z naszej ewolucyjnie skonstruowanej psychiki. To subiektywna właściwość człowieka i nie ma nic wspólnego z możliwością obiektywnego...

  07.08.2023 | 11:28

  człowiek

  wiara

  wyborcza to wy

  

• Kosmiczna sonda Euclid zbada tajemniczy piąty element Wszechświata. "To będzie rewolucja w rozumieniu praw natury"

  Nauka

  Piotr Cieśliński

  Kiedy 25 lat temu dwie niezależne grupy astrofizyków ogłosiły rezultaty swych obserwacji, świat nauki był kompletnie zdumiony. I tak jest do dzisiaj. Misja Euclid, przygotowana przez Europejską Agencję Kosmiczną, ma nas zbliżyć do wyjaśnienia...

  05.07.2023 | 06:00

  albert einstein

  astrofizyka

  ciemna materia

  euclid

  

• Niezwykłe odkrycie teleskopu Webba: składniki smogu i spalin w galaktyce odległej o 12 mld lat świetlnych

  Nauka

  Piotr Cieśliński

  Webb zarejestrował obraz galaktyki SPT0418-47 z czasów, kiedy Wszechświat miał ledwie 1,5 mld lat. Okazuje się, że już wtedy - co zdumiewa - były w niej złożone związki organiczne, których na Ziemi pełno jest w dymie, smogu i sadzy.

  08.06.2023 | 10:17

  galaktyki

  gwiazdy

  Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba

  kosmos

  

• Nic nie może przekroczyć mocy Plancka - największej w całym Wszechświecie. Tam trzeba szukać kwantowej grawitacji

  fizyka kwantowa

  Marek Abramowicz, Stanisław Bajtlik

  W porównaniu z mocą Plancka truchleje moc wszystkich dotąd obserwowanych obiektów, wybuchów i katastrof.

  24.05.2023 | 13:21

  czarne dziury

  grawitacja

  kosmos

  wszechświat

  

• Dostrzegli największą eksplozję w dziejach Wszechświata. Nie są pewni, co wybuchło

  kosmos

  Piotr Cieśliński

  Potężny rozbłysk - nazwany AT2021lwx - został wykryty w gwiazdozbiorze Liska w 2020 roku przez kamerę Zwicky Transient Facility w Kalifornii, która skanuje nocne niebo w poszukiwaniu obiektów nagle zmieniających swoją jasność. Sumaryczna energia,...

  12.05.2023 | 17:07

  eksplozja

  galaktyki

  gwiazdy

  Kwazar

  

• Z jaką prędkością rozszerza się Wszechświat? Krzyż Einsteina dał odpowiedź

  kosmos

  Piotr Cieśliński

  Prędkość rozszerzania się wszechświata to słynna stała Hubble'a. Jej dotychczasowe pomiary nie są zgodne ze sobą, ale teraz astronomom udało się określić jej wartość za pomocą nowej metody. Dzięki Einsteinowi, pewnemu norweskiemu astronomowi i - jak...

  12.05.2023 | 06:15

  albert einstein

  galaktyka

  gwiazdy

  stała Hubble'a

  

• Zanieczyszczenie światłem? W Polsce najmocniej świeci Śląsk, ale są w Europie jaśniejsze miejsca

  Podróże

  Marzena Filipczak

  Zanieczyszczenie światłem niszczy naturę tak samo jak na przykład zanieczyszczenie dwutlenkiem węgla czy pyłami. Rozmowa z prof. Tomaszem Bulikiem.

  03.05.2023 | 06:00

  astronomia

  gwiazdy

  niebo

  perseidy

  

• Czarne dziury to bąble ciemnej energii, która rozpycha Wszechświat? Nowa, trochę szalona hipoteza

  czarne dziury

  Piotr Cieśliński

  Ta hipoteza ma oparcie w obserwacjach - twierdzą naukowcy. Co ciekawe, oznacza też, że czarne dziury wyglądają zupełnie inaczej, niż to sobie dzisiaj wyobrażamy. W szczególności - nie mają horyzontu zdarzeń ani osobliwości o nieskończonej gęstości i...

  16.02.2023 | 14:40

  astrofizyka

  kosmos

  Stephen Hawking

  wszechświat

  

• Prostym językiem o trudnych sprawach. Znany fizyk otworzy nowy cykl spotkań w Poznaniu

  Krzysztof Meissner

  Jędrzej Józefowicz

  Wykłady tego naukowca oglądają w sieci miliony osób. Na żywo prof. Krzysztofa Meissnera posłuchać będzie można pod koniec lutego w Poznaniu.

  13.02.2023 | 18:10

  Collegium Da Vinci

  fizyka

  wszechświat

  

• Fizyka potrafi udowodnić, że czegoś nie ma, jeśli tego naprawdę nie ma. Nieistnienia Boga nie dowiodła

  Wolna Sobota

  Marek Abramowicz

  Odkrycie Wielkiego Wybuchu, antropicznego wyregulowania oraz możliwej roli świadomości w kwantowych pomiarach, sugerują splątanie fizyki z metafizyką.

  04.02.2023 | 04:00

  ateizm

  fizyka

  nauka

  sztuka życia

  

• Andrzej Dragan: Skoro fizycy grzęzną w elementarnych pytaniach, skąd odwaga, by pytać o naturę Boga?

  Wolna Sobota

  Andrzej Dragan

  Według kosmologii pętlowej nie było żadnego "Big Bang", tylko "Big Bounce", "Wielkie Odbicie", które rozdzieliło kolejne fazy cyklicznego Wszechświata.

  01.01.2023 | 06:00

  albert einstein

  Bóg

  czarne dziury

  fizyka

  

• Czy Wszechświat miał początek? Wykład prof. Krzysztofa Meissnera zainaugurował Wielkie Pytania w Nauce

  WSIiZ

  wk

  Czy Wszechświat miał początek, a może wszechświaty trwają jedne po drugich? Czy w zrozumieniu najtrudniejszych naukowych zagadnień pomoże człowiekowi sztuczna inteligencja? Rozważania na ten temat wypełniły pierwsze spotkanie inaugurujące VII edycję...

  14.12.2022 | 15:00

  Krzysztof Meissner

  Tomasz Rożek

  tomasz rożek

  wielkie pytania w nauce

  

• Rozwiąż quiz: Co wiesz o astronomii?

  quizy Wyborczej

  Tomasz Ulanowski, Kamil Deresz

  Sprawdź, czy wiesz, ile lat ma Wszechświat, gdzie znajduje się najbliższa nam znana czarna dziura i jak dużo odkryto do tej pory planet pozasłonecznych?

  02.12.2022 | 12:06

  astronomia

  kosmos

  planety

  Wszechświat

  

• Co zjada nasz wszechświat?

  Nauka

  Paul Davies

  W ciągu mojej kariery naukowej opinia uczonych przechyliła się od zdecydowanego sceptycyzmu na temat wysokich szans zawiązania się życia w chemicznej zupie do modnego obecnie poglądu, że wszechświat wprost kipi życiem.

  31.08.2022 | 09:00

  fizyka

  kosmos

  nauka

  wszechświat

  

• Kwintet Stefana i śmierć gwiazdy obserwowana na żywo. Ekspert z ESA tłumaczy, co dokładnie pokazał teleskop Webba

  Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba

  Bolesław Breczko

  - Teleskop Jamesa Webba działa dopiero pięć dni, a już dał nam lepsze zdjęcie niż teleskop Hubble'a, który działa od 40 lat - mówi w rozmowie z Wyborczą.biz Günther Hasinger, dyrektor ds. naukowych Europejskiej Agencji Kosmicznej. - W ciągu 12...

  13.07.2022 | 14:06

  kosmos

  nasa

  wszechświat

  

• Życie w warunkach ekstremalnych

  Nauka

  Kevin Peter Hand

  Jak dowiedzieć się, czy pod pokrytymi lodem skorupami księżyców Jowisza i Saturna istnieje życie? W znalezieniu odpowiedzi mogą pomóc najbardziej niedostępne miejsca na Ziemi. Życie potrafi zaskakiwać.

  11.03.2022 | 06:05

  nauka

  wszechświat

  życie pozaziemskie

  

• Ile waży neutrino? Najnowszy pomiar mocno odchudził najlżejszą cząstkę elementarną

  fizyka

  Piotr Cieśliński

  To nie był błahy eksperyment, który miał jedynie zaspokoić ciekawość wścibskich fizyków. Masa neutrina to sprawa wagi światowej. A nawet kosmicznej.

  14.02.2022 | 18:57

  cząstki elementarne

  eksperyment

  kosmos

  nauka

  

• My wszyscy z gwiezdnego pyłu

  Classic

  Piotr Cieśliński

  Teoria Wielkiego Wybuchu jest jak czarny sen racjonalistów. Wspięli się na najwyższy szczyt, zaraz odkryją tajemnicę narodzin Wszechświata. A na szczycie witają ich teologowie, którzy siedzieli tam od wieków. Rozmowa z ks. prof. Michałem Hellerem

  24.11.2021 | 06:00

  Michał Heller

  wszechświat

  Wyborcza Classic

  

• Zmarł Steven Weinberg, jeden z gigantów fizyki. "Im bardziej rozumiemy Wszechświat, tym mniej widzimy dla siebie nadziei"

  Nauka

  Piotr Cieśliński

  Steven Weinberg zmarł w wieku 88 lat w Austin w stanie Teksas, gdzie przez kilka dekad był profesorem Uniwersytetu Teksańskiego.

  26.07.2021 | 16:00

  cząstki elementarne

  fizyka

  model standardowy

  wszechświat

  

• Fizyka, która zmienia się w metafizykę, przestaje być nauką

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Fizycy uczą się pewnego kanonu piękna i wielu z nich nigdy z tego nie wyrasta - fizyczka prof. Sabine Hossenfelder narzeka "Wyborczej", że teoretycy poszukują pięknych równań opisujących niepiękną rzeczywistość.

  21.05.2021 | 06:00

  fizyka

  kosmos

  wszechświat

  

• Wszechświat jest o ponad miliard lat młodszy, niż myśleliśmy. I mamy problem

  kosmos

  Piotr Cieśliński

  Amerykańscy astrofizycy ponownie zmierzyli tzw. stałą Hubble'a, określającą, jak szybko rozszerza się Wszechświat. Dzięki temu wyliczyli, że od Wielkiego Wybuchu upłynęło "tylko" 12,6 mld lat. To o ponad miliard lat mniej, niż wynikało z...

  11.08.2020 | 10:52

  astrofizyka

  nauka

  wszechświat

  

• Między materią i antymaterią. Naukowcy z całego świata przy eksperymencie odkrywającym porządek wszechświata

  Uniwersytet Wrocławski

  Joanna Dzikowska

  Międzynarodowy zespół naukowców przeprowadził badania stanowiące ważny krok w zgłębianiu różnic między materią i antymaterią. Wśród specjalistów z całego świata zaangażowanych w eksperyment T2K w Japonii są pracownicy Uniwersytetu Wrocławskiego.

  15.06.2020 | 06:03

  fizyka

  Nature

  nauka

  wszechświat

  

• Żegnaj, kosmiczny teleskopie!

  Zdjęcia

  Agnieszka Żelazko, Piotr Cieśliński

  Jeden z wielkich teleskopów NASA, Kosmiczny Teleskop Spitzera, przeznaczony do obserwacji kosmosu w zakresie promieniowania podczerwonego, został wyłączony 30 stycznia 2020 po 16,5 latach obserwacji, które pomogły namalować pełniejszy obraz...

  17.02.2020 | 13:08

  astronomia

  gwiazdy

  NASA

  niebo

  

• Gorący lód - najbardziej powszechna postać wody we wszechświecie

  Nauka Extra

  Piotr Cieśliński, montaż: Katarzyna Szczepańska, Michał Nowacki

  - Czy wiesz, że najbardziej powszechną postacią wody we wszechświecie jest gorący lód? - pyta szef działu nauka "Gazety Wyborczej" Piotr Cieśliński i tłumaczy szczegółowo, z czego to wynika.

  28.05.2019 | 17:06

  kosmos

  lód

  nauka

  woda

  

• Wielki Zderzacz Hadronów na tropie antymaterii

  Nauka Extra

  Piotr Cieśliński, zdjęcia: Michał Kosiński, montaż: Bartosz Chiliński

  Czy wiesz, że Wielki Zderzacz Hadronów jest na tropie porażki antymaterii? O czym mowa? Jak wyjaśnia szef działu Nauka "Gazety Wyborczej" Piotr Cieśliński, naukowcy uznają, że po Wielkim Wybuchu we Wszechświecie było tyle samo materii - takiej z...

  17.04.2019 | 09:15

  antymateria

  fizyka

  nauka

  wielki zderzacz hadronów

  

• Pomiędzy każdym obiektem we wszechświecie istnieje pewna więź. Jej tajemnicę wyjaśnia Piotr Cieśliński

  Nauka Extra

  Piotr Cieśliński; Zdjęcia: Anna Czuba; Realizacja: Edyta Błaszczak; Montaż: Michał Nowacki; (sk)

  Chociaż Albert Einstein odkrył zjawisko kwantowego splątania, to do końca w nie nie wierzył. Uważał, że wykrył pewien błąd w mechanice kwantowej. Dopiero kilkadziesiąt lat później, dwaj amerykańscy naukowcy, potwierdzili to zjawisko za pomocą...

  30.05.2018 | 08:21

  fizyka

  nauka

  Piotr Cieśliński

  wszechświat