pańszczyzna

• Wystarczy przejrzeć księgi sądowe, by zrozumieć, że teza o niewolnictwie chłopów to absurd

  ludowa historia polski

  Maciej Janowski

  Pełne są one spraw o dziedziczenie, o ziemię, a niewolnik nie ma własności i nie dziedziczy.

  27.03.2025 | 04:19

  chłopi

  pańszczyzna

  sądy

  wieś

  

• Czy Jakub Szela był bandytą społecznym jak Robin Hood?

  fragment książki

  Ryszard Jamka

  Jakub Szela nie ma odpowiednika w historii Polski. Próżno szukać w niej przywódcy równie wielkiego buntu, który sam wywodziłby się z ludu.

  27.11.2024 | 06:00

  chłopi

  Galicja

  Jakub Szela

  książki

  

• Ludowa historia Polski wkracza do narodowego muzeum. Przełomowa wystawa

  Kultura

  Wojciech Szot

  Ponad 200 eksponatów opowiada historię zniewolenia i przemocy, ale też oporu i buntu.

  15.06.2024 | 05:25

  chłopi

  ludowa historia polski

  pańszczyzna

  wystawa

  

• Kacper Pobłocki: Moja babcia z nikim nie walczyła. Próbowała przetrwać

  Żyć Lepiej. Psychologia Codziennie

  Agata Szczygielska-Jakubowska

  Przymus pracy w naszym przypadku nie jest bezpośredni, nikt nas nie bije i siłą nie ciągnie do pracy w poniedziałek rano. Dawniej jedynym sposobem zmuszenia ludzi, aby pracowali dla kogoś, była naga, dzika przemoc - mówi dr hab. Kacper Pobłocki...

  01.01.2024 | 11:43

  chamstwo

  historia

  Kacper Pobłocki

  książki

  

• Przekonanie, że "u nas nie było niewolnictwa", służy narodowemu dobremu samopoczuciu

  historia ludowa

  Adam Leszczyński

  Już w XIX w. konserwatyści pisali, że "u nas nie było niewolnictwa", twierdząc zarazem, że skoro pańszczyzna chłopów to nie niewolnictwo, to należy ją zostawić

  31.12.2023 | 19:30

  chłopi

  niewolnictwo

  pańszczyzna

  

• 4 grudnia. Sejm uchwalił: pańszczyzna raz w tygodniu [KALENDARIUM]

  kalendarium

  irk

  Powołanie "Żegoty" i największy napad na bank w Polsce Ludowej. Co jeszcze wydarzyło się 4 grudnia?

  04.12.2023 | 06:00

  Iwan Groźny

  kalendarium

  pańszczyzna

  Roman Dmowski

  

• Prześmiewczy obraz polskiej szlachty. Premiera nowego serialu Netflixa za kilka tygodni

  netflix

  Dawid Dróżdż

  "My, Sarmaci, jesteśmy narodem wybranym. Z wyraźnej woli Stwórcy mamy największe umysły, serca i fallusy" - mówi w jednej ze scen serialu "1670" szlachcic Jan.

  05.10.2023 | 12:03

  Bartłomiej Topa

  pańszczyzna

  szlachta

  

• Jeszcze nie tak dawno chłopstwo trąciło piwniczką z ziemniakami. Dziś się chłopstwa nie wstydzimy

  ludowa historia polski

  Wojciech Szot

  - W dyskusji o chłopskiej przeszłości Polski irytuje mnie ujednolicanie tej opowieści, niedostrzeganie lokalnych różnic - mówi Mateusz Wyżga, profesor historii, który prześledził historię swojej rodziny kilka wieków wstecz.

  31.08.2023 | 04:00

  chłopi

  Mateusz Wyżga

  pańszczyzna

  

• Matczak: Elito! Czy przez te osiem lat nauczyłaś się nie gardzić? Suwerenem, moherem i innymi

  Wolna Sobota

  Marcin Matczak

  Sołtys ma dość tej pogardy fajnopolaka: że nie czyta, że śmierdzi w tramwaju, bierze 500+ i klaszcze po wylądowaniu samolotu.

  11.08.2023 | 11:40

  chłopi

  Marcin Matczak

  pańszczyzna

  PiS

  

• Wolność nadana chłopom obróciła się na ich zgubę

  ludowa historia polski

  Adam Leszczyński

  Według Tomasza Potockiego specyfika ziem polskich powoduje, że pańszczyzna jest niezbędna. Zbliża chłopów do "cywilizacji", a pan jest opiekunem poddanego.

  04.07.2023 | 06:00

  chłopi

  fragment książki

  pańszczyzna

  

• Ucieczka przed złym okiem. Ta książka pokazuje, jak niewiele wiemy o wiejskim świecie sprzed lat

  Książki

  Paulina Małochleb

  "Saga o ludziach ziemi" Anny Fryczkowskiej nie jest prostą bajeczką z życia chłopów pańszczyźnianych. Autorka doskonale wie, czego do swojej powieści nie wpuszcza.

  24.06.2023 | 11:30

  chłopi

  pańszczyzna

  powieść

  

• "Bydło z obyczajów". Co ziemianie myśleli o chłopach, a dzisiejsi biznesmeni o pracownikach

  Książki

  Wojciech Szot

  Adam Leszczyński: Konserwatyści zawsze będą grozić, że w wyniku reform - zmniejszenia czasu pracy, przedłużenia urlopów, zwiększenia podatków dla najbogatszych - nastąpi krach i Polska się zawali

  13.06.2023 | 05:13

  Adam Leszczyński

  chłopi

  demokracja

  konserwatyzm

  

• Po co nam dziś Szela. Tak, ten od "Wesela"

  Czytelnia Wyborczej

  Ryszard Jamka

  Jest popkulturowym fenomenem, bohaterem niezliczonych memów i powiedzeń. Groźnie uśmiecha się z koszulek, kubków i toreb płóciennych.

  06.05.2023 | 06:08

  Galicja

  pańszczyzna

  powstanie chłopskie

  

• Już w XIX wieku chłopi śpiewali: "Jesteś nietykalny, bo w ornacie?/ Cy na to mos łeb wygolony. Byś uwodził dzieci, córki, zóny?"

  Wolna Sobota

  Dorota Wodecka

  Polski Kościół nie zmienił się na gorsze. To lata 70. i 80. były ewenementem. Teraz wrócił do stanu normalnego, czyli do sprawowania władzy

  28.04.2023 | 07:45

  antyklerykalizm

  księża

  pańszczyzna

  pedofilia w kościele

  

• Byliśmy chłopskim, pańszczyźnianym narodem

  ludowa historia polski

  Andrzej Wielowieyski

  Pan okradał chłopa ze swobody jego życia i pracy, a chłop nagminnie pracował marnie i okradał pana, ile mógł.

  21.02.2023 | 12:00

  chłopi

  książki

  pańszczyzna

  

• Tylko 15 proc. Polaków w 2015 r. uważało, że "żyje się źle". Jakim cudem Kaczyński wygrał?

  Wolna Sobota

  Bartłomiej Nowotarski

  Nie mali i średni przedsiębiorcy, tylko społeczeństwo zatrudniane przez państwowe korporacje. Kaczyńskiemu marzy się Singapur

  09.02.2022 | 06:44

  pańszczyzna

  

• Kacper Pobłocki, autor "Chamstwa": Im bardziej jesteś zbędny, tym więcej zarabiasz

  Wolna Sobota

  Kacper Pobłocki

  Kacper Pobłocki, autor "Chamstwa": W gospodarce wolnorynkowej pielęgniarka zarabiałaby więcej niż doradca podatkowy

  26.11.2021 | 01:39

  bezrobocie

  dochód podstawowy

  jutronauci

  kapitalizm

  

• Gdy na wsi wołano: "Pan idzie!", dzieci chowały się po kątach. Dlaczego?

  Kultura

  Wojciech Szot

  To był mój pomysł, aby córce dać nazwisko mamy. Chciałem w ten sposób zamknąć historię Pobłockich. Ostatnio Nina bawiła się moim paskiem od spodni, który gdzieś znalazła. Dla niej ojcowski pas nie jest już żadnym symbolem. Po prostu przedmiot,...

  11.08.2021 | 05:58

  chłopi

  gwałt

  historia

  pańszczyzna

  

• Szlachcic gwałcił chłopki i uważał, że wyświadcza im przysługę. Bo "poprawia ich rasę"

  Czytelnia Wyborczej

  Kamil Janicki

  I Rzeczpospolitą nazywano "despocją najgorszego rodzaju", czyli taką, w której zamiast jednego tyrana władzę dzierżyły tysiące tyranów, każdy z prawem znęcania się nad mieszkańcami własnego, szlacheckiego państewka. Ten ustrój zdumiewał nie tylko...

  07.08.2021 | 05:45

  chłopi

  chłopi pańszczyźniani

  pańszczyzna

  wyzysk

  

• Jak to jest być w Polsce księciem? Maciej Radziwiłł: Nie widzę powodu, żeby bić się w piersi

  Duży Format

  Tomasz Kwaśniewski

  Raz kolegę przywiązałem do płotu. Sznurkiem. Nic mu się nie stało, ale się poskarżył i na drugi dzień pani w szkole mi powiedziała: "I to ty, z takim nazwiskiem, coś takiego robisz?" - opowiada Maciej Radziwiłł.

  14.06.2021 | 06:00

  arystokracja

  chłopi

  Czartoryscy

  Fundacja Czartoryskich

  

• Uparty wampir pańszczyzny. Historia przemocy i krzywdy, ale też uporu, sprytu i odwagi

  Książki

  Katarzyna Wężyk

  Polską gospodarkę przez kilka stuleci napędzał przemysł okrucieństwa. A przemoc "skapywała" z góry na dół niczym bogactwo w bajce Miltona Friedmana.

  27.04.2021 | 05:56

  chłopi

  historia Polski

  Magazyn Książki nr 2/47

  pańszczyzna

  

• Wielowieyski, potomek piastowskich wojów: Pańszczyzna nie była konieczna

  Duży Format

  Andrzej Wielowieyski

  W moim batalionie partyzanckim 27. Pułku Piechoty AK większość oficerów - łącznie z dowódcą kpt. "Warszycem" - to byli chłopi, często nauczyciele wiejscy.

  29.03.2021 | 15:33

  Armia Krajowa

  chłopi

  chłopi pańszczyźniani

  pańszczyzna

  

• Do Twardocha i Radziwiłła: gdyby istniała pańszczyzna, Łukasz odrabiałby ją u Marii

  Duży Format

  Łukasz Kożuchowski,  Maria Rościszewska

  Czy to, że moi przodkowie byli "panami na włościach", sprawia, że powinnam się jakoś szczególnie wstydzić albo że jestem winna? Nie sądzę. Jednocześnie jednak biorę udział w "podziale łupów" i mam dzięki swemu pochodzeniu oraz odziedziczonym...

  22.03.2021 | 15:32

  chłopi

  elity

  pańszczyzna

  Radziwiłł

  

• Radziwiłł moim felietonem się zdziwił [TWARDOCH]

  Duży Format

  Szczepan Twardoch

  Nie jestem bolszewikiem, nie nawołuję, by grabić zagrabione, moje postulaty są skromniejsze; wystarczy mi zagrabione zagrabionym nazwać

  12.03.2021 | 15:28

  chłopi

  elity

  pańszczyzna

  

• Radziwiłł do Twardocha: Zaliczanie potomków wyzyskiwaczy do klasy wyzyskiwaczy to marksizm genetyczny

  Duży Format

  Maciej Radziwiłł

  Zostałem wychowany tak, by z racji swojego pochodzenia wymagać od siebie więcej. Wszelkie przejawy wynoszenia się z powodu nazwiska i nadanego niegdyś mojej rodzinie arystokratycznego tytułu były przez moich rodziców surowo karane.

  09.03.2021 | 15:51

  chłopi

  elity

  pańszczyzna

  Szczepan Twardoch

  

• Jestem potomkiem niewolników [TWARDOCH]

  Duży Format

  Szczepan Twardoch

  Słowa "cham" ciągle używa się jako obelgi, dlatego chętnie się do bycia śląskim chamem przyznaję

  28.02.2021 | 14:00

  chłopi

  Górny Śląsk

  pańszczyzna

  

• Chłopi nie byli bezmyślną tłuszczą, która co pewien czas w zwierzęcym odruchu zdobywała się na protest

  Ale Historia

  Igor Rakowski-Kłos

  Chłopskie rewolty miały swoją logikę, organizację, kulturę, a nawet ideologię polityczną. W przystępny sposób pisze o nich Michał Rauszer w książce "Bękarty pańszczyzny. Historia buntów chłopskich"

  06.02.2021 | 05:56

  chłopi

  książki

  pańszczyzna

  

• Kaczyński jak car dobrodziej, czyli historia elit i ludu

  Duży Format

  Wojciech Orliński

  "Ludzie obdarzeni przez los majątkiem i przywilejami narzekają na tych, którym się gorzej powiodło - a tradycja ta sięga piętnastowiecznej "Satyry na leniwych chłopów".

  25.01.2021 | 05:55

  Adam Leszczyński

  Chłopi

  elita

  Jarosław Kaczyński

  

• Chłop je kurę, gdy jest chory lub gdy kura jest chora. Historia polskiej wsi to dzieje wyzysku

  Ale Historia

  Krystyna Naszkowska

  Każdy, kto się zastanawia, jak to się dzieje, że dziś władzę w kraju zdobywa się dzięki głosom wsi i rolników, powinien sięgnąć po "Ludową historię Polski" Adama Leszczyńskiego.

  14.11.2020 | 05:59

  Adam Leszczyński

  chłopi

  chłopi pańszczyźniani

  książki

  

• Chłop Lives Matter. Szlachta traktowała wieśniaków jak bydło, ale oni nie byli wcale tacy głupi

  Książki

  Katarzyna Wężyk

  Rozbiory tragedią narodu? Wolne żarty, dla chłopów to była wyłącznie zmiana na lepsze. Wszyscy jesteśmy dziećmi chama i pora wyciągnąć z tego wnioski - wyprowadzić się z mentalnego dworku i opowiedzieć historię Polski na nowo.

  20.10.2020 | 05:58

  chłopi

  historia Polski

  książki

  magazyn książki nr 5/44

  

• W domu mamy rozumieć, że nic się nam, śmieciom, nie należy. "Jaki szacunek, pogięło was?"

  Wolna Sobota

  Magdalena Tulli

  Wobec Zachodu jesteśmy jak rodzina, która oszukuje opiekę społeczną: ani słowa o ciężkiej ręce ojca i że pieniądze poszły na używki

  27.06.2020 | 05:56

  chłopi pańszczyźniani

  patriotyzm

  pańszczyzna

  polacy

  

• Wieszcz co miał farta, czyli jak Adam Mickiewicz stał się kimś więcej niż Żydem "przebranym" za Polaka

  Magazyn Świąteczny

  Tomasz Kamusella

  Adam Mickiewicz miał po matce żydowskie korzenie, należał do polskiej elity. Gdyby się urodził sto lat później, niemiecka machina śmierci przeznaczyłaby go do likwidacji.

  30.11.2019 | 05:55

  adam mickiewicz

  Holocaust

  literatura polska

  pańszczyzna

  

• Wszyscy jesteśmy szlacheckimi bękartami. Mój pradziadek dziedzic miał 14 nieślubnych dzieci z chłopkami

  Duży Format

  Ewa Winnicka

  Wieś moich przodków to była niemal jedna rodzina, tyle że podzielona na legalnych i nielegalnych potomków dziedzica. Rozmowa z Michałem Garapichem, autorem książki "Dzieci Kazimierza".

  25.11.2019 | 05:57

  drzewo genealogiczne

  genealogia

  książki

  pańszczyzna

  

• Pańszczyzna. Jeszcze w XIX wieku szlachcic nie traktował chłopa jak człowieka

  Ale Historia

  Beata Janowska

  Szlachcic dla chłopa był drapieżnikiem. Długo traktował go nie jak człowieka, ale wyłącznie jako siłę roboczą. Zmieniło się to dopiero po 1831 r., kiedy stało się jasne, że bez wsi nie da się odzyskać niepodległości. Rozmowa z Włodzimierzem...

  15.07.2019 | 05:58

  chłopi pańszczyźniani

  pańszczyzna

  zabory

  

• Pańszczyzna była na krótszą metę wygodna i dla szlachty, i dla chłopów. Dopiero później okazała się pułapką

  felietony

  Maciej Janowski

  O pańszczyźnie pisze się od ponad dwustu lat. Mamy multum bardzo inteligentnych, fascynujących interpretacji - wzajemnie sprzecznych.

  25.02.2019 | 06:15

  chłopi pańszczyźniani

  pańszczyzna

  

• Panowie bili chłopów pańszczyźnianych. Nędza chłopska były większa, niż jesteśmy sobie to w stanie dzisiaj wyobrazić

  felietony

  Maciej Janowski

  Coraz częściej czytamy o złowrogim cieniu, jaki tradycja pańszczyzny po dziś dzień rzuca na sytuację Polski: na pogardę, którą duża część społeczeństwa żywi wobec wsi, na stosunki w przedsiębiorstwach czy na dystans między grupami społecznymi.

  04.02.2019 | 05:55

  pańszczyzna