neandertalczyk

• Co w nas pozostało z neandertalczyka? Blond włosy, jasna skóra

  Nauka

  Margit Kossobudzka

  Wiemy już, jakie warianty genów odziedziczyliśmy po neandertalczykach. Dali nam jasną karnację, dzięki której jesteśmy lepiej przystosowani do chłodów Północy. Co jeszcze?

  03.10.2022 | 15:05

  

• Ciężki przebieg COVID-19 to zasługa neandertalskich genów?

  Nauka

  Kasper Kalinowski

  -Zróżnicowanie przebiegu COVID-19 wciąż pozostaje zagadką dla naukowców. Nowe, fascynujące światło na ryzyko wystąpienia niebezpiecznych powikłań w przebiegu choroby rzucają ostatnie badania genetyczne.

  03.10.2022 | 14:50

  

• Neandertalczycy i ludzie współcześni nie są różnymi gatunkami

  antropologia

  Tomasz Ulanowski

  Inaczej nie mogliby się skrzyżować i spłodzić płodnego potomstwa - podkreśla w rozmowie z "Wyborczą" archeolog dr Mikołaj Urbanowski. I ostrzega przed paleolitycznym rasizmem.

  03.10.2022 | 14:35

  

• Amerykańscy badacze prześledzili historię romansu wszech czasów: neandertalczyka z Homo sapiens

  Nauka

  Mikołaj Marcysiak

  Wszyscy mamy w sobie odrobinę neandertalczyka. Niektórzy trochę więcej. Amerykańscy naukowcy sprawdzili, gdzie ludzie odziedziczyli najwięcej genów po neanderalczykach.

  08.09.2022 | 13:29

  

• Wciąż żyją w Pamirze lub Ałtaju? Fragment książki "Neandertalczyk. Odkryty na nowo"

  Nauka

  Michael A. Morse, Dimitra Papagianni

  Neandertalczycy nie zniknęli tak zupełnie. Można by wręcz powiedzieć, że odgrywają dziś nawet większą rolę niż kiedyś.

  28.07.2022 | 20:34

  

• Naukowcy znaleźli kości najstarszego człowieka, który przybył do Europy z Afryki

  Nauka

  Mikołaj Marcysiak

  Homo antecessor ma 1,4 mln lat. Poznajcie najstarszego Europejczyka.

  15.07.2022 | 13:00

  

• Jaskinia, w której malował neandertalski Jackson Pollock, była zasiedlona przez ponad 50 tys. lat

  antropologia

  Tomasz Ulanowski

  Ludzie, którzy zamieszkiwali andaluzyjską Cueva de Ardales, należeli nie tylko do różnych kultur, ale też różnych gatunków. Ale czy na pewno?

  01.06.2022 | 20:00

  

• Rozwiąż quiz z archeologii. Sprawdź, co wiesz o swoich przodkach

  quizy Wyborczej

  Ewa Tomkowska

  Zapraszamy wszystkich miłośników historii i archeologii! Przekonaj się, czy znasz historię wikingów, Aborygenów, Słowian i Egiptu.

  05.05.2022 | 15:03

  

• Prof. Urbańczyk: Gdyby udało nam się odizolować, jak chce władza, to skazalibyśmy się na degenerację biologiczną

  Wolna Sobota

  Przemysław Urbańczyk

  Jesteśmy biologicznymi i kulturowymi dziedzicami niezliczonych fal imigrantów, za co powinniśmy podziękować losowi

  07.01.2022 | 15:00

  

• Z badań DNA wynika, że Polacy i Niemcy się różnią

  Wolna Sobota

  Piotr Węgleński

  Znamy antyczne DNA pierwszych Amerykanów, Azjatów, europejskich rolników. Słowian dopiero zaczynamy badać

  29.10.2021 | 08:22

  

• Czy gdyby inne gatunki homininów nie wyginęły, nadal postrzegalibyśmy siebie jako ludzi?

  Nauka

  Nicholas R. Longrich

  PYTANIE OD CZYTELNIKA: Obecnie dzięki teorii ewolucji wiemy, że ludzkość istnieje w takiej czy innej formie od około 2 milionów lat lub dłużej. Homo sapiens jest stosunkowo nowym gatunkiem. Istniało również wiele innych gatunków ludzkich, niektóre z...

  18.10.2021 | 21:36

  

• Co wiemy o życiu, miłości, śmierci i sztuce neandertalczyków?

  Nauka

  Rebecca Wragg Sykes

  Fragment książki "Krewniacy. Życie, miłość, śmierć i sztuka neandertalczyków", tłum. Adam Tuz, wyd. Prószyński Media.

  10.08.2021 | 11:25

  

• Mistrzowie Słowa czytają Wyborcza.pl [CHABIOR]

  Mistrzowie Słowa

  Martyna Turska

  Życie, miłość, śmierć i sztuka neandertalczyków były takie same jak nasze. Także dlatego, że my jesteśmy nimi - w 20. wydaniu podcastu "Mistrzowie Słowa" Janusz Chabior czyta tekst Tomasza Ulanowskiego

  16.07.2021 | 11:03

  

• Czy neandertalczycy szeptali sapienskom miłosne słówka, czy to były po prostu gwałty?

  Książki

  Tomasz Ulanowski

  Życie, miłość, śmierć i sztuka neandertalczyków były takie same jak nasze. Także dlatego, że my jesteśmy nimi.

  29.06.2021 | 05:58

  

• Neandertalczycy mieli dłonie stworzone do trzymania młotków

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Z bardziej precyzyjnymi narzędziami mieli już kłopot. Tak można żartobliwie podsumować wyniki badań opublikowanych w najnowszym wydaniu pisma "Scientific Reports".

  27.11.2020 | 08:00

  

• Spektakularne odkrycie wrocławskich naukowców po przebadaniu zęba neandertalczyka sprzed 80 tys. lat

  Wiadomości z Wrocławia

  UJ

  Przebadany przez wrocławskich naukowców ząb neandertalczyka sprzed 80 tysięcy lat ujawnił genetyczne i kulturowe powiązania między obszarem Polski a północnym Kaukazem.

  15.09.2020 | 07:13

  

• Najstarsze w Europie Środkowo-Wschodniej ludzkie DNA ma 80 tys. lat. Należy do "polskiego" neandertalczyka

  neandertalczyk

  Joanna Grabowska

  Z prehistorycznego zęba odkrytego w jaskini Stajnia genetykom udało się wydobyć i zsekwencjonować mitochondrialne DNA. Okazało się, że jego właściciel genetycznie bliski był neandertalczykom z północnego Kaukazu.

  13.09.2020 | 14:46

  

• Ile w nas człowieka archaicznego. Wielkie badanie DNA w Islandii ujawnia genetyczny spadek po nieznanych praludziach

  antropologia

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy przebadali genomy blisko 28 tys. Islandczyków, poszukując fragmentów DNA pochodzących od neandertalczyków i innych archaicznych gatunków człowieka. Natrafili na kilka genetycznych skarbów. W tym ślady... denisowian.

  22.04.2020 | 17:27

  

• Neandertalczycy byli sprawnymi rybakami. Pada kolejny mit

  antropologia

  Tomasz Ulanowski

  Im więcej wiemy o neandertalczykach, tym bardziej ludzcy nam się wydają. Tym ciekawsza staje się też tajemnica ich wymarcia.

  27.03.2020 | 06:30

  

• 7 rzeczy, których nie wiedzieliśmy tydzień temu

  Nauka

  Piotr Cieśliński

  Koronawirus z Chin zdominował naukowe doniesienia w ostatnim tygodniu. Coraz więcej już o nim wiemy, choć jedno pozostaje zagadką: jakie szkody poczyni epidemia i kiedy wygaśnie. Warto też spojrzeć na nowe zdjęcia Słońca - nigdy nie widzieliśmy...

  03.02.2020 | 07:01

  

• Kłótnia o neandertalczyków. Byli artystami czy jednak nie?

  neandertalczyk

  Joanna Grabowska

  Nie ma bezspornych dowodów archeologicznych na to, że słynne rysunki z jaskiń La Pasiega, Maltravieso i Ardales w Hiszpanii powstały około 65 tys. lat temu i że ich autorami są neandertalczycy - twierdzi 44 naukowców z całego świata.

  06.11.2019 | 14:00

  

• Pierwszy fragment czaszki denisowianina! Najbardziej tajemniczego krewniaka Homo sapiens

  paleontologia

  Joanna Grabowska

  Skąpa kolekcja kostnych szczątków denisowian znacząco się powiększyła. Jeśli paleoantropolodzy się nie mylą, właśnie mamy pierwsze fragmenty czaszki.

  06.03.2019 | 16:00

  

• Kto z kim uprawiał tam seks? Tajemnice słynnej Denisowej Jaskini

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy odkryli kolejne zagadki związane z tą niezwykłą jaskinią, choć jeszcze nie wszystkie. Czy oprócz denisowian - gatunku człowieka opisanego ledwie dziewięć lat temu - i neandertalczyków zamieszkiwali ją także ludzie współcześni?

  30.01.2019 | 19:00

  

• Niecodzienny eksperyment potwierdza: Neandertalczycy byli wprawni w zabijaniu na dystans

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Ta sztuka nie jest więc wyłączną umiejętnością naszego gatunku. Choć każdy z nas ma w sobie odrobinę neandertalczyka.

  29.01.2019 | 13:55

  

• Już neandertalczycy truli się ołowiem

  nauka

  Wojciech Moskal

  Naukowcy natrafili na najwcześniejsze ślady ekspozycji na ołów. Mają 250 tys. lat.

  04.11.2018 | 17:17

  

• Odkryto najstarsze ludzkie szczątki w Polsce. Neandertalskie dziecko sprzed 115 tys. lat

  Nauka

  Szymon Zdziebłowski

  Szczątki znaleziono w Jaskini Ciemnej (woj. małopolskie). To kości dłoni należące do neandertalskiego dziecka, które... zostały przetrawione przez dużego ptaka.

  04.10.2018 | 13:38

  

• Neandertalczycy mieli zręczne dłonie. Wyginęli, bo byli zbyt delikatni?

  neandertalczyk

  Tomasz Ulanowski

  Zdaniem naukowców budowa neandertalskich dłoni przypominała budowę dłoni dzisiejszych ludzi, którą ukształtowała praca wymagająca manualnej precyzji - malarzy czy krawców.

  27.09.2018 | 10:00

  

• Niezwykła 13-latka, dziewczynka hybryda. Matka - neandertalka, ojciec - denisowianin

  archeologia

  Wojciech Moskal

  Po tej dziewczynce - naukowcy nazwali ją Denny - nie zostało wiele, zaledwie fragment kości. Ale może ona zmienić wiedzę o historii naszego rodzaju.

  23.08.2018 | 06:23

  

• Rzuciła pracę i udała się w podróż w poszukiwaniu prehistorycznych przodków. Kilka pokoleń wstecz to dla niej za mało

  Styl życia

  Katarzyna Tubylewicz

  U5, zwana Urszulą, była córką naszej pramatki Ewy. Mam jej geny w prostej linii od matki, podobnie jak około 10 proc. Europejczyków. Rozmowa z Karin Bojs

  21.07.2018 | 00:00

  

• Neandertalczycy nie byli tacy prymitywni - potrafili krzesać ogień

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  O tym, że go używali, wiedzieliśmy już wcześniej. Ale teraz naukowcy odkryli, że nasi dalecy krewni byli bardziej łebscy, niż się może wydawać.

  19.07.2018 | 15:01

  

• Jak neandertalczycy na niedźwiedzie polowali

  nauka

  Joanna Grabowska

  Zabijali je, gdy były pogrążone w hibernacji albo ledwo z niej się wybudziły. Możliwe, że w tym drugim przypadku zastawiali pułapkę przed wejściem do jaskini. Osłabione po zimowym śnie niedźwiedzie nie miały siły walczyć.

  28.03.2018 | 05:30

  

• Co tu dużo mówić, jesteśmy kundlami

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Krzyżowaliśmy się nie tylko z neandertalczykami. Z denisowianami, prawdziwymi wyrzutkami rodzaju Homo, nasz gatunek krzyżował się aż dwa razy - donoszą naukowcy.

  18.03.2018 | 10:30

  

• Neandertalczycy nie byli prymitywnymi troglodytami. Tworzyli sztukę - dowodzi niezwykłe odkrycie

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Dzieła neandertalskich artystów opisują dwie publikacje naukowe, które właśnie ukazały się w "Science" i "Science Advances". Czas oddać honor neandertalczykom. Powraca też pytanie: dlaczego przegrali rywalizację z Homo sapiens?

  22.02.2018 | 20:01

  

• Krótka historia o tym, jak cwani emigranci z Afryki zdobyli świat

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy malują coraz wyraźniejszy obraz wielkich i mniejszych migracji, podczas których nasi przodkowie opuścili kolebkę ludzkości i rozlali się falami po całej Ziemi. Nasze "pożegnanie z Afryką" było bardziej skomplikowane, niż jeszcze do niedawna...

  08.12.2017 | 16:41

  

• Neandertalczycy troszczyli się o niepełnosprawnych. Dowodzi tego zaskakujące odkrycie

  Nauka

  Joanna Grabowska

  Naukowcy mówią o nim Nandy. Dożył co najmniej czterdziestki, czyli neandertalskiej starości, choć wszystko wskazywało na to, że nie ma na to najmniejszych szans.

  06.11.2017 | 19:03

  

• Zagadka sprzed 40 tys. lat. Kto żył w jaskini Tianyuan niedaleko dzisiejszego Pekinu?

  Nauka

  Joanna Grabowska

  Najnowsze badania DNA znalezionych tam kości są zdumiewające. Wskazują, że był to przedstawiciel Homo sapiens z domieszką genów neandertalczyka, daleki krewny dzisiejszych wschodnich Azjatów oraz rdzennych ludów Amazonii, także spowinowacony ze...

  18.10.2017 | 06:24

  

• Jesteś typem sowy, palisz, lubisz drzemać w ciągu dnia? To spadek po neandertalczykach

  Nauka

  Margit Kossobudzka

  Także uczucie samotności i stany obniżonego nastroju to po części sprawka genów naszego dawnego kuzyna - dowodzą naukowcy w najnowszych pracach. Nowe badanie potwierdza, że ich geny wciąż w nas działają. Wpływ neandertalskich genów na nasz DNA jest...

  07.10.2017 | 16:10

  

• Miał 8 lat, zginął w tajemniczych okolicznościach, był neandertalczykiem. Czym się różnił od naszych dzieci?

  Nauka

  Joanna Grabowska

  Chłopiec żył 49 tysięcy lat temu w jaskini El Sidrón. Jego szkielet rozwijał się prawie tak jak współczesnego, równego mu wiekiem dziecka. Ale naukowcy odkryli dwie istotne różnice - być może kluczowe dla naszego człowieczeństwa.

  24.09.2017 | 15:37

  

• Kość udowa rozwiązuje zagadkę ewolucji Homo sapiens i neandertalczyków

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Już wiemy, czemu badania genetyczne pokazują różny wiek rozejścia się obu gatunków człowieka.

  11.07.2017 | 06:13

  

• Ślady po zagadkowym zniknięciu neandertalczyków z obszaru Europy. Odkrycie w czeskiej jaskini

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy z Czech i Australii prowadzili prace wykopaliskowe w jaskini Pod Hradem na Morawach. Wyniki ich badań publikuje pismo "Journal of Human Evolution".

  19.06.2017 | 07:20