kultura 89
-
Kuchnia polska '89. Sałatka jarzynowa, pizza z mielonką. Jak się zmieniła kultura jedzenia przez 30 lat?
Historia jedzenia polskiego, tego, które znamy, powinna się zacząć gdzieś na Oceanie Atlantyckim. Niech to będzie wtorek, 10 sierpnia roku 1971. Ładna data: Gierek od niedawna był pierwszym sekretarzem, miało nam się żyć lepiej. Choć początki były...
27-06-2019 15:38 -
Vienio wspomina lato 1989: Biegaliśmy z wiadrami wypełnionymi krochmalem, lepiliśmy plakaty i agitowaliśmy. Nasza wyobraźnia nie miała granic
- Namawialiśmy ludzi, żeby głosowali na Geremka, na Kuronia, na wszystkich, którzy później przejęli stery w kraju - raper Vienio miał 12 lat w czerwcu '89.
01-06-2019 05:58 -
Jak proza Josepha Conrada może pomóc w zarządzaniu współczesnym światem
Lektura prozy Josepha Conrada pozwala lepiej poznać i zrozumieć mechanizmy rządzące współczesnym światem. Jednak aby przekaz pisarza mógł mieć realny wpływ na rzeczywistość, potrzebujemy nowych metod prezentowania jego myśli.
22-12-2017 11:00 -
Islamofobia jako technologia władzy. Wynalezienie muzułmanów w Europie
Fragment książki Moniki Bobako "Islamofobia jako technologia władzy. Studium z antropologii politycznej" wydanej przez wydawnictwo UniversitasRozdział "Wynalezienie muzułmanów w Europie. Tożsamość w czasach neoliberalnej hegemonii"
19-12-2017 20:20 -
Wyzysk polskich aniołów. "Betrojerinki. Reportaże o pracy opiekuńczej i (bez)nadziei"
Die Betreuerin - polskie anioły, polskie perły. Za mglistym pojęciem "betrojerinka" stoi jedna i ta sama historia - wyzysku Polek za zachodnią granicą oraz tego, co je do tej pracy zmusza, czyli kondycji polskiego rynku pracy.
13-12-2017 16:00 -
Sokrates kontra Twitter. Dlaczego w #MeToo poglądy wyprzedzają fakty
"Oskarżenie jest praktycznie wyrokiem, klei się do ciebie jak gówno do buta". Nawet znając amerykańskie przywiązanie do wizerunku, teza ta brzmiała niewiarygodnie. Jednak gdy obserwujemy dziś pokłosie rewolucji obyczajowej, zapoczątkowanej przez...
12-12-2017 17:59 -
Praca jako trauma nie do "przepracowania". "Nie hańbi" Olgi Gitkiewicz to smutne historie z polskiego rynku pracy
"Nie hańbi" to reportaż, który nie pomija żadnej kategorii pracownika. Gitkiewicz krótkimi historiami oddaje specyfikę pracy ludzi na różnych stanowiskach oraz opisuje spustoszenia, jakich praca dokonała w ich psychice. Coaching jest tutaj tylko...
11-12-2017 19:50 -
Do oceanów trafia 8 mln ton plastiku rocznie. To tak, jakby co minutę wrzucano do wody wywrotkę ciężarówki z syntetykiem
Uważasz, że skoro woda pokrywa 70 proc. powierzchni ziemi, morskie stworzenia na pewno znajdą w niej miejsce? Niekoniecznie. Według prognoz naukowców i ekologów w ciągu trzech dekad w morzach będzie więcej plastiku niż ryb.
08-12-2017 12:50 -
Michał Oleszczyk o zmianach w PISF-ie i polskiej kulturze: "Prawica nie rozumie kultury, opozycja nie rozumie obywatela"
- Dziwię się, że prawica nie walczy o kulturę trochę mądrzej. Ma ogromne poparcie społeczne, instytucje i pieniądze, ale wybiera histeryczne, odwetowe działania w miejsce systemowych zmian. Zamiast otwierać się na dyskusję i poszerzać paradygmat,...
08-12-2017 10:10 -
Co czyta Pokolenie'89? Tych tekstów jeszcze świat nie widział
- Archiwa "Wyborczej" kryją ponad 4 mln tekstów i setki tysięcy fotografii. Nasz skarbiec pełen jest wybitnych autorów, niezwykłych historii, przełomowych śledztw dziennikarskich, wstrząsających reportaży. Stąd pomysł na Wyborczą Classic (...
06-12-2017 13:37 -
Męsplikacje dnia codziennego. "Mężczyźni objaśniają mi świat" Rebekki Solnit to jedna z najważniejszych książek roku
Rok 2017 był rokiem uderzenia w patriarchat i seksizm. Kobiety wyszły w czerni na ulice, zorganizowały największe jak dotąd manifestacje feministyczne, rozpoczęły głośną kampanię #MeToo, piętnującą "seksizm dnia codziennego". O tym, jak liczne i...
06-12-2017 11:57 -
"Kocham wolność", "Jeszcze będzie przepięknie", "To wychowanie"... Jak Polacy śpiewali o Polsce w 1989?
Najwięcej o roku 1989 powiedział Tilt. Jego dwa utwory są jak awers i rewers monety: pełen nadziei podniosły hymn "Jeszcze będzie przepięknie" oraz wściekłe "Nie wierzę politykom". Jeśli jeden z nich uznamy za aktualny, to drugi - automatycznie też.
06-12-2017 06:00 -
Dziecięcy smoczek śmierdział benzyną, bo przemytnik zmoczył go w paliwie, żeby dziecko było spokojne
Krytyczny moment miałam nad ranem, kiedy trzymałam w ramionach małą dziewczynkę w różowym dresie nasiąkniętym słoną wodą i starałam się znaleźć jakiś koc. Z ANNAH BJÖRK* I MATTIASEM BEIJMO** rozmawia Joanna Mikulska
05-12-2017 13:03 -
Coaching dla orków. "Wyhodowano nas w toku powolnych tortur. Zasiedlamy szklane wieże w centrum Mordoru"
Fragment książki "Nie hańbi", zbioru reportaży Olgi Gitkiewicz o pracy w Polsce, wydanej przez Dowody na Istnienie.
20-11-2017 22:18 -
Wszyscy zostaną porwani w przeszłość, czyli o polskiej tęsknocie za zamordyzmem
Dziesięć pomieszczeń w galerii Tate Modern pozwoliło opowiedzieć doświadczenie radości, jaką dla części ludzi bloku sowieckiego było wyzwolenie z komuny. Oglądając wystawę Ilji i Emilii Kabakowów ma się przykre poczucie, że Polska jest drugą, ciemną...
14-11-2017 17:26 -
"Łódź 370" to reportaż i akt oskarżenia w jednym
Nie trzeba nazywać uchodźców "zarazą" lub "falą" żeby przestać zauważać ich twarze. Jeśli, tak jak ja, uległeś pokusie ucieczki w statystyki, liczby i raporty - szokujące i budzące gniew, ale w pełni odczłowieczone - aby nie myśleć o niebieskich...
07-11-2017 23:20 -
Nie ma "myśliwych". Są ludzie, którzy mordują zwierzęta
Myśliwy mierzący z dubeltówki do zwierzęcia zdążył się opatrzeć tak bardzo, że nie budzi dziś większych emocji. Nie myślimy o tym, że za mierzeniem idzie strzał, za strzałem kula, a za kulą śmierć. Śmierć, która co do zasady nie różni się od...
30-10-2017 00:04 -
"Cholernie mocna miłość" dzieje się w czasach II wojny światowej, a podłość wobec homoseksualistów jest w niej zupełnie dzisiejsza
Stefan K. to pseudonim, pod którym przez wiele lat ukrywał się Teofil Kosiński. Jego sekretne wspomnienia, których zapis miał śmiałość za życia zdradzić jedynie zagranicznym słuchaczom - wśród nich znalazł się Lutz van Dijk - pozwoliły pokazać...
28-10-2017 02:00 -
Marta Ziółek: Dziś strach jest wpisany w funkcjonowanie. Ale przyszłość należy do nas
W piosenkach Beyoncé i Czarnym Proteście chodzi o poczucie niesprawiedliwości i formowanie własnego głosu. Ale nie głosu niewinnego, tylko rebelianckiego, przepełnionego wiedzą i energią, przepracowującego krzywdę poprzez aktywne działanie. Ten...
21-10-2017 22:02 -
"Kobiecość to syf i kropka". Manifest "plujących na ołtarz macierzyństwa zwierząt hodowanych przez mężczyzn"
Frau Wolf stworzyła 250-stronicowy manifest dziewczyn, które przelewają krew za prawo do bycia sobą.
20-10-2017 15:05 -
Miasta dbające o pieszych mają mniej wypadków i korków, a więcej pieniędzy w budżecie
Książka "Walka o ulice. Jak odzyskać miasto dla ludzi" autorstwa byłej komisarz ds. transportu w Nowym Jorku oraz badania polskich uczonych dowodzą, że oddanie ulic pieszym i rowerzystom daje ogromne korzyści. Nie tylko społeczne, ale również...
17-10-2017 22:00 -
Książka, w której opisy piękna somalijskiego słońca zmieniają się w medyczne definicje sposobów obrzezania kobiet
"Cięcie" Hibo Wardere to książka o podróży do piekła na ziemi. Ono jest niestety bliżej, niż nam się wydaje.
15-10-2017 00:44 -
"Dziki seks" Carin Bondar. Prawda jest taka, że w naturze nie ma miejsca na homofobię
Nie wiadomo, o jaką "naturę" chodzi Krystynie Pawłowicz, gdy raz po raz powtarza, że homoseksualizm jest przeciwny naturze, bo Carin Bondar w książce "Dziki seks" udowodniła, że w królestwie dzikich kopulacja i związki między osobnikami tej samej...
10-10-2017 23:55 -
"Cebulę to już pani sobie sama wyjmie!" Wstyd za Polskę a słabość politycznego zaangażowania millenialsów
Tymi słowami odpowiada żebraczce Christian, który przed chwilą kupił jej kanapkę w barze szybkiej obsługi, a w odpowiedzi usłyszał kaprysy - że miało być bez cebuli, a on niesie "padakę" z kurczakiem i dymką.
09-10-2017 22:00 -
Obowiązek pamięci Moniki Sznajderman [Nike 2017]
Tytuł "Fałszerze pieprzu. Historia rodzinna" może zmylić. Opowieść Moniki Sznajderman to nie tylko "historia rodzinna", ale również narracja o wielkim kawałku polskiej historii, która z rodzinnych anegdot pozostawia sobie - aż i jedynie - czułość,...
01-10-2017 17:01 -
Podsiadło, stary bitnik, ekolog i utopista. Pokazuje, że poezji udało się jednak ocaleć [NIKE 2017]
"Włos Bregueta" Jacka Podsiadły to ciche, intymne i niespieszne opowieści o historii, miłości i polityce. Choć tematycznie różnorodne, wiersze z tomiku łączy myśl przewodnia - refleksja o czasie.
29-09-2017 19:21 -
Lektura "Serca" Radki Franczak to operacja na złamanym sercu [NIKE 2017]
Operacji na sercu, które jednak z każdą kolejną stroną wzmacnia się, dochodzi do siebie, by w finale pozwolić sobie na zdjęcie szwów i powrót do życia bogatszego o gojące się rany i nowe doświadczenia.
28-09-2017 20:26 -
Wiersze Jakubowskiej-Fijałkowskiej urażą tych bardziej przeczulonych [NIKE 2017]
Właśnie dlatego powinny się stać lekturą obowiązkową, bo Genowefa Jakubowska-Fijałkowska ma szansę odczarować poezję z mitu jej egzaltacji i nieprzystępności.
27-09-2017 21:03 -
Uległam prozie Krzysztofa Środy aż do ostatniej strony. Której miało już nie być, a jednak jest [NIKE 2017]
Absolutna powszedniość okrucieństwa to porażająca wiedza, której Krzysztof Środa próbuje wyjść naprzeciw w "Las nie uprzedza" za pomocą autorefleksyjnego, medytacyjnego pisarstwa.
26-09-2017 23:28 -
Ledwo odróżniam wronę od gawrona, ale "Dwanaście srok za ogon" pochłonęło mnie bez reszty [NIKE 2017]
W kultowym "Ptaśku" Williama Whartona obsesyjna miłość do ptaków uosabiała ucieczkę od ponurej rzeczywistości. U Stanisława Łubieńskiego jest na odwrót - miłość do skrzydlatych istot jest znakiem pogodnej afirmacji życia.
25-09-2017 19:49 -
"Pokot" Agnieszki Holland. Opowieść o Janinie Duszejko jako doskonały kandydat do Oscara
Burza wokół wyboru polskiego kandydata do nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej to od lat stała pozycja w kalendarzu świąt, dożynek i skandali. Kontrowersje wokół nominacji "Pokotu" to niezmienna część polskiego rytuału, niezależna od rzeczywistej...
17-09-2017 17:22 -
"Safari" Ulricha Seidla. Człowiek, bestia nie do zatrzymania
Są biali, prawie przezroczyści. Leżą na leżakach, ale się nie opalają. Lubią otaczać się przedmiotami. Żeby wejść do jeepa, potrzebują przenośnych schodków. Mają słaby wzrok. Ludzie, którzy przyjeżdżają do Afryki, żeby zabijać.
15-09-2017 15:50 -
"Seks przyszłości. Nowa wolna miłość". To nie poradnik dla neohipisów, ale studium współczesnej seksualności
Edukacja seksualna istnieje w Polsce tylko teoretycznie. Przedmiot substytut - "Wychowanie do życia w rodzinie" - odpowiada na nieistniejące potrzeby i rozwiązuje wymyślone problemy.
08-09-2017 16:01 -
"Siła tożsamości". Manuel Castells dwadzieścia lat temu opisał internetowe trolle PiS i Putina
Nie wiem, czy PiS-owscy spin doktorzy czytali Castellsa, ale miażdżąca dominacja Jarosława Kaczyńskiego, Donalda Trumpa i innych populistów wzięła się właśnie z ich zrozumienia, że to "tożsamość jest dla ludzi źródłem sensu i doświadczenia"
08-09-2017 16:00 -
Bernie Sanders: "Demokracja nie jest widowiskiem sportowym. Nie możemy już bezczynnie siedzieć z założonymi rękami" [fragment książki]
29 sierpnia w USA do księgarń trafił długo wyczekiwany "Przewodnik do rewolucji politycznej" Berniego Sandersa. "Osiem Dziewięć" jako pierwsze w Polsce publikuje wstęp do książki senatora z Vermont.
01-09-2017 17:00 -
"Ptaki śpiewają w Kigali". Doczekaliśmy się polskiego obrazu, w którym to nie Polacy są ofiarami
Rozpoczynając zdjęcia do filmu o ludobójstwie w Rwandzie, małżeństwo Krauze nie chciało, aby był on polityczny. W dniu premiery w rzeczywistości zdominowanej przez kryzys uchodźczy oraz pytania o odpowiedzialność za losy ściganych przez wojnę...
31-08-2017 12:12 -
"Duchowe życie zwierząt". Literacki apel do sumienia ministra Szyszko
W Parkach Narodowych proceder odstrzału zwierząt nabiera tempa każdego dnia. Minister Szyszko ignoruje interwencje środowisk naukowych i Komisji Europejskiej, wymownym milczeniem zbywa argumenty ekologów i leśnych ekonomistów. Jak przekonywać...
28-08-2017 10:00 -
Dyplomacja bogoojczyźniana. O tym, co Instytut Książki poleca światu do czytania
Zdemolowany przez partię rządzącą Instytut Książki przygotował nową listę książek rekomendowanych zagranicznym wydawcom na prestiżowych targach. Są na niej islamofobiczne wypociny Pawła Lisickiego, żywot świętego pióra Tomasza Terlikowskiego i...
23-08-2017 14:00 -
"Jądro ciemności". PiS wykreśla z listy lektur książkę, od której policzki im płoną ze wstydu
Conrad już w 1899 roku opisał PiS. Jego "Heart of Darkness" to opis ideologii, która - myląc postęp z rabunkiem - zamienia ludzi we wściekłą szarańczę idącą przez świat z hasłem "po nas choćby potop" na ustach.
19-08-2017 23:24 -
"Idź i patrz" Elema Klimowa. Kibice Legii Warszawa wpadli w pułapkę radzieckiego reżysera
Kadr, który znalazł się na stadionie Legii Warszawa, nie przedstawia mordowania chłopca przez nazistów. W tej scenie naziści ustawiają się do zdjęcia - odgrywają scenę zbrodni na potrzebę pamiątkowej fotografii.
10-08-2017 23:20