HISTORIA Gazeta Wyborcza -

| Jan Grabowski |

Obcy �mia� bada� histori� "naszej wsp�lnoty narodowej"

"Jak pan �mie pisa� nasz� histori�!? Nasza historia jest nasz� w�asno�ci�, do�� tego!"

02-04-2020 06:00

| Mateusz Sowi�ski |

Tajemniczy cz�owiek modliszka. Mo�e mie� nawet 40 tys. lat

W pobli�u ira�skiej wioski Sarkubeh w stanie Markazi znaleziono wyj�tkowy petroglif przedstawiaj�cy posta� b�d�c� po��czeniem cz�owieka z modliszk�.

29-03-2020 07:00

| Joanna Grabowska |

Megaoszustwo. Wszystkie zwoje znad Morza Martwego w Muzeum Biblii s� falsyfikatami

S�ynne Muzeum Biblii w Waszyngtonie jest posiadaczem najkosztowniejszej na �wiecie kolekcji 16 falsyfikat�w fragment�w zwoj�w z kopiami Starego Testamentu. - Jeste�my ofiar� oszustwa - po�ali� si� Harry Hargrave, dyrektor instytucji.

25-03-2020 09:10

| Kalina Mr�z |

Tw�rca "Babylon Berlin": "Podobie�stwa mi�dzy latami 1929 i 2020 s� oczywiste"

- Produkcje kostiumowe maj� sens wtedy, kiedy odnosz� si� jako� do wsp�czesno�ci, ale w nieoczywisty spos�b. Czasem miewam wra�enie, �e obecna polityka w Niemczech to kopia fabu�y "Babylon Berlin" - m�wi Achim von Borries, scenarzysta i re�yser...

25-03-2020 06:00

| Joanna Grabowska |

Jak dzia�a� �redniowieczny szpital podczas epidemii d�umy

Szpital �w. Jakuba przy opactwie Thornton by� dla ludzi z Lincolnshire miejscem ostatniej nadziei. Zakonnicy w obliczu d�umy mogli im zaoferowa� jedynie pociech�, nadziej� na "dobr�, chrze�cija�sk� �mier�" i krzy� tau, uznawany za amulet chroni�cy...

22-03-2020 10:00

| Joanna Grabowska |

Ze strachu przed koronawirusem i ko�cem �wiata z�odziej odda� skradziony w Jerozolimie niezwyk�y zabytek sprzed 2 tys. lat

Pi�tna�cie lat temu kto� ukrad� w Jerozolimie kamienny pocisk do rzymskiej balisty z czas�w obl�enia Jerozolimy. Teraz dr�czony wyrzutami sumienia odda� go, pragn�c zapewni� sobie miejsce w ogrodach Edenu.

20-03-2020 14:22

| Grzegorz Sta�kiewicz | pioc |

Ignaz Semmelweis by� wy�miewany, a teraz wszyscy go s�uchaj�. Zw�aszcza w czasach koronawirusa. Google przypomina

Dzisiejsze Google Doodle przypomina Ignaza Semmelweisa, kt�ry jako pierwszy zwr�ci� uwag� lekarzy na to, �e trzeba bezwzgl�dnie my� r�ce w celu unikania zaka�e�. Semmelweis, niestety, zmar� w szpitalu psychiatrycznym z powodu... zaka�enia.

20-03-2020 07:28

| Maciej Or�owski |

Amazon w ko�cu zabrania sprzeda�y "Mein Kampf" Adolfa Hitlera

Amazon, najwi�kszy na �wiecie sklep internetowy, zakaza� sprzeda�y wi�kszo�ci wyda� "Mein Kampf" Adolfa Hitlera i innych nazistowskich ksi��ek propagandowych. Od wielu lat apelowa�y o to organizacje upami�tniaj�ce Holocaust.

17-03-2020 12:16

| Karol Suka | yes |

Punki na kwasie, pr�d z latarni, pustostan pe�en gruzu. Od tej imprezy 30 lat temu zaczyna�o si� w Polsce techno

Pierwsze do�wiadczenie z kwasem na pierwszym acid party w stolicy. Nie mog�o by� lepiej! Zamiast picia nudnego piwa i opierania si� o �ciany, ludzie wpadali w wielogodzinny trans, a wszystkie podzia�y spo�eczne, kulturowe, p�ciowe czy rasowe znika�y...

12-03-2020 22:10

| Grzegorz Motyka |

"�o�nierze wykl�ci" zamordowali w Wierzchowinach 194 osoby. "Ukrai�c�w nam w Polsce nie potrzeba"

Gdy na pocz�tku 1945 r. poakowskie podziemie zawar�o na Lubelszczy�nie rozejm z UPA, reakcj� Narodowych Si� Zbrojnych przeciwnych takiej wsp�pracy by�o rozpocz�cie czystki etnicznej. Najtragiczniejszy jej akt rozegra� si� w Wierzchowinach, gdzie...

01-03-2020 10:51

| Maciej Janowski |

Nie szukajmy na si�� w historii argument�w dla naszych dzisiejszych spor�w

Patrzmy na dawne epoki z szacunkiem, oceniaj�c je, nie spieszmy si� ani z entuzjazmem, ani z pot�pianiem.

24-02-2020 05:55

| �ukasz Kami�ski |

Sk�d wzi�� si� gest pos�anki Lichockiej. Kr�tka historia od antyku

"�rodkowy palec podnosimy naraz. Widzimy to? To serdeczne spierd... I tak pozdrawiam wszystkich moich wrog�w" - rapowa� Tede w kawa�ku, nomen omen, "�rodkowy palec". Sk�d si� wzi�� symbol, kt�ry wydoby�a z hukiem pos�anka Lichocka, i dlaczego jest...

14-02-2020 15:39

| Piotr Cie�li�ski |

CIA ujawnia szpiega, kt�ry 75 lat temu wykrad� najcenniejszy sekret bomby atomowej. To syn polskich emigrant�w z Przasnysza

T� histori� czyta si� jak szpiegowsk� powie�� Johna le Carr�. Dw�ch ameryka�skich historyk�w w biuletynie CIA ujawni�o dot�d nieznanego, a zapewne kluczowego rosyjskiego szpiega w ameryka�skim Projekcie Manhattan. Mia� kryptonim Godsend, czyli "dar...

31-01-2020 06:19

| Halina Bortnowska |

Polacy z miasteczek po Zag�adzie: "�yd�w tu nie ma. Teraz rz�dz� w Warszawie"

Z Pilicy trzeba by�o ucieka� jak najpr�dzej. Nie tylko �yd�w, ale te� wygna�c�w z Warszawy nie czeka�o tam nic dobrego. Wszystko zdawa�o si� zatrute �mierci�.

25-01-2020 06:00

| Pawe� Smole�ski |

Prof. Henryk Samsonowicz ko�czy 90 lat. Goci podmienili Tatar�w, ale jego lekcja optymizmu jest ci�gle taka sama

Nie b�d� pisa�, �e prof. Henryk Samsonowicz jest jednym z najwybitniejszych polskich historyk�w, ba, jednym z najwybitniejszych na �wiecie znawc�w �redniowiecza, bo to oczywisto��. Ale napisz�, dlaczego uwa�am Profesora za wspania�ego nauczyciela...

20-01-2020 05:59

| Piotr Cie�li�ski |

Naukowcy rozwik�ali tajemnic� szklanej kuli z obrazu Leonarda da Vinci, najdro�szego dzie�a sztuki na �wiecie

"Zbawiciel �wiata", obraz namalowany ok. 1500 roku na desce z drzewa orzechowego, od niedawna budzi wielkie emocje. Trzy lata temu anonimowy kupiec zap�aci� za niego 450 mln dol., czyni�c go najdro�szym dzie�em sztuki w historii. A naukowcy i...

11-01-2020 20:57

| Wojciech Moskal |

Zagadka kamiennych pos�g�w z Wyspy Wielkanocnej wyja�niona?

Religia, p�odno�� i plony - tak mo�na podsumowa� zaskakuj�ce wyniki najnowszych bada� s�ynnych kamiennych pos�g�w Moai na Wyspie Wielkanocnej.

07-01-2020 12:30

| Joanna Grabowska |

Zachwycaj�ca Wenus z Renancourt sprzed 23 tys. lat

Ma bujne piersi, biodra i po�ladki, ale nie ma twarzy. Za to jej g�ow� zdobi ni to dziwna fryzura, ni to nakrycie g�owy starannie zaznaczone drobn� kratk�.

03-01-2020 07:00

| Monika Olejnik |

Putin - samozwa�czy historyk

Prezydent Rosji, by�y kagiebista, za najwi�ksz� tragedi� uwa�a rozpad Zwi�zku Radzieckiego. Nie mo�e go stworzy� na nowo, w zwi�zku z tym zmienia histori�.

03-01-2020 06:00

| Joanna Grabowska |

Chi�scy archeolodzy odkryli kolejne oddzia�y terakotowej armii Qin Shi Huanga

Najs�ynniejsza armia �wiata wzmocni�a si� o ponad 220 wojownik�w r�nej rangi, 12 koni i skrzynie z zapasami autentycznej broni - kolorowymi tarczami, �ukami i mieczami z br�zu.

02-01-2020 15:20

| Joanna Grabowska |

Najwi�ksze archeologiczne odkrycia minionego roku

Miejsce pochodzenia wsp�czesnego jab�ka, znalezienie �uchwy denisowianina w Tybecie, a mo�e przepi�knie dekorowany grobowiec egipskiego dostojnika zmar�ego 4,4 tys. lat temu? Co zachwyci�o mi�o�nik�w historii i archeologii w 2019 roku?

01-01-2020 07:00

| Rados�aw Nawrot |

Jak Warta Pozna� zosta�a mistrzem Polski. Zadecydowa�a bigamia

R�wno 90 lat temu Warta Pozna� zdoby�a sw�j pierwszy w dziejach i jeden z dw�ch tytu��w mistrzowskich. Nie odby�o si� to jednak na boisku.

19-12-2019 13:42

| Wojciech Todur |

Mo�e b�d� krzycze� "Ty �ydzie!", ale my si� gra� nie boimy

Po 80 latach przerwy na sportow� map� Polski wraca Hakoach B�dzin, kt�ry przyst�puje do rozgrywek Retro Ligi. - Po�amiemy pi�k� no�n� chore antagonizmy - m�wi Piotr Marciniak, organizator rozgrywek.

14-12-2019 09:11

| Igor Rakowski-K�os |

"Ta ksi��ka pozwala zrozumie� powik�ane relacje polsko-ukrai�skie". Olga Linkiewicz laureatk� Nagrody Moczarskiego

- Dzi� zar�wno w Polsce, jak i na Ukrainie toczy si� sp�r o pami�� i interpretacj� wydarze� ze wsp�lnej najnowszej historii. Ksi��ka Olgi Linkiewicz jest w tym sporze spojrzeniem wyj�tkowym - m�wi� prof. Andrzej Friszke, przewodnicz�cy jury Nagrody...

09-12-2019 21:18

| Joanna Grabowska |

Kazirodcze zwi�zki zdeformowa�y Habsburgom twarze i zniszczy�y hiszpa�sk� ga�� dynastii

Do takich wniosk�w doszli hiszpa�scy genetycy i chirurdzy specjalizuj�cy si� w operacjach twarzy i szcz�ki.

06-12-2019 15:58

| Jarek Szubrycht |

Ostatni najazd "Wiking�w". W strachu przed wojami zza morza powsta�a nawet modlitwa. "Od gniewu Norman�w ocal nas, Panie"

"Wikingowie" najad� nas po raz sz�sty i ostatni. Fina� sagi b�dzie po�egnaniem z rodzin� Ragnara Lodbroka, ale wojownicy z P�nocy nie powiedzieli jeszcze ostatniego s�owa.

05-12-2019 07:00

| Anna Pawlak |

W warsztacie pan Robert trzyma narz�dzia i rowery, pod warsztatem - zakopanego �o�nierza

Na kilka lat przed �mierci� te�� pana Roberta wyjawi�, �e gdzie� na terenie ich posesji zakopano zamordowanego �o�nierza armii radzieckiej. W trakcie powodzi ziemia pod warsztatem opad�a o ponad p� metra, ukazuj�c ko�� udow� i szcz�tki munduru. Od...

01-02-2020 15:28

| Micha� Noga� |

Cherezi�ska o m�czyznach: Uwielbiam Krzy�ak�w, mieli nowoczesn�, sprawn� korporacj�

Fascynuj� mnie m�czy�ni, kt�rzy w �redniowieczu sprawowali w�adz� - m�wi El�bieta Cherezi�ska. - Podziwiam spryt �okietka, dyplomatyczne umiej�tno�ci Jana Luksemburskiego i wspania�� organizacj� zakonu krzy�ackiego. Gdyby utrzyma� sw� pot�g� do...

26-11-2019 06:14

| Maciej Cho�odowski |

Wilno. Powsta�cy styczniowi wreszcie doczekali si� godnego poch�wku

Po 150 latach w kolumbarium g��wnej kaplicy cmentarza na Rossie w Wilnie dokonano w pi�tek (22 listopada) uroczystego poch�wku 20 powsta�c�w styczniowych. Prezydent Duda w trakcie uroczysto�ci przywo�a� pami�� tzw. �o�nierzy wykl�tych, z kt�rych...

22-11-2019 15:04

| Joanna Grabowska |

140 nowych rysunk�w w Nazca. Pomog�a je odkry� sztuczna inteligencja

Rysunki s� wspania�e. Jeden z nich przedstawia dwug�owego w�a po�eraj�cego cz�owieka, inny dwug�ow� ryb�. Opr�cz r�nych postaci humanoidalnych jest wiele zwierz�t, ro�lin i innych figur.

20-11-2019 06:30

| Joanna Grabowska |

Archeolodzy odkryli niezwyk�y mur w Iranie. Kto i dlaczego go postawi�?

Jest prawie tak d�ugi jak s�ynny mur Hadriana w Anglii i mo�e by� od niego o kilka wiek�w starszy. A jednak dowiedzieli�my si� o nim dopiero teraz.

16-11-2019 16:54

| Joanna Grabowska |

Wiki�ska wojowniczka sprzed tysi�ca lat!

Naukowcy opowiadaj�cy si� za tez�, �e wiki�skie wojowniczki to nie mit, maj� kolejny argument przemawiaj�cy na ich korzy��. W�a�nie odtworzyli twarz jednej z nich. Do tego - jak twierdz� - nale�a�a do kobiety rannej w bitwie.

15-11-2019 06:26

| Bartosz Hlebowicz | Florencja |

Predappio. Uczniowie nie dostan� pieni�dzy na podr� do Auschwitz, bo nie uczy ona o zbrodniach komunizmu

Tak odmow� sfinansowania projektu "Promemoria Auschwitz - Treno della Memoria"� (�eby nie zapomnie� o Auschwitz - Poci�g Pami�ci) dw�ch uczni�w ze szko�y �redniej w Predappio uzasadni� Roberto Canali, burmistrz miasteczka. We W�oszech jest norm�, �e...

10-11-2019 07:18

| Tomasz Ulanowski |

Genetyczna historia staro�ytnego Rzymu

W najnowszym "Science" genetycy rekonstruuj� kr�tk� (pre)histori� Rzymu - miasta-pa�stwa, kt�re zosta�o imperium, a potem sta�o si� zwyk�� europejsk� aglomeracj�.

08-11-2019 16:30

| Norbert Fr�tczak |

Wojna �wiatowa przerwa�a ligowe rozgrywki. Sko�cz� si� w sobot�

80 lat temu wybuch II wojny �wiatowej przerwa� ligowe rozgrywki. W sobot� m�odzi pi�karze je doko�cz�.

08-11-2019 17:11

| Joanna Grabowska |

K��tnia o neandertalczyk�w. Byli artystami czy jednak nie?

Nie ma bezspornych dowod�w archeologicznych na to, �e s�ynne rysunki z jaski� La Pasiega, Maltravieso i Ardales w Hiszpanii powsta�y oko�o 65 tys. lat temu i �e ich autorami s� neandertalczycy - twierdzi 44 naukowc�w z ca�ego �wiata.

06-11-2019 14:00

| Dariusz Ga��zka |

Odkrycie na Westerplatte. Ta bro� nale�a�a do jednego z obro�c�w?

Obok dziewi�tego szkieletu znalezionego na terenie dawnego pola bitwy na Westerplatte archeolodzy odkryli pistolet. Bro� nale�a�a prawdopodobnie do jednego z podoficer�w - Obro�c�w Wojskowej Sk�adnicy Tranzytowej.

05-11-2019 20:00

| Dorota Kara� |

Aleksandra Dulkiewicz z�o�y�a deklaracj� w sprawie szcz�tk�w z Westerplatte

Prezydentka Gda�ska Aleksandra Dulkiewicz zadeklarowa�a pomoc w uroczystym poch�wku szcz�tk�w ludzkich znalezionych na Westerplatte. Do tej pory w�adze miasta nie komentowa�y wynik�w prac archeologicznych na dawnym polu bitwy.

05-11-2019 06:05

| Rados�aw Czy� |

"Kr�l": Netflix z rozmachem rozpoczyna walk� o Oscary. �wietna opowie�� o w�adzy i brawurowa dekonstrukcja rycerskiego eposu

Timoth�e Chalamet mo�e powalczy� o Oscara, a�Robert Pattinson jako francuski ksi�� to komediowe z�oto. Film "Kr�l" Davida Michoda ju� w Netflixie.

02-11-2019 15:31

| Micha� Tokarczyk |

Ekshumacja masowego grobu cia�opalnego. "Pierwszy namacalny dow�d Aktion 1005"

Naukowcy i �ledczy z gda�skiego IPN m�wi� o historycznym prze�omie. Ich zdaniem, w grobie cia�opalnym w miejscowo�ci Bia�uty zakopano w czasie II wojny �wiatowej oko�o tysi�ca ofiar.

29-10-2019 14:50