biologia

• Instynkt. Książka o wilkach w polskich lasach

  Nauka

  Anna Maziuk

  Złapanie wilka w pułapkę wcale nie jest proste. Drapieżniki mają doskonałą pamięć.

  29.09.2022 | 18:47

  

• Jo Zayner, biohaker: Najbardziej szaloną rzeczą, jaką zrobiłem w garażu, była szczepionka na COVID

  modyfikacje genetyczne

  Piotr Cieśliński

  Jo Zayner to amerykański biolog molekularny, biofizyk, przedstawiciel anarchistycznej społeczności biohakerów, która jest za jak najszerszym udostępnieniem wszystkim chętnym technologii modyfikacji genów.

  24.09.2022 | 11:05

  

• W peletonie raźniej - jak się okazuje, także plemnikom

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy odkryli, dlaczego już w drogach rodnych samic plemniki poruszają się w grupach.

  23.09.2022 | 09:32

  

• Jak długo żyją rasowe psy. Naukowców martwi krótka średnia długość życia buldogów

  zwierzęta

  Ewa Tomkowska

  To, ile lat pies będzie żył, nie zależy wyłącznie od jego rasy. Co jeszcze się liczy?

  20.09.2022 | 21:12

  

• Archeogenetyk prof. David Reich: Jesteśmy genetycznymi kundlami, mieszańcami poddawanymi ciągłej zmianie

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Żyjemy w czasach niezwykle intensywnego mieszania się różnych populacji. Oczekiwanie, że Europę zawsze będą zamieszkiwali tacy ludzie jak dziś, to mrzonka.

  20.09.2022 | 09:09

  

• Ośle początki - naukowcy ustalili, kiedy udomowiono Kłapouchego

  zwierzęta

  Margit Kossobudzka

  Osioł jako gatunek nie zdobył do tej pory uwagi genetyków. Tymczasem zrozumienie oślej genetyki jest nie tylko kluczem do oceny ich wkładu w historię ludzkości, ale także do poprawy zarządzania tym gatunkiem w przyszłości.

  12.09.2022 | 18:35

  

• Łatczyn brodawnik wychodzi na drogi. Kiedyś wierzono, że zjada nam brodawki, ale on tylko pięknie gra

  Nauka

  Mateusz Sowiński

  Łatczyn brodawnik jest żarłocznym krewniakiem bardziej znanego pasikonika.

  11.09.2022 | 18:58

  

• Quiz naukowy: Co wiesz o seksie zwierząt

  quizy Wyborczej

  Ewa Tomkowska

  Zapraszamy wszystkich miłośników przyrody! Sprawdzimy, czy wiesz, jak kochają się gibony, słonie, delfiny, łabędzie i inne ptaki.

  06.09.2022 | 14:40

  

• Chcemy szkoły bez bzdur. W licealnym podręczniku do biologii ani słowa o zapłodnieniu in vitro

  edukacja

  List do Redakcji

  Gruszki rosnące na wierzbie są zdaniem autorów jednego z podręczników do biologii ważniejsze dla ucznia szkoły średniej niż wiedza, czym jest zapłodnienie in vitro.

  05.09.2022 | 13:01

  

• 7 rzeczy, których nie wiedzieliśmy tydzień temu

  Nauka

  Piotr Cieśliński

  Tworzenie embrionów bez udziału plemnika oraz komórki jajowej, które rozwijają się w sztucznej macicy, kojarzy się z powieścią futurystyczną. Ale to dzieje się naprawdę. Jest jeszcze więcej doniesień, którymi naukowcy zaskoczyli nas w ostatnich...

  05.09.2022 | 08:07

  

• Starego psa nie nauczysz nowych sztuczek?

  zwierzęta

  Margit Kossobudzka

  Znudzony i bezczynny pies, tak samo jak człowiek, traci energię do życia i szybciej się starzeje. Jeśli zaś czuje się przydatny, dłużej zachowuje młodzieńczy wygląd i kondycję.

  04.09.2022 | 16:19

  

• Każdy z nas ma gdzieś na świecie swojego sobowtóra - twierdzą hiszpańscy naukowcy

  genetyka

  Margit Kossobudzka

  Taki sam kształt nosa, oczu, ust, a nawet struktura kości. To zdumiewające, że sprawił to przypadek, a nie dziedziczenie.

  03.09.2022 | 16:53

  

• Bezpardonowa walka z mitycznym "pantofelkiem" nasila się zwykle na początku roku szkolnego

  edukacja

  List do Redakcji

  Jak można skutecznie "uczyć o ekologii", gdy uczeń nie rozumie i nie podziwia całego bogactwa procesów życiowych, które zachodzą w - zdawałoby się prymitywnych - organizmach?

  03.09.2022 | 08:57

  

• Rozwiąż quiz: Co wiesz o mózgu?

  quizy Wyborczej

  Kasper Kalinowski, Joanna Bujakiewicz, Paulina Mozolewska, Katarzyna Staszak, Ewa Tomkowska

  Sprawdź, czy wiesz, ile waży i jaką ma temperaturę przeciętny mózg oraz co jest paliwem dla jego komórek.

  01.09.2022 | 20:14

  

• Mój kot nie chce być przytulany. Co to oznacza?

  koty

  Margit Kossobudzka

  Osoby, które pierwszy raz mają w domu kota, nie zawsze są przygotowane na to, jak bardzo te zwierzęta różnią się od psów. Przede wszystkim, zupełnie inaczej okazują uczucia.

  01.09.2022 | 16:55

  

• Naukowcy pod kierownictwem polskiej badaczki wyhodowali syntetyczne embriony z bijącym sercem i zalążkiem mózgu

  medycyna

  Paulina Mozolewska

  Autorzy mają nadzieję, że ich odkrycie pozwoli lepiej zrozumieć rozwój zarodkowy oraz przyczyny niepowodzenia niektórych ciąż.

  30.08.2022 | 17:33

  

• Naukowcy stworzyli syntetyczne embriony bez udziału plemników i komórek jajowych

  Nauka

  Paulina Mozolewska

  Utworzone struktury rozwijały się w sztucznej macicy. Syntetyczne embriony myszy wytworzyły zaczątki mózgu oraz innych organów, a także... bijące serce.

  26.08.2022 | 16:22

  

• Kolejna wielka migracja. Gatunki inwazyjne? "Granice dla zwierząt i roślin istnieją tylko w naszych umysłach"

  Nauka

  Sonia Shah

  Fragment książki "Kolejna wielka migracja" o wędrówkach ludzi i zwierząt na wciąż zmieniającej się planecie. "Dla migrantów z przymusu i własnej woli, oraz dla tych, którzy wciąż są w drodze".

  23.08.2022 | 08:51

  

• Czy osy są pożyteczne? Naukowcy przekonują, że są równie ważne jak pszczoły

  zwierzęta

  Mateusz Sowiński

  "Zła jak osa"? To tylko nasze uprzedzenia. Porzućmy fobię, osy nie są złe! - apelują uczeni.

  22.08.2022 | 14:04

  

• Ogrodowy drapieżnik. W dawnej Anglii pożerał grzeszników, dziś ratuje działkowiczów

  Nauka

  Mateusz Sowiński

  Próchniaczek czarniawy (Ocypus olens), znany również jako zbójca gajowy, to największy chrząszcz z rodziny kusakowatych w naszym kraju. Długość jego ciała może dochodzić nawet do 3,2 cm, co oznacza, że może osiągać wielkość naprawdę dużego...

  21.08.2022 | 06:34

  

• Naukowcy odkryli, co jedli nasi przodkowie tysiące lat temu. Jaką mieli dietę?

  mikrobiom

  Tomasz Ulanowski

  W tym celu badacze babrali się w odchodach i grzebali w zębach. Nie ma bowiem lepszego sposobu na sprawdzenie, jakie mikroorganizmy zasiedlały układ pokarmowy naszych przodków i pomagały im żyć, niż analiza paleokału i kamienia nazębnego.

  18.08.2022 | 13:56

  

• Praca umysłowa cię męczy, zasypiasz za kierownicą? Naukowcy już wiedzą, dlaczego 4-godzinny dzień pracy ma sens

  mózg

  Tomasz Ulanowski

  Przyczyna tego, że praca umysłowa potrafi zmęczyć tak jak praca fizyczna, jest czysto fizyczna. A w zasadzie chemiczna, bo w zmęczonym mózgu kumuluje się pewien przydatny, ale potencjalnie toksyczny związek chemiczny.

  11.08.2022 | 17:00

  

• Kichają nawet gąbki, jedne z najstarszych zwierząt na Ziemi. A ich "gluty" to łakome kąski

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Gąbki kichają z tego samego powodu co my - twierdzą naukowcy.

  10.08.2022 | 17:00

  

• Krakeny, legendarne stwory morskie rozpalające wyobraźnię, istnieją naprawdę

  Nauka

  Mateusz Sowiński

  Żyjące w głębinach, gigantycznych rozmiarów zwierzę pojawiało się w przeszłości w opowieściach żeglarzy. Teraz krakenem, czyli kałamarnicą olbrzymią zajmują się naukowcy.

  10.08.2022 | 15:00

  

• Modliszki podbijają Polskę

  nauka

  Mateusz Sowiński

  Te rzadkie owady stają się w naszym kraju coraz liczniejsze. Dlaczego tak się dzieje i jak reagować, gdy je spotkamy?

  08.08.2022 | 10:00

  

• 7 rzeczy, których nie wiedzieliśmy tydzień temu

  nauka

  Paulina Mozolewska

  W minionym tygodniu naukowcy przywrócili niektóre funkcje komórek po śmierci świń, zbadali zjawisko "cyfrowej demencji" i wytłumaczyli, dlaczego po kawie wydajemy więcej pieniędzy. Ale to nie wszystko. Oto nasze zestawienie siedmiu rzeczy, których...

  08.08.2022 | 06:00

  

• Rekin, który wyszedł na spacer po lądzie

  zwierzęta

  Paulina Mozolewska

  Kiedy myślimy o rekinach, najpewniej wyobrażamy sobie ogromną, drapieżną bestię żyjącą w głębinach oceanu. Taki wizerunek tych ryb przebił się do świadomości ludzi przez kultowy film "Szczęki" Stevena Spielberga.

  07.08.2022 | 12:00

  

• Niektóre gatunki obce są inwazyjne i to nie ich wina

  koty

  Listy do Wyborczej

  Czy zmiana statusu kota na inwazyjny coś zmieni? Nic, absolutnie nic. Uznanie go za gatunek inwazyjny nie rodzi żadnych skutków prawnych. Jedynie od właścicieli kotów można oczekiwać, aby np. ograniczali czas przebywania zwierząt na zewnątrz.

  05.08.2022 | 10:09

  

• Dlaczego można zabić dla religii opartej na miłości? Kłócą się Harari i de Waal

  Wolna Sobota

  Bartosz Węglarczyk

  De Waal: Co nas odróżnia od zwierząt? Harari: Wierzymy w nonsensy. I to część naszej potęgi

  04.08.2022 | 13:56

  

• Spór o pięknego motyla monarchę. Czy powinien być wpisany na listę gatunków zagrożonych?

  Nauka

  Mateusz Sowiński

  Dla wielu niedawny wpis do czerwonej księgi Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) potwierdza obawy, że ten niesamowity motyl może wkrótce wyginąć. Ale nie wszyscy naukowcy z tym się zgadzają.

  31.07.2022 | 13:19

  

• Kot jest w Polsce tak samo "obcy" i "inwazyjny" jak każdy z nas

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Idea inwazyjności gatunków to nie prawo przyrody. Jej uznaniowość można więc kwestionować. A nawet należy - podobnie jak inne kulturowe wymysły.

  31.07.2022 | 12:00

  

• Jak to możliwe, że koty, będące wielkimi samotnikami, potrafią się dogadać, a nawet przytulić?

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Fizjologiczną zagadkę tego fenomenu rozpracowali naukowcy z Japonii.

  29.07.2022 | 19:55

  

• Prof. Elżanowski ostro o naukowcach z PAN: Atak na kota to już nawet nie paranauka. To pomylone doktrynerstwo

  przyroda

  Andrzej Elżanowski

  W Europie koty nie są ani obce, ani inwazyjne - ani faktycznie, ani prawnie. Polskie Towarzystwo Etyczne wzywa do respektowania tej oczywistości.

  29.07.2022 | 12:28

  

• Rozwiąż quiz: Co ty wiesz o owadach?

  Nauka

  Piotr Cieśliński, Paulina Mozolewska, Tomasz Ulanowski, Mateusz Sowiński

  Owady odgrywają krytyczną rolę w ekosystemach na całym świecie. Zapylają rośliny i rozdrabniają biomasę zmarłych organizmów.

  28.07.2022 | 15:03

  

• Botaniczka i poetka prof. Urszula Zajączkowska: Gatunek "inwazyjny" to niekoniecznie samo zło

  przyroda

  Tomasz Ulanowski

  Zgodnie z ideą inwazyjności gatunków Ziemia jest naturalnie pocięta granicami, które dają narodom władzę nad przyrodą. Więc kiedy pojawia się "obcy", należy go wyciąć - ironizuje uczona.

  28.07.2022 | 12:22

  

• Ludzie korzystali z mleka innych zwierząt tysiące lat przed tym, zanim mogli je strawić

  przyroda

  Tomasz Ulanowski

  Jak to się stało, że przez ostatnie 11,5 tys. lat organizmy dorosłych ludzi "nauczyły się" trawić laktozę, czyli cukier obecny w mleku? W najnowszym "Nature" naukowcy stawiają ciekawą hipotezę.

  27.07.2022 | 17:00

  

• Wreszcie dobra wiadomość. Bakterie żyjące w europejskich jeziorach zjadają plastik

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Te bakterie mogą więc uratować nasze jeziora choć przed częścią zanieczyszczeń, jakie środowisku naturalnemu zafundował człowiek.

  26.07.2022 | 17:20

  

• Nosem i jednocześnie oczami - nowe badania dowodzą, że tak psy doświadczają świata

  zwierzęta

  Margit Kossobudzka

  O tym, że psy mają doskonały węch, nie musimy czytać. Każdy, kto jest lub był kiedyś opiekunem psa, zna możliwości jego nosa. Ale naukowcy odkryli coś zaskakującego.

  24.07.2022 | 13:33

  

• Polskie Towarzystwo Etyczne: Sprzeciwiamy się piętnowaniu kotów jako inwazyjnych i obcych

  przyroda

  Andrzej Elżanowski

  Wyrażamy zdecydowany sprzeciw wobec kategoryzacji kota domowego przez Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie jako "inwazyjnego gatunku obcego".

  24.07.2022 | 11:30

  

• Hurtnica pospolita - czarna mrówka spod kostki brukowej. Bać się jej czy nie?

  kocham owady!

  Mateusz Sowiński

  Latem młode królowe opuszczają mrowisko razem z samcami, aby odbyć gody. Podczas pierwszej rójki tysiące, a nawet miliony królowych z różnych kolonii wylatują w tym samym momencie.

  23.07.2022 | 13:00