antropologia

• Dlaczego obcy ludzie się zaprzyjaźniają? Bo pachną podobnie

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  To nie żart. Naukowcy potwierdzili właśnie, że to zbliżony zapach czyni przyjaciela.

  25.06.2022 | 08:00

  

• Swędzi cię twarz? To żyjące na niej roztocza zaczynają wyczyniać nocne brewerie

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy poddali analizie DNA i anatomię nużeńca ludzkiego - gatunku roztocza żyjącego wyłącznie na ludzkiej skórze. Jak twierdzą, na naszych oczach (prawie dosłownie!) ewoluuje on od pasożyta do organizmu symbiotycznego.

  23.06.2022 | 06:00

  

• Oto dowód na wyższość matriarchatu nad patriarchatem

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Przynajmniej w konkurencji "pokojowe współistnienie pomiędzy narodami".

  21.06.2022 | 05:00

  

• Rozwiąż quiz: Co wiesz o ludzkim ciele?

  Nauka

  Paulina Mozolewska, Ewa Tomkowska, Katarzyna Staszak, Tomasz Ulanowski, Kasper Kalinowski, Piotr Cieśliński

  "Nic, co ludzkie, nie jest mi obce". Słowa te zostały wypowiedziane w epoce renesansu przez Terencjusza, aby podkreślić, że człowiek to nie dusza czy umysł, ale ciało. Nasz test pozwoli ci sprawdzić, czy... ciało nie jest ci obce.

  16.06.2022 | 12:00

  

• O kotach i ludziach, czyli człowiek zawinił, kota powiesili

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Oto genialny w swojej prostocie pomysł na odkupienie naszych przewin wobec dzikiej przyrody. Złożymy jej w ofierze kota domowego.

  12.06.2022 | 10:58

  

• Wielka epopeja kury domowej. W liczbach

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Kura stała się domową ledwie ok. 3,5 tys. lat temu - piszą naukowcy w najnowszym wydaniu tygodnika "PNAS". Przynajmniej na tyle lat mamy dowody.

  07.06.2022 | 08:25

  

• Prawdziwy mężczyzna choróbska się nie boi

  Tylko Zdrowie

  Tomasz Ulanowski

  Na coś przecież trzeba w końcu umrzeć! O idiotyzmie tego sformułowania często dowiadujemy się dopiero wtedy, kiedy jest już za późno, żeby miało to znaczenie.

  03.06.2022 | 18:00

  

• Jaskinia, w której malował neandertalski Jackson Pollock, była zasiedlona przez ponad 50 tys. lat

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Ludzie, którzy zamieszkiwali andaluzyjską Cueva de Ardales, należeli nie tylko do różnych kultur, ale też różnych gatunków. Ale czy na pewno?

  01.06.2022 | 20:00

  

• Kiedy kobiety podejmują ryzykowne zachowania seksualne? Jeśli partner jest atrakcyjny

  Nauka

  Kasper Kalinowski

  Z perspektywy ewolucji łatwiej wyjaśnić rozwiązłość panów. Co jednak skłania panie do ryzykownych kontaktów seksualnych?

  26.05.2022 | 12:32

  

• Długie życie teriera i krótkie buldoga. Naukowcy policzyli, jak długo żyją rasowe psy

  Nauka

  Ewa Tomkowska

  To, ile lat pies będzie żył, nie zależy wyłącznie od jego rasy. Co jeszcze się liczy?

  22.05.2022 | 12:45

  

• Kolejny ślad z tajemniczej historii ludzkości. Ząb denisowiańskiej dziewczynki odkryty w Laosie

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy znajdują coraz więcej śladów tego wymarłego już gatunku człowieka.

  17.05.2022 | 19:30

  

• Jak one fruwają! Naukowcy rozwiązują zagadkę szmerów tworzonych przez szpaki

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Szpaki dają na niebie grupowe pokazy pilotażu, podczas których ich złożone z setek osobników stada wirują w synchronicznym tańcu. W jaki sposób spontanicznie i bez sternika zachowują porządek?

  11.05.2022 | 06:00

  

• Świat zdominowało zwierzę, które nie uważa się za zwierzę

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  I z tego biorą się nasze obecne kłopoty.

  01.05.2022 | 19:02

  

• Biegasz za wolno? Każdy biegacz na to narzeka. Naukowcy już wiedzą dlaczego

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Ludzie naturalnie biegają w tempie, które zapewnia im największą efektywność energetyczną, a więc najmniejsze spalanie kalorii. Niezależnie od dystansu.

  28.04.2022 | 17:00

  

• Co najmniej 18 proc. gatunków gadów zagrożonych zagładą

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  To wyniki szacunków opublikowanych przez międzynarodowy zespół naukowców w najnowszym wydaniu tygodnika "Nature".

  27.04.2022 | 17:00

  

• Genetycy certyfikują pochodzenie dingo - owczarka niemieckiego Australii

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Porównanie genomów dingo australijskiego z DNA pięciu psich ras oraz wilka grenlandzkiego potwierdza, że dingo jest najbliżej spokrewniony z psem.

  25.04.2022 | 13:34

  

• Hamlet w buszu. Szympansy rozpoznają czaszki towarzyszy

  Nauka

  Kasper Kalinowski

  Szympansy przejawiają wiele zachowań, które w ludzkich kategoriach można określić mianem żałoby. Potrafią również rozpoznawać czaszki przedstawicieli własnego gatunku. Zupełnie jak ludzie i słonie.

  14.04.2022 | 16:00

  

• Oksytocyna łagodzi obyczaje. Zmienia krwiożercze lwy w miłe kotki

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy wykazali to, spryskując oksytocyną nosy żyjących w niewoli lwów i obserwując zmianę ich zachowania.

  31.03.2022 | 16:42

  

• Skuteczna męskość delfinów. Popularne i trzymające sztamę samce mają więcej potomstwa

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Jak się okazuje, ich biologiczna skuteczność nie leży w ich sile fizycznej czy rozmiarach, ale w braterstwie "broni".

  28.03.2022 | 19:39

  

• Przez lata naukowcy mężczyźni próbowali wyjaśnić nam, dlaczego Homo sapiens zaczął mówić

  Wolna Sobota

  Joanna Dzikowska

  Frank Westerman: Po latach naukowcy odważyli się przyznać, że neandertalczyk to taki sam Homo sapiens jak my

  25.03.2022 | 12:49

  

• Czy skorupiaki, mięczaki i owady mają uczucia? - pytają naukowcy w "Science"

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Tak, nauka ma coraz mniej wątpliwości na ten temat - piszą prof. Frans de Waal i prof. Kristin Andrews. A to oznacza, że musimy zmienić nasze postępowanie wobec innych zwierząt.

  25.03.2022 | 07:00

  

• Podczas wojny ludzi cierpią też inne zwierzęta

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Jeśli chcecie poczuć ból wojny, nie wpatrujcie się w telewizory i ekrany komputerów, ale wybierzcie się na dworzec kolejowy.

  20.03.2022 | 12:00

  

• Jacy są przywódcy? Inteligentni, zadowoleni z siebie, pijący i chorzy, także psychicznie

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Tak sugeruje badanie genetyczne, którego wyniki ukazały się w najnowszym wydaniu tygodnika "PNAS"

  16.03.2022 | 12:39

  

• Homo sapiens to najbardziej przyjazne ze zwierząt. Wywołuje wojny, bo jest dobry i wrażliwy

  Wolna Sobota

  Kasper Kalinowski

  Żołnierze nie lubią zabijać. Pod Gettysburgiem wystrzelił tylko co 10. muszkiet. Pozostali udawali, że nabijają broń. Z 300 walczących na Pacyfiku o życie marines wystrzeliło 36

  10.03.2022 | 11:08

  

• Ryby ponownie zdały test lustra. Dlaczego psy i koty go nie zdają?

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Albo musimy przyznać, że ryby są świadome własnej egzystencji, albo powinniśmy zrewidować przydatność testu lustra dla oznaczania samoświadomości - podsumowują naukowcy w piśmie "PLOS Biology".

  18.02.2022 | 11:49

  

• Ludzki mózg zwalnia dopiero po sześćdziesiątce - uspokajają naukowcy

  Nauka

  Tomasz Ulanowski, Piotr Cieśliński

  Wyniki badania uczonych z Niemiec obalają dotychczasowy pogląd, że moc obliczeniowa naszego mózgu zaczyna spadać zaraz po osiągnięciu szczytowych możliwości w wieku ok. 25 lat.

  17.02.2022 | 18:00

  

• Kto pierwszy zwykle mówi "kocham cię"? Mężczyzna

  Nauka

  Kasper Kalinowski

  Mężczyźni potrzebują mniej czasu, aby wyznać miłość. Potwierdzono to na trzech kontynentach.

  17.02.2022 | 13:00

  

• Niesamowity eksperyment. Orangutany wiedzą, co to młotek i do czego służy kamienne ostrze

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Na rozwój ich kultury kamienia łupanego nie ma jednak co liczyć. Orangutany znajdują się na krawędzi zagłady.

  17.02.2022 | 06:00

  

• Aby pomyśleć o liczbach większych niż cztery, potrzebujemy słów

  Nauka

  Kasper Kalinowski

  Ludzie radzą sobie z tym różnie. Unikatowy system liczenia oparty na wykorzystaniu 40 stawów opracowali Papuasi.

  16.02.2022 | 17:14

  

• Deepfake. Komputerowe twarze wydają się bardziej ludzkie niż prawdziwe. I budzą większe zaufanie

  Nauka

  Kasper Kalinowski

  Po raz kolejny okazuje się, że ewolucja nie przygotowała naszego mózgu do nowych technologii.

  15.02.2022 | 15:43

  

• Klęski żywiołowe przyspieszają starzenie się organizmu

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy właśnie wykazali, że dzieje się tak u rezusów. Z innych badań wiadomo, że podobnie stres działa na inne ssaki naczelne, w tym na ludzi.

  11.02.2022 | 07:00

  

• Człowiek, czyli wieczny tułacz. Wywrotowe odkrycie we Francji

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Po raz pierwszy znaleziono dowody na to, że sapiensi zamieszkiwali Europę razem z neandertalczykami. Jednocześnie naukowcy cofnęli zasiedlenie naszego kontynentu przez człowieka współczesnego aż o blisko 10 tys. lat.

  09.02.2022 | 20:00

  

• Dr Agnieszka Żelaźniewicz, biolożka człowieka: Rozwiązujemy zagadki kobiecych piersi i męskich mięśni

  Nauka

  Agnieszka Żelaźniewicz

  Czy odporność immunologiczna lub stres oksydacyjny wyjaśniają zagadkę atrakcyjnej męskości? No i po co kobietom otłuszczone piersi, wyjątkowe w królestwie zwierząt?

  27.01.2022 | 13:25

  

• Rzadziej używamy zwrotów "pan" i "pani". Internet zmienił język

  Nauka

  Vaclav Brezina [ Lancaster University ]

  Rozwój technologii i upowszechnienie internetu zmieniły język. Nie chodzi tylko o nowe określenia - w rodzaju "aplikacja" czy "smartfon". Staliśmy się dużo mniej formalni.

  23.01.2022 | 18:00

  

• Naukowcy zrobili własne "Sims", żeby zbadać, dlaczego i jak szybko się sekularyzujemy

  Wolna Sobota

  Kasper Kalinowski

  Główne założenie Richarda Dawkinsa - że religia upadnie z powodu rozwoju nauki - wydaje się błędne

  21.01.2022 | 08:46

  

• Prof. Sławomir Kozieł, biolog człowieka: stres w życiu prenatalnym wpływa na dalsze życie dzieci

  Nauka

  Sławomir Kozieł

  Stres doświadczany przez kobiety w trakcie ciąży wpływa negatywnie na rozwój i zdrowie ich dzieci. Jednak ze względów etycznych nie można przeprowadzić takich badań w laboratorium, więc o szczegółach zjawiska wiemy niewiele.

  20.01.2022 | 15:00

  

• To w ten sposób pierwsi rolnicy udomowili kozy i owce, na zawsze zmieniając ludzkość

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Pełne udomowienie kóz i owiec zajęło im aż tysiąc lat - piszą naukowcy w najnowszym wydaniu tygodnika "PNAS".

  18.01.2022 | 11:15

  

• Etiopskie szczątki Homo sapiens są znacznie starsze, niż myśleliśmy. Odkryliśmy kolebkę ludzkości?

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Pochodzące z Etiopii szczątki zwane Omo I mają co najmniej 233 tys. lat - piszą naukowcy w najnowszym wydaniu "Nature". To kolejny dowód na to, że Homo sapiens narodził się wcześniej, niż jeszcze niedawno myślano.

  12.01.2022 | 17:00

  

• Neandertalczycy i ludzie współcześni to nie różne gatunki, ale ledwie dwie populacje człowieka

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Inaczej nie mogliby się skrzyżować i spłodzić płodnego potomstwa - podkreśla w rozmowie z "Wyborczą" archeolog dr Mikołaj Urbanowski. I ostrzega przed paleolitycznym rasizmem.

  06.01.2022 | 09:00

  

• Skąd się wzięli brytyjscy Celtowie? Genetycy już chyba wiedzą

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy odkryli nieznaną wcześniej wielką imigrację na Wyspy Brytyjskie. Jak piszą w najnowszym "Nature", do jej szczytu miało dojść w latach 1000-875 p.n.e.

  22.12.2021 | 19:48