II wojna światowa

• W Markowej uczczono pamięć Polaków ratujących Żydów. 81 lat temu Niemcy zamordowali rodzinę Ulmów

  Rodzina Ulmów

  Anna Gorczyca,  PAP (Agnieszka Lipska)

  24 marca przypada rocznica śmierci rodziny Ulmów, którzy zostali zamordowani przez Niemców, razem z Żydami, których ukrywali. W niedzielę uczczono pamięć rodziny Ulmów i innych mieszkańców Markowej.

  23.03.2025 | 13:56

  błogosławiony

  II wojna światowa

  Markowa

  Niemcy

  

• Przyjaciółki na życie i śmierć. Dosłownie

  Czytelnia Wyborczej

  Ewa Mańkowska

  Pod koniec września 1942 roku do mieszkania zapukał nieznajomy. W ręce trzymał kopertę, a w niej donos adresowany do gestapo, informujący o tym, że Hanna Rudzka-Cybisowa ukrywa Żydówkę.

  23.03.2025 | 04:00

  gestapo

  Holocaust

  II wojna światowa

  Żydzi

  

• Ciało komendanta obozu, w którym zmarł mój dziadek, więźniowie rzucili na druty kolczaste

  zbrodnie wojenne

  Grzegorz Motyka

  Jako przyczynę śmierci dziadka Niemcy podali niewydolność serca. To zapewne zastrzyk z fenolu zatrzymał jego pracę.

  21.03.2025 | 05:47

  esesman

  II wojna światowa

  Mauthausen

  nazizm

  

• Zagadka wielkiej wsypy żołnierzy AK bliska rozwiązania. Wszystko wskazuje, że zdradziła kobieta

  Armia Krajowa

  Wojciech Szot

  On - członek elitarnej jednostki bojowej AK. Ona - córka znanego malarza. Ich ślub do kościoła św. Aleksandra na placu Trzech Krzyży przyciągnął żołnierzy podziemia. I gestapo. W ręce Niemców wpadła para młoda i ponad 50 konspiratorów. Kto zdradził?

  21.03.2025 | 05:25

  auschwitz

  historia

  II wojna światowa

  Witold Pilecki

  

• Sensacyjne znalezisko Sochaczewskiej Grupy Odkrywców. Było ukryte w bańce po mleku

  znalezisko

  Małgorzata Zubik

  Gdy konserwatorzy wydobyli z bański z wielką ostrożnością tkaninę, okazało się, że w drelichową, być może żołnierską kurtkę, owinięty jest sztandar 68 Pułku Piechoty z Wrześni. Przeleżał w ziemi 86 lat.

  14.03.2025 | 18:37

  II wojna światowa

  odkrycie

  Sochaczew

  sztandar

  

• Generał Eisenhower kazał aresztować nazistowskich zbrodniarzy. Oprócz tych, którzy mogli się przydać

  zbrodnie wojenne

  Joanna Banaś

  Amerykanie po wojnie ściągnęli do Stanów naukowców zasłużonych dla Trzeciej Rzeszy. CIA wykorzystywała zbrodniarzy odpowiedzialnych za Holokaust jako szpiegów i agentów.

  14.03.2025 | 05:29

  esesman

  II wojna światowa

  III Rzesza

  Niemcy

  

• "Z całą pewnością oberwiemy". Brytyjski historyk opracowuje strategię Muzeum Historii Polski

  Muzeum Historii Polski

  Mirosław Maciorowski

  Prof. Richard Butterwick-Pawlikowski, główny historyk Muzeum Historii Polski: Można sobie wyobrazić Polaków podobnych na przykład do Czechów, którzy stworzyli bogatą kulturę bez powstań. Ale...

  13.03.2025 | 05:44

  II wojna światowa

  Jedwabne

  pogrom kielecki

  polityka historyczna

  

• Konopczyński pytał: Jeżeli Piłsudski był wielkością, a Polska małością - to jaka będzie nasza przyszłość?

  II RP

  Stefan Niesiołowski

  Niemcy twierdzili, że Polska miała jednego wielkiego człowieka, Marszałka, który do wojny by nie dopuścił.

  07.03.2025 | 20:26

  endecja

  II wojna światowa

  Józef Piłsudski

  Roman Dmowski

  

• Trump obraził się na Zełenskiego za strój? Churchill chodził po pokoju w Białym Domu na golasa

  Gabinet Owalny

  Andrzej Brzeziecki

  Gdy trzeba było prosić amerykańskiego prezydenta o wojenne wsparcie, Winston Churchill robił to nawet w ręczniku kąpielowym.

  07.03.2025 | 16:37

  Donald Trump

  dyplomacja

  Franklin D. Roosevelt

  II wojna światowa

  

• Polska naukowczyni nie ufała zięciowi. Minęło sporo czasu, zanim zaczęła mówić mu po imieniu

  nauka

  Dorota Ronge-Juszczyk

  Fryderyk Joliot był absolutnym przeciwieństwem jej córki, Ireny.

  07.03.2025 | 05:38

  II wojna światowa

  komunizm

  maria curie skłodowska

  małżeństwo

  

• Najpierw wtargnęli Ukraińcy, potem Polacy. Taki był koniec Wolnej Republiki Przemyskiej

  literatura

  Christoph Ransmayr

  Słyszałem, jak Martin Polack na korytarzu rozmawia z kierownikiem hotelu, najpierw po polsku, potem po ukraińsku. "Czy jeszcze dzisiaj możemy spodziewać się letniej wody?" - i obaj się roześmiali

  07.03.2025 | 04:00

  historia

  II wojna światowa

  martin pollack

  Przemyśl

  

• Zbrodnia katyńska. 85 lat temu Stalin wydał rozkaz. Dlaczego? "Bo tak załatwiał sprawy"

  zbrodnia katyńska

  Mirosław Maciorowski

  Był okrutnym i bezwzględnym dyktatorem, dla którego liczyła się przede wszystkim skuteczność. Jak zneutralizować ludzi będących potencjalnym zagrożeniem? Najskuteczniej - zabijając ich - mówi prof. Wojciech Materski

  04.03.2025 | 22:18

  II wojna światowa

  Józef Stalin

  ZSRR

  

• "Nie używam pojęcia 'żołnierze wyklęci'. To określenie pozanaukowe, publicystyczne i polityczne"

  Ale Historia

  Igor Rakowski-Kłos

  - Znakomita większość partyzantów miała wykształcenie niepełne podstawowe i musiało to mieć wpływ na sposób postrzegania przez nich świata - mówi prof. Mariusz Mazur

  01.03.2025 | 05:58

  1945

  II wojna światowa

  Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych

  partyzanci

  

• Nie byłoby Holocaustu węgierskich Żydów bez pomocy węgierskiego państwa

  holokaust

  Grzegorz Motyka

  Zanim wywieziono do Auschwitz Żydów z Zakarpacia, musieli oddać starostom złoto, kosztowności i pieniądze.

  28.02.2025 | 04:39

  Adolf Eichmann

  II wojna światowa

  Węgry

  Zakarpacie

  

• Zbigniew Ziobro nie chciał, żeby ten film powstał. To najbardziej doceniany obraz o Podhalu

  film

  Bartłomiej Kuraś

  Aż 15 nominacji, najwięcej ze wszystkich produkcji, otrzymał w konkursie Nagrody Filmowe "Orły" 2025 obraz "Biała Odwaga" Marcina Koszałki. Mało brakowało, a przez polityczne naciski ten film o wojennej historii Podhala w ogóle by nie powstał.

  23.02.2025 | 07:07

  biała odwaga

  goralenvolk

  II wojna światowa

  kultura

  

• Ostatni więźniowie Auschwitz odchodzą. Jak teraz opowiadać o Holokauście?

  Tylko na Wyborcza.pl

  Bartłomiej Kuraś

  W przededniu 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz, przypadającej w styczniu 2025 r., Muzeum Auschwitz rozpoczęło przełomowy projekt, który pozwoli zachować pamięć o ocalałych - dowiedziała się "Wyborcza".

  18.02.2025 | 19:01

  historia

  Holokaust

  II wojna światowa

  Izrael

  

• Dziwię się lewicy, która ma pretensje do Izraela. Kraje arabskie już dawno mogły pomóc swoim braciom

  zbrodnie wojenne

  Andrzej Brzeziecki

  Pamiętam obozy Hezbollahu na południu Libanu. To tak jakby przy naszej granicy w namiotach mieszkali Niemcy, żądający powrotu na Dolny Śląsk.

  14.02.2025 | 21:12

  antysemityzm

  II wojna światowa

  konflikt palestyńsko-izraelski

  Niemcy

  

• Pilot John Folkes miał 19 lat, gdy na atolu Maralinga kazano mu przelecieć przez radioaktywne chmury

  próby nuklearne

  Robert Stefanicki

  Gdy premierowi Anthony'emu Edenowi pokazano raport ostrzegający, że uczestniczącym w próbach nuklearnych żołnierzom promieniowanie uszkodzi DNA, odparł: - Szkoda, ale nie możemy na to poradzić.

  14.02.2025 | 05:42

  bomba atomowa

  choroba popromienna

  II wojna światowa

  rak

  

• Peter Schmeichel: Nie wiedziałem, że urodziłem się Polakiem

  piłka nożna

  Andrzej Kulasek

  "Jak to się mówi? - Szczęsny. - Nieee, nie ma szans". Słynny duński bramkarz odkrywa polskie korzenie

  14.02.2025 | 05:31

  Dania

  II wojna światowa

  męskość na nowo

  Peter Schmeichel

  

• 80 lat temu spłonęło Drezno. Wieczorem słup ognia nad miastem sięgał półtora kilometra

  II wojna światowa

  Joanna Banaś

  Po nalotach Joseph Goebbels dziesięciokrotnie zawyżył liczbę ofiar - do 250 tys. Okazało się to bronią obosieczną: chciał obnażyć barbarzyństwo aliantów, a poinformował świat o ich potędze i skuteczności.

  12.02.2025 | 20:57

  Drezno

  Joseph Goebbels

  książki

  naloty

  

• Najtrudniejsza wyprawa TOPR w Tatrach: ratownicy ocalili rannych i siebie. "Albo kula w łeb"

  Tatry

  Bartłomiej Kuraś

  W nocy z 11 na 12 lutego 1945 r. TOPR uratował w górach śmiertelnie wygłodzonych, rannych partyzantów. Wyprawa była dla nich jedyną szansą na przeżycie, ale dla ratowników i ich rodzin - także. Odmowa pójścia w góry groziła im śmiercią. Po 80 latach...

  12.02.2025 | 05:57

  Góry

  historia

  II wojna światowa

  partyzanci

  

• Pantera kontra T-34. Pełne strzałów i wybuchów widowisko na 80. rocznicę przełamania Wału Pomorskiego

  wał pomorski

  Andrzej Kraśnicki jr

  Obok forsowania Odry to była jedna z najbardziej krwawych bitew polskich żołnierzy w czasie II wojny światowej. Z okazji 80. rocznicy przełamania Wału Pomorskiego w Wałczu odbyło się widowisko historyczne "Pomorze w ogniu".

  08.02.2025 | 19:55

  historia

  II wojna światowa

  Pomorze Zachodnie

  Wałcz

  

• On był Polakiem, ona Ukrainką. Byli zgodnym małżeństwem. Ale gdy pociąg ruszył, wyskoczyła z wagonu

  Ale Historia

  Andrzej Brzeziecki

  Tuż po wojnie polsko-ukraińską granicę musiało przekroczyć 1,5 mln ludzi. W obie strony.

  07.02.2025 | 15:30

  II wojna światowa

  przesiedlenia

  stosunki polsko-ukraińskie

  wojna w Ukrainie

  

• Grzegorz Motyka: Co uznać za symboliczny koniec II wojny światowej? Znam takie wydarzenie

  zbrodnie wojenne

  Grzegorz Motyka

  O żołnierzach zabitych przez Sowietów tylko za to, że byli w AK, należy pamiętać tak jak o obrońcach Westerplatte.

  07.02.2025 | 05:43

  Armia Krajowa

  Bucza

  II wojna światowa

  NKWD

  

• 80. rocznica konferencji w Jałcie. "Zachód nas wtedy zdradził". To jeden z polskich mitów

  konferencja jałtańska

  Mirosław Maciorowski

  Ten mit uważam za szkodliwy, bo oducza realistycznego myślenia. Rozmowa z prof. Pawłem Machcewiczem.

  03.02.2025 | 15:58

  II wojna światowa

  jałta

  Józef Stalin

  paweł machcewicz

  

• Paweł Machcewicz: Wizja nowej Jałty wydawała się dawno pogrzebana. Aż do powrotu Trumpa do Białego Domu

  konferencja jałtańska

  Paweł Machcewicz

  Prezydent Stanów Zjednoczonych, w przeciwieństwie do Putina, o konferencji sprzed 80 lat zapewne nigdy nie słyszał. Ale logika jego polityki może go poprowadzić w jej stronę.

  31.01.2025 | 05:03

  Donald Trump

  Franklin D. Roosevelt

  II wojna światowa

  Józef Stalin

  

• 80. Rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. ZDJĘCIA

  Zdjęcia

  Marcin Kapica

  W Oświęcimiu odbyły się uroczystości 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Uczestniczyli w nich ocalali oraz delegacje władz państw z całego świata.

  28.01.2025 | 06:30

  Auschwitz

  Auschwitz Birkenau

  II wojna światowa

  król Karol III

  

• Król Karol III w Krakowie spotkał się z Ocalałymi. Zełenski rozmawiał z Hołownią o Wołyniu: "Jest zielone światło"

  80. rocznica wyzwolenia Auschwitz

  Milena Kuchnia,  PAP

  Król Karol III przyleciał do Polski na obchody 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz. Wcześniej w Krakowie spotkał się z ocalałymi z Holocaustu. W tym samym czasie do stolicy Małopolski przyjechał prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, który spotkał się...

  27.01.2025 | 15:57

  Holocaust

  II wojna światowa

  król Karol III

  Muzeum Auschwitz

  

• Bus wypełniła rzeczami więźniów i esesmanów: buciki, mundury, pasiaki. Pół tysiąca przedmiotów z Auschwitz leżało na jej strychu

  80. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz

  Bartłomiej Kuraś

  Bus, którym kobieta przyjechała wraz z synem, był wypełniony koszami z rzeczami więźniów i esesmanów. Te cenne artefakty od wojny przeleżały na strychu w prywatnym domu.

  27.01.2025 | 14:50

  Auschwitz

  Holocaust

  II wojna światowa

  nazizm

  

• Wyzwolenie Auschwitz. Żołnierze bali się podejść do więźniów niepodobnych do ludzi

  Ale Historia

  Bartłomiej Kuraś

  W oddali stały grupy ludzi. Najpierw nie rozumieli, co się dzieje, potem zaczęli machać rękami w geście pozdrowienia, coś krzyczeli. 27 stycznia 1945 roku Armia Czerwona wyzwoliła Auschwitz.

  27.01.2025 | 11:24

  80. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz

  Armia Czerwona

  auschwitz

  Holocaust

  

• Wolność po Auschwitz. Jak sobie z nią poradzić?

  Ale Historia

  Marta Grzywacz

  "Ponad 90 proc. byłych więźniów obozów koncentracyjnych to wykolejeńcy" - pisała była więźniarka Auschwitz Maria Jezierska. Ludzie o zachwianym poważnie zdrowiu fizycznym i psychicznym. Od lekkich urazów przez melancholię do zupełnej utraty rozumu.

  27.01.2025 | 11:16

  80. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz

  auschwitz

  Holocaust

  II wojna światowa

  

• 80. rocznica wyzwolenia Auschwitz. Przyjeżdżają m.in. król Karol III i Wołodymyr Zełenski. "To jedno z największych spotkań w historii Rzeczypospolitej"

  80. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz

  Bartłomiej Kuraś

  My Polacy, na których ziemi Niemcy zbudowali ten obóz zagłady, jesteśmy strażnikami pamięci - mówił prezydent Andrzej Duda po porannej uroczystości złożenia zniczy i kwiatów przed Ścianą Śmierci w Auschwitz, rozpoczynającej obchody 80. rocznicy...

  27.01.2025 | 10:06

  Andrzej Duda

  II wojna światowa

  król Karol III

  Muzeum Auschwitz

  

• Dyrektorka Miejsca Pamięci i Przestrogi Ravensbrück: "Wszyscy widzieli, każdy odwracał wzrok"

  Ravensbrück

  Michał Kokot

  - Potrzeba było dekad, by do niemieckiego społeczeństwa dotarła wiedza o zbrodniach, jakich dopuściło się w czasie okupacji - mówi "Wyborczej" Andrea Genest.

  27.01.2025 | 08:20

  II wojna światowa

  Muzeum Auschwitz

  Niemcy

  obozy koncentracyjne

  

• Auschwitz. Ile osób zginęło, jakie zawody wykonywali oprawcy, komu udało się uciec [INFOGRAFIKI]

  Auschwitz

  Igor Rakowski-Kłos,  Danuta Pawłowska,  Katarzyna Korzeniowska

  80. rocznica wyzwolenia Auschwitz. Przez długi czas liczba ofiar Auschwitz była przedmiotem dyskusji. Dziś na podstawie dokumentów odnalezionych w archiwach różnych państw można dość precyzyjnie określić liczbę deportowanych i osób, które w...

  27.01.2025 | 06:00

  II wojna światowa

  Muzeum Auschwitz

  obozy koncentracyjne

  

• 80. rocznica wyzwolenia Auschwitz. 99-letni Ocalały: Krzyk kobiet słyszę do dzisiaj. Ktoś musi o tym opowiadać, żeby się nie powtórzyło

  Muzeum Auschwitz

  Bartłomiej Kuraś

  W Krakowie zamknięto oddział Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych. - Odchodzi nasze pokolenie - tłumaczy 99-letni Stanisław Zalewski, który jako jeden z pół setki dawnych więźniów przyjeżdża...

  27.01.2025 | 05:57

  80. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz

  Holocaust

  II wojna światowa

  nazizm

  

• Wycinkowe kary za Auschwitz. Niewielu esesmanów zawisło na szubienicy

  Ale Historia

  Bartosz T. Wieliński

  Komendant Rudolf Höss i jego następca Arthur Liebehenschel skończyli na szubienicy. Wielu zbrodniarzy z Auschwitz-Birkenau stanęło przed sądami i zostało osądzonych, ale zdecydowana większość załogi obozu umknęła wymiarowi sprawiedliwości.

  26.01.2025 | 19:21

  80. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz

  Auschwitz

  Holocaust

  II wojna światowa

  

• Auschwitz - technologia zagłady. Ile milionów ludzi zginęło?

  Ale Historia

  Mirosław Maciorowski

  W Auschwitz w zabijanie zaangażowanych było może sto, może dwieście osób: członkowie plutonów egzekucyjnych, ci, którzy strzelali do uciekających, i oczywiście esesmańscy sanitariusze - dezynfektorzy, którzy wrzucali cyklon B do komór gazowych....

  26.01.2025 | 19:15

  80. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz

  Auschwitz

  Holocaust

  II wojna światowa

  

• Wyzwolenie obozu Auschwitz. Koniec ziemskiego piekła

  II wojna światowa

  Piotr Nehring

  Czerwonoarmiści pojawili się pod drutami Auschwitz-Birkenau w sobotę 27 stycznia 1945 r. ok. 9 rano. Nie zdawali sobie sprawy z tego, dokąd dotarli

  26.01.2025 | 19:09

  80. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz

  Auschwitz

  Holocaust

  Żydzi

  

• Córka komendanta Auschwitz: "Był najmilszym człowiekiem na świecie"

  Auschwitz

  Łukasz Woźnicki

  Brigitte nosi w sobie tajemnicę, której nie zdradziła nawet wnukom. Spędziła dzieciństwo w obozach koncentracyjnych, którymi kierował jej ojciec Rudolf Höss. Dorastała w domu, z którego okien widać było krematorium Oświęcimia. Matka Brigitte...

  25.01.2025 | 18:32

  80. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz

  II wojna światowa

  Niemcy

  obóz koncentracyjny

  

• Holocaust Romów w obozie Auschwitz. "Żadna likwidacja nie była jeszcze taka trudna"

  Ale Historia

  Bartosz T. Wieliński

  Jej podpis na diagnozie rasowej oznaczał wyrok śmierci dla Cygana lub człowieka mającego nawet bardzo odległego romskiego przodka. A jednak po wojnie żyła spokojnie i aż do śmierci w 1966 r. kontynuowała badania dotyczące Romów. W Niemczech o ich...

  25.01.2025 | 18:25

  80. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz

  auschwitz

  Holocaust

  II wojna światowa