II RP Gazeta Wyborcza -

Sukces dyplomatyczny miał być plastrem na kłopoty wewnętrzne II RP

polityka zagraniczna

Tomasz Nałęcz

Wszystkie karty znakomicie rozegrał minister Aleksander Skrzyński, załatwiając to, z czym przez dwa lata nie radzili sobie poprzedni szefowie MSZ.
17.03.2023 | 19:00

dyplomacja

II RP
"Wprowadzają komunizm! Wszyscy zdrajcy tak zginą". Morderstwo w urzędzie miasta

Tylko na Wyborcza.pl

Przemysław J. Łaski

Kiedy urzędnik Kazimierz Stępień otworzył drzwi do gabinetu prezydenta Piotrkowa, usłyszał: - Uciekaj pan! Gdy je zamknął, z drugiej strony padł strzał.
17.03.2023 | 16:30

Piotrków Trybunalski

II RP
Ministerstwo mądrych kroków. Zapomniany sukces polskiej dyplomacji

granice polski

Jan Pisuliński

15 marca 1923 r. Rada Ambasadorów uznała wschodnie granice Polski. Prasa francuska na ogół wyrażała radość, a brytyjska narzekała, że Litwinów i Ukraińców pozostawiono na łasce Polaków.
10.03.2023 | 15:00

polska dyplomacja

Ukraińcy

Tylko na Wyborcza.pl

II RP
Zasłużył się Polsce, a później zdradził wolnościowe ideały

II RP

Tomasz Nałęcz

Podwileńskie Bezdany i Berezę Kartuską koło Brześcia dzieli 300 km. W historii Polski to oddalenie urasta jednak do wymiarów międzyplanetarnych.
25.02.2023 | 13:00

Walery Sławek

PPS
Queer katolicko-narodowy. Od kontrastów z życia Rodziewiczówny mózg może stanąć w poprzek

Książki

Magdalena Dubrowska

Jeżeli nie chcemy o tym mówić, jeśli myślimy, że to okryje kogoś infamią, to znaczy, że uważamy, że homoseksualność nie jest okej. Że to powód do wstydu. Rodziewiczówna też padła ofiarą tego, że przez lata bardzo chciano zadbać o "godną",...
17.02.2023 | 12:00

antysemityzm

LGBT

Rodziewiczówna

nacjonalizm
Tajne zbrodnie II RP. Mordy ku chwale ojczyzny

Ale Historia

Jan Widacki

Lekarze z jednej z najbardziej tajemniczych komórek przedwojennego wywiadu i kontrwywiadu dokonywali zbrodniczych eksperymentów na więźniach. Ich zwłoki potajemnie topili w przygranicznych rzekach.
10.02.2023 | 16:15

zbrodnie

Tylko na Wyborcza.pl

II RP
Dlaczego po zabójstwie Narutowicza nie doszło do samosądów nad endecją?

II RP

Tomasz Nałęcz

Po zabójstwie Gabriela Narutowicza część piłsudczyków parła do krwawej rozprawy z endekami.
03.02.2023 | 06:00

Gabriel Narutowicz

endecja
Polska, śmietnik pełen skarbów. Co nam zostało z tamtych lat?

Ale Historia

Andrzej Brzeziecki

Nawet jeśli największą zasługą II RP było to, że zdołała utrwalić w głowach Polaków ideę własnego państwa, to należy się jej twórcom wdzięczność. Mimo wszystko - uważa Włodzimierz Mędrzecki.
20.01.2023 | 12:00

Polska

książki

II RP
100 lat temu zwolennik prawicy zabił prezydenta Narutowicza. "Zajścia w Warszawie były groźniejsze niż atak stronników Trumpa na Kapitol"

Gabriel Narutowicz

Arkadiusz Gruszczyński

- Trzeba to jasno cały czas przypominać: zabójca pierwszego prezydenta niepodległej Polski był motywowany przez popularną i szeroko akceptowaną ideologię antysemityzmu, która była lansowana przez dużą część polskiej klasy politycznej i polskiego...
16.12.2022 | 05:15

Józef Piłsudski

Eligiusz Niewiadomski

II RP
2 grudnia. Polska jako państwo dobrobytu - plan Eugeniusza Kwiatkowskiego [KALENDARIUM]

kalendarium

irk

Ogłoszenie amerykańskiej polityki izolacjonizmu i debiut Mieczysławy Ćwiklińskiej. Co jeszcze wydarzyło się 2 grudnia?
02.12.2022 | 05:50

ii rp
Piłsudski po wyborach: "Zostawiłem to świństwo, niech się własnym smrodem udusi"

Ale Historia

Tomasz Nałęcz

Józef Piłsudski nie chciał kandydować na urząd prezydenta, bo w tej roli nie mógłby demonstrować politycznych sympatii. Szykował się do wojny na śmierć i życie z endecją.
03.11.2022 | 13:00

Józef Piłsudski

wybory

Tylko na Wyborcza.pl

II RP
30 października. Pochwycony Nat Turner - bohater zniewolonej Ameryki [KALENDARIUM]

kalendarium

irk

Pogrzeb Chopina i manifest październikowy Mikołaja II. Co jeszcze wydarzyło się 30 października?
30.10.2022 | 05:50

kalendarium

niewolnictwo

Orson Welles

II RP
Saga rodu Skąpskich. Jeden z najciekawszych przekazów o życiu ziemiaństwa w II RP

Ale Historia

Tomasz Nałęcz

Skąpscy wydzierżawili blisko 1000-hektarowy, należący do państwa, poniemiecki majątek Wielki Łęck w powiecie działdowskim, graniczącym z Prusami Wschodnimi. Przez następne 18 lat doprowadzili posiadłość do rozkwitu.
16.09.2022 | 06:00

ziemiaństwo

książki

II RP
Senacka awantura o strajk chłopski sprzed 85 lat. PiS widzi w tym odniesienia do obecnej sytuacji

Senat

Paweł Wroński

Senatorowie opozycji chcieli uczcić zabitych i aresztowanych w obronie demokracji w 1937 r. PiS twierdził, że jest to próba projekcji zdarzeń historycznych na współczesność, ale ostatecznie dziewięciu senatorów Zjednoczonej Prawicy zagłosowało z...
04.08.2022 | 19:41

PSL

PiS

II RP
Bracia Skwiercz, samochody i dawny blichtr przedwojennej Gdyni

Starowiejska

Bartosz Gondek

Mamy w trójmieście lokalną, motoryzacyjną sensację. Na rogu ulicy Starowiejskiej i 3 Maja przetrwał do dziś jeden z najbardziej znanych gdyńskich salonów samochodowych, który mieścił przed wojną sprzedającą luksusowe samochody Auto-Centralę braci...
25.06.2022 | 16:00

Bartosz Gondek

gdynia

buick

mercedes
Lata dwudzieste... lata trzydzieste. Przedwojenna Warszawa na kolorowych zdjęciach

Zdjęcia

Rafał Szczepankowski

Obraz Warszawy przed II wojną światową został silnie zmitologizowany. Wedle literatury i opowieści ludzi było to miasto wielokulturowe, tętniące życiem i energią. Lata 20. i 30. ubiegłego wieku to czas dużych zmian, wielkiej polityki młodego,...
27.04.2022 | 15:24

wystawa

retro

moda

kultura
Pierwsze studentki. Wykładowcy ubolewali nad szerzącą się zarazą "feminizacji" uniwersytetu

Kultura

Arkadiusz Gruszczyński

Gdy kobiety zdobyły prawo do studiowania, wykładowcy ubolewali, że zabiorą miejsce "prawdziwym" studentom.
27.09.2021 | 09:30

kobiety

studia

studentki

historia
"Higiena". Wiersz Jerzego Kronholda

Wolna Sobota

Jerzy Kronhold

Wiersz poleca Andrzej Zagozda
25.09.2021 | 05:55

Roman Dmowski

wiersz

Jerzy Pilch

antysemityzm
Na drogach Pomorza w 1939 roku. Tak się jeździło samochodem przed wojną

historia

Bartosz Gondek

Dobre, ale jeszcze odziedziczone po zaborcy drogi. Gęstniejący ruch, rajdy i wypadki drogowe. Tak wyglądała nadmorska i pomorska motoryzacja w ostatnich miesiącach przed wybuchem II wojny światowej.
26.07.2021 | 07:30

Bartosz Gondek

Motoryzacja na Pomorzu

samochody

przedwojenna polska
Potańcówki, zapasy na plaży i turystyka z plecakiem. Tak wyglądały wakacje w II RP.

Zdjęcia

Dorota Nowacka, Igor Rakowski-Kłos

Nad Wisłą organizowano potańcówki, na nadmorskich plażach - bale maskaradowe. Zobacz na archiwalnych zdjęciach, jak spędzano wakacje w Polsce międzywojennej. Po pierwszej wojnie światowej pojawiła się w Europie i Ameryce moda na opaleniznę. Stroje...
02.07.2021 | 16:01

wakacje

wypoczynek

czas wolny

zdjęcia
Piłsudski zmieniał premierów jak rękawiczki. Dbał o to, by żaden za bardzo nie urósł

felietony

Tomasz Nałęcz

Józef Piłsduski, starzejący się i podejrzliwy autokrata, nie tylko nieustannie kręcił karuzelą z premierami, ale też obsadzał ją postaciami coraz mniejszego formatu, bo zapewne wtedy czuł się bardziej bezpieczny.
29.05.2021 | 05:56

Walery Sławek

Józef Piłsudski

okres międzywonenny

BBWR
Bił ją tak, jak człowiek zwierzęcia uderzyć nie potrafi. Ale nie ma we mnie żądzy zemsty

Książki

Michał Nogaś

Trudno uważać, że ludy podbite miałyby być w jakikolwiek sposób i za cokolwiek wdzięczne tym, którzy je kolonizowali. Ciężko dziwić się zatem polakożerstwu pewnej części Białorusinów. Myśmy się o to postarali, panie Michale.
29.05.2021 | 05:40

książka

reportaż

II RP

Białoruś
100 lat temu Polska i Rosja podzieliły się ojczyznami Ukraińców i Białorusinów

Ale Historia

Tomasz Nałęcz

Przy stole obrad spotkały się dwa odmienne ideowo światy, choć zakrawało na ironię historii, że delegacją "burżuazyjnej Polski" kierował syn biednego chłopa, a "państwo proletariatu" reprezentował potomek burżuazji. 100 lat temu trakt ryski...
18.03.2021 | 05:59

Roman Dmowski

Józef Piłsudski

II RP
Szklany sufit naszych prababć. "Stres w pracy powoduje oziębłość seksualną"

Ale Historia

Marta Grzywacz

Dzień Kobiet. W II RP kobiety obwiniane były o to, że źle pracują i wywołują kryzys ekonomiczny. Mężczyźni od prawa do lewa nie chcieli się dzielić z kobietami ani pracą, ani karierą.
08.03.2021 | 06:00

kobiety w polityce

szklany sufit

II RP

feminizm
Konstytucja marcowa, czyli polska klątwa wiecznie trwa

felietony

Tomasz Nałęcz

Konstytucja marcowa upadła, ponieważ piłsudczycy nie byli w stanie zdobyć władzy na drodze demokratycznej.
06.03.2021 | 05:55

Józef Piłsudski

Konstytucja

dwudziestolecie międzywojenne

konstytucja marcowa
Dwie moralności II RP. Jedna dla ludu, druga dla elit: polityków, księży i wojska

Ale Historia

Kamil Janicki

W II RP prawdziwie wolni byli tylko przedstawiciele elit. Zwyczajne normy i przepisy nie odnosiły się do polityków, urzędników, księży czy oficerów. Premier mógł się rozwieść, oficer spoliczkować przechodnia, a urzędnik trwonić publiczne pieniądze...
20.02.2021 | 06:00

okres międzywonenny

dwudziestolecie międzywojenne

międzywojnie

II RP
Za Niemca było lepiej? 100 lat temu Polska zajęła Pomorze

Ale Historia

Maciej Drzewicki

Postępowanie wojsk generała Hallera wkraczających w 1920 r. na Pomorze, a później polskich urzędników, którzy przyjechali z centralnej Polski, zraziło Kaszubów. W dwudziestoleciu międzywojennym zaczęli się odwracać od polskości.
03.10.2020 | 05:59

I wojna światowa

wolne miasto gdańsk

Niemcy

józef haller
Dyktatura, którą ustanowił Józef Piłsudski, nie dała państwu ani siły, ani stabilizacji

felietony

Tomasz Nałęcz

W służbę piłsudczykowskiego Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem wprzęgnięta została cała administracja - od ministrów aż do szeregowych urzędników
19.09.2020 | 05:56

Józef Piłsudski

okres międzywonenny

BBWR

II RP
"Przed sądem II RP". Jak zasłużony lotnik wykręcił się od więzienia po zabójstwie i inne głośne procesy międzywojnia

Ale Historia

Mirosław Maciorowski

Gdy się czyta o procesie kpt. Stefana Pawlikowskiego, scyzoryk otwiera się w kieszeni. Helena Kowalik w książce "Przed sądem II RP" opisała jeszcze kilkanaście równie ciekawych spraw.
19.09.2020 | 05:52

okres międzywonenny

ii rp
Wojciech Korfanty, wielki przegrany listopada 1918 roku

Ale Historia

Józef Krzyk, Barbara Szmatloch

Gdy 10 listopada 1918 r. uwolniony z Magdeburga Piłsudski przyjechał do Warszawy, witało go ledwie kilka osób. Korfantego, który zjawił się tam pięć dni później, tłumy nosiły na ramionach i rzucały mu kwiaty pod nogi. Śląski polityk stanął do walki...
17.09.2020 | 06:00

Józef Piłsudski

Wojciech Korfanty

II RP
Piłsudski był przekonany, że Rosję można rozciąć "po szwach narodowych"

felietony

Tomasz Nałęcz

Zdaniem marszałka niezależnie od tego, kto rządził w Moskwie - monarcha, "biali" czy "czerwoni" - państwo to nadal dążyło do podporządkowania sobie narodów przez wieki zniewalanych przez carat.
27.04.2020 | 05:55

Ukraina

ii rzeczpospolita

Józef Piłsudski

ii rp
Do Bydgoszczy po lepsze życie. Po I wojnie światowej Polacy błyskawicznie zasiedlili opuszczone przez Niemców miasto

Ale Historia

Wojciech Borakiewicz

W rodzinnym archiwum mamy dokument poświadczający zameldowanie dziadka i babci. Wypełniał go polski urzędnik, ale sam druk jest jeszcze niemiecki.
13.01.2020 | 05:59

ii rzeczpospolita

województwo kujawsko-pomorskie

Niemcy

Bydgoszcz
Jędrzej Moraczewski zaszczepił Polskę przeciwko komunistycznym ideom

Ale Historia

Paweł Smoleński

Rząd Jędrzeja Moraczewskiego był dla komunistów za mało rewolucyjny, a dla endeków zbyt czerwony. Ale żaden późniejszy gabinet II RP nie podważył jego reform. Polityk urodził się 150 lat temu.
13.01.2020 | 05:58

ii rzeczpospolita

Józef Piłsudski

okres międzywonenny

PPS
Człowiek, którego zaatakował Putin. Kim był polski ambasador Józef Lipski

Władimir Putin

Paweł Wroński

Rosyjski prezydent nazwał jednego z najlepszych polskich przedowjennych dyplomatów "łajdakiem" i "antysemicką świnią" chcącą stawiać Hitlerowi pomnik w Warszawie.
27.12.2019 | 16:06

adolf hitler

Józef Beck

Rosja

pakt Ribbentrop-Mołotow
Andrzej Duda jako Ignacy Mościcki na skalę PiS-owskich możliwości

felietony

Tomasz Nałęcz

Nie da się więc wykluczyć, że kiedy Andrzej Duda będzie na koniec kadencji robił rachunek prezydenckiego sumienia, zobaczy w pałacowych komnatach ducha nucącego Kazimierza Bartla.
02.12.2019 | 05:55

Józef Piłsudski

Ignacy Mościcki

Andrzej Duda

ii rp
Aleksander Sulkiewicz - muzułmanin, socjalista i polski patriota. Dlaczego został pochowany dwa razy?

Ale Historia

Adam Maksymiuk

Pogrzeb jednego z najbliższych przyjaciół Józefa Piłsudskiego - Tatara i muzułmanina Aleksandra Sulkiewicza - wywołał w 1935 r. ostry konflikt między sanacją a Polską Partią Socjalistyczną.
25.11.2019 | 05:59

Józef Piłsudski

okres międzywonenny

sanacja

pps
Jeden dzień zabijali, kilka dni gwałcili. Co Polacy robili we Lwowie w listopadzie 1918 r.

Wolna Sobota

Andrzej Romanowski

Nic nie umniejsza polskiego okrucieństwa 101 lat temu we Lwowie. Krew najmłodszej ofiary tamtego pogromu, 11-letniego chłopczyka, do dziś woła o pomstę do nieba. 22 listopada 1918 roku zaczął się pogrom lwowski.
23.11.2019 | 05:55

Ukraina

Grzegorz Gauden

antysemityzm

Żydzi
"Rekwiruje się, co się da, gdzieś w kąciku gwałci dziewczęta". Polska w listopadzie 1919 r. oczami świadków

Ale Historia

Igor Rakowski-Kłos

"Przed chatą stał chłop, lat 50, w kożuchu. Zbliżył się do niego hallerczyk i czy to chciał zapalić strzechę, czy zdjąć kożuch ze starego, dość że tamten wzniósł ręce błagalnie i prosił o litość. Potem widziałem, jak żołnierz ujął karabin za lufę,...
09.11.2019 | 05:55

ii rzeczpospolita

odzyskanie niepodległości

niepodległość

Święto Niepodległości
Rząd Daszyńskiego dał nam ośmiogodzinny dzień pracy, szkołę powszechną, ubezpieczenia społeczne. Jak powstawał?

Ale Historia

Igor Rakowski-Kłos

Ośmiogodzinny dzień pracy, wolność wyznania i sumienia, powszechne i świeckie szkolnictwo, ubezpieczenia społeczne, obrona praw pracowników najemnych i lokatorów. Gdzie i kiedy? 101 lat temu przez kilka jesiennych dni w Lublinie.
07.11.2019 | 14:30

Józef Piłsudski

100-lecie odzyskania niepodległości

Ignacy Daszyński

Święto Niepodległości
W przedwojennej Polsce oficjalnie nie było gwałtów. "Kobieta doświadczona płciowo potrafi się obronić"

Ale Historia

Kamil Janicki

Przedwojenni lekarze, politycy i karniści byli zgodni: przestępczość seksualna nie istnieje. A przynajmniej nie dotyczy Polaków.
28.10.2019 | 06:00

przemoc wobec kobiet

gwałt

przemoc

przemoc seksualna

1 2 ... Następna