Dziynki Bogu dzisiej wszyscy majom komputry, biblyjotyki, "szportplace" (boiska) i "szporthale" (sale gimnastyczne). Ino jakoś niy poradza se "forsztelować" (wyobrazić), że piyńć milionow z nos niy mo w chałpie ani jedny ksionszki.
Downi to my sie radowali na feryje, a niyskorzi, jak trza było iś do "szule" (szkoły). W chałpie "cło" (nudziło) sie bez "kamratow" (przyjaciół) i żodyn nicego niy "nazgobiył" (napsocił). No i niy trza już było pomogać starce przi szkrobaniu...
Konferencja podsumowująca cztery lata pracy śląskich regionalistów na rzecz uznania śląskiego za język, a Ślązaków za mniejszość etniczną odbyła się w sobotę (2 września) w Ślonskij Ambasadzie w Nikiszowcu.
Niy ino u "pamponiow" (gospodarzy), ale tyż w miastach abo na "zidlongach" (osiedlach) fajruje sie dożynki.
Kej żech se wszysko poukłodała w gowie wyszło na to, że musiałabych kożdy tydziyń łazić na jakoś pońć, bo tyla mom intyncjow.
U mie w doma na łodpustowy łobiod musiała być gyńś i dwojake kloski - biołe gumiklyjzy i corne z surowych kartofli. A do kawy swojski kołoc, kyjzykuchyn i makrony ze sztandu.
Terozki lody idzie dostać na kożdym kroku, nawet w zima. Pewnikym wszyske som dobre, ale i tak spominajom mi sie lody "Mewa", "Bambino", "Calypso" i "Pingwin", bo to som smaki naszy modości, kej my byli gryfni i zdrowi.
Kożdy dbo ło swoje i durch "flyjguje" (pielęgnuje): chałpka, zegrodka, autok, "koło" (rower), "ancug" (ubranie), "lakszuły" (lakierki), "erbniony" (odziedziczony) "kafyserwis" (serwis kawowy) Rosenthala, a niyroz nawet "klamory", "klamoty"...
Babcia Hilda zawsze powtarzała wnuczkom: "fto cie kamiyniym, ty go chlebym". W Rybniku udowadniamy, że język śląski to nie skansen. Posługują się nim ludzie w każdym wieku i goście z zagranicy.
Jes porzykadło, że "na świyntego Izydora czynsto bywo chłodno pora". Prowda, niyroz nogle robiyło sie "kalt" (zimno). Ale po niym przimrozki sie końcyły.
Dziecko odkrywa, że nie wypada przy ludziach rozmawiać po śląsku. Czy znam takie przypadki? Setki. Sam byłem jednym z nich. "Adam Michnik poleca"
Prastarzikom kazowali wiyszać niymiecko z hakynkrojcym, potym starzikom cerwono rusko. A za komuny nawet ta bioło-cerwono niy była richtich nasza.
Za staryj Polski Chińcyki szwyndały sie u nos po chałpach i handlowały bawidkami, a nawet figurkami Buddy, kere idzie casym znolyź na gorze abo w kamerliku.
Chcemy czuć się dobrze u siebie. Chcemy uznania naszego języka, chcemy uznania nas za mniejszość etniczną. Nie prosimy o to, my się tego domagamy!
Komunistow "mierziyło" (denerwowało), że wszyske świynta som kościelne, a 1 Moj i rewolucjo kożdy łobchodziył, ale z daleka. A że niy "poradziyli" (potrafili) tego "ściyrpieć" (znieść), toż tyn dziyń spod jym choćby z nieba.
Niy dlo takich jak jo "biny" (sceny), "tancdile" (kręgi taneczne) i nawet przi "szynkwasie" (ladzie, bufecie) niy wolno sie nom szluknońć kapki sznapsu.
Moja mamulka wierzyła, że gromnica jes jak światłoś wiekuisto kero pokazuje droga do nieba
W zimowy piątkowy wieczór poznaliśmy w Katowicach laureatów 12. edycji konkursu na jednoaktówkę po śląsku. Grupa osób piszących specjalnie na konkurs co roku jak zwykle mocno się trzyma, choć nie brak też świeżej krwi.
Mamy grudzień, najwyższy więc czas, by zakończyć 12. konkurs na jednoaktówkę po śląsku. Który z autorów wygra? Czy będzie to znane nazwisko, czy może pora na świeżą krew? Tego dowiemy się w piatek, 16 grudnia w siedzibie Katowice Miasto Ogrodów.
Nastoła nowo moda i kaj ino jes jakiś plac, robiom w adwyńcie srogi torg, choćby romel ze "sztandami" (stoiskami), "luftbalonami" (balonami), karasolami, "ajsplacami" (lodowiskami) i chałpkami z "kyksow" (pierników).
Z adwyntskalyndra zrobiyła sie "ańfachowo" (pospolita) "szachtelka" (tyż "pucinka" - pudełko, bombonierka) z "konfektami" (czekoladkami).
Niyroz godom, że wszysko już było, i zaś wyszło na moje.
Trzech kibiców o odmiennch doświadczeniach życiowych oraz pewna siebie, seksowna barmanka to bohaterowie najnowszego spektaklu w teatrze Korez, czyli "Weltmajstrów" - błyskotliwego tekstu autorstwa Zbigniewa Rokity w fantastycznym wykonaniu Barbary...
Część Polaków nie rozumie, dlaczego na Śląsku bywają nazywani "Gorolami", skoro przybywają z terenów nizinnych.
Tragediom ślonskich wojokow w niymieckym wojsku i niydolom jejich familjow mało fto sie za komuny przejmowoł. Ciyrpieć miały prawo ino echt Poloki.
Niy ino my sie "aszymy" (chwalimy) tym, że sommy robotni, ale tyż inksi tak ło nos godajom. Ponoć po "szwongu" (zapale) do roboty zaroz idzie poznać Ślonzoka. Psinco prowda, może tak było hań downo.
Łostatnio biadałach, że niy idzie w chałpie forantować sztromu. Prowda, ale mogymy mieć na ibrich świycki.
"Frau Szmatloch! Jo nie chca słyszeć waszej godki" - napisał Michał Krajewski. "Jak zacnymy sie fantować miyndzy sobom, cyja gwara jes lepszo, wystawiymy i jom i siebie na pośmiywisko" - odpowiada Barbara Szmatloch
Nastoła moda, coby na świyntego Krzisztofa świyńćić autoki i skuli tego "zafropowane" (zakorkowane) som "farne" (kościelne, przi "farze" - probostwie) place i jedyn na drugego "tito" (tyż "titko" - trąbi) coby sie bliży wciś.
Chnet bydymy fajrować Dziyń Bajtlow. Przodzi niy było żodnego Dnia Dziecka, dopiyro za staryj Polski zacli łobchodzić na Ślonsku świynto dzieci, ale bylekej.
W teatrze Korez w Katowicach odbył się w piątek finał 11. edycji konkursu na jednoaktówkę po śląsku. Laureaci i osoby wyróżnione odebrali nagrody, a trzy najlepsze zdaniem jury teksty zostały odczytane przez aktorów dobrze władających śląską godką.
Ponoć piyńć miljonow Polokow niy mo w chałpie żodny ksionszki. Toż nawet niy majom "boroki" (biedacy) co wrazić pod "almaryjo" (szafę), kej sie "kolybie" (kołysze)
Rozpoczęliśmy jedenastą edycję konkursu na jednoaktówkę po śląsku. Czekamy na krótkie sztuki ciekawie opisujące w języku śląskim naszą skomplikowaną rzeczywistość.
Trzeba być naiwnym, by słowa Donalda Tuska o uznaniu języka śląskiego brać za zapowiedź uchwalenia przepisów w tej sprawie. Lider PO powiedział jednak coś bardzo ważnego. W kilku zdaniach udowodnił tezę Kazimierza Kutza o dupowatości Ślązaków.
Nie ma sensu tracić czasu na walkę o uznanie ślonskiej godki za język regionalny. Ani obecna, ani żadna inna władza w Polsce na to się nie zgodzi. Ale nie jest w stanie zakazać Ślązakom godać. Chodzi tylko o to, by godać ciekawie i mądrze.
Łukasz Kohut, poseł do Parlamentu Europejskiego z województwa śląskiego, wygłosił przemówienie w godce. Tłumacze z polskiego nie dali rady.
Historia walki Ślązaków o uznanie ich mowy za język regionalny to nie tylko pokaz siły coraz bardziej scentralizowanego państwa. To także prezentacja obłudy polityków od lewa do prawa.
Coraz trudniej wypatrzyć na Śląsku fedrującą kopalnię, górniczą orkiestrę i dymiącą hutę. Ale każdy zetknie się tu ze śląską gwarą, czyli godką.
Z okazji przypadającego 20 lutego Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego zwolennicy uznania śląskiej godki za język regionalny sporządzili list-apel. Napisali go po śląsku i wysłali do Elżbiety Witek, marszałek Sejmu.
Tak po prowdzie, to dugo by szło tymu starymu rokowi lewity cytać, że skisz zaraze kero przismycył, przekopyrtnył cołke nasze życie do gory szłapami.
Copyright © Agora SA
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
