Tomasz Ulanowski

• Pszczoły nie tylko potrafią liczyć, ale liczą od lewej do prawej - jak ludzie

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Pomysłowym eksperymentem udowadniają to naukowcy z Francji, Szwajcarii i Włoch.

  18.10.2022 | 10:52

  

• Pandemia COVID obniżyła średnią długość życia w Polsce aż o 26,6 miesiąca

  COVID-19

  Tomasz Ulanowski

  Jesteśmy w czołówce krajów, które pandemia COVID dotknęła najmocniej. Warto się zaszczepić. Od dziś ma być dostępna najnowsza szczepionka.

  17.10.2022 | 17:00

  

• Prognoza pogody. Koniec ciepełka, idzie ochłodzenie. Będą przymrozki

  pogoda

  Tomasz Ulanowski

  Według Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej poranne przymrozki czekają nas już w czwartek.

  17.10.2022 | 10:16

  

• 7 rzeczy, których nie wiedzieliśmy tydzień temu

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy podłączyli do komputera wyhodowaną na szalce sieć złożoną z kilkuset tysięcy ludzkich neuronów, a ta nauczyła się grać w ping-ponga. To nie żart. Oto siedem najważniejszych odkryć naukowych ub. tygodnia.

  17.10.2022 | 06:00

  

• Imigranci w naszym morzu. Czy Bałtykowi zagraża podobna katastrofa jak Odrze?

  przyroda

  Tomasz Ulanowski

  Czy Bałtykowi zagrażają gatunki inwazyjne? Pytamy prof. Jana Marcina Węsławskiego, biologa i ekologa morskiego, dyrektora Instytutu Oceanologii PAN w Sopocie.

  15.10.2022 | 09:00

  

• Rozwiąż quiz: Co wiesz o herbacie?

  quizy Wyborczej

  Katarzyna Staszak, Joanna Bujakiewicz, Paulina Mozolewska, Ewa Tomkowska, Piotr Cieśliński, Tomasz Ulanowski

  Sprawdź, jaka herbata jest najmniej przetworzona, skąd pochodzi kombucha, gdzie zgromadzą się herbaciane fusy, kiedy łyżeczką zamieszasz napój w szklance i czy herbata może mieć plastikowy "posmak".

  13.10.2022 | 19:19

  

• Naukowcy odkryli przeszło 12 tys. wariantów genetycznych odpowiedzialnych za ludzki wzrost

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Żeby tego dokonać, przejrzeli genomy niemal 5,4 mln ludzi z całego świata!

  13.10.2022 | 07:00

  

• Ludzkie i mysie neurony na elektrycznej szalce nauczyły się grać w ping-ponga

  mózg

  Tomasz Ulanowski

  Niezwykłym eksperymentem rodem z literatury science fiction opisanym w periodyku "Neuron" naukowcy definiują inteligencję i otwierają drzwi świadomości. Swoją biologiczno-komputerową hybrydę nazwali "DishBrain" - mózgiem na szalce. Równie szokujące...

  12.10.2022 | 17:00

  

• Rozwiąż quiz: Co wiesz o Nagrodach Nobla?

  quizy Wyborczej

  Paulina Mozolewska, Katarzyna Staszak, Tomasz Ulanowski, Kasper Kalinowski, Ewa Tomkowska

  Sprawdź, czy wiesz, ile kobiet zdobyło Nagrodę Nobla z chemii, gdzie wręczana jest pokojowa nagroda, co robi tegoroczny noblista z fizyki i jaka jest liczba laureatów pochodzących z terenów I Rzeczypospolitej.

  06.10.2022 | 20:09

  

• Naukowcy apelują o ochronę mikroświata. Niszczymy to, czego nie znamy i od czego zależy cała piramida życia na Ziemi

  ekocyd

  Tomasz Ulanowski

  Weź garść gleby. Żyje w niej więcej mikroorganizmów niż wszystkich ludzi na całym świecie.

  06.10.2022 | 13:00

  

• Nagroda Nobla z chemii. Sylwetki laureatów: niedoszła muzyczka Carolyn R. Bertozzi, Duńczyk Morten Meldal i podwójny noblista K. Barry Sharpless

  Nagroda Nobla

  Tomasz Ulanowski

  Bertozzi jest dopiero ósmą kobietą, której przyznano Nobla z chemii. Sharpless swojego pierwszego nobla z chemii otrzymał w 2001 r.

  05.10.2022 | 11:54

  

• Ziemia za setki milionów lat. Zobacz wizualizację

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Jak Ziemia będzie wyglądała za 100 mln lat? Jak się zmieni w ciągu najbliższych 250 mln lat? Naukowcy przedstawiają wizualizację.

  05.10.2022 | 09:45

  

• Upadek planetoidy, który 66 mln lat temu wykończył dinozaury, wywołał tsunami o wysokości 1,5 km

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Jak dowodzą naukowcy, ogromna fala rozlała się po całym świecie, szczególnie dotykając północny Atlantyk i południowy Pacyfik.

  04.10.2022 | 18:35

  

• Neandertalczycy i ludzie współcześni nie są różnymi gatunkami

  antropologia

  Tomasz Ulanowski

  Inaczej nie mogliby się skrzyżować i spłodzić płodnego potomstwa - podkreśla w rozmowie z "Wyborczą" archeolog dr Mikołaj Urbanowski. I ostrzega przed paleolitycznym rasizmem.

  03.10.2022 | 14:35

  

• Nagroda Nobla z fizjologii i medycyny. Sylwetka laureata prof. Svante Pääbo

  Nagroda Nobla

  Tomasz Ulanowski

  Nagrodę Nobla z fizjologii i medycyny zdobył genetyk prof. Svante Pääbo - pionier badania ewolucji człowieka i dróg, którymi nasz gatunek rozszedł się z Afryki w świat.

  03.10.2022 | 11:39

  

• Friluftsliv. W Norwegii zrobisz magisterium z życia na wolnym powietrzu

  przyroda

  Tomasz Ulanowski

  I to po angielsku, prawie za darmo. Grzechem byłoby nie skorzystać. O tym, jak skorzystał i został nowoczesnym "wikingiem", opowiada "Wyborczej" mieszkający w Bergen przewodnik turystyczny Paweł Paszek.

  30.09.2022 | 12:16

  

• "Kopalnie" bitcoinów są równie szkodliwe dla środowiska naturalnego, jak produkcja wołowiny

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Tak wynika z najnowszych szacunków ekonomistów z Uniwersytetu Nowego Meksyku w Albuquerque.

  30.09.2022 | 06:00

  

• Pandemia COVID-19 mocno "nadgryzła" osobowości młodych dorosłych. Tego psychologowie się nie spodziewali

  COVID-19

  Tomasz Ulanowski

  Dwa lata pandemii nadwyrężyły charaktery osób w wieku 18-29 lat tak mocno jak dekada "normalnego" życia.

  29.09.2022 | 14:33

  

• Czy znasz i rozumiesz psy? Rozwiąż quiz

  Nauka

  Paulina Mozolewska, Tomasz Ulanowski, Joanna Bujakiewicz, Kasper Kalinowski

  Towarzyszą nam od tysięcy lat, świetnie się do nas przystosowały, rozumieją nas i chyba wszystko o nas wiedzą. A co ty o nich wiesz? Sprawdź.

  29.09.2022 | 14:28

  

• Oto najstarsze zęby świata, mają aż 439 mln lat

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Należały do jednego z pierwszych żuchwowców, zwierząt, które według stanu dzisiejszej wiedzy pojawiły się setki milionów lat temu, w okresie geologicznym zwanym sylurem.

  28.09.2022 | 19:00

  

• Samotność postarza bardziej niż palenie

  zdrowie psychiczne

  Tomasz Ulanowski

  Efekt postarzający każdego z wielu czynników, z którymi zmagamy się w życiu, nie jest może powalający. Jednak ziarnko do ziarnka i nasze życie może się skrócić nawet o kilkadziesiąt lat.

  27.09.2022 | 18:00

  

• Czy niezwykła erupcja wulkanu Hunga Tonga-Hunga Ha'apai dodatkowo podgrzeje nam klimat?

  przyroda

  Tomasz Ulanowski

  Jak szacują w ostatnim "Science" naukowcy, styczniowa erupcja wulkanu Hunga Tonga-Hunga Ha'apai w archipelagu Tonga na Pacyfiku wyniosła tyle pary wodnej, że zwiększyła jej objętość w stratosferze aż o co najmniej 5 proc. Konsekwencje? Naukowcy mogą...

  27.09.2022 | 09:00

  

• W peletonie raźniej - jak się okazuje, także plemnikom

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy odkryli, dlaczego już w drogach rodnych samic plemniki poruszają się w grupach.

  23.09.2022 | 09:32

  

• Nawet jako płody krzywimy się na aromat jarmużu. Zresztą sami zobaczcie

  mózg

  Tomasz Ulanowski

  Już w życiu płodowym reagujemy na smaki i zapachy pokarmu jedzonego przez nasze mamy. Naukowcy właśnie zdobyli na to pierwsze bezpośrednie dowody.

  22.09.2022 | 14:51

  

• Te liczby są kluczowe dla naszego przetrwania. Rozwiąż quiz

  Nauka

  Piotr Cieśliński, Tomasz Ulanowski

  W tym quizie zadajemy pytania, które sprawdzą twoją świadomość ekologiczną. Czy wiesz, Ile marnotrawimy energii, wody, jedzenia? Jak bardzo psujemy przyrodę, zanieczyszczamy lądy i atmosferę?

  22.09.2022 | 11:00

  

• Nowe i zaskakujące badania na temat tego, jak Anglosasi (na chwilę) podbili Anglię

  archeologia

  Tomasz Ulanowski

  Wyniki badań publikowane w najnowszym wydaniu tygodnika "Nature" są kolejnym wkładem genetyki w puzzle wiedzy historycznej i prehistorycznej.

  21.09.2022 | 17:52

  

• Archeogenetyk prof. David Reich: Jesteśmy genetycznymi kundlami, mieszańcami poddawanymi ciągłej zmianie

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Żyjemy w czasach niezwykle intensywnego mieszania się różnych populacji. Oczekiwanie, że Europę zawsze będą zamieszkiwali tacy ludzie jak dziś, to mrzonka.

  20.09.2022 | 09:09

  

• Czy człowiek ma geny wrażliwości na zimno?

  mózg

  Tomasz Ulanowski

  Dlaczego robi nam się zimno i jak to się zmieni wraz globalnym ociepleniem - tłumaczy "Wyborczej" prof. Aida Andrés, genetyczka ewolucyjna z University College w Londynie, zajmująca się adaptacją organizmów do środowiska.

  19.09.2022 | 12:12

  

• Gorąco? Zimno? Hejt w internecie lubi to (felieton animalny)

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  W "Lancecie" dowodzą tego naukowcy z Poczdamskiego Instytutu Zmian Klimatu. Co to ma wspólnego ze zwierzętami?

  18.09.2022 | 12:00

  

• Rozwiąż quiz: Co wiesz o przetworach i skarbach jesieni?

  quizy Wyborczej

  Joanna Bujakiewicz, Paulina Mozolewska, Katarzyna Staszak, Ewa Tomkowska, Tomasz Ulanowski

  Sprawdź, czy wiesz, na co polecane są pestki dyni, w jakich pomidorach jest najwięcej antyoksydantów, kto jest najczęstszym sprawcą hospitalizacji grzybiarzy i czy ludzkie jelita miewają chandrę jesienią?

  15.09.2022 | 19:25

  

• Szybka dekarbonizacja globalnej gospodarki pozwoli zaoszczędzić aż 12 bilionów dolarów do 2050 r.

  Nauka

  Tomasz Ulanowski

  Tak pokazują szacunki naukowców z Oksfordu, których wyniki publikuje najnowsze wydanie magazynu "Joule".

  14.09.2022 | 12:05

  

• Czerpią radość z seksu i nie dyskryminują. Możemy się wiele nauczyć od zwierząt

  Książki

  Tomasz Ulanowski

  Nasza biologia jest po stronie równouprawnienia - mówi się wręcz o "darwinowskim feminizmie". A dzisiejsza kultura to ledwie naskórek.

  30.08.2022 | 05:57

  

• Wegetarianki ryzykują złamaniem stawu biodrowego bardziej niż kobiety mięsożerne

  dieta

  Tomasz Ulanowski

  Brytyjskie badanie potwierdza to, co wiedzą wszyscy ćwiczący - właściwa dieta to część treningu.

  26.08.2022 | 17:04

  

• Rozwiąż quiz: Co wiesz o rzekach?

  quizy Wyborczej

  Joanna Bujakiewicz, Paulina Mozolewska, Katarzyna Staszak, Ewa Tomkowska, Tomasz Ulanowski, Piotr Cieśliński

  Sprawdź, jakie substancje lecznicze wykrywane są najczęściej w rzekach, który akwedukt w Polsce jest najdłuższy i ile procent rzek w Szkocji ma osłonę z drzew, która pozwala latem na schładzanie płynącej wody?

  18.08.2022 | 17:46

  

• Naukowcy odkryli, co jedli nasi przodkowie tysiące lat temu. Jaką mieli dietę?

  mikrobiom

  Tomasz Ulanowski

  W tym celu badacze babrali się w odchodach i grzebali w zębach. Nie ma bowiem lepszego sposobu na sprawdzenie, jakie mikroorganizmy zasiedlały układ pokarmowy naszych przodków i pomagały im żyć, niż analiza paleokału i kamienia nazębnego.

  18.08.2022 | 13:56

  

• Zabójca dinozaurów nadleciał w kilku kawałkach. Naukowcy znaleźli drugi krater

  ekocyd

  Tomasz Ulanowski

  Planetoida, która zabiła nielotne dinozaury 66 mln lat temu, zostawiła po sobie dwa ślady. Pierwszy krater, czyli ten znany od lat, znajduje się na granicy półwyspu Jukatan i Zatoki Meksykańskiej. Drugi został właśnie odkryty w Afryce. Ale co tam...

  18.08.2022 | 09:25

  

• Susza w Europie. "Każda kropla wody powinna być dla nas święta, jak w Izraelu"

  susza

  Tomasz Ulanowski

  W Polsce susza panuje w zasadzie od 2015 r. Według danych unijnego Globalnego Obserwatorium Suszy ta tegoroczna objęła ponad dwie trzecie powierzchni Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii - mówi "Wyborczej" prof. Zbigniew Kundzewicz.

  17.08.2022 | 14:30

  

• Co zatruło Odrę. 6 najważniejszych hipotez

  Zatruta Odra

  Tomasz Ulanowski

  Po kilku tygodniach od wykrycia pierwszych martwych ryb płynących na powierzchni Odry wciąż nie wiemy, co spowodowało potężną katastrofę ekologiczną drugiej najdłuższej rzeki w Polsce.

  16.08.2022 | 12:35

  

• Odra sobie poradzi. Z nami będzie dużo gorzej

  Zatruta Odra

  Tomasz Ulanowski

  Zatruta Odra to tylko czubek góry lodowej. Skala ran, które zadajemy środowisku naturalnemu - a więc sobie samym - jest trudna do wyobrażenia.

  15.08.2022 | 11:53

  

• Prof. Jan Marcin Węsławski: Jeszcze Odra nie umarła! Poraża niewiedza o przyczynach tej tragedii

  Zatruta Odra

  Tomasz Ulanowski

  To skandal, że Polska nie ma systemu na bieżąco monitorującego zanieczyszczenie swoich wód - mówi "Wyborczej" prof. Jan Marcin Węsławski, biolog morski i dyrektor Instytutu Oceanologii PAN w Sopocie.

  15.08.2022 | 09:46