TOMASZ ULANOWSKI

• Zagadkowa wielka pustka w konstelacji Erydanu. Co ją łączy z zimną plamą w promieniowaniu tła?

  kosmos

  Piotr Cieśliński, Tomasz Ulanowski

  Odkrywanie wielkiej pustki w Erydanie przypomina historię Puchatka, który szukał Prosiaczka. Im bardziej astronomowie zaglądali do środka, tym bardziej tam niczego nie było.

  04.02.2022 | 15:30

  

• Oto nowe - imponujące! - rekordy świata długości błyskawic

  nauka

  Tomasz Ulanowski, Piotr Cieśliński

  Jeden dotyczy długości w przestrzeni - 768 km - a drugi w czasie - przeszło 17 sek. Oba potwierdziła właśnie Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO).

  03.02.2022 | 12:47

  

• Jeszcze w tym wieku tropikalne rafy koralowe prawdopodobnie zginą

  ekocyd

  Tomasz Ulanowski

  Chyba że koralowce zdołają zasiedlić chłodniejsze rejony oceanu. Tak wynika z prognoz przedstawionych właśnie przez naukowców z Wielkiej Brytanii, Australii i USA.

  02.02.2022 | 13:19

  

• Rezygnacja z mięsa i nabiału obniżyłaby emisję gazów cieplarnianych aż o połowę

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Tak wynika z szacunków przedstawionych przez naukowców w najnowszym wydaniu pisma "PLOS Climate". Nie musimy jednak przechodzić na weganizm - wystarczy mocno ograniczyć hodowlę przede wszystkim bydła.

  01.02.2022 | 20:00

  

• Na całym świecie żyją 73 tys. 274 gatunki drzew - szacują naukowcy

  ekocyd

  Tomasz Ulanowski, Piotr Cieśliński

  Z czego aż 13 proc. gatunków drzew nie zostało jeszcze odkrytych.

  01.02.2022 | 06:00

  

• Chiny po raz pierwszy skurczą się w tym roku. Świat czeka demograficzna implozja?

  demografia

  Piotr Cieśliński, Tomasz Ulanowski

  Po wielu dekadach wzrostu populacja Chin zacznie się w tym roku zmniejszać. Tak wynika z danych opublikowanych przez chińskie Narodowe Biuro Statystyczne.

  31.01.2022 | 13:08

  

• Dzięki dobrym bakteriom jelitowym paskosuseł potrafi przetrwać w zimowej hibernacji. To odkrycie może pomóc w leczeniu ludzi

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Utrata masy mięśniowej dotyka ludzi chorych, starzejących się i... astronautów. Być może da się im pomóc, zasilając ich mikrobiom w odpowiednie "hibernacyjne" bakterie.

  28.01.2022 | 13:16

  

• Zmiany klimatu. Jedni pożegnają się z kawą, nerkowcami i awokado. A inni zaczną je uprawiać

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy prognozują, jak globalne ocieplenie zmieni uprawy tych trzech ważnych produktów żywnościowych. Będą przegrani i zwycięzcy.

  26.01.2022 | 20:02

  

• Naukowcy odkryli mikroby żyjące w temperaturze 120 st. C

  biologia

  Tomasz Ulanowski

  Te organizmy jednokomórkowe mieszkają zakopane głęboko w osadach organicznych zalegających na oceanicznym dnie.

  26.01.2022 | 15:57

  

• Hipopotamy wołają się "po imionach"

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Te zwierzęta rozpoznają nawoływania swoich sąsiadów i reagują agresją, kiedy słyszą obcych.

  25.01.2022 | 14:15

  

• Prognoza pogody. Do Polski dotarła odwilż. Do jutra pozostaniemy w zgniłych kleszczach układu

  prognoza pogody

  Tomasz Ulanowski

  W nocy nad Polską przeszedł front ciepły i wymieniło się powietrze. W dzień czeka nas odwilż, a nocą - przymrozki. Od jutra mocniej powieje.

  25.01.2022 | 11:07

  

• Jego imię 666. Chmura po erupcji wulkanu w Tonga w połowie drogi do przestrzeni kosmicznej

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Według obliczeń naukowców z Wielkiej Brytanii szczyt wulkanicznego grzyba dotarł do wysokości 55 km nad powierzchnią Ziemi - do dolnych warstw mezosfery. Czeka nas spektakl obłoków srebrzystych?

  22.01.2022 | 11:22

  

• Smog śmierdzi również motylom i pszczołom. Przez spaliny owady nie trafiają do kwiatów

  ekocyd

  Tomasz Ulanowski

  Udowadnia to badanie, którego wyniki naukowcy z Wielkiej Brytanii publikują w piśmie "Environmental Pollution".

  20.01.2022 | 15:00

  

• Niedaleko Tahiti naukowcy odkryli dziewiczą rafę koralową. Wygląda magicznie i daje nadzieję

  ekocyd

  Tomasz Ulanowski

  Jest duża i buzuje od życia dość głęboko jak na tropikalną rafę koralową - bo aż 30-65 m pod powierzchnią Pacyfiku.

  20.01.2022 | 11:14

  

• IMGW ostrzega: zbliża się kolejny cyklon i kolejna wichura. Znowu zagrzmi

  prognoza pogody

  Tomasz Ulanowski

  Tym razem wiatr wiejący z prędkością do 100 km na godz., burze śnieżne, oblodzenie oraz kolejne ochłodzenie przyniesie nam cyklon "Ida". Groźnie zrobi się już dziś w nocy.

  19.01.2022 | 16:13

  

• To w ten sposób pierwsi rolnicy udomowili kozy i owce, na zawsze zmieniając ludzkość

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Pełne udomowienie kóz i owiec zajęło im aż tysiąc lat - piszą naukowcy w najnowszym wydaniu tygodnika "PNAS".

  18.01.2022 | 11:15

  

• Jak miliardy lat temu Mars zdołał utrzymać ogromny ocean? Naukowcy już wiedzą

  mars

  Tomasz Ulanowski

  Wystarczył mu do tego chłodny, ale wilgotny klimat - piszą uczeni w najnowszym wydaniu tygodnika "PNAS".

  18.01.2022 | 06:00

  

• Erupcja wulkanu w archipelagu Tonga na Pacyfiku. Najważniejsze pytania

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Według Petera Lunda, przedstawiciela Nowej Zelandii w mocno dotkniętej erupcją stolicy archipelagu Nuku'alofa, Tonga wygląda obecnie księżycowo.

  17.01.2022 | 12:12

  

• Cyklon "Gerhild", wichury, ochłodzenie i śnieg. Prognoza pogody na najbliższy tydzień

  pogoda

  Tomasz Ulanowski

  Dzisiaj w Polsce wiatr wieje albo będzie wiać z prędkością 90-110 km/godz. Wszystko przez cyklon "Gerhild".

  17.01.2022 | 10:04

  

• 7 rzeczy, których nie wiedzieliśmy tydzień temu

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Ub. tydzień został - tradycyjnie już - zdominowany przez naukowców zajmujących się koronawirusem SARS-CoV-2 i pandemią COVID-19. Ale nas zelektryzowało badanie delfinic, którym, jak się okazuje, nic, co delfinie, nie jest obce.

  17.01.2022 | 06:00

  

• Wieloletnia zmarzlina odmarza. Co to oznacza dla Arktyki i świata

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  W serii artykułów opublikowanych w piśmie "Nature Reviews Earth & Environment" efekty odwilży w Arktyce i rejonach górskich analizują naukowcy z kilku krajów.

  13.01.2022 | 10:43

  

• Etiopskie szczątki Homo sapiens są znacznie starsze, niż myśleliśmy. Odkryliśmy kolebkę ludzkości?

  antropologia

  Tomasz Ulanowski

  Pochodzące z Etiopii szczątki zwane Omo I mają co najmniej 233 tys. lat - piszą naukowcy w najnowszym wydaniu "Nature". To kolejny dowód na to, że Homo sapiens narodził się wcześniej, niż jeszcze niedawno myślano.

  12.01.2022 | 17:00

  

• Ocean znowu bije rekord gorąca. "Jakbyśmy zdetonowali w nim 3,6 mld bomb atomowych"

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Rok po roku górna warstwa oceanu magazynuje coraz więcej ciepła.

  12.01.2022 | 12:52

  

• Siedem rekordowo gorących lat. Klimatolodzy podsumowali dane i źle to wygląda

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  2021 r. był pełen klęsk żywiołowych. Był też piątym najgorętszym rokiem w historii globalnych pomiarów temperatury.

  11.01.2022 | 12:21

  

• Delfinom nieobca jest rozkosz płynąca z łechtaczki (w badaniach żadne zwierzę nie ucierpiało)

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Łechtaczka u kobiet została dokładniej opisana przez naukowców dopiero w latach 90. ub. wieku. Okazuje się, że nie została przeoczona tylko u ludzi.

  11.01.2022 | 06:30

  

• Globalne ocieplenie zmniejszy ryby?

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Na taką możliwość wskazują badania osadów oceanicznych sprzed ponad 115 tys. lat i to, co dzieje się obecnie m.in. w Bałtyku.

  07.01.2022 | 19:00

  

• DNA jest jak miłość, unosi się w powietrzu. To wspaniałe narzędzie do badania bioróżnorodności

  genetyka

  Tomasz Ulanowski

  W dwóch niezwykłych eksperymentach opisanych w najnowszym "Current Biology" udowodnili to niezależnie naukowcy z Danii i Wielkiej Brytanii.

  07.01.2022 | 06:00

  

• Neandertalczycy i ludzie współcześni to nie różne gatunki, ale ledwie dwie populacje człowieka

  antropologia

  Tomasz Ulanowski

  Inaczej nie mogliby się skrzyżować i spłodzić płodnego potomstwa - podkreśla w rozmowie z "Wyborczą" archeolog dr Mikołaj Urbanowski. I ostrzega przed paleolitycznym rasizmem.

  06.01.2022 | 09:00

  

• Prognoza pogody. Trzej Królowie przyniosą ochłodzenie

  prognoza pogody

  Tomasz Ulanowski

  Ale mroźna zima wróci głównie w nocy.

  05.01.2022 | 06:00

  

• Takiej begonii jeszcze nie widzieliście. Ma aż 3,6 m wysokości

  rośliny

  Tomasz Ulanowski

  Nowo odkryty w Tybecie gatunek jest najwyższą begonią na świecie.

  30.12.2021 | 14:00

  

• Mumia faraona Amenhotepa I rozwinięta po raz pierwszy od 3 tys. lat

  archeologia

  Tomasz Ulanowski

  Tym razem mumia faraona Amenhotepa I została rozwinięta nie przez hieny cmentarne, ale przez naukowców. I to wirtualnie, za pomocą technik skanowania 3D.

  28.12.2021 | 12:06

  

• Prognoza pogody. Od środy odwilż

  prognoza pogody

  Tomasz Ulanowski

  Nadchodzi ocieplenie. Nowy Rok powitamy w strugach deszczu. Marznący deszcz będzie padał już dziś wieczorem. Uwaga na gołoledź!

  28.12.2021 | 11:42

  

• Zwierzęta mówią do nas także z zaświatów

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Długo myślałem, że Boże Narodzenie jest świętem całkowicie wymyślonym. Dopiero kiedy dorosłem, zorientowałem się, jak mocno jest zakotwiczone w cyklach przyrody.

  26.12.2021 | 11:22

  

• Dziewięć wspaniałych książek popularnonaukowych 2021 roku

  Nauka

  Kasper Kalinowski, Tomasz Ulanowski, Paulina Mozolewska, Piotr Cieśliński, Katarzyna Staszak

  To na pewno nie wszystkie popularnonaukowe książki mijającego roku, które zasługują na uwagę. Ale ta dziewiątka szczególnie nam przypadła do gustu. Jeśli wciąż szukacie prezentu last minute, gorąco polecamy te tytuły.

  24.12.2021 | 06:27

  

• Skąd się wzięli brytyjscy Celtowie? Genetycy już chyba wiedzą

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy odkryli nieznaną wcześniej wielką imigrację na Wyspy Brytyjskie. Jak piszą w najnowszym "Nature", do jej szczytu miało dojść w latach 1000-875 p.n.e.

  22.12.2021 | 19:48

  

• Skąd drobinki plastiku na surowych szczytach Pirenejów? Przylatują m.in. z Ameryki

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Mikroplastik podróżuje z wiatrem na ogromne odległości, niczym cząsteczki rtęci i innych zanieczyszczeń. To wniosek z badania, którego wyniki ukazały się w najnowszym wydaniu tygodnika "Nature Communications".

  22.12.2021 | 15:15

  

• O powstawaniu wina. Naukowcy rozszyfrowali pochodzenie europejskich odmian winorośli

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Europejskie wina zawdzięczamy udomowieniu winorośli w Azji Zachodniej i jej późniejszemu skrzyżowaniu z dzikimi odmianami rosnącymi w Europie - twierdzą genetycy.

  21.12.2021 | 17:00

  

• Prognoza pogody. Wracają mróz i śnieg. Z północy spływa arktyczny chłód

  zima

  Tomasz Ulanowski

  Jutro pierwszy dzień astronomicznej zimy. Mróz i śnieg wracają więc w odpowiedniej chwili. Jest szansa na białe Boże Narodzenie - przynajmniej na północy Polski.

  20.12.2021 | 12:03

  

• Prawdziwa tysiącnoga. Krocionóg z rekordową liczbą nóg - ma ich grubo ponad tysiąc!

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy odkryli rekordowego krocionoga 60 m pod ziemią, w nieczynnym szybie kopalni złota w zachodniej Australii.

  18.12.2021 | 06:43

  

• Neandertalscy łupieżcy - najstarszy dowód na zachłanną naturę Homo

  antropologia

  Tomasz Ulanowski

  Neandertalczycy nie byli takimi łagodnymi barankami, jak mogłoby wynikać z tego, że przegrali konkurencję z Homo sapiens. Na dużą skalę mogli wyzyskiwać środowisko naturalne - wskazują naukowcy w najnowszym wydaniu "Science Advances".

  15.12.2021 | 20:00