Jeszcze 2700 lat temu w imponującym budynku o potężnych murach judejscy poborcy podatkowi składowali dzbany z winem i oliwą. Potem, z nieznanych powodów, magazyn został zasypany wielką pryzmą kamieni.
Przy wątłym świetle pochodni paleolityczni górnicy przemierzali ciasne korytarze najeżone stalagmitami i stalaktytami. Prymitywnymi kamiennymi narzędziami rozbijali posadzki w jaskiniach, spod których wydobywali cenną ochrę.
Wieloletnie susze, przeludnienie, degradacja środowiska i wyniszczające wojny to niejedyne przyczyny upadku Tikal i innych majańskich miast. Naukowcy dorzucili właśnie do nich zatrutą wodę.
Kiedy w 2003 r. Lucas Asicona Ramirez, potomek Majów z plemienia Ixil, rozpoczynał remont kuchni w rodzinnym, ponad 300-letnim domu w Chajul w Gwatemali, nie spodziewał się, że potrwa on kilkanaście lat. Wszystko przez to, że pod warstwą tynku,...
W barwnym korowodzie można rozpoznać grajków i tancerzy, a także karła z długim kijem. Wszyscy odziani dziwnie - ni to po europejsku, ni majańsku - w kapeluszach, czapkach i butach na obcasach. Takich malowideł nie ma nigdzie indziej na świecie.
Żeby wybudować potężną platformę ceremonialną - dziś największą i najstarszą konstrukcję w historii cywilizacji Majów - ludzie nie potrzebowali rozkazów władców.
Złapanie COVID-19 podczas kąpieli w morzu czy w basenie na otwartym powietrzu jest mało prawdopodobne. Pod warunkiem jednak, że nie będzie tłumów, a plażowicze zachowają wymagany dystans.
Dekapitacja i grzebanie żywcem miały pokazać, co może się stać z tymi, którzy nie będą przestrzegać prawa. Rozmowa z dr Leszkiem Gardełą, archeologiem
Prawdopodobnie rozciągano ją na madejowym łożu. Możliwe, że wtedy, gdy była unieruchomiona, przewiercano jej kości. - Musiała strasznie cierpieć - mówi Grzegorz Kurka, dyrektor Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej. - I to przez długi czas. Aż w końcu...
Skalne miasta i fortece prekolumbijskich rolników. Przez dziewięć lat krakowscy archeolodzy odkrywali fascynujące zabytki i obyczaje liczącej trzy tysiące lat kultury Indian Pueblo.
Jeśli nie zostanie zlikwidowany przemyt i nielegalny handel dzikimi zwierzętami na mokrych targowiskach, wzrośnie ryzyko wybuchu nowych i jeszcze cięższych epidemii - ostrzegają uczeni i organizacje ekologiczne.
Choć 5 tys. lat temu nikt nie miał pojęcia o Zmartwychwstaniu Pańskim, Wielkanocy i wielkanocnych tradycjach, to ludzie najwyraźniej cenili sobie pokryte finezyjnym grawerunkiem strusie jaja.
Nie wszystkie dziecięce marzenia powinny się spełniać - pisze z Hiszpanii Joanna Grabowska, dziennikarka i redaktorka łódzkiej "Wyborczej" w latach 2002-2011, od 9 lat mieszkająca w San Sebastián.
Słynne Muzeum Biblii w Waszyngtonie jest posiadaczem najkosztowniejszej na świecie kolekcji 16 falsyfikatów fragmentów zwojów z kopiami Starego Testamentu. - Jesteśmy ofiarą oszustwa - pożalił się Harry Hargrave, dyrektor instytucji.
Szpital św. Jakuba przy opactwie Thornton był dla ludzi z Lincolnshire miejscem ostatniej nadziei. Zakonnicy w obliczu dżumy mogli im zaoferować jedynie pociechę, nadzieję na "dobrą, chrześcijańską śmierć" i krzyż tau, uznawany za amulet chroniący...
Piętnaście lat temu ktoś ukradł w Jerozolimie kamienny pocisk do rzymskiej balisty z czasów oblężenia Jerozolimy. Teraz dręczony wyrzutami sumienia oddał go, pragnąc zapewnić sobie miejsce w ogrodach Edenu.
Rytualne boisko do gry w piłkę archeolodzy odkryli w Meksyku. Jest na nim wszystko, co było potrzebne do rozegrania meczu: aleja do gry i ławy dla zawodników, dwa podłużne kopce z miejscami dla widowni oraz ceramiczne figurki-gwizdki, którymi...
Nazywał się Nuestra Senora del Juncal. Płynął z Veracruz (dziś w Meksyku) do Kadyksu w Hiszpanii z ponad 120 tonami złota i srebra w ładowniach, wartymi dziś co najmniej 3 mld euro.
Jeszcze trochę i okaże się, że grobowiec Tutanchamona jest zawieszony w pustce. W sąsiedztwie komnaty grobowej najsłynniejszego faraona obraz z georadaru pokazał nieznane wcześniej pomieszczenia. Czyżby w jednym z nich spoczywała Nefertiti?
Sarkofag z tufu i ołtarz znajdują się w hypogeum, podziemnej komnacie pod Forum Romanum, w samym centrum Rzymu. Naukowcy mają nadzieję, że teraz lepiej poznają starożytny kult legendarnego założyciela Wiecznego Miasta.
Trzej hiszpańscy naukowcy stanęli właśnie przed sądem oskarżeni o niszczenie i fałszowanie zabytków. W tle sprawy duże pieniądze i kwestia tożsamości Basków.
Została zbudowana ponad 7250 lat temu, głównie z dębowych bali. Jest nie tylko najstarszą na świecie studnią, ale też najdawniejszą znaną drewnianą konstrukcją.
Ducha staroegipskiej przeszłości przywołali brytyjscy i niemieccy naukowcy. Na trwającym sekundę nagraniu słychać - jakby pełne zawodu - "eeeech". Co ciekawe, kapłan miał dość kobiecy tembr głosu.
Nie minęły trzy tygodnie nowego roku, a już ludzie zdążyli zniszczyć cztery zabytki, których historia sięga 4 tys. lat. Tylko w jednym przypadku sprawcy zostali zatrzymani - na Machu Picchu.
Meksykańscy archeolodzy nie mają wątpliwości: znaleziona 39 lat temu prawie dwukilogramowa sztaba złota to dowód na istnienie gigantycznego skarbu, który Hernán Cortés chciał wywieźć z Tenochtitlán, stolicy Azteków. Hiszpanie zostali wówczas...
Badacze szacują, że ma około 55 m długości. Może okazać się największą odkrytą dotąd budowlą w starożytnym majańskim mieście Kulubá
Po raz pierwszy w historii archeolodzy znaleźli scytyjski kurhan z pochowanymi w nim uzbrojonymi kobietami w różnym wieku. Najmłodsza jest nastolatką, najstarsza - około 50-letnią kobietą, która mogłaby być jej babką.
Ma bujne piersi, biodra i pośladki, ale nie ma twarzy. Za to jej głowę zdobi ni to dziwna fryzura, ni to nakrycie głowy starannie zaznaczone drobną kratką.
Najsłynniejsza armia świata wzmocniła się o ponad 220 wojowników różnej rangi, 12 koni i skrzynie z zapasami autentycznej broni - kolorowymi tarczami, łukami i mieczami z brązu.
Miejsce pochodzenia współczesnego jabłka, znalezienie żuchwy denisowianina w Tybecie, a może przepięknie dekorowany grobowiec egipskiego dostojnika zmarłego 4,4 tys. lat temu? Co zachwyciło miłośników historii i archeologii w 2019 roku?
W Zatoce Meksykańskiej, u wybrzeży stanu Veracruz, podwodni archeolodzy odkryli dwie żelazne hiszpańskie kotwice z XVI w. Być może są pozostałością po zatopionej w 1519 r. flotylli hiszpańskiego konkwistadora Hernána Cortésa.
Chyba nikt bardziej od zakonników nie pragnie rozwiązania tej zagadki. Od ponad 1000 lat żyją na Świętej Górze, na którą kobiety nie mają wstępu, a tu nagle pod posadzką w jednej z kaplic ekipa remontowa znajduje najprawdopodobniej kobiece kości.
Naukowcy znaleźli na to dowody po przebadaniu setek starożytnych szczątków karpi. Interesowała ich głównie długość ich kręgosłupów oraz rozmiary gardzieli z rzędami zębów gardłowych.
Najpierw ścięli im głowy, potem rozczłonkowali ich ciała, oskórowali je, a od długich kości rąk i nóg oddzielili mięso. Na koniec szczątki porozrzucali po obszernej grocie - by nie można było ich połączyć w całość.
Blisko 44 tys. lat temu ludzie żyjący na indonezyjskiej wyspie Celebes namalowali w jednej z jaskiń scenę polowania na dzikie bawoły i świnie. Odkrycie już okrzyknięto sensacją.
Na stromych urwiskach wzdłuż kanału nawadniającego wykutego w wapiennej skale blisko 2800 lat temu asyryjscy artyści stworzyli wspaniałe płaskorzeźby. Przedstawiają pochód jednego z ich władców w towarzystwie siedmiu bóstw usadowionych na rogatych...
To może być najstarsza na świecie figura szachowa. Ale trzeba mieć wyobraźnię archeologa, żeby w niewielkim kamieniu dopatrzeć się szachowej wieży sprzed 1300 lat. Zwłaszcza że wcale nie wygląda jak jej współczesny smukły odpowiednik.
"Dawno, dawno temu, ziemia grzmiała pod końskimi kopytami. W tym dawnym czasie kobiety siodłały konie, chwytały kopie i wyruszały z mężczyznami na spotkanie wroga w bitwie na stepach. Swymi szybkimi, ostrymi mieczami kobiety tamtych czasów potrafiły...
Do takich wniosków doszli hiszpańscy genetycy i chirurdzy specjalizujący się w operacjach twarzy i szczęki.
Kamienne paciorki i zwierzęce zęby z precyzyjnie wywierconymi otworami na rzemyk naszyjnika nikogo nie zdziwiły, ale trzy ludzkie zęby przerobione na wisiorki - tak. Nigdy dotąd archeolodzy nie znaleźli na Bliskim Wschodzie takiej biżuterii.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.