Joanna Grabowska
-
Koniec z mitem blondwłosego najeźdźcy ze Skandynawii
Genetycy zajrzeli w geny wikingów. Było wśród nich wielu szatynów nieskandynawskiego pochodzenia. Trzeba zaktualizować podręczniki do historii LFo=5 LFd="Tekst ukazał się 16 września 2020 r. w Gazecie Wyborczej"
30-09-2020 11:22 -
-
Niezwykła rekonstrukcja twarzy chłopca żyjącego 2 tys. lat temu
Miał brązowe oczy, ciemne włosy i niecałe cztery lata, gdy zmarł na przełomie er z powodu poważnej infekcji płuc. Właśnie zobaczyliśmy jego prawdziwą twarz.
27-09-2020 13:42 -
-
Sztuczna inteligencja pomaga wyjaśnić zagadkę pierwszych ksiąg Biblii
Ponad 2,5 tys. lat temu w Królestwie Judy czytać i pisać umieli nie tylko dworscy skrybowie, ale też wielu zwykłych ludzi. Musiał wówczas istnieć jakiś system nauczania - twierdzą naukowcy.
25-09-2020 06:00 -
-
DNA "polskiego" neandertalczyka najstarsze w Europie Środkowo-Wschodniej
Z prehistorycznego zęba odkrytego w jaskini Stajnia genetykom udało się wydobyć i zsekwencjonować mitochondrialne DNA. Okazało się, że jego właściciel genetycznie bliski był neandertalczykom z północnego Kaukazu LFo=2
22-09-2020 11:16 -
-
Koniec z mitem blondwłosego najeźdźcy ze Skandynawii. Genetycy zajrzeli w geny wikingów
Wśród wikingów wielu było szatynów nieskandynawskiego pochodzenia. - Trzeba zaktualizować podręczniki do historii - zapowiada z satysfakcją prof. Eske Willerslev.
16-09-2020 17:42 -
-
Najstarsze w Europie Środkowo-Wschodniej ludzkie DNA ma 80 tys. lat. Należy do "polskiego" neandertalczyka
Z prehistorycznego zęba odkrytego w jaskini Stajnia genetykom udało się wydobyć i zsekwencjonować mitochondrialne DNA. Okazało się, że jego właściciel genetycznie bliski był neandertalczykom z północnego Kaukazu.
13-09-2020 14:46 -
-
Odkryto najstarszy atlas anatomii człowieka
To Chińczycy, a nie Grecy, pierwsi zmapowali ludzkie ciało. Udało im się, choć reguły konfucjanizmu zabraniały przeprowadzania sekcji zwłok człowieka.
10-09-2020 12:39 -
-
Nieznany rytuał śmierci z czasów Stonehenge
Śmierć to nie koniec. Archeolodzy odkryli nieznany rytuał, odprawiany przez Brytów z epoki brązu. Dowody znaleźli m.in. w jednym z grobów w pobliżu słynnego Stonehenge.
08-09-2020 19:15 -
-
Zajrzeli w mumie i ujawnili okrutne praktyki staroegipskich balsamistów
Zwierzęta czczone i mumifikowane w starożytnym Egipcie często miały okropne życie i okrutną śmierć.
02-09-2020 07:07 -
-
Czy to oblicze Jahwe? Spór o najstarszy wizerunek Boga
Figurki, datowane na X-IX w. p.n.e., wyrzeźbiono za królów Dawida i Salomona. Czy to możliwe, by ich poddani tworzyli podobizny Jahwe wbrew boskim zakazom? LFo=2 LFd="Tekst ukazał się 14 sierpnia 2020 r. w Gazecie Wyborczej"
31-08-2020 13:29 -
-
Archeolodzy znaleźli najstarsze łóżko na świecie. Ostatni raz ktoś spał na nim 200 tys. lat temu
Odkryto je w południowoafrykańskiej jaskini, liczy co najmniej 200 tys. lat. Zostało wykonane z warstwy popiołu oraz wiązek trawy zmieszanych z aromatycznymi roślinami odstraszającymi owady.
20-08-2020 13:43 -
-
Odnaleziono Arsuf - miejsce najsłynniejszej bitwy trzeciej krucjaty
To właśnie tu krzyżowcy Ryszarda Lwie Serce pokonali armię Saladyna LFo=2 LFd="Tekst ukazał się 7 sierpnia 2020 r. w Gazecie Wyborczej"
19-08-2020 12:03 -
-
Od imigrantów do faraonów?
Pierwsza dynastia "obcych" faraonów w Egipcie nie nastała w wyniku krwawego najazdu. Władzę przejęli potomkowie imigrantów przybyłych kilkaset lat wcześniej LFo=6 LFd="Tekst ukazał się 2 sierpnia 2020 r. w Gazecie Wyborczej"
17-08-2020 12:26 -
-
Czy to oblicze Jahwe? Izraelscy archeolodzy spierają się o najstarszy wizerunek Boga
Profesor Yosef Garfinkel z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie ogłosił odkrycie pięciu glinianych wizerunków Jahwe sprzed 3 tys. lat. - To zwykła sensacja, mająca zaspokoić pospolite zapotrzebowanie i przynieść korzyści finansowe - zaatakowali...
14-08-2020 11:00 -
-
Archeolodzy odnaleźli Arsuf - miejsce najsłynniejszej bitwy trzeciej krucjaty
To właśnie tu krzyżowcy Ryszarda Lwie Serce pokonali armię Saladyna.
07-08-2020 06:00 -
-
Czy to jest najstarszy naszyjnik na świecie?
Najnowsze badania dowodzą, że sznurek był używany w dzisiejszym Izraelu już 160 tys. - 120 tys. lat temu. A dzięki niemu - najstarszy dotąd znany naszyjnik.
03-08-2020 10:09 -
-
Od imigrantów do faraonów? Jak Hyksosi mogli zawładnąć egipskim tronem
Pierwsza dynastia "obcych" faraonów w Egipcie nie nastała w wyniku krwawego najazdu. Władzę przejęli potomkowie imigrantów przybyłych kilkaset lat wcześniej - twierdzą brytyjczycy.
02-08-2020 13:03 -
-
Archeolodzy odkryli w Jerozolimie centrum podatkowe z czasów biblijnego Królestwa Judy
Jeszcze 2700 lat temu w imponującym budynku o potężnych murach judejscy poborcy podatkowi składowali dzbany z winem i oliwą. Potem, z nieznanych powodów, magazyn został zasypany wielką pryzmą kamieni.
28-07-2020 12:31 -
-
W podwodnej jaskini na Jukatanie nurkowie odkryli najstarszą w Amerykach kopalnię ochry
Przy wątłym świetle pochodni paleolityczni górnicy przemierzali ciasne korytarze najeżone stalagmitami i stalaktytami. Prymitywnymi kamiennymi narzędziami rozbijali posadzki w jaskiniach, spod których wydobywali cenną ochrę.
21-07-2020 07:24 -
-
Zatruta woda Majów
Wieloletnie susze, przeludnienie, degradacja środowiska i wyniszczające wojny to niejedyne przyczyny upadku Tikal i innych majańskich miast. Naukowcy dorzucili właśnie do nich zatrutą wodę LFo=5
14-07-2020 13:47 -
-
Zatruta woda Majów. Historia upadku miasta Tikal
Wieloletnie susze, przeludnienie, degradacja środowiska i wyniszczające wojny to niejedyne przyczyny upadku Tikal i innych majańskich miast. Naukowcy dorzucili właśnie do nich zatrutą wodę.
12-07-2020 11:00 -
-
Majańskie malowidła w kuchni w Gwatemali
Kiedy w 2003 r. Lucas Asicona Ramirez, potomek Majów z plemienia Ixil, rozpoczynał remont kuchni w rodzinnym, ponad 300-letnim domu w Chajul w Gwatemali, nie spodziewał się, że potrwa on kilkanaście lat. Wszystko przez to, że pod warstwą tynku,...
12-06-2020 11:15 -
-
Oszałamiające majańskie malowidła w kuchni w Gwatemali. Uratowali je polscy archeolodzy
W barwnym korowodzie można rozpoznać grajków i tancerzy, a także karła z długim kijem. Wszyscy odziani dziwnie - ni to po europejsku, ni majańsku - w kapeluszach, czapkach i butach na obcasach. Takich malowideł nie ma nigdzie indziej na świecie.
12-06-2020 07:00 -
-
Archeolodzy odkryli najstarszą i największą budowlę Majów
Żeby wybudować potężną platformę ceremonialną - dziś największą i najstarszą konstrukcję w historii cywilizacji Majów - ludzie nie potrzebowali rozkazów władców.
04-06-2020 12:00 -
-
Koronawirus i morskie kąpiele. Naukowcy radzą, jak unikać zakażeń na plażach i basenach
Złapanie COVID-19 podczas kąpieli w morzu czy w basenie na otwartym powietrzu jest mało prawdopodobne. Pod warunkiem jednak, że nie będzie tłumów, a plażowicze zachowają wymagany dystans.
20-05-2020 10:00 -
-
Żywe trupy i wampiry na ziemiach polskich. Jak sobie z nimi radzono
Dekapitacja i grzebanie żywcem miały pokazać, co może się stać z tymi, którzy nie będą przestrzegać prawa. Rozmowa z dr Leszkiem Gardełą, archeologiem
13-05-2020 06:00 -
-
Wampir z Kamienia Pomorskiego okazał się kobietą potwornie dręczoną w procesie o czary
Prawdopodobnie rozciągano ją na madejowym łożu. Możliwe, że wtedy, gdy była unieruchomiona, przewiercano jej kości. - Musiała strasznie cierpieć - mówi Grzegorz Kurka, dyrektor Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej. - I to przez długi czas. Aż w końcu...
13-05-2020 06:00 -
-
Polscy archeolodzy odkrywają niezwykłe tajemnice kultury Indian Pueblo
Skalne miasta i fortece prekolumbijskich rolników. Przez dziewięć lat krakowscy archeolodzy odkrywali fascynujące zabytki i obyczaje liczącej trzy tysiące lat kultury Indian Pueblo.
30-04-2020 07:00 -
-
Mokre targi i handel dzikimi zwierzętami. Biologiczne bomby z koronawirusami
Jeśli nie zostanie zlikwidowany przemyt i nielegalny handel dzikimi zwierzętami na mokrych targowiskach, wzrośnie ryzyko wybuchu nowych i jeszcze cięższych epidemii - ostrzegają uczeni i organizacje ekologiczne.
18-04-2020 14:22 -
-
Oto prehistoryczne pisanki. Ludzie zdobili skorupki jaj tysiące lat przed chrześcijaństwem
Choć 5 tys. lat temu nikt nie miał pojęcia o Zmartwychwstaniu Pańskim, Wielkanocy i wielkanocnych tradycjach, to ludzie najwyraźniej cenili sobie pokryte finezyjnym grawerunkiem strusie jaja.
11-04-2020 10:00 -
-
Megaoszustwo. Wszystkie zwoje znad Morza Martwego w Muzeum Biblii są falsyfikatami
Słynne Muzeum Biblii w Waszyngtonie jest posiadaczem najkosztowniejszej na świecie kolekcji 16 falsyfikatów fragmentów zwojów z kopiami Starego Testamentu. - Jesteśmy ofiarą oszustwa - pożalił się Harry Hargrave, dyrektor instytucji.
25-03-2020 09:10 -
-
Jak działał średniowieczny szpital podczas epidemii dżumy
Szpital św. Jakuba przy opactwie Thornton był dla ludzi z Lincolnshire miejscem ostatniej nadziei. Zakonnicy w obliczu dżumy mogli im zaoferować jedynie pociechę, nadzieję na "dobrą, chrześcijańską śmierć" i krzyż tau, uznawany za amulet chroniący...
22-03-2020 10:00 -
-
Ze strachu przed koronawirusem i końcem świata złodziej oddał skradziony w Jerozolimie niezwykły zabytek sprzed 2 tys. lat
Piętnaście lat temu ktoś ukradł w Jerozolimie kamienny pocisk do rzymskiej balisty z czasów oblężenia Jerozolimy. Teraz dręczony wyrzutami sumienia oddał go, pragnąc zapewnić sobie miejsce w ogrodach Edenu.
20-03-2020 14:22 -
-
Odkrycie z czasów, kiedy ludzie jeszcze się spotykali! Boisko do piłki sprzed 3,4 tys. lat
Rytualne boisko do gry w piłkę archeolodzy odkryli w Meksyku. Jest na nim wszystko, co było potrzebne do rozegrania meczu: aleja do gry i ławy dla zawodników, dwa podłużne kopce z miejscami dla widowni oraz ceramiczne figurki-gwizdki, którymi...
14-03-2020 12:23 -
-
3 mld euro na dnie morza. Gdzie jest "złoty galeon"?
Nazywał się Nuestra Senora del Juncal. Płynął z Veracruz (dziś w Meksyku) do Kadyksu w Hiszpanii z ponad 120 tonami złota i srebra w ładowniach LFo=4
11-03-2020 11:52 -
-
Gdzie jest "złoty galeon"? Meksyk i Hiszpania szukają wraku wartego 3 mld euro
Nazywał się Nuestra Senora del Juncal. Płynął z Veracruz (dziś w Meksyku) do Kadyksu w Hiszpanii z ponad 120 tonami złota i srebra w ładowniach, wartymi dziś co najmniej 3 mld euro.
04-03-2020 06:30 -
-
Będzie sensacja? Naukowcy poszukujący grobowca Nefertiti odkrywają kolejne podziemne komnaty
Jeszcze trochę i okaże się, że grobowiec Tutanchamona jest zawieszony w pustce. W sąsiedztwie komnaty grobowej najsłynniejszego faraona obraz z georadaru pokazał nieznane wcześniej pomieszczenia. Czyżby w jednym z nich spoczywała Nefertiti?
21-02-2020 11:07 -
-
Niezwykłe odkrycie na Forum Romanum. Sarkofag i ołtarz związane z kultem Romulusa
Sarkofag z tufu i ołtarz znajdują się w hypogeum, podziemnej komnacie pod Forum Romanum, w samym centrum Rzymu. Naukowcy mają nadzieję, że teraz lepiej poznają starożytny kult legendarnego założyciela Wiecznego Miasta.
19-02-2020 11:00 -
-
To miało być wielkie odkrycie, które przepisze historię chrześcijaństwa i Kraju Basków. Okazało się fałszerstwem
Trzej hiszpańscy naukowcy stanęli właśnie przed sądem oskarżeni o niszczenie i fałszowanie zabytków. W tle sprawy duże pieniądze i kwestia tożsamości Basków.
12-02-2020 06:54 -
-
W Czechach odkryto najstarszą drewnianą studnię na świecie. Do jej konserwacji użyto 600 kg cukru
Została zbudowana ponad 7250 lat temu, głównie z dębowych bali. Jest nie tylko najstarszą na świecie studnią, ale też najdawniejszą znaną drewnianą konstrukcją.
11-02-2020 06:32 -
