Nauka
Gdy w 1957 r. doszło do katastrofy w kombinacie Majak, produkującym pluton do radzieckich głowic jądrowych, władze ZSRR to przemilczały. Amerykanie, powiadomieni o tym zdarzeniu przez szpiegów, których doniesienia potwierdziły potem zdjęcia z...
- Otwierają się przed nami zupełnie nowe perspektywy - cieszy się prof. Ewdoksia Papuci-Władyka, szefowa polskich wykopalisk w Nea Pafos, która będzie kierować nową stacją na Cyprze.
Odkrycie Ameryki stało się okazją, by dokonywać podbojów "w imię Boga i króla", ale dla własnych korzyści.
nauka
Potężna, rozgrzana do 1100 st. C rzeka lawy z wulkanu Cumbre Vieja spłynęła w nocy do Atlantyku. To tego obawiali się wulkanolodzy. Z wody unoszą się kolumny gęstych białych i ciemnych oparów.
Rozpalona do czerwoności lawa z wulkanu Cumbre Vieja dopłynęła do Atlantyku.
antropologia
Autorami dzieła odkrytego na Wyżynie Tybetańskiej były (bawiące się?) dzieci. Nie wiadomo, do jakiego gatunku należały. Prawdopodobnie jednak były to dzieci neandertalskie albo denisowiańskie.
Są z gliny, mierzą zaledwie po 25 cm, mają wyszukane nakrycia głów i wyglądają, jakby je ulepiły dzieci. Ich moc może być jednak tak duża, że obali dotychczasowe teorie naukowców.
archeologia
Wspaniałe medaliony wielkości spodków z runami, motywami z mitologii nordyckiej i inskrypcjami oraz ciężkie rzymskie monety przerobione na wisiorki.
Właściwie trudno powiedzieć, co w tym odkryciu jest ciekawsze: piwo ze sfermentowanego ryżu czy może najdawniejsze malowane naczynia ceramiczne, na ściankach których zostały znalezione skamieniałe ślady po trunku.
To zadziwiające, że niepozorny drobiazg - mający zaledwie 14 mm średnicy i 12 mm wysokości - może dostarczyć tak wiele informacji i, ku zachwytowi jego znalazców, stać się przedmiotem naukowej debaty i wykładu.
Meksykańscy naukowcy zidentyfikowali w azteckim kodeksie 12 piktogramów symbolizujących trzęsienia ziemi. To najstarsze świadectwa o tych kataklizmach na kontynencie amerykańskim.
Informacja o tym przetrwała w kościach ofiar. Wpływ na jadłospis miał nie tylko zależny od statusu społecznego dostęp do żywności, ale także płeć.
Moje studia nad pochówkami kobiet pokazują, że militaria mogą być atrybutami osób parających się magią - mówi "Wyborczej" archeolog dr Leszek Gardeła.
Wyniki najnowszego badania szczątków złożonych w grobie z epoki wikingów w fińskim Suontaka podają w wątpliwość, jakoby ceremonialnie pochowano tam kobietę przywódczynię lub wojowniczkę. W grobie mógł spocząć niebinarny wojownik.
To niezwykłe, bo pochówek pochodzi z czasów, gdy mieszkańcy miasta zwykli poddawać dorosłych zmarłych kremacji. W dodatku w grobowcu spoczywa wyzwoleniec, który został pompejańskim VIP-em.
Pochodzą z różnych epok. Starszy datuje się na połowę I tysiąclecia. Drugi z przełomu XI i XII w. jest zbiorem srebrnych precjozów i ośmiu rzadkich hrywien, czyli obręczy na szyję. Te ostatnie były dosyć niebezpieczne, bo w razie rabunku złodzieje...
13 sierpnia 1521 r., po ponad 80 dniach oblężenia, Hernán Cortés podbił i do fundamentów zniszczył Tenochtitlán, stolicę jednego z najważniejszych dawnych imperiów na kontynencie amerykańskim. Osiągnął to dzięki atakom armii z lądu i desantom z...
Mennica może mieć ponad 2,6 tys. lat. Znajduje się w starożytnym mieście Guanzhuang w prowincji Henan w centralnych Chinach. Znormalizowane monety w kształcie łopatek nie były w niej bite, lecz odlewane z brązu.
zabytki
Miłośnicy Stonehenge sprzeciwiający się przebudowie autostrady i budowie tunelu w pobliżu tej znanej na całym świecie megalitycznej budowli odnieśli pierwsze zwycięstwo. Sąd nakazał wstrzymanie rozpoczętych prac.
Australijski matematyk Daniel Mansfield odkrył najstarszy przykład wykorzystania trygonometrii. W starożytnej Babilonii ponad 1500 lat przed Grekami! Zaczęło się od sporu o miedzę.
Naukowcy postanowili przebadać układ pokarmowy mumii, by poszukać m.in. "niezwykłych składników", np. grzybów halucynogennych, których używało się przy rytuałach. Przy okazji chcieli poznać "praktyki kulinarne z epoki żelaza", badając stopień...
Oprócz niej badacze z Włoch znaleźli pod wodą kilkanaście kamiennych budowli i pozostałości portowych doków.
Pierwsze wymiany handlowe w Lewancie mogły mieć miejsce nawet 15 tys. lat temu, a ponad 7 tys. lat temu ludzie znakowali już swoją własność i towary, choć jeszcze nie znali pisma.
W Mieście Dawida, w fundamentach domu z epoki żelaza archeolodzy znaleźli 29 zębów różnych gatunków rekinów. Datowali je na VIII-IX wiek p.n.e., tak jak pobliskie śmieci - rybie ości i potłuczoną ceramikę - i pomylili się o kilkadziesiąt milionów...
Fińscy archeolodzy odkryli w bagnach artefakt, jakiego dotąd nikt nie widział. To drewniany, ponadpółmetrowy, wijący się wąż z lekko uniesionym i rozwartym pyskiem. Skąd się tam wziął?
Źle interpretowaliśmy średniowieczne pochówki - mówią archeolodzy. Do zaskakujących wniosków doszły niezależnie dwie grupy naukowców, które prowadziły badania związane z zachowaniami ludzi wobec śmierci, zmarłych i ich grobów w Średniowieczu.
Majowie też zakładali parki, ale zupełnie inne niż te, które znamy z naszych miast. Odkryli je naukowcy z Uniwersytetu w Cincinnati w słynnym majańskim mieście Tikál. Zidentyfikowali ponad 30 gatunków drzew, traw i roślin kwiatowych, które w nich...
Angielscy archeolodzy odkryli, że bogaci mieszkańcy Cambridge i jego okolicy przypłacili haluksami i bólem swoje upodobanie do modnych butów. Najwięcej koślawych paluchów odkryli na szczątkach mężczyzn pochowanych na przyklasztornym cmentarzu.
Nie wiadomo, dlaczego umarła. Miała wtedy 16-19 lat. Musiała pochodzić z elity, bo pochowano ją z blisko 20 tys. muszli małży i ślimaków i ponad 800 zielonymi kamieniami. Jej grobowiec jest jednym z najważniejszych i najciekawszych w zachodnim...
Maniok, fasola, papryczki chili i różne potrawy gotowane złożyły się na ostatni posiłek, jakim ludzie Chimu uraczyli swe ofiary na kilka lub kilkadziesiąt godzin przed ceremonią ofiarną. Do popicia podali im prawdopodobnie rytualną chichę.
Dr Riitta Rainio, archeolożka dźwięku z Uniwersytetu w Helsinkach, zrekonstruowała instrument, rytm i układ ruchów tańców sprzed ponad 8,2 tys. lat. Twierdzi, że wykonywali je w psychodelicznym transie łowcy-zbieracze z dzisiejszej...
Naukowcy z Uniwersytetu w Granadzie wznawiają badania nad DNA odkrywcy Ameryki, jego syna i brata. Chcą definitywnie rozstrzygnąć kwestię jego pochodzenia. Czy zakończy się to korektą podręczników i książek historycznych?
Polscy archeolodzy odkryli w Starej Dongoli w Sudanie największy kościół chrześcijański z czasów wczesnego średniowiecza. Prawdopodobnie była to katedra, przy której znajduje się grobowiec - biskupi, a może i kogoś jeszcze ważniejszego.
Izraelscy naukowcy znaleźli kilkanaście tysięcy ości po sumach, rekinach, węgorzach i płaszczkach, zjedzonych przez starożytnych Judejczyków, choć zabraniała im tego Tora, uznając je za nieczyste.
Nazywane są mustatilami. Jest ich ponad tysiąc i najlepiej widać je z lotu ptaka. Najstarsze dotąd znalezione mają co najmniej 7,3 tys. lat. Badający je australijscy i saudyjscy naukowcy podejrzewają, że związane są z kultem bydła.
Gdy przez ponad dwa lata nikt z wyprawy admirała Johna Franklina nie dał znać o sobie, jego żona - lady Jane - doprowadziła do wysłania do Arktyki ekip poszukiwawczych. Pierwsza wyruszyła w 1848 r. Potem było kilkadziesiąt kolejnych. Ale do dziś nie...
Przedmiot badania naukowców jest tyleż odrażający, co intrygujący: pełna tatuaży skóra zdjęta z niemal całej przedniej części ciała dorosłego mężczyzny, zmarłego najprawdopodobniej pod koniec XIX wieku we Francji.
Ta mumia to kopalnia niespodzianek. Płeć zmieniała trzy razy. Miała być nawet kapłanem, a na koniec okazało się, że jest mumią ciężarnej kobiety, w której łonie znajduje się co najmniej 26-tygodniowy płód.
Co naprawdę odkrył w Tebach "egipski Indiana Jones", czyli dr Zahi Hawass? To przełomowe znalezisko w historii archeologii czy PR-owski show na cały świat?
Uczeni udowodnili przy pomocy badań genetycznych, że struktura pradawnych społeczności w neolitycznych protomiastach była bardzo zróżnicowana, a jej podstawą wcale nie musiały być powiązania rodzinne.
Copyright © Agora SA
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
