Wyszukiwanie po tagu - Gazeta Wyborcza

Od krakowskiego obwarzanka do ameryka�skiego bajgla. Znajd� trzy r�nice

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Nie ka�de k�ko to obwarzanek - czytam na stronie internetowej �ywego Muzeum Obwarzanka w Krakowie. I wbrew pozorom nie jest to takie oczywiste.
16.04.2024 | 00:04

bajgle

j�zyk polski

Krak�w

obwarzanki krakowskie
�urek? Barszcz? A mo�e to zalewajka? Arcypolski sp�r o zup�

Wielkanoc

Inka Wro�ska

Kuchnia polska jest jak polska gramatyka - tyle w niej wyj�tk�w. Cho�by bigos. Z kapusty s�odkiej i kiszonej, czy tylko kiszonej? Z winem czy bez? Z suszonymi �liwkami? A bigos to p� biedy. �urek to dopiero co�!
19.03.2024 | 00:10

barszcz

j�zyk polski

Pyszne s�owa

s��wka
"Kt� si� nad tob�, s�odka, nie schyli". Pochwa�a zupy (ale nie rymuj)

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Niemiecki psychiatra uczyni� j� bohaterk� makabrycznej przestrogi, a ��wiciel z "Alicji w Krainie Czar�w" �piewa� o niej: "Zupo nadobna, t�usta, zielona".
14.02.2024 | 00:10

j�zyk polski

lewis carroll

Pyszne s�owa

s��wka
Rozpal zmys�y: �eberka w winie, tad�in jagni�cy, tarta z bia�� czekolad�, ciasto z ponczem [6 przepis�w]

Kuchnia

Olga Badowska, Inka Wro�ska

Granaty w staro�ytno�ci uznawano za symbol p�odno�ci. W Grecji �yczy si� nowo�e�com szcz�cia, rzucaj�c je na pod�og�. Granat to idealny sk�adnik romantycznej kolacji.
02.02.2024 | 08:35

dorsz

granaty

przepisy kulinarne

romantyczna kolacja
Jak cesarzowa na ostrej diecie mog�aby zje�� Kaiserschmarrna? Ma z milion kalorii

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Uwa�ano j� za najpi�kniejsz� kobiet� Europy. 172 centymetry wzrostu i zaledwie 50 w talii, nie wi�cej ni� 45 kilogram�w.
09.01.2024 | 23:55

Austria

j�zyk polski

Pyszne s�owa

Sisi
Czy nazwa kaszy mo�e mie� co� wsp�lnego z wiar�? Gryczana jest "poga�ska"

j�zyki w Europie

Inka Wro�ska

Niemcom gryka i kasza gryczana skojarzy�y si� tylko z bukowymi orzeszkami. Nam - z Tatarami, a Hiszpanom i Portugalczykom - z Saracenami.
20.09.2023 | 00:05

gryka

j�zyk polski

kasza gryczana

s��wka
Najlepiej zjada� je od razu, szczeg�lnie teraz, gdy s� �wie�e i soczyste. Nie trzyma� w lod�wce

Kuchnia

Olga Badowska, Monika Jankowska-Kapica, Inka Wro�ska

Pomidory w sezonie jemy od rana do wieczora. Na �niadanie - pomidorowa sa�atka z granatem. Na obiad - zupa z pomara�czami, duszone pomidory z kurczakiem, i jeszcze pomidor na deser. Na kolacj� podamy je z kalmarami
01.09.2023 | 06:34

pomidory

przepisy kulinarne
Ropucha w jamce, sma�one bycze j�dra. Brytyjskie i ameryka�skie dowcipy kulinarne

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Gdy pole golfowe w Northumberland opanowa�y ropuchy, na skargi graczy odpowiedzia� kucharz. Zaserwowa� im zapiekank� w formie pola golfowego z do�kami, z kt�rych wygl�da�y kie�baski - g��wki ropuch.
27.04.2023 | 00:05

angielski humor

j�zyk angielski

j�zyk polski

Pyszne s�owa
Ros� wzi�� si� od soli, a raczej od "rozsalania". Czym si� r�ni od bulionu i wywaru?

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Kiedy� jedli�my rozs� i mazs�o. Co zrobili�my z "z"?
11.04.2023 | 21:58

bulion

consomm�

j�zyk francuski

j�zyk polski
"Puppe" to lalka, a pupa - "Popo". Fa�szywi przyjaciele w polskim i niemieckim

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Stephansdom - katedra w Wiedniu - po�wi�cona jest �w. Szczepanowi, nie Stefanowi I. Wiede�czycy pieszczotliwie nazywaj� j� Steffl, czyli Szczepcio, a nie Stefek.
27.03.2023 | 00:05

fa�szywi przyjaciele

j�zyk niemiecki

j�zyk polski

s��wka
"Nasze koryta ciesz� si� du�ym uznaniem i zadowoleniem". Smacznego!

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

"Kotlety mielone otulone boczkiem", a �led� - "pierzynk�". Siedem najbardziej pretensjonalnych nazw potraw
14.01.2023 | 06:01

gastropoezja

j�zyk polski

kurioza

Pyszne s�owa
Przez Monty Pythona m�czymy si� dzi� ze "spamem". I przez mielonk�

Pyszne s�owa

Inka Wro�ska

"Spam jest powodem, dla kt�rego wojna to piek�o" - mawiali �o�nierze podczas II wojny �wiatowej
06.12.2022 | 01:00

j�zyk angielski

j�zyk polski

Monty Python

spam
Ruchanki najlepiej smakuj� z fiutem. Siedem najzabawniejszych nazw w kuchni regionalnej

Pyszne s�owa

Inka Wro�ska

�lepota w nazwie "�lepe ryby z myrdyrd�" wzi�a si� st�d, �e na gotowanej bez mi�sa zupie nie powstaj� charakterystyczne oczka t�uszczu.
21.11.2022 | 18:15

j�zyk polski

seks

s��wka

Tylko na Wyborcza.pl
Najdro�sze makaroniki �wiata kosztuj� 9 tysi�cy dolar�w. Co ��czy je z makaronem?

Pyszne s�owa

Inka Wro�ska

Pierwsze makaroniki, wypiekane we w�oskich klasztorach �e�skich, nazywano "ksi�owskimi p�pkami". Ten, kto to wymy�li�, albo s�abo zna� si� na anatomii, albo spotka� ksi�dza z dziwnym p�pkiem.
31.10.2022 | 11:00

j�zyk francuski

j�zyk polski

j�zyk w�oski

makaroniki
Czy to jeszcze tarta, czy ju� kisz? Wyszukiwarka ma prawie 30 milion�w odpowiedzi

Pyszne s�owa

Inka Wro�ska

"Ko�ci ich potem na drobny proch zmiel�", "I w tym pasztecie upiek� ich g�owy". Autorem tej receptury na paja (pie) jest Szekspir. Przepisy na tarty i kisze s� mniej makabryczne
19.07.2022 | 06:00

j�zyk polski

kisz

paj

s��wka
Dla Anglika "marmolada pomara�czowa" to mas�o ma�lane. Jak nasze "powid�a �liwkowe"

Pyszne s�owa

Inka Wro�ska

W�oski lodowiec Marmolada nie ma nic wsp�lnego z marmolad�, pomara�czow� czy jak�kolwiek inn�.
13.06.2022 | 21:34

d�em

James Bond

marmolada

pomara�cze
Tafelspitz i "sztukami�s". Dlaczego go�cie cesarza Franciszka J�zefa I wychodzili g�odni?

Pyszne s�owa

Inka Wro�ska

Nad nazw� "tafelspitz", w kt�rej nie ma nic o mi�sie, ba, kt�ra nie sugeruje niczego jadalnego, �ami� sobie g�owy etymolodzy.
17.05.2022 | 23:07

j�zyk polski

sztuka mi�sa

s��wka

Tylko na Wyborcza.pl
Mazurek musi by� s�odki i bogaty. Mo�e naprawd� pochodzi z Turcji?

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

To ciasto, w kt�rym nadbudowa jest istotniejsza od bazy. "Polskie mazurki s� jak rzymskie mozaiki" - unosi� si� poeta Lucjan Siemie�ski.
14.04.2022 | 06:00

j�zyk polski

mazurek

Pyszne s�owa

sk�d s�owo mazurek?
�wiat jada kurczaka po kijowsku. U nas to kotlet de volaille

Pyszne s�owa

Inka Wro�ska

"De volaille" znaczy po prostu "z drobiu", o czym wielu restaurator�w zdaje si� nie pami�ta�; �wiadcz� o tym "kurczaki de volaille" w kartach da�.
05.04.2022 | 05:29

dewolaj

j�zyk polski

kuchnia ukrai�ska

kurczak po kijowsku
Barszcz ukrai�ski albo kiszony. Sk�d nazwa "barszcz ukrai�ski"? (PRZEPIS DIMY)

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Niemcy jedz� Borschtsch, Anglicy borscht, Ukrai�cy borszcz. My jemy barszcz, a nieliczni - barszcz zwyczajny
14.03.2022 | 22:00

barszcz

barszcz ukrai�ski

j�zyk polski

kuchnia ukrai�ska
Pyszne s�owa. Grog - czyli spos�b na pijanego marynarza

Pyszne s�owa

Inka Wro�ska

Miksologia w s�u�bie prohibicji. Jak, i po co, powsta� nap�j, kt�ry zacz�to nazywa� grogiem?
13.01.2022 | 06:00

grog

inka wro�ska

j�zyk polski

prohibicja
"Pavlova jest ich? Niech sobie wezm� oposy!". Awantura o bez�. Konieczna brytyjska interwencja

Pyszne s�owa

Inka Wro�ska

Ka�dy wie, �e beza Pavlova powsta�a na cze�� Anny Paw�owej, primabaleriny z pocz�tku XX wieku. Jednak przepisy na torty bezowe mo�na znale�� w arabskich ksi�gach z VIII wieku
13.12.2021 | 23:00

beza Pavlova

Inka Wro�ska

j�zyk polski

s��wka
Najpierw by�a ma��, p�niej remoulada. A sk�d nazwa majonez? Na pewno nie z Kielc

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Belgowie jedz� tyle majonezu, �e mogliby si� w nim k�pa�. Polacy - nie tak du�o mniej
22.11.2021 | 11:38

Inka Wro�ska

j�zyk polski

majonez

Pyszne s�owa
Kicap, kichap, kecap... Sk�d si� wzi�a nazwa "keczup"?

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Napis "57 varieties" na keczupie Heinza to wk�ad w keczupowe story �licznej pani Heinzowej; pi�tka i si�demka by�y jej ulubionymi cyframi. Fani keczupu Heinza twierdz� dzi�, �e liczba ma znaczenie magiczne.
26.10.2021 | 20:41

Inka Wro�ska

j�zyk polski

keczup

pomidory
Pyszne s�owa. Tak jak ryba po grecku jest absolutnie polskim przepisem, spaghetti bolognese to danie ameryka�skie

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Nie znaczy to, �e w Bolonii nie zjecie znakomitego makaronu z r�wnie cudownym, g�stym i zawiesistym mi�snym sosem. Musicie tylko zapomnie� o tym nieszcz�snym spaghetti alla bolognese i zam�wi� ragu.
10.10.2021 | 19:00

Bolonia

Inka Wro�ska

makaron

neapol
Pyszne s�owa. Sk�d si� wzi�a nazwa pesto?

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Port lotniczy w Genui uzna� pesto za wyj�tek od regu�y dotycz�cej przewo�enia p�yn�w w baga�u podr�cznym. Na wszystko inne jest limit 100 ml - ale od 2017 r. tury�ci mog� ju� przewozi� s�oje pesto o pojemno�ci nawet 500 ml.
19.09.2021 | 22:07

j�zyk polski

kuchnia

pesto

Pyszne s�owa
Pyszne s�owa. Jad�ospis Napoleona, czyli sk�d si� wzi�a nazwa "kurczak Marengo"

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

W �wietle opowie�ci o niemal ascetycznym �yciu cesarza zabawnym wydaje si� fakt, �e na jednej z najs�ynniejszych karykatur - autorstwa Jamesa Gillraya - jest przedstawiony jako straszny �ar�ok.
24.08.2021 | 23:00

dania z kurczaka

Inka Wro�ska

j�zyk polski

Napoleon
Pyszne s�owa. Szarlotka to polskie ciasto z jab�ek, dlaczego wi�c jego nazwa kojarzy si� z Charlott�?

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Cytat z francuskiej Wikipedii jest tak ujmuj�cy, �e nie mog� si� oprze�, by go tu nie przytoczy�: "Szarlotka (wymawiaj charlotka) to polskie ciasto z jab�ek". W oryginale: "La szarlotka (prononcer charlotka) est un g�teau aux pommes polonais".
05.08.2021 | 04:09

Inka Wro�ska

j�zyk polski

Pyszne s�owa

szarlotka
Pyszne s�owa. Sk�d wzi�� si� "Kaiser" w nazwie "kajzerka"? Czy chodzi tu o cesarza?

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Oto historia bu�eczki, kt�ra zrobi�a mi�dzynarodow� karier�
05.07.2021 | 19:15

austria

Inka Wro�ska

j�zyk niemiecki

Pyszne s�owa
Pyszne s�owa. "Wstrz��ni�te, nie mieszane", czyli sk�d si� wzi�a nazwa "martini"

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

"Jedyny ameryka�ski wynalazek tak kunsztowny jak sonet", powiedzia� o nim H.L. Mencken, ameryka�ski dziennikarz. Jakie martini pi� Hemingway, Churchill, Bogart i Bond?
23.06.2021 | 16:17

Inka Wro�ska

James Bond

j�zyk polski

martini
Pyszne s�owa. Kr�l Edward VII zni�s� zakaz palenia w Buckingham Palace. Czy wymy�li� nazw� s�ynnych nale�nik�w?

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Crepes Suzette. Jest przynajmniej trzech domniemanych autor�w tej nazwy. Ale bohaterka jest jedna - pi�kna Suzanne
31.05.2021 | 06:00

Inka Wro�ska

j�zyk polski

nale�niki

Pyszne s�owa
Pyszne s�owa. Kto pierwszy zjad� magdalenk�? Na pewno nie Marcel Proust

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Madeleine Paulmier biegnie do kuchni. Przepis na ciastka zna na pami��, ma go od babci. Niespecjalnie rozumiem jednak, dlaczego decyduje si� wykorzysta� foremki w kszta�cie muszelek.
10.05.2021 | 06:00

Francja

Inka Wro�ska

j�zyk polski

kulinaria
Stokrotka kontra kr�lowa Ma�gorzata. Dlaczego pizza margherita tak si� nazywa?

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Imieniem kr�lowej Ma�gorzaty Sabaudzkiej nazwano damski kapelusz, armat� i g�r� w Afryce. Ta nazewnicza fantazja ma ju� okre�lenie - "margheritismo". Czy pizza margherita to te� "margheritismo"?
31.03.2021 | 16:00

Inka Wro�ska

j�zyk polski

j�zyk w�oski

pizza
Bloody Mary. Drink, kt�ry po��czy� kelnerk� Mary z wiadrem krwi

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Z przepisu Hemingwaya: Je�li Krwawej Mary brak autorytetu, dolej nieco w�dki
12.03.2021 | 17:58

bloody mary

drinki

ernest hemingway

j�zyk angielski
Pyszne s�owa. Sandwicze jada ca�y �wiat, a u nas wci�� bardziej popularna jest kanapka

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Hrabia Sandwich by� hazardzist� - nie zawsze chcia�o mu si� wstawa� od karcianego stolika, kaza� wi�c przynosi� sobie co� na zimno, do zjedzenia bez sztu�c�w. "The same as Sandwich" - dla mnie to samo co dla Sandwicha - zamawiali kumple od kart. A...
04.03.2021 | 18:32

j�zyk angielski

kuchnia

Pyszne s�owa

sandwicz
Czy to mo�liwe, �e nazwa pol�dwicy Wellington wzi�a si� od kaloszy?

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Nie ma �adnej pewno�ci, �e pogromca Napoleona Arthur Wellesley, pierwszy ksi�� Wellington faktycznie lubi� pol�dwic� Wellingtona
25.02.2021 | 13:15

pol�dwica wo�owa

Pyszne s�owa

s��wka

Wellington
Kiedy sa�atka cezar powinna mie� cofni�ty podbr�dek i du�� ysin�?

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Cesare Cardini by� nie�le zaskoczony, kiedy przed jego restauracj� zacz�y si� ustawia� kolejki fan�w resztkowej sa�atki. Os�upia�, kiedy pod drzwi zajechali limuzyn� Clark Gable i Jean Harlow, oznajmiaj�c, �e przyjechali wy��cznie na tego s�ynnego...
12.02.2021 | 18:01

j�zyk polski

Pyszne s�owa

sa�atki

s��wka
Dlaczego drink nazywa si� tak samo jak malarz, kt�ry malowa� �wi�tych?

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

Bellini to najlepszy drink �wiata - bo ka�dy lubi brzoskwinie i ka�dy lubi prosecco.
20.01.2021 | 15:46

drinki

Pyszne s�owa
Kto pierwszy zjad� jajka Benedicta

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

"Eggs Benedict" to nie s� jajka po benedykty�sku ani tym bardziej jajka benedyktyna. Nie s� r�wnie� jajkami Benedykta. "Benedict" to nie jest imi�.
11.01.2021 | 19:10

jajka

kulinaria

Pyszne s�owa

s��wka
Sk�d si� wzi�o tiramisu? Z burdelu

S��wka. Magazyn o j�zyku

Inka Wro�ska

W�a�cicielka nie serwuje tiramisu na pocz�tku, zanim klient uda si� z wybran� dam� do pokoju. Przeciwnie - podaje go ju� po wszystkim. Po co?
23.12.2020 | 23:00

j�zyk w�oski

Pyszne s�owa

s��wka

tessa capponi-borawska

1 2 3 ... Nast�pna

W�a�ciciel niniejszego serwisu internetowego korzystaj�c z uprawnienia, przyznanego przez art. 4 ust. 3 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz zmiany dyrektyw 96/9/WE i 2001/29/WE (Dz. U. UE. L. z 2019 r. Nr 130, str. 92) nie wyra�a zgody na zwielokrotnianie, wykorzystywanie lub przechowywanie jakichkolwiek tre�ci w postaci tekst�w i danych oraz program�w komputerowych i baz danych dost�pnych w serwisie internetowym, w celu ich eksploracji polegaj�cej na analizie, r�wnie� przy zastosowaniu zautomatyzowanych technik, d��cej do wygenerowania informacji obejmuj�cych w szczeg�lno�ci wzorce, tendencje i korelacje. Powy�sze zastrze�enie nie dotyczy eksploracji tre�ci dokonywanej w celu umieszczania stron internetowych w ramach wynik�w wyszukiwania, jak te� nie ma na celu i nie mo�e by� interpretowane jako wy��czenie lub ograniczenie uprawnie� konsument�w do korzystania z tre�ci w ramach udzielonego zezwolenia lub dozwolonego u�ytku. Uzyskaj wi�cej informacji w Zastrze�eniu dot. eksploracji tekst�w i danych