Reakcje zwyk³ych mieszkañców Sokó³ ka¿± wierzyæ, ¿e chorobê antysemityzmu mo¿na pokonaæ, ¿e pamiêæ o ¿ydowskich s±siadach naszych dziadków wróci do publicznej przestrzeni tego miasteczka, ¿e wróci przyzwoito¶æ.
W przeddzieñ 84. rocznicy wybuchu II wojny ¶wiatowej bia³ostoccy radni PiS domagaj± siê od Niemiec reparacji za zniszczenie Bia³egostoku. -To polityczne pajacowanie, a nie powa¿ne podej¶cie do kwestii strat wojennych, które poniós³ Bia³ystok - komentuje w rozmowie z "Wyborcz±" wiceprezydent Zbigniew Nikitorowicz, odpowiedzialny za mienie gminne.
W ramach obchodów 80. rocznicy powstania w bia³ostockim getcie w ¶rodê (9 sierpnia) zosta³ ods³oniêty mural "Nadzieja" autorstwa Moniki Krajewskiej i Dariusza Paczkowskiego. Mo¿na go obejrzeæ na budynku Zespo³u Placówek O¶wiatowych nr 2 przy ulicy ¯abiej 5.
Prezydent Bia³egostoku zaprasza do wspólnego upamiêtnienia we wtorek (1 sierpnia) Narodowego Dnia Pamiêci Powstania Warszawskiego. W tym roku obchodzimy 79. rocznicê tego najwiêkszego powstañczego zrywu wolno¶ciowego II wojny ¶wiatowej. G³ówne obchody rozpoczn± siê o godz. 17 przy pomniku "¯o³nierzom Armii Krajowej".
Ponad 800 osób pobieg³o w 5. Biegu Pamiêci Sybiru, w sobotni (11 lutego) wieczór w Lesie Turczyñskim w Bia³ymstoku. Nie tylko o sportow± rywalizacjê tym razem chodzi³o. Najistotniejsze by³o zachowanie pamiêci. Nocny bieg na 5 km przypomina o ofiarach sowieckich deportacji, które zaczê³y siê 10 lutego 1940 roku.
W 83. rocznicê pierwszej masowej deportacji obywateli polskich w g³±b Zwi±zku Sowieckiego bia³ostoczanie oddali ho³d ofiarom represji. W pi±tek (10 lutego) o godz. 17 przy Muzeum Pamiêci Sybiru w³adze miasta oraz mieszkañcy Bia³egostoku zapalili znicze, które roz¶wietli³y tory kolejowe nikn±ce we wnêtrzu muzeum.
W 83. rocznicê pierwszej masowej deportacji obywateli polskich na Sybir bia³ostoczanie oddadz± ho³d ofiarom represji. G³ówne uroczysto¶ci w Bia³ymstoku odbêd± siê 10 lutego. Dzieñ pó¼niej chêtni wezm± udzia³ w Biegu Pamiêci Sybiru.
He³my, klamry od pasków, guziki, fragmenty tkanin i inne drobne przedmioty to artefakty znalezione w lipcu br. podczas ekshumacji szcz±tków polskich ¿o³nierzy poleg³ych w kampanii wrze¶niowej. W czwartek (24 listopada) pami±tki trafi³y do drewnianej skrzyni i zosta³y z³o¿one w jamie grobowej na cmentarzu rzymskokatolickim w Zab³udowie. W uroczysto¶ciach wziêli udzia³ przedstawiciele IPN i w³adze Zab³udowa.
Zakoñczy³y siê prace renowacyjne na terenie cmentarza w Lesie Bacieczki w Bia³ymstoku. Miejsce pamiêci powsta³o w 1980 roku wed³ug projektu prof. Jerzego Grygorczuka. W latach 1941-1944 w Lesie Bacieczki - le¿±cym na granicy Starosielc, Le¶nej Doliny i Bacieczek - hitlerowcy zamordowali ponad 3 tysi±ce osób.
Pierwsz± z serii ilustruje. Druga stanowi prequel do innego cyklu z jego rysunkami. "Ekspozytura Rygor" oraz "Bazyliszki" to dwie komiksowe publikacje zwi±zane z bia³ostockim twórc± Markiem Oleksickim. W³a¶nie ukaza³y siê ich drugie tomy.
Ginêli od postrza³ów, bicia w czasie przes³uchañ, niedo¿ywienia. ¯o³nierze, cywile, nawet dzieci. Szcz±tki 430 ofiar zbrodni hitlerowców i UB, ekshumowane z terenu aresztu ¶ledczego przy ul. Kopernika, spoczywaj± dzi¶ w kolumbarium na bia³ostockim cmentarzu wojskowym. W czwartek (29 wrze¶nia) kolumbarium zosta³o po¶wiêcone.
Urzêdnicy z bia³ostockiego magistratu przypominaj±: 1 i 17 wrze¶nia 1939 roku to daty wyznaczaj±ce pocz±tek XX-wiecznej gehenny Polaków. 83 lata temu dwa zbrodnicze totalitaryzmy - niemiecki i sowiecki - na dobre rozpoczê³y swoj± ekspansjê, zmierzaj±c ostatecznie do zagarniêcia ca³ego ¶wiata. Polska sta³a siê pierwsz± ofiar± ich planów. 17 wrze¶nia obchodzony jest tak¿e Dzieñ Sybiraka. Bia³ystok upamiêtni te tragiczne wydarzenia.
Archiwum Pañstwowe w Bia³ymstoku zaprasza na wystawê "Mamo, ja nie chcê wojny!", zrealizowan± w ramach wspólnego polsko-ukraiñskiego projektu Archiwów Pañstwowych i inicjatywy "Mom I see war", której mottem s± s³owa Janusza Korczaka: "Dziecko nie jest ¿o³nierzem, nie broni ojczyzny, choæ z ni± cierpi".
W czwartek (1 wrze¶nia) tak¿e bia³ostoczanie i bia³ostoczanki upamiêtniaj± 83. rocznicê niemieckiej napa¶ci na Polskê, która da³a pocz±tek II wojnie ¶wiatowej. W³adze miasta wraz z mieszkañcami z tej okazji z³o¿± kwiaty pod pomnikiem Obroñców Bia³egostoku na Wysokim Stoczku (godz. 10).
Miejskie Centrum Zarz±dzania Kryzysowego nie w³±czy syren alarmowych w czwartek, 1 wrze¶nia - informuj± urzêdnicy bia³ostockiego magistratu. Co roku ten przejmuj±cy sygna³ przypomina³ o rocznicy niemieckiej napa¶ci na Polskê, która da³a pocz±tek II wojnie ¶wiatowej. Tym razem syreny bêd± milczeæ, ze wzglêdu na dobro uchod¼ców z Ukrainy, a przede wszystkim ich dzieci, których sporo zaczyna dzi¶ naukê w bia³ostockich szko³ach.
Tradycyjnie obchody rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego odby³y siê w Bia³ymstoku pod pomnikiem "¯o³nierzom Armii Krajowej" przy ulicy Jana Kiliñskiego. O godz. 17, czyli o godzinie "W", w ca³ym mie¶cie rozleg³y siê syreny alarmowe.
81 lat temu, 27 czerwca 1941 r. rozpoczê³a siê zag³ada bia³ostockich ¯ydów. Tego dnia niemieccy okupanci spalili Wielk± Synagogê wraz z setkami uwiêzionych w niej ludzi. Bia³ystok uczci³ tê tragiczn± rocznicê - ho³d ofiarom z³o¿y³ prezydent Bia³egostoku Tadeusz Truskolaski. Miasto zaprosi³o tak¿e mieszkañców na wydarzenia oko³orocznicowe.
Podbia³ostocka Grabówka to wedle historyków miejsce najwiêkszej na Bia³ostocczy¼nie zbrodni hitlerowskiej - rozstrzelano tu oko³o 16 tys. osób. Ju¿ po wojnie wiê¼niów w Grabówce mordowa³a te¿ komunistyczna bezpieka. W niedzielê (19 czerwca) bia³ostoczanie uczcz± ofiary tych zbrodni.
Szcz±tki zastrzelonego 5 pa¼dziernika 1943 r. przez hitlerowców w wieku 7 lat Romualda Lenczewskiego spoczn± w czwartek (19 maja) na Cmentarzu Katedralnym w £om¿y. Szcz±tki ch³opca uda³o siê odnale¼æ dopiero w 2020 r.
Dok³adnie 78 lat temu na wzgórzach pod Monte Cassino dosz³o do prze³amania niemieckiej linii obrony m.in. dziêki bohaterstwu 2. Korpusu Polskiego, wojsk francuskich i brytyjskich. Tego dnia armia niemiecka zaczê³a wycofywaæ swoje oddzia³y, a krwawa bitwa zakoñczy³a siê zwyciêstwem aliantów. W bitwie brali te¿ udzia³ ¿o³nierze z Podlaskiego, m.in. fotograf Ignacy Jaworowski z Supra¶la oraz fotograf i lalkarz, pó¼niejszy twórca Bia³ostockiego Teatru Lalek - Piotr Sawicki, a tak¿e bombardier w 3. pu³ku artylerii przeciwpancernej - Boles³aw Augustis, znany autor fotografii z przedwojennego Bia³egostoku.
Córki zakatowanego przez UB ¿o³nierza AK otrzyma³y 400 tysiêcy z³otych zado¶æuczynienia. Chcia³y w sumie 10 milionów. S±d przyzna³, ¿e zado¶æuczynienie w takich sprawach musi przedstawiaæ ekonomicznie odczuwaln± warto¶æ, która ma zatrzeæ lub z³agodziæ odczucie krzywdy, ale uzna³ jednak tê kwotê roszczenia za wygórowan±.
79 lat temu Niemcy rozpoczêli likwidacjê bia³ostockiego getta. W sobotê (5 lutego) pod pomnikiem Bohaterów Getta na placu Mordechaja Tenenbauma w Bia³ymstoku zap³onê³o symboliczne ¶wiat³o pamiêci.
W czwartek (27 stycznia) przypada 77. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau. Tego dnia obchodzimy Miêdzynarodowy Dzieñ Pamiêci o Ofiarach Holokaustu. Z tej okazji prezydent Bia³egostoku Tadeusz Truskolaski z³o¿y³ kwiaty pod pomnikiem Wielkiej Synagogi przy ulicy Suraskiej.
W poniedzia³ek (4 pa¼dziernika) w tym samym czasie w Londynie i Bia³ymstoku odbêd± siê uroczysto¶ci ¿a³obne, w ramach których zostanie po¿egnana Karolina Kaczorowska, wdowa po ostatnim prezydencie RP na uchod¼stwie. Wci±¿ nie jest znana data jej pogrzebu.
W ¶rodê (1 wrze¶nia) w po³udnie w Bia³ymstoku zabrzmia³y syreny. Przypomnia³y o 82. rocznicy niemieckiej napa¶ci na Polskê, która da³a pocz±tek II wojnie ¶wiatowej. W³adze miasta wraz z mieszkañcami, pod pomnikiem Obroñców Bia³egostoku na Wysokim Stoczku, z³o¿y³y kwiaty i odda³y ho³d bohaterom.
Na wzniesieniu na Wysokim Stoczku we wrze¶niu 1939 roku ¿o³nierze 42. Pu³ku Piechoty pod rozkazami pp³k. Zygmunta Szafranowskiego zorganizowali stanowisko obrony Bia³egostoku. Po kilkudziesiêciu latach, w tym miejscu, ods³oniêto pomnik Obroñców Bia³egostoku 1939. W ¶rodê (1 wrze¶nia), w rocznicê wybuchu II wojny ¶wiatowej, o godz. 12 oddany zostanie tutaj ho³d walcz±cym i poleg³ym ¿o³nierzom.
W najbli¿szy poniedzia³ek (16 sierpnia) przypada 78. rocznica powstania w getcie bia³ostockim. W miejscach pamiêci o martyrologii ¿ydowskich obywateli miasta zostan± z³o¿one kwiaty.
W³adze podlaskiego Szczuczyna, w którym polscy s±siedzi dokonywali mordów na swoich ¿ydowskich s±siadach, twierdz±, ¿e nic nie wiedz± o z³otym medali¶cie dwóch olimpiad. A by³ nim urodzony tutaj Mejer Prinstejn. Burmistrz Szczuczyna zapewnia, ¿e dowiedzia³ siê o nim od nas, i deklaruje: - Je¶li te informacje siê potwierdz±, trzeba bêdzie tê jednostkê osobow± upamiêtniæ.
- Debata jedwabieñska uprawnia³a do pewnego optymizmu, jednak¿e wszystko, co nast±pi³o pó¼niej, budzi grozê. W odpowiedzi na Jedwabne wzbiera³a fala negacjonizmu, która aktualnie rozlewa siê po Polsce jak ta d³uga i szeroka - mówi z okazji 80. rocznicy zbrodni w Jedwabnem prof. Piotr Forecki.
W maju 2000 roku niewielkie wydawnictwo Pograniczne w Sejnach opublikowa³o ksi±¿kê Jana Tomasza Grossa "S±siedzi. Historia zag³ady ¿ydowskiego miasteczka". Jak pisano po jej wydaniu, "ta niewielka publikacja mia³a si³ê wybuchu, który naruszy³ fundamenty ¶wiadomo¶ci historycznej Polaków, wywo³uj±c najwiêksz± i najbardziej emocjonaln± debatê o historii najnowszej".
Instytut Pileckiego zakupi³ tzw. Dom Turka w Augustowie. W budynku, gdzie mie¶ci³a siê katownia NKWD i UB, powstanie muzeum po¶wiêcone ob³awie augustowskiej - oddzia³ Instytutu Pileckiego.
¦rodowiska prawicowe szykuj± swoje "prawdziwe historie" o mordzie ¯ydów w Jedwabnem. Za finansowe wsparcie tego projektu mo¿na bêdzie zje¶æ kolacjê w £om¿y z pos³em Konfederacji Grzegorzem Braunem, który nieraz domaga³ siê wznowienia ekshumacji w Jedwabnem, podobnie jak inni przedstawiciele polskich ¶rodowisk prawicowych.
¯ydowskiego Bia³egostoku w³a¶ciwie ju¿ nie ma. Zosta³y okruchy, które staramy siê w mie¶cie gromadziæ i chroniæ na ró¿ne sposoby.
Od 9 do 23 lutego trwa Bieg Pamiêci Sybiru - Wirtualnie, po raz trzeci organizowany przez Muzeum Pamiêci Sybiru i Fundacjê Bia³ystok Biega. To wydarzenie pozwala na uhonorowanie setek tysiêcy polskich obywateli wywiezionych na Wschód w 1940 r.
Mia³a byæ otwarta w listopadzie, ale z powodu pandemii i ci±g³ego zamkniêcia Muzeum Wojska niemo¿liwe jest to nawet w styczniu. Na wystawê "Wojsko chce je¶æ" jeszcze wiêc trochê poczekamy, ale póki co najm³odsi mog± zajrzeæ do ksi±¿eczki przygotowanej specjalnie dla nich - "¯o³nierze pe³n± gêb±".
Rok 1944. Górska ¶cie¿ka, z obu stron pola minowe, a na ¶rodku - korowód mu³ów objuczonych prowiantem i amunicj±. Prowadzi³ je jeden ¿o³nierz, koniowodny. Ka¿dy, kto by³ na niego wyznaczony w danym dniu, ¿egna³ siê najpierw z kolegami, bo te¿ czêsto nie wraca³..
W czwartkowe (17.09) po³udnie w Bia³ymstoku rozbrzmia³y syreny alarmowe, a przy Pomniku Grobie Nieznanego Sybiraka rozpoczê³a siê uroczysto¶æ. Tak Bia³ystok uczci³ 81. rocznicê sowieckiej napa¶ci na Polskê. W przeddzieñ tej rocznicy, 16 wrze¶nia ods³oniêto pomnik "Bohaterskim Matkom Sybiraczkom".
We wtorek (1 wrze¶nia), w po³udnie zabrzmia³y syreny, przypominaj±c o 81. rocznicy niemieckiej napa¶ci na Polskê, która da³a pocz±tek II wojnie ¶wiatowej. Pod pomnikiem Obroñców Bia³egostoku w³adze miasta z³o¿y³y kwiaty. 1 wrze¶nia obchodzony jest równie¿ Dzieñ Weterana.
14 hektarów gruntu nale¿y dzi¶ do Nadle¶nictwa Krynki, i to siê nie zmieni. Dosz³o do zasiedzenia - uzna³ S±d Apelacyjny w Bia³ymstoku i oddali³ powództwo o zwrot maj±tku, wyw³aszczonego w 1948 roku na mocy reformy rolnej.
W lipcu 1945 r. 40 tys. czerwonoarmistów ruszy³o w lasy augustowskie, ¿eby wy³apaæ "bandy AK". Zatrzymali ponad 7 tys. osób, co najmniej 600 wywie¼li i zamordowali. Do czasu wojen ba³kañskich w latach 90. ob³awa augustowska by³a najwiêksz± zbrodni± pope³nion± na cywilach w powojennej Europie. Rozmowa z prof. Grzegorzem Hryciukiem.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
